Dr.inż Anita Kwartnik-Pruc pok 310 (12) 6173326

[e-mail]

1. Prawo, obrona prawa i przepis prawny.

2. Świadomość prawna i prawożądność.

3. Stosunek prawa i jego elementy.

4. Zdarzenia prawne i podział zdarzeń prawnych w prawie cywilnym.

5. Źródła prawa w znaczeniu formalnym.

6. Tworzenie prawa, zasada trójpodziału władz.

7. Trybunał Konstytucyjny, Sądy Najwyższe.

8. Źródła prawa powszechnie obowiązującego.

*konstytucja

*ustawy

*ratyfikowane umowy międzynarodowe

*rozporządzenia

9. Tworzenie i obowiązywanie prawa Unii Europejskiej.

Literatura.

1. Zofia Śmiałowska – Doberman „Kompendium wiedzy prawnej dla geodety.”

2. Edward Gniewek „Prawo rzeczowe.”

3. Kodeks cywilny.

Prawo to zespół norm wydanych lub usankcjonowanych przez państwo i zagwarantowanych przymusem prawa.

Norma prawna to reguła postępowania skonstruowana na podstawie przepisów wydana lub usankcjonowana przez państwo i zagwarantowana przymusem państwowym.

Norma prawna :

-ma charakter ogólny; nie indywidualizuje osoby do której się odnosi

-ma charakter dwustronny; dla jednej z tych stron wynikają na ogół uprawnienia, a dla drugiej obowiązki

W normie prawnej można wyróżnić przynajmniej dwa spośród trzech następujących elementów:

-hipoteza określająca sytuacje do której norma się odnosi,

-dyspozycje wskazującą sposób zachowania się w tej sytuacji,

-sankcję stanowiącą o ujemnych skutkach niestawienia się do dyspozycji.

Stosowanie prawa polega na wyszukiwaniu w przepisach prawnych odpowiednich norm prawnych oraz ich części składowych.

Technicznym środkiem do wyrażania norm prawnych są przepisy prawne.

Obowiązujące prawo składa się z norm prawnych zakodowanych w przepisach prawnych.

Norma prawna na ogół nie jest wyrażona tylko w jednym przepisie. Np. sankcję normy prawnej określonej w art. 415 o szkodzie odszukuje się w przepisach kodeksu postępowania cywilnego z których wynika iż sprawca odpowiada za szkodę.

Ustawy mają strukturę tekstu opierającą się na artykułach, które mogą być podzielone na mniejsze zapisy w postaci np. paragrafów, ustępów, punktów. W każdych z nich mogą jeszcze występować oznaczenia literowe zawierające bardzo szczegółowe regulacje.

Rozporządzenia mają strukturę tekstu opartą na paragrafach.

Zasadniczy podział norm prawnych to podział na normy bezwzględnie i względnie obowiązujące.

Normy bezwzględnie obowiązujące (imperatywne) stanowią nieodwołany nakaz postępowania w sposób określony dyspozycją bez względu na rolę zainteresowanych stron. Są charakterystyczne dla prawa państwowego, administracyjnego, finansowego i karnego.

Normy względnie obowiązujące (dyspozytywne) obowiązują strony jedynie gdy sprawy których dotyczą nie zostały inaczej uregulowane umową stron. Normy dyspozytywne występują głownie w prawie cywilnym.

Państwo jest praworządne gdy podstawowe dziedziny stosunków społecznych są uregulowane przepisami prawa i przepisy te są ściśle przestrzegane przez organy państwa.

Stosunek prawny.

Prawo żądania zwrotu ołówka

właściciel ołówka ołówek osoba pożyczająca ołówek

oddanie ołówka

Zdarzenia prawne i ich podział

Każde zdarzenie od którego wystąpienia uzależnione jest powstanie, zmiana lub wygaśnięcie stosunku prawnego nazywa się zdarzeniem prawnym.

Zdarzenia prawne

Zdarzenia Zdarzenia sensu stricte

Zaniechanie działania

Czyny : akty prawne:

*dobrowolne *czynności prawne jedno i dwustronne

*niedobrowolne *konstytutywne akty administracji

*konstytutywne orzeczenia sądu

Źródła prawa w znaczeniu formalnym

Stosowanie prawa w państwie przysługuje określonym przez Konstytucje Rzeczpospolitej Polskiej organom, odbywa się w określonej formie i w przewidzianym do tego celu trybie.

Przez źródło prawa w znaczeniu formalnym rozumie się formy w jakich państwo przekazuje swoją wolę społeczeństwu.

Źródła prawa pochodzą tylko z Konstytucji RP.

Źródła powszechnie obowiązującego prawa:

-konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe i rozporządzenia

-na obszarze działania organów, które je ustanowiły akty prawa miejscowego

System źródeł prawa polskiego tworzą:

1. Konstytucja RP

2. Ustawy

3. Ratyfikowane umowy międzynarodowe

4. Rozporządzenia

5. Akty prawa miejscowego

Źródła prawa polskiego tworzą system hierarchiczny (od aktu normatywnego najwyższej wagi do najniższej). Owa hierarchiczność zakłada, że akt ogólny najniższego rzędu nie może być sprzeczny z aktem hierarchicznie wyższym.

Zasada trójpodziału władzy

Państwo działa poprzez swoje organy. Według art. 10, ust 1 i 2 Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 ustrój Rzeczpospolitej opiera się na podziale i równowadze władzy: ustawodawczej (sejm, senat), wykonawczej (prezydent, Rada Ministrów), sądowniczej (sądy i trybunały).

Trybunał Konstytucyjny jest samodzielnym organem konstytucyjnego państwa. Należy go traktować jako organ władzy sądowniczej, ale podkreślić przy tym trzeba rozdzielenie między sądami i trybunałami.

W skład Trybunału wchodzi piętnastu sędziów wybieranych przez sejm na dziewięcioletnią kadencje.

Do zadań Trybunału Konstytucyjnego należy:

1. Kontrola norm – szczególnie procedurą kontroli norm jest rozpatrywanie skarg konstytucyjnych

2. Rozstrzyganie sporów organów państwa

3. Orzekanie o zgodności z konstytucją celów i działania partii

4. Uznanie przejściowej niemożności sprawowania urzędu przez Prezydenta

Konstytucja zaczyna się od preambuły i składa się z 13 rozdziałów.

Ustawy wydaje najwyższy organ władzy państwowej – Sejm z istotnym udziałem Senatu oraz Prezydenta RP. Tematyka ustaw obejmuje wiele aspektów (dziedzin) życia. Umowa nie może w sposób wyczerpujący określić wszystkich praw przez siebie normujących. Do określenia spraw, których np. ze względu na powiązania ze wskazaniami techniki nie może określić są rozporządzenia. Mogą je wydawać prezydent RP, rada ministrów i poszczególni ministrowie.

460 posłów

100 senatorów

Tryb uchwalania ustaw

1. Inicjacja ustawodawcza przysługuje:

-posłom, senatorom, Prezydentowi RP, Radzie Ministrów

-grupie co najmniej 100000 obywateli mających prawo wybierania do sejmu

1. Sejm rozpatruje projekt ustawy w trzech czytaniach.

2. Sejm uchwala ustawę zwykłą większością głosów w obecności przynajmniej połowy posłów.

3. Ustawa uchwaloną przez Sejm…

Prezydent może :

*veto ( sejm może go przegłosować 3/5 głosów)

*iść do trybunału o sprawdzenie ze zgodnością z konstytucją

Referendum

Ważność referendum określa sąd najwyższy.

Podczas referendum rozstrzygane są sprawy o najważniejszym znaczeniu.