21.11.2012

Prawo a moralność

23.01 - egzamin zerowy

07.02 - egzamin właściwy

Istnieją różne teorie o zakresach moralności i prawa. Według najbardziej powszechnej: prawo to minimum moralności, tzn. każdy czyn uregulowany przez prawo ma swój odpowiednik w regulacji moralnej, ale są regulacje moralne, których prawo nie dotyczy.

Sporne jest, czy jeżeli normy prawne są niesłuszne czy niesprawiedliwe, ale są formalnie poprawnie usytuowane, to obowiązują (ustawy nazistowskich Niemiec).

Wielkość systemów normatywnych:

- normatywne (prawo, moralność, obyczaje)

- nie normatywne (tradycje)

Funkcje prawa - ochronna, organizacyjna, represyjna, wychowawcza

Język prawny - w nim są budowane akty prawne, inna stylistyka, gramatyka, terminologia (np. kodeks jest napisany takim językiem)

Język prawniczy - nim mówimy o prawie obowiązującym i instytucjach prawnych (czyli to, w jaki sposób mówimy o prawie)

Prawo krajowe

Reguluje stosunki na terytorium danego państwa.

Jego podmiotami są głównie osoby fizyczne i prawne.

Tworzone przez organy państwa.

Ważna rola sankcji przymusu (prawo może karać).

Prawo międzynarodowe

Prawo międzynarodowe prywatne:

Normuje stosunki prawne, w których występuje tzw. element obcy (majątek Amerykanina w Polsce po jego śmierci - wskazuje którego kraju system stosować)

Polska ma własną ustawę w tej kwestii.

Prawo międzynarodowe publiczne:

Podmiotami są państwa i organizacje międzynarodowe.

Tworzone w drodze umów lub aktów organizacji.

Odgrywa coraz większą rolę współcześnie.

Obowiązywanie prawa

Norma obowiązuje od momentu który wyznacza ustawodawca, nie wcześniej jednak niż od dnia opublikowania.

W Polsce akty normatywne wchodzą w życie po 14 dniach od daty opublikowania w oficjalnym organie publikacyjnym, chyba, że przepis wprowadzający podaje inny termin.

Im bardziej skomplikowany akt prawny, tym dłuższy powinien być ten okres.

Zazwyczaj nie przewidują końcowego okresu obowiązywania.

Desuetudo - odwyknienie, odzwyczajenie prawa - zjawisko długotrwałego niestosowania lub nieprzestrzegania normy.

Każdy, kto znajdzie się na terytorium danego państwa podlega jego prawu.

Zdolność prawna

Jest to zdolność bycia podmiotem praw i obowiązków.

Dotyczy:

- osób fizycznych (od urodzenia do śmierci)

- jednostek organizacyjnych, będących osobami prawnymi

- jednostek organizacyjnych, niebędących osobami prawnymi, których zdolność prawną nadają przepisy szczególne

Zdolność do czynności prawnych

Zdolność do nabywania praw i zaciągania zobowiązań za pomocą czynności prawnych (np. zakup mieszkania).

Według prawa polskiego, pełną zdolność do czynności prawnych posiada pełnoletnia osoba, nieubezwłasnowolniona.

Ograniczoną zdolność ma osoba małoletnia po ukończeniu 13 roku życia lub osoba częściowo ubezwłasnowolniona.

Norma prawna - jest to reguła, zasada postępowania, podstawowa cząstka prawa

Przepis prawna - stanowi samodzielną całość redakcyjną fragmentu aktu prawnego. W przepisach prawnych zakodowane są normy prawne. Dany przepis prawa może zawierać tylko elementy normy. Przepisem prawa jest artykuł, ustęp, punkt, paragraf.

Prawo materialne - np. Kodeks Karny, Kodeks Cywilny (kto i co)

Prawo formalne - inaczej procesywne lub proceduralne, np. Kodeks Postępowania Karnego, Kodeks Postępowania Cywilnego (cały proces)

---