Antyk

POJECIA:

ZNAK-przedmiot, roślina, zjawisko, postać, które prócz znaczenia dosłownego są nośnikami jakiegoś znaczenia metamorficznego.

ALEGORIA- znak, który w danym kręgu kulturowym wszyscy interpretują tak samo.

SYMBOL- znak, który w danym kręgu kulturowym może być odczytwany niejednoznacznie.

KONTEKST- tło, na którym umieszczamy dzieło literackie aby móc je właściwie zinterpretować.

ETYMOLOGIA- wiedza o pochodzeniu danego słowa.

BIBLIJNY KANON- księgi, które zostały uznane przez kościół za te napisane pod natchnieniem ducha świętego.

APOKRYF- tekst, który nie został zakalikowany do kanonu biblijnego

TEODYCEA- sposoby dowodzenia, że nie ma sprzeczności między złem obecnym na świecie, a miłością i dobrocią Bożą.

AGAPE- miłość Boga do człowieka i człowieka do bliźnich ( nie ma to nic wspolnego z fascynacją erotyczną)

PERIODYZACJA- ustalanie granic czasowych epoki

MIT- opowieść, która w dawnej kulturze wyjaśnia to co niedostępne poznaniu. Organizuje wierzenia danej społeczności i organizuje wzorce postępowania.

HYBRIS- najgorsza wada wg starożytnych greków, czyli arogancka duma

NEMESIS- kara za HYBRIS, czyli gniew boży

ELEKTYZM- łączenie w jedno wielu elementów 9 dotyczy religii, kultury i sztuki)

ARCHETYP- pierwszy wzorzec postawy zaczerpnięty z mitów

TOPOS- motyw zaczerpnięty z mitów powtarzający się w różnych epokach

AOJDOWIE- wędrowni śpiewacy, którzy opiewali bohaterskie czyny

FORMIGA- instrument strunowy Aojdów

EPOS- wywodzący się ze starożytności gatunek epiki opowiadający o danym społeczeństwie w przełomowej dla niego chwili

STOICYZM-  pogląd filozoficzny zalecający podchodzenie do życia z rozsądkiem, człowiek nie powinien denerwować się rzeczami, na które nie ma wpływu, a także zrezygnować ze śmiałych pragnień

EPIKUREIZM- pogląd filozoficzny definiujący szczęście jako brak cierpienia, celem życia każdego epikurejczyka jest utrzymywanie szczęścia.

CNOTA- zbiór wszystkich dobrych cech człowieka.

EUDAJMONIA- cel życia, doskonałość jednostki, osiąganie tego co człowiek jest w stanie osiągnąć, abstrakcyjna idea.

POWIESC HISTORYCZNA- utwór prozatorski, w którym tłem dla fikcyjnych wydarzę są rzeczywiste wydarzenia historyczne.

EPIZOD- wydarzenie nie mające wpływu na wątek główny.

INTERPUNKCJA- nauka o znakach interpunkcyjnych.

THEATES- widz

THEATRON- widownia

ORHESTRA- miejsce dla choru

PROSKENION- miejsce gry aktorów

SCENE- budynek, w którym mieszczą się garderoby

PARODOS- miejsce, przez które chor wchodzi na orhestre

DYTYRAMB- pieśń na cześć Dionizosa

KORYFEUSZ- przewodnik choru śpiewającego dytyramby

TESPIS- wpadł na pomysł by podczas Dionizje nie śpiewać tylko prowadzić dialog

KATHARSIS- oczyszczenie, rozładowanie emocji w kulminacyjnym momencie tragedii, prowadzące do

głębokiego artystycznego przeżycia.

KONFLIKT TRAGICZNY- ustawienie bohatera w sytuacji wyboru miedzy równoważnymi moralnie wartościami gdzie każdy dokonywany wybór niesie z sobą negatywne konsekwencje

HAMARTIA- wina tragiczna, wina obiektywna.

MOJRY- prząsniczki nici ludzkiego losu, życia, która w odpowiednim momencie może zostać przecięta.

IRONIA TRAGICZNA- kategoria ta występuje wtedy kiedy bohater chcąc uniknąć nieszczęścia wszystkimi swoimi działaniami sam je na siebie sprowadza. W tragedii greckiej wiąże się to najczęściej z próbą przeciwstawiania się przepowiedni.

PARODOS-pierwsza pieśń choru wprowadzająca nas w wydarzenia tragedii

EKSODOS- pieśń choru na wyjście

STASIMON- pieśń choru oddzielająca od siebie epeisodiony

EPEISODION- partie dialogowe

KOMMOS- lamentacja bohatera w kluczowym momencie rozwiązania tragedii

MECENAT- bezinteresowne finansowanie twórczości artystycznej