2013-11-03 Łukasz

Choroba wysokościowa

Str. 120

Główna przyczyna:

• Wraz z zwiększeniem wysokości npm zmniejsza się ciśnienie,

W skład choroby wysokościowej wchodzą:

• Ostra choroba górska

• Wysokogórski obrzęk mózgu

• Wysokogórski obrzęk płuc

Przyczyny:

• Złe przygotowanie, nieodpowienia profilaktyka

Profilaktyka:

• stopniowe zdobywanie wysokości,

• dieta wysokowęglowodanowej (dodatkowo więcej 500kcal),

• zwiększać ilość płynów,

• alpiniści stosują leki profilaktycznie (przed i w trakcie wspinaczki np. Acetazolamid -przyspiesza aklimatyzacje, lek moczopędny. Tabletka ma 250 mg – stosuje się 2xdz po pół tab. 125 mg

• dodatkowe leki – Deksametazon – Deteks, Deksaven-> 4 mg 2-3 x dz, 2-4 godz przed wyprawą – przyjmuje się kiedy nie ma Acetazolamidu albo kiedy szybko trzeba dostać się na wysokość powyżej 2500 m npm profilaktycznie,

• Nifendypina – zapobiega wysokogórskiemu obrzękowi płuc, dawka 20 mg 2x dz, zacząć w okresie zdobywania wysokości i po zdobyciu wysokości 2-3 dni, obniża ciśnienie.

• Salmeterol – lek wziewny, 2x dz – przeciwdziała wysokościowemu obrzękowi płuc,

• Leki uspokajające i nasenne:

Oddech Cheyne’a-Stokesa – lek Deksametazan

Leki benzodiazepiny – zwalniają oddech i można spać spokojnie, oddech zwolniony i fizjologiczny

Wysokość :

• Umiarkowane niedotlenienie – od 2400 m – 4200 m npm

• Duże niedotlenienie – od 4200 m – 5500 m npm

• Bardzo duże niedotlenienie – powyżej 5500m npm.

• W Polsce tylko Rysy powyżej 2500 m npm.

Czas pobytu:

• Ostre niedotlenienie – od kilku sekund do 2 godzin

• Przewlekłe niedotlenienie- od kilku godzin do wielu lat

Stopień nasilenia choroby wysokościowej i rodzaj objawów zależą od:

• Zmienności osobniczej ( wrodzonej tolerancji na hipoksję, wydolności fizycznej, aklimatyzacji, stanu emocjonalnego)

• Wysokości npm

• Temperatury otoczenia

• Czasu ekspozycji

• Aktywności fizycznej

Rozpoznanie choroby wysokogórskiej (AMS):

• Ból głowy, zatokowy ból głowy

• Osłabienie

• Brak apetytu

• Nudności

• Wymioty

• Zawroty głowy

• Zamroczenie

• Zaburzenia snu

• Ospałość

Podstawowe leczenie:

• Zejście niżej lub pozostanie na tej wysokości aż do ustąpienia objawów

• Nie wychodzenie wyżej

Leki:

• Acetazolamid

• Deksametazon

• Tlen podczas snu niskie przepływy przez wąsy

• Leczenie objawowe – na ból głowy -> ibuprofen

Wysokogórski obrzęk płuc:

• Lekki wysokogórski obrzęk płuc

• Średni wysokogórski obrzęk płuc

• Ciężki wysokogórski obrzęk płuc

Lekki wysokogórski obrzęk płuc

OBJAWY:

• zmniejsza się wydolność fizyczna,

• duszność wysiłkowa szczególnie przy chodzeniu do góry,

• suchy kaszel, a osłuchowo można stwierdzić trzeszczenia u podstaw płuc,

Średni i ciężki wysokogórski obrzęk płuc

• Znaczne osłabienie

• Znaczne zmęczenie

• Początkowo kaszel suchy a wraz z czasem kaszel mokry – wydzielina pienista

• Tachypnoe

• Tachykardia

• Wzrost temperatury ciała

• Obustronne trzeszczenia nad polami płucnymi

Leczenie:

• Ewakuacja na niższą pozycje nawet o 1000 m niżej

• Tlenoterapia od 4 l a w ciężkim stanie nawet 12 l

• Nifendypina obniżyć ciśnienie

• Acetylozamid

• Przenośny worek hiperbaryczny – przenośna komora hiperbaryczna – leczymy pacjentów ze średnimi i ciężkimi objawami-> Torba Gamowa

• Furosemid w dawce 800 mg 2x dobę

Wysokościowy obrzęk mózgu:

Objawy:

• Nasilenie się objawów choroby wysokogórskiej

• Nasilenie bólu głowy

• Nudności

• Wymioty

• Zaburzenia świadomości

• Omamy

• Niewyraźna mowa

• Ataksja

• Drgawki

Leczenie:

• Tlenoterapia

• Jak najszybszy transport niżej

• Torba Gamowa

• Deksametazon – I dawka 8-12 mg a potem 4 mg co 6 godz

• Napad drgawek przerwać podaniem diazepamu (Relanium)- 10-20 mg i.v.

Inne:

• Obrzęki obwodowe

• Wysokościowe uszkodzenie siatkówki powyżej 5000m npm – występuję bezobjawowo, nie wymaga schodzenia niżej, po zejściu objawy ustępują

• Ślepota śnieżna – gorzej widać po zmierzchu, promieniowanie UVB oparzenie spojówki i rogówki, nie odczuwamy objawów od razu po 4-5 godz

Objawy:

• światłowstręt,

• opuchnięte powieki,

• ból głowy,

• łzawienie,

• uczucie pisaku pod powieką.

Leczenie:

- odpoczynek od światła

- zimne okłady,

- przemywać czystą wodą oczy

- krople rozszerzające źrenice (Tropicamidum)

- krople do oczu, maści do oczu