Bacillus subtilis

Bakterie Bacillus subtilis, dzięki możliwości tworzenia przetrwalników, są szeroko rozpowszechnione w przyrodzie, najpospolitsze są w glebie. W przypadku niekorzystnych warunków tworzą endospory. Bakterie z rodzaju Bacillus są tlenowymi lub względnie beztlenowymi, gramdodatnimi laseczkami (ale kiełkujące endospory i pierwsze pokolenie po wykiełkowaniu Bacillus subtilis barwią się Gram-ujemnie – Gram-zmienność), często tworzące układy łańcuszkowe. Tworzą cylindryczne, ruchliwe komórki o przeciętnych długościach 1-3 μm.

Laseczki wytwarzają przetrwalniki o kształcie owalnym lub cylindrycznym. Gatunek mezofilny - dobrze rośnie w temperaturze pokojowej oraz w 37ºC (optymalna temp. wzrostu 30°C). Bacillus subtilis mogą bez wyraźnych zmian metabolicznych adaptować się do warunków środowiska, np. mogą rosnąć w temperaturach sięgających 60-70ºC. Są to tzw. termotolerancyjne laseczki.

Są one wyjątkowo odporne na niekorzystne warunki zewnętrzne, np.: endospory są odporne na wysoką temperaturę – we wrzącej wodzie sukcesywnie giną, ale 10% wytrzymuje w niej godzinę, a 1% dwie godziny; mogą przetrwać działanie ciśnienia rzędu 2 mld Pa przez 45 minut; w próżni kosmicznej zachowują żywotność przez dobę

Najlepiej rośnie w pH obojętnym.

Dobrze rosną na podłożach bulionowych. Na agarze rosną w postaci dużych kolonii o rozmiarach 3-5 mm. Kolonie na agarze są zwykle szorstkie, suche, lekko pomarszczone, silnie przylegają do podłoża, o nierównych brzegach. W płynnym bulionie rosną w postaci kożucha lub tworzą zmętnienie w całej objętości pożywki. Niewielkie wymagania pokarmowe - wystarczają pojedyncze źródła węgla, azotu i energii.

Bacillus subtilis
oddychanie
barwienie się fuksyną
barwienie Grama
rozkład skrobi (aktywność amylolityczna)
rozkład wiązań peptydowych (aktywność proteolityczna)
rozkład glukozy
rozkład sacharozy
rozkład maltozy
redukcja azotanów
punkt śmierci cieplnej
czas śmierci cieplnej (100ᵒC)
optymalna temperatura wzrostu
wpływ wysychania