Temat: System ochrony pracy w Polsce.

System prawny opiera się na źródłach praw wskazanych w konstytucji RP art. 9 kodeksu pracy.

Źródła prawa wskazane w konstytucji RP to:

Konstytucja RP

Ratyfikowane umowy międzynarodowe

Ustawy

Rozporządzenia

Akty prawa miejscowego

Kolejność wskazanych źródeł prawa nie jest przypadkowa – stanowi jednocześnie hierarchię źródeł prawa.

Konstytucja RP jako ustawa zasadnicza jest podstawowym i najważniejszym źródłem prawa pracy.

Art. 24 stanowi, iż praca znajduje się pod ochroną.

Konstytucja reguluje niektóre uprawnienia pracy:

- prawo do bezpieczeństwa i higieny pracy

Ustawy → KODEKS PRACY

W Polskim systemie prawa pracy podstawowym aktem prawnym regulującym wzajemne prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników jest kodeks pracy. Jego normy obowiązują wszystkich zatrudnionych w ramach stosunku pracy (tj. pracowników w rozumieniu ustawy KP).

Kodeks określa podstawowe normy, których pracodawca musi przestrzegać. W umowach zawieranych pomiędzy pracodawca, a pracownikiem te normy mogą być lepsze, ale nie mogą być gorsze od tych zawartych w kodeksie.

Kodeks pracy reguluje kwestie dotyczące m.in. wynagrodzenia, czasu pracy, urlopów pracowniczych oraz wymagań bezpieczeństwa.

W kodeksie pracy przeważają normy bezwzględnie obowiązujące.

Zgodnie z art. 18 KP postanowienia umów o pracę oraz innych aktów na podstawie, których powstaje stosunek nie mogą być dla pracownika mniej korzystne niż przepisy prawa pracy. Postanowienie mniej korzystne dla pracownika jest nieważne, a zamiast nich stosuje się odpowiednio przepisy prawa pracy.

Z kodeksu pracy wynika więc hierarchiczny układ przepisów prawa pracy:

- KP i akty wydane na jego podstawie

-inne ustawy i akty wydane na ich podstawie określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców

- itp.

Europejska karta społeczna - Podstawowy dokument Rady Europy, dotyczący praw społeczno-ekonomicznych obywateli otwarty do podpisu 18 października 1961 r. w Turynie. Obowiązuje od 1965 r. Zapewnia prawa oraz wolności obywatelskie i polityczne bez dyskryminacji ze względu na rasę, kolor i płeć, religię, poglądy polityczne, pochodzenie narodowe lub społeczne. Karta gwarantuje szereg praw i wolności dotyczących sfery społecznej. Polska ratyfikowała kartę 10 czerwca 1997 r. Spośród wymienionych zagadnień Polska nie ratyfikowała zobowiązania w zakresie zapewnienia pracownikom wynagrodzenia zapewniającego godziwy poziom życia, pozostałe ustalenia nas wiążą (por. Dz. U. z 1999 r. Nr 8, poz. 67). Podpisanie tego punktu zobowiązałoby Polskę do określenia minimalnego wynagrodzenia za pełnoetatową pracę na poziomie 66% średniej płacy w kraju. Zobowiązałoby również Państwo Polskie do pomocy socjalnej, zapewniającej minimalny poziom wynagrodzenia w celu zapewnienia "godnego życia".

Rozporządzenia i Dyrektywy Unii Europejskiej. Rozporządzenia są traktowane tak samo we wszystkich Państwach UE. Osoba, która mieszka na terenie danego kraju podlega jego prawom i obowiązkom. Osoba, która jest zatrudniona na danym terenie podlega tym samym prawom i obowiązkom, co osoba która jest jej obywatelem.

Kodeks cywilny jest używany jako pomocnicze źródło prawa pracy:

- normy odsyłające do kodeksu cywilnego zawiera art. 300 KP w sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy. Do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy KC jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy.

- dopuszczalność stosowania przepisów KC uzależnione jest od spełnienia dwóch przesłanek:

1. W prawie pracy występuje luka

2. Istnieje przepisy KC nadający się do wypełnienia luk, nie jest art. sprzeczny z przepisami prawa pracy.

Porozumienie normatywne zawierane jest między pracodawcami lub organizacjami pracodawców, a związkiem lub związkami zawodowymi. Układy mogą określać szerzej i korzystniej uprawnienia pracownicze uregulowane powszechnie w kodeksie lub innych przepisach. Nie mogą natomiast zawierać przepisów mniej korzystnych dla pracownika niż przepisy prawa pracy.

Porozumienie miedzy pracodawcą i radą zakładową regulujące ich wzajemne prawa i obowiązki oraz stanowiące wiążące normy w zakresie indywidualnych stosunków pracy i innych stosunków między pracownikami, a pracodawcą.

Regulamin pracy jest to akt normatywny ustalający wewnętrzny porządek organizacji w zakładzie pracy, oraz prawa i obowiązki zarówno pracownika jak i pracodawcy związane z procesem pracy.

Statuty podobnie jak i regulaminy stanowią akty wewnątrz zakładowe.

Temat referatu na zaliczenie przedmiotu: Nawiązanie stosunku pracy z mianowania i powołania