INFORMATYKA= INFORmacyjna + automatyka

• Dyscyplina wiedzy (nauki)

• Narzędzia wykorzystywane przez naukę, technikę

• Przemysł wytwarzający sprzet i oprogramowanie

Czy jesteśmy społeczeństwem informacyjnym?

1. Zakres historyczny rozwoju społeczeństwa informacyjnego

2. Modele rozwoju społeczeństwa informacyjnego

3. Wybrane dokumenty związane z rozwojem społeczeństwa informacyjnego w Europie i w Polsce

4. Założenia strategii e-Polska

5. Mierniki rozwoju społeczeństwa informacyjnego- Polska na tle innych krajów (wybrane dane statystyczne)

6. Podsumowanie

Świat się zmienia…

1. Obecnie na świecie ponad 2 mld ludzi jest podłączonych do sieci a ok. 5 mld korzysta z usług telefonii komórkowej

2. Na początku 2012 r. firma APPLE warta była na nowojorskiej giełdzie 550 mld dolarów i dysponowała kwota 100 mld dolarów w gotówce. To więcej niż gotówkowe rezerwy federalnej USA

3. W USA w pierwszej dekadzie XX w. 85 % nowych miejsc pracy powstało w sektorach wymagających złożonych umiejętności w zakresie powtarzania wiedzy i kreatywności

4. W pierwszym kwartale 2012 r. przychody netto wydawców amerykańskich z tytułu sprzedaże e-booków po raz pierwszy przekroczyły przychody ze sprzedaży książek papierowych

Zakres historyczny

• Fritz Machlup (1962)- przewidywał pojawienie się w gospodarce gałęzi z przetwarzaniem danych

• Fredrich von Hayek (1937)- postrzegał informacje jako towar

• Stanisław Lem (lata 60-te XX w.)- wizja rozwoju technologii informacyjnej

• Termin „społeczne informowanie” wprowadził japoński etnolog Tadao Umesao (1963)

• Koncepcja przechodzenia od społeczeństwa industrialnego do społeczeństwa postindustrialnego (usługowego) sformułowała w 1973 r. przez D. Bell’a

• Rozwój społeczno-gospodarczy ludzkości porównywany przez A. Toffera do fal: agranej, industrialną, postindustrionalną, w której podstawowym surowcem jest informacja (Toffler 1980)

• Podstawowym zasobem ekonomii nie jest już kapitał, bogactwa naturalne czy siła robocza lecz wiedza informatyczna (Drucker 1993)

• Castells (1996,1997,1998)- zwracał uwage na rosnący wpływ technologii informacyjnej na współczesny swiat

Substraty społeczeństwa informacyjnego

Informacja: obywatel, pacjent, urzędnik, uczeń, klient, przedsiębiorca, pracownik

Technologiczny Ekonomiczny

Społeczny Kulturowy

„Społeczeństwo informacyjne to takie, w którym informacja jest intensywnie wykorzystana w życiu ekonomicznym, społecznym, kulturowym i politycznym, to społeczeństwo które posiada bogate środki komunikacji i przetwarzania informacji będące podstawą tworzenia większości dochodu narodowego oraz zapewniające źródło utrzymania większości ludzi…”

Cechy społeczeństwa informacyjnego:

• Informacja i wiedza źródłem tworzenia dochodu narodowego

• Dostęp do komputerów powszechny i tani

• Powszechne korzystanie z usług sieciowych

• Rozwój rożnych modeli e-biznesu (B2B, B2C, B2A)

• Elektroniczny system zbierania i rozpowszechniania informacji rządowych, finansowych, medycznych itp.

• Nauczanie zdobywanie drogą elektroniczną, nowe zawody i specjalności

• Spopularyzowanie zwyczaju wykonywania pracy zarobkowej w domu

• Odmienne konflikty i niebezpieczeństwa

Rozwój technik przetwarzania informacji

Modele społeczeństwa informacyjnego

Model Doliny Krzemowej Neoliberalna polityka gospodarcza

Model singapurskiInterwencjonalizm państwowy autorytarny

Model fiński Łączenie gospodarki rynkowej idei SI z państwem opiekuńczym

Wydarzenia i dokumenty związane z rozwojem społeczeństwa informacyjnego

• Biała Księga White Paper on Growth Competitivness Employment The chalange and way Forward into 21st (1998)

• Raport “Europe and the Global Information Sociaty Recommendations” to the European Council (M. Bangemanna 1994)

• Zielona Księga Komisji Europejskiej “Living and Working in Information Society PeopleFirst (1996) orientacja na cele społeczne I socjalne

• Druga zielona Księga „Public Sector Information In the information Society (1999)- prawo do informacji, wolnośc informacji

• eEurope 2002, eContent

• eEuropa+2003, e Europe 2005

• e Europe 2007

• ePolska (strategia na lata 2001-2006, 2007-2013)

Cele procesu informatyzacji Polski w perspektywie roku 2013:

• Zwiększenie dostępności do systemu usług elektronicznych w Polsce świadczonych zarówno przez sektor publiczny, jak i prywatny do poziomu co najmniej 80% usług - w przypadku administracji 100% usług świadczonych online

• Zwiększenie dostępności polskich zasobów cyfrowych w wersji wielojęzycznej w Internecie (minimum 80% zasobów przynajmniej w jednym języku obcym)

• Stworzenie warunków dla powszechności edukacji teleinf. Wzrost liczby użytkowników wykorzystujących Internet w celach szkoleniowych i edukacyjnych do poziomu minimum 75%

• Wzrost liczby przedsiębiorstw wykorzystujących aplikacje e-learning w doskonaleniu zawodowym swoich pracowników do ponad 90%.

• Wzrost penetracji wielokanałowego dostępu do szerokopasmowego Internetu do poziomu 90% powierzchni kraju i co najmniej 75% populacji

• Stworzenie wewnętrznej, bezpiecznej sieci administracji publicznej

• Stworzenie ogólnokrajowych, zintegrowanych platform świadczenia usług elektronicznych administracji wykorzystujących podpis elektroniczny i identyfikator elektroniczny, w tym platform specjalizowanych (e-turystyka, e-transport)

• Zapewnienie bezpiecznego i skutecznego dostępu online do wszystkich rejestrów państwowych i systemów ewidencji administracji publicznej

The Network Readiness Index- wskaźnik opublikowany przez Światowe Forum Ekonomiczne w 2012 r. i stanowi ranking 142 państw wg 4 kryteriów:

• Otoczenie (politycznego i regulującego, biznesowego i innowacyjnego)

• Gotowości pod względem infrastruktury tj jej przystępności i wydajności

• Stopnia korzystania z sieci przez ludzi, firmy i rzad

• wpływu ICT na otoczenie społeczne i gospodarcze

Polska 4,16 49 miejsce

Najgorzej oceniono Polskę pod względem kategorii otoczenia politycznego i regulacyjnego (3,7 p) oraz wpływu gospodarczego i społecznego (3,5 p). Najlepiej zaś wypadł subindeks umiejętności (5,4 p) który obejmuje m.in. jakośc oświaty, przystępnośc cenowa (5,5 p) i uzycie indywidualne (4,6 p)

W 2010 r polskie przedsiębiorstwa na tle innych innych wybranych krajów europejskich pod względem wykorzystania komputerów znalazły się w pobliżu średniej europejskiej, która wynosiła 96% (za Polską, Łotwą, Grecją, Cyprem, Węgrami, Rumunią). Zdecydowanie najsłabiej wypadła Rumunia (wskaźnik 80%). Liderami przekraczającymi średnia erupejską są Finlandia, Norwegia, Holandia, Dania)

O ile podstawowe narzędzia ICT sa dosc powszechnie wykorzystywane przez polskich przedsiębiorców o tyle ich zaawansowane odpowiedniki (CRM, ERP, BI) nie sa już tak popularne w porównaniu do większości krajów UE

CRM-relacje z klientami

ERP- planowanie zasobów organizacji

BI- inteligentny biznes

Funkcje informacji w gospodarce

• Informacja jako zasób

• Informacja jako podstawa decyzji

• Informacja jako czynnik produkcji

Kategorie informacji dla gospodarki

• Operacyjne

• Planistyczne

• Ostrzegawcze

• Opiniodawcze

• Kontrolowane

Cechy użytecznej informacji

• Adekwatność (odpowiednia do problemu)

• Prawdziwość

• Aktualność

• Jasność i zrozumiałość

Własność informacji

Ochrona informacji

Przetwarzanie informacji (proces, zbiór wielu czynności)

• Zbieranie (ankieta, wywiad, obserwacja, automatyczny sposób zbierania)

• Przechowywanie (archiwizowanie na maszynowych nośnikach celem ich ponownego wykorzystania)

• Przekształcanie (obliczenia, podział, agregacja, selekcja itp.)

• Wyszukiwanie (wyszukiwarki, inteligentni agenci, data mining)

• Przesyłanie i udostępnianie (sieci, łączność bezprzewodowa)

Cel – zapewnienie sprawnego oraz właściwego działania określonego systemu

System informacyjny (SI)
Wielopoziomowa struktura pozwalająca na transformowanie określonych informacji wejściowych na informacje wyjściowe za pomocą odpowiednich procedur i modeli

SI = {P, I, T, O, M, R}

Gdzie: P- zbiór podmiotów, które użytkują system

I - zasoby informacyjne

T- zbiór narzędzi stosowanych w procesie przetwarzania inf.

O- zbiór rozwiązań systemowych stosowanych w danej organizacji

M- zbiór metainformacji

R- relacje pomiędzy poszczególnymi zbiorami

System informatyczny- wyodrębniona część systemu informacyjnego, która z punktu widzenia przyjętych celów została skomputeryzowana

Generacje komputerów

Kryteria decydujące o zaliczeniu komputera do określonej klasy:

• Technika budowy komputera

• Struktura komputera

• Możliwości użytkowania

Generacja 0
- Technika przekaźnikowa,
- Mark I (lata 1939-1944 na Uniwersytecie Harwarda przy wsparciu IBM,
wykonywał do 3 dodawań w ciągu sekundy),
- Praca w systemie dziesiętnym

Generacja I

• Technika lampowa

• ENIAC (maszyna, która została powszechnie uznana za komputer

• ENIAC: waga 30 ton, 150 m2)

• Serie maszyn, które miały następujące cechy:

- proces wprowadzania i wyprowadzania danych za pomocą taśmy perforowanej,

• wykonywanie jednego programu napisanego w języku wewnętrznym (zerojedynkowym),

• brak systemu operacyjnego,

• zastosowanie do obliczeń naukowo-technicznych,

• szybkość pracy do 10 tys. operacji na sekundę,

• duża awaryjność

Generacja II

• Tranzystory

• Polski produkt XYZ, ZAM-2 (Zakłady ELWRO we Wrocławiu)

• Czas: koniec lat 50-ych

• Cechy maszyn 2 generacji:

• posiadanie pamięci zewnętrznej: bębny, dyski magnetyczne,

• wieloprogramowość,

• posiadanie systemu operacyjnego,

• programowanie w językach symbolicznych oraz wykorzystywanie translatorów

• zwiększenie szybkości przetwarzania do około 100 tys. operacji na sekundę

Generacja III

• Układy scalone SSI, MSI

• Polski produkt ODRA 1300 (Zakłady ELWRO we Wrocławiu)

• Czas: lata 60 – 70-te

• Cechy maszyn 3 generacji:

• wieloprogramowość i wieloprocesorowość,

• przenośność komputerów,

• rozpowszechnienie pamięci dyskowych,

• stosunkowo duży zestaw oprogramowania systemowego i narzędziowego,

• możliwość pisania programów w językach wysokiego poziomu (FORTRAN, ALGOL),

• tworzenie pierwszych sieci komputerowych,

• rozwój urządzeń peryferyjnych ( drukarki, urządzenia graficzne, czytniki magnetyczne),

• szybkość wykonywania operacji do 10 mln. działań na 1 sek,

• pierwsze zastosowania komputerów w gospodarce.

Generacja IV

• Układy scalone VLSI, ULSI,

• Technika mikroprocesorowa,

• Różnorodne oprogramowanie aplikacyjne,

• Cechy 4 generacji:

• Szybkość obliczeniowa liczona w mld operacji na sek.

• Graficzne i multimedialne interfejsy ułatwiające obsługę komputerów i aplikacji

• Dostosowane do pracy w sieci komputerowej, wyposażone w usługi typu: poczta elektroniczna itp, praca w architekturze klient-serwer

• Zdolność do obsługi dużych, rozproszonych baz danych

Generacja IV plus

• Superkomputery o bardzo dużej mocy obliczeniowej: japoński NEC, amerykański CRAY

• Pracują w oparciu o specjalną organizację procesorów

• Wykorzystywane w prognozowaniu pogody, poszukiwaniach geograficznych, nawigacji satelitarnej itp.

Generacja V

Komputery inteligentne, zdolne do:

• wnioskowania i uczenia się,

• przetwarzania języka naturalnego i mowy,

• rozpoznawania obrazów,

• Zintegrowane z robotami, mikroczipami.

• Oparte na strukturach białkowych (wcześniejsze na krzemowych), wielowymiarowych.

Oprogramowanie-Zespół środków programowych dostępnych w ramach systemu komputerowego, które umożliwiają bądź ułatwiają eksploatację komputera

Podział oprogramowania:

• Systemowe (podstawowe)

• Użytkowe (aplikacyjne)

• Języki programowania

Oprogramowanie systemowe- 1)To zbiór programów pozwalających realizować podstawowe zadania komputera związane z zarządzaniem jego zasobami (pamięcią, zbiorami, folderami, urządzeniami itp.)

2)to zbiór programów sterujących działaniem jednostki centralnej komputera i urządzeń zewnętrznych, organizujących logiczną przestrzeń adresową komputera i system plików oraz tworzących warunki do opracowania i wykonania innych programów

Do oprogramowania systemowego zalicza się:

• Systemy operacyjne

• Systemy oprogramowania pomocnicze

• Języki programowania wraz ze środowiskami programistycznymi (czasami zaleca się)

System operacyjny- 1) To zbiór programów pozwalających realizować podstawowe zadania komputera związane z zarządzaniem jego zasobami (pamięcią, zbiorami, folderami, urządzeniami itp.)

2) Jest zbiorem programów, które działają jak pośrednik miedzy użytkownikiem a komputerem. Zadaniem SO jest tworzenie środowiska, w którym użytkownik może wykonywać zadania w sposób wygodny i wydajny.

Funkcje systemu operacyjnego:

• Śledzenie zasobów systemu komputerowego

• Narzucanie strategii wykorzystania zasobów

• Przydzielanie zasobów

• Odzyskiwanie zasobów

Systemowe oprogramowanie pomocnicze

• Ściany ognia- chronione zasoby komputera przed atakami hakerów z zewnątrz

• Menadzery plików- ułatwiające prace z systemem plików wspierając zadania takie jak przeglądanie kopiowanie systemu

• Programy do archiwizacji i odtwarzania systemu

• Aplikacje do zarządzania pamięcią masową

• Programy do zdalnego zarządzania systemu, takie jak terminale i zdalne pulpity

Język programowania

Aby komputer mógł zrealizować powierzone mu zadanie, konieczne jest wykonanie wielu czynności polegających m.in. na:

• Opracowaniu algorytmu rozwiązania zadania

• Kodowaniu algorytmu w wybranym języku

• Uruchomieniu programu

Zespól wymienionych czynności określany jest mianem programowania

Algorytm- to sposób (przepis) wyliczający jednoznacznie kroki, które trzeba wykonać na danych określonego zadania, aby otrzymać poprawne rozwiązanie (jeśli istnieje) w skończonym czasie.

Cechy algorytmu:

• Uniwersalność rozwiązania

• Szczegółowość opisu

• Jednoznaczność rozwiązania

• Zbieżność (skończona liczba operacji)

• Odpowiednia struktura (obligatoryjny początek i koniec)

Formy prezentacji algorytmu:

• Opis słowny

• Notacja matematyczna

• Schematy (schemat blokowy, strukturogram, tablica decyzyjna)

Kodowanie algorytmu- Aby opisać algorytm na użytek komputera należy posłużyć się językiem programowania

Język programowania - składa się z notacji i reguł, według których pisze się programy. Wiąże się on zwykle ze sztywna składnią dopuszczającą używanie jedynie specjalnych kombinacji wybranych symboli i słów kluczowych; jest określony przez zdefiniowanie jego składni i semantyki

Składnia- zbiór słów i reguł wg których słowa mogą być łaczone

Natomiast semantyka to znaczenie słów oraz ich połączeń poprawnych składniowo

Program – to formalny opis algorytmu nadający się do wykonania przez komputer

Program składa się z oddzielnych rozkazów, opisujących dokładnie, szczegółowo i jednoznacznie wszystkie czynności, jakie komputer ma wykonać, aby rozwiązać postawione zadanie

Rodzaje języków programowania

1. Wewnętrzne (maszynowe)

2. Symboliczne

3. Wysokiego poziomu

• Numeryczne (Fortran, Algol)

• Masowego przetwarzania danych (Cobol)

• Ogólnego przeznaczenia (Pascal, Basic, C, C++)

• Komunikacji z bazami danych (SQL)

• Opisu zasobow iwedzy (Prolog, Lisp)

• Technologii internetowej i wirtualnej rzeczywistości (Java, Java Script, HTML, PHP, PERL)

4. Języki 4GL (Delphi) – zintegrowane środowisko programistyczne, składające się z języka programowania oraz różnych narzędzi pomocniczych , pozwalających na szybkie tworzenie aplikacji komputerowych)

Oprogramowanie użytkowe- obejmuje zbiór pakietów programowych lub programów realizujących konkretne zadania merytoryczne i spełniających określone potrzeby użytkowników komputera

Rodzaje oprogramowania użytkowego:

• Edytory tekstowe

• Arkusze kalkulacyjne

• Systemy zarządzania bazami danych

• Programy graficzne i multimedialne

Funkcja edytora tekstów

• Swobodna edycja tekstu

• Operowanie na blokach tekstu

• Równoczesna edycja kilku tekstów

• Wprowadzanie do tekstu elementów zewnętrznych (rysunki, wykresy itp.)

• Wyszukiwanie – fragmentów fraz, wyrazów spełniających określone warunki

• Możliwość operowania niestandardowymi znakami (symbole matematyczne, niestandardowe czcionki)

• Możliwość tworzenia dokumentów seryjnych

Arkusze kalkulacyjne

FUNKCJE: Prowadzenie wielowariantowych obliczeń i wielowariantowej analizy, pozwalającej podjąć próby optymalizacji pewnych zjawisk i stanów

• Przeznaczenie: wszelkie prace planistyczne,

Baza danych – zbiorów wzajemnie powiązanych danych, pamiętanych bez zbędnej redundancji, służących jednemu lub wielu zastosowaniom w sposób optymalny.

W bazie danych dane są pamiętane w taki sposób, że są niezależne od programów, które z nich korzystają.

Systemy zarządzania bazą danych- SZBD

• SZBD to pośrednik pomiędzy bazą danych (traktowaną jaką zbiór danych), a jej użytkownikiem.

• SZBD to narzędzie umożliwiające tworzenie bazy danych, dostęp do danych zawartych w bazie danych oraz ich aktualizację

Cechy baz danych

• Zmniejszenie redundancji pamiętanych danych

• Unikniecie niezgodności pamiętanych danych

• Dzielenie zapamiętanych danych pomiędzy wielu użytkowników

• Wprowadzanie standardów zapisu danych, wyszukiwania danych itp.. – język SQL

• Wprowadzenie ograniczeń dostępu do danych

• Zachowanie integralności danych

• Zapewnienie niezależności danych

W SZBD stosuje się zazwyczaj relacyjną organizację pamiętania danych (tzw. model relacyjny). Ogół danych dzieli się na względnie jednorodne tablice (relacje)

Inne stosowane organizacje zapisu danych to: model hierarchiczny, sieciowy lub obiektowy

Rodzaje SZBD

• Adresowane raczej na pojedyncze komputery i współpracujące z niewielkimi bazami danych oraz obsługujące pojedynczych użytkowników lub niewielkie grupy (MS Access)

• Systemy zaawansowane technologicznie - dostosowane do obsługi wielu użytkowników i dużych baz danych, bazujące na standardowym języku manipulacji danymi – SQL (Oracle, SQL Serwer, MySQL, DB2)

Kierunki doskonalenia SZBD

• Tworzenie uniwersalnych baz danych, pozwalających przechowywać dane obiektowe i dane multimedialne

• Tworzenie hurtowni danych (data warehouse)

Hurtownia danych - tematycznie zorientowany, spójny, uporządkowany w czasie i niezmienny zbiór danych utworzony na bazie heterogenicznych baz danych oraz danych pozyskanych z zewnątrz, dający przekrojowy obraz działalności przedsiębiorstwa w celu lepszego wykorzystania informacji do wspomagania procesów decyzyjnych

Przegląd procesów technologicznych w komputerze (tryby pracy komputera)

• Wieloprogramowanie

• Wieloprzetwarzanie (wieloprocesorowość, wielomaszynowość)

• Wielodostęp

• Podział czasu

• Podział pamięci

• Bezpośredniość

• Natychmiastowość

• Interakcyjność

Wieloprogramowanie

• Tryb działania komputera pozwalający na przetwarzanie w większym przedziale czasu więcej niż jedno zadanie

• Kilka zadań może na przemian używać jednostki centralnej i czekać na zakończenie operacji wejścia-wyjścia

Efekt: wieloprogramowanie pozwala podnieść efektywność wykorzystania komputera – następuje zmniejszenie przestojów JC, urządzeń we/wy itp.

Wieloprzetwarzanie

Oznacza przetwarzanie danych dzielone pomiędzy dwie lub więcej JC, które komunikują się między sobą bezpośrednio lub pośrednio.

Wieloprzetwarzanie pozwala na:

• Zwiększenie mocy obliczeniowej systemu

• Efektywniejsze wykorzystanie zasobów komputerowych, podział obciążeń i funkcji komputera

• Zwiększenie niezawodności systemu połączonych komputerów

Wielodostęp

Oznacza wykorzystanie komputera przez co najmniej dwóch użytkowników jednocześnie (lub pozornie jednocześnie – żaden z użytkowników nie jest świadom postępowania pozostałych)

Cechy wielodostępu:

• Umożliwia wielu użytkownikom komunikację on-line z komputerem

• Każdemu użytkownikowi przydziela się cyklicznie 9lub na żądanie) na pewien krótki czas środki techniczne i programowe

• Czas odpowiedzi systemu na żądanie użytkownika jest taki, że nie odczuwa on faktu istnienia innych użytkowników korzystających w tym czasie z systemu

Temat: Systemy informatyczne zarządzania

Systemy informatyczne zarządzania:

• Sprzęt

• Oprogramowanie

• Bezpieczeństwo i ochrona zasobów informacyjnych

• Zbiory danych

• Metody i techniki projektowania i programowania

• Strategie, reguły zarządzania

• Zespoły ludzkie

Zadania nowoczesnej strategii informacyjnej:

• Przekształcanie informacji w wiedzę, tworzenie repozytoriów wiedzy

• Budowa inteligentnych systemów wspomagania biznesu

• Ustalenie celow wynikających ze strategii biznesowej możliwych do przełozenia na język strategii informacyjnej

Koordynowanie planu rozwoju strategii informacyjnej ze strategią biznesową:

• Misja organizacji

• Analiza czynników zewnętrznych

• Analiza czynników wewnętrznych

• Analiza zastosowań IT

Multimetoda

Podejście Podejście

Top- down Podejście insi de-up

Bottom-up

Podejście do informatyzacji

• Chaotyczne- brak planu, niekompetentne osoby

• Mechaniczne- systematyczna automatyzacja funkcji biznesowych, brak integracji między systemami

• Zintegrowane- ujęcie procesowe NRP ERP

• Strategiczne- myślenie długookresowe, uwzględnienie rynku, biznesowe patrzenie na informatyke

Sposoby informatyzacji

• Samodzielne tworzenie SI

• Dzierżawa SI oprogramowania

• Outsourcing

• Zakup gotowych SI

Samodzielne tworzenie SI

• Często wysokie koszty w porównaniu z jakością i efektywnością otrzymanej aplikacji

• Długi czas tworzenia SI

• Własny zespół znający specyfikę firmy

• Sposób coraz rzadziej stosowany (nietypowa produkcja, specyficzna branża)

Outsorcing-zlecenie zewnętrznym firmom wykonanie czynności, które przedtem były realizowane w ramach danej organizacji

• Outsourcing taktyczny- obniżenie kosztów

• Outsourcing strategiczny- chec uzyskania wysokiego poziomu w zakresie zarządzania SI

Główne powody stosowania outsourcingu

• Poprawa efektywności kosztowej, redukcja kosztów operacyjnych

• Specjalizacja w kluczowych obszarach działalności

• Poprawa wydajności w obszarze obsługiwanym przez dostawce usług outsorcingowych

• Pozyskiwanie nowych zasobów technicznych

• Uzyskanie zewnętrznych ekspertyz pochodzących z niezależnych źródeł

Zakres outsorcingu

• Utrzymywanie i rozwijanie istniejących SI

• Utrzymanie i rozwijanie infrastruktury sprzętowej

• Integracja SI

• Realizacja poszczególnych etapów cyklu życia systemu (analiza, projektowanie, programowanie, testowanie SI)

• Administrowanie Bazami danymi

• Funkcje pomocnicze (szkolenia, usługi serwisowe)

Zdalne użytkowanie przez klienta aplikacji zainstalowanej

na komputerach u dostawcy usługi

oprogramowanie wynajmowane opłata za wynajem

za pośrednictwem Internetu oprogramowania

uwolnienie od obowiązków

utrzymywania SI

Aplikacje udostępniane w ASP

• Aplikacje analityczne (analiza finansów, zachowań klientów)

• Aplikacje z podstawowych dziedzin produkcyjnych (MRP), rozliczenia kas chorych itp.

• Systemy zzl

• Obsługa sprzedaży

• Programy pracy grupowej

• Programy biurowe

Zalety wynajmu oprogramowania

• Bezpieczeństwo i ochrona danych

• Zdalny dostęp do SI

• Łatwość obsługi i wdrożenia

• Stosunkowo niski koszt

• Niewielkie wymagania sprzętowe

• Opieka informatyczna

Zakupy gotowego SI (procedura wyboru SI)

• Ocena stosowanej TI w przedsiębiorstwie

• Opracowanie zapytania ofertowego określonej postaci odpowiedzi na ofertę, przedstawienie kryteriów oceny (zakres funkcjonalny, skala systemu, niezawodnośc, bezpieczeństwo danych)

• Ocena odpowiedzi oferentów ich klasyfikacja i wybór potencjalnych ofert

• Prezentacje i wizyty referencyjne

• Negocjacje, wybór systemu, podpisanie umowy

Uwarunkowanie udanego przedsięwzięcia informatycznego

Udane przedsięwzięcie informatyczne to stan

• Projekt ukończono i wdrozono

• Zakres projektu nie został ograniczony w stosunku do wstępnie zamierzonego

• Użytkownicy akceptują wdrożony projekt oraz użytkują go zgodnie z założeniami

• Utrzymano się w harmonogramie i budżecie

• System jest godny z celem organizacji i wspomaga ich osiągnięcia

Czynniki warunkujące udane przedsięwzięcie informatyczne

• Zdolność ustalenia celów biznesowych i przekładanie ich na strategie informacyjną

• Sposób realizacji projektu

• Zespół wykonawczy (rola lidera projektu)

• Szkolenia

• Technologia informacyjna

Jakości SI

• Zgodnośc z wymaganiami użytkowników

• Zaspokojenie potrzeb klientów

• Zgodność ze standardami

Jakośc- ogół cech i właściwości wyrobu (usługi), które decyduja o zdolności wyrobu (usługi) od zaspokojenia stwierdzonych lub przewidywalnych potrzeb (ISO)

Model McCalla (wykorzystywany w normie ISO)

Przekroje jakościowe

Podatnośc na modyfikację

(elastycznośc, testowalność)

Funkcjonowanie systemu mobilność oprogramowania

(przyjazność, bezpieczeństwo, (przenośność)

Wydajność, poprawność, niezawodność)

Inne przykłady SI

Charakterystyka jakości

Funkcjonalne Niefunkcjonalne

Widoczne (definiowane Niewidoczne Widoczne (definiowane Niewidoczne

W sposób jawny) w sposób jawny)

Charakterystyka jakości dla SI w USA (wielokrotnego wytworzenia)

• Adaptacyjność

• Efektywność

• Poprawność

• Modułowość

• Niezawodność

• Przenośność

• Zrozumiałość

• Zupełność

Metody oceny dojrzałości oprogramowania

• Seria standardów ISO 9000

• CMM (amerykańska norma)

• BOOTRSAP (norma opracowana przez Komisje Europejską)

• SPICE (norma opracowana przez Ministerstwo Obrony Wielkiej Brytanii

Modele SIZ

• Systemy dziedzinowe

• Systemy informacyjno-decyzyjne

• Zintegrowane systemy informatyczne zarządzania (MRP II, ERP)

• Systemy zarządzania relacjami z klientami (CRM)

• Systemy zarządzania łańcuchem dostaw (SCM)

• Systemy zarządzania przepływem pracy (workflow)

• Systemy elektronicznego przesyłania danych (EDI)

• Systemy zarządzania treścią (CMS)

• Systemy automatyzacji prac biurowych i administracyjnych

• E-biznes

Systemy dziedzinowe

• Techniczne przygotowanie produkcji

• Planowanie produkcji

• Gospodarowanie materiałowe

• Zatrudnienia i płaca

• Gospodarka wyrobami gotowymi

• Gospodarka środkami trwałymi

• Finanse i księgowośc

Cechy systemów dziedzinowych

• Różnorodność tematyczna

• Duża ilość danych we/wy

• Szczegółowość opisu transakcji

• Duża dokładność danych

• Duża wiarygodność danych

• Stosunkowo proste algorytmy przetwarzania danych

Budowa systemu dziedzinowego

Dane wejścia BAZA DANYCH Dane wyjścia

Algorytm przetwarzania danych

System technicznego przetwarzania produkcji

(Dawca podstawowych normatywów opisujących wyroby i procesy produkcyjne)

• Opis i aktualizacja kartotek

• konstrukcyjno-technologicznych wyrobów

• (normatywy materiałowe,

• operacje technologiczne

• asortyment

• operacje kontrolne

• operacje transportowe

System planowania produkcji

(Odbiorca podstawowych normatywów opisujących wyroby i procesy produkcyjne)

• Określenie planu asortymentowego produkcji

• Ustalenie kolejności i terminów wykonania produkcji

według faz technologicznych

• Bilansowanie zadań ze zdolnością produkcyjną

• Ustalanie potrzeb w zakresie materiałów, narzędzi, robocizny

• Ustalanie limitów materiałowych

System zatrudnienia i płac

• Ewidencja zatrudnienia

• Badanie czasu pracy, obliczanie wynagrodzeń

• Rozliczanie kosztów robocizny

System finansowo- księgowy

• Planowanie kosztów własnych

• Kalkulacja kosztów

• Sprawozdawczość finansowa

SIK

• Pierwsze systemy wspomagające procesy podejmowania decyzji w organizacji (lata 70-te)

• Wykorzystywanie złożonych algorytmów przetwarzania danych

• Generowanie informacji optymalizacyjnych, analitycznych

• Adresowane dla kadry kierowniczej średniego szczebla zarządzania

Budowa SIK

Dane wejścia BAZA DANYCH I SZBD Dane wyjścia

Złożone algorytmy przetwarzania danych

SWD

• Wspomaganie problemów słabo ustrukturalizowanych

• Wykorzystywanie modeli danych

• Selektywne dostarczanie informacji

• Przyjazny interfejs (user friendly interface)

• Przeznaczone dla kierownictwa średniego i wyższego szczebla zarządzania (lata 80-te)

• GSWD (większa grupa osób uczestniczy w wymianie poglądów)

Struktura SWD…………

Systemy eksportowe

• Umożliwiają rozwiązywanie problemów rozmytych, słabo ustrukturalizowanych, nienumerycznych

• Wspomagają raczej wąskie dziedziny (medycyna, bankowość, finanse)

• Interakcja z użytkownikiem w języku quasi- naturalnym

• Wiedza przedstawiana jest w postaci faktów i reguł (zazwyczaj pochodzi od ludzi)

• Udzielają użytkownikowi wyjaśnień i podpowiedzi rozwiązania problemu

Struktura SE

• Baza wiedzy (fakty, reguły),

• moduł wnioskowania (dedukcyjny program wyprowadzający wnioski z faktów przechowywanych w bazie wiedzy),

• Moduł pozyskiwania wiedzy (program sterujący interakcjami z ekspertem lub inżynierem wiedzy, od którego pobierana jest wiedza),

• Moduł objaśniający (umożliwiający użytkownikowi zadawanie pytań typu: dlaczego, jak, wyjaśnij),

• Interfejs (interakcja w języku quasi naturalnym).

Data mining OLAP (On-line Analyticals Processing) Hurtownia danych

BUSINESS INTELIGENCE

• Inteligenta eksploatacja danych

• On-line wymianowe analizy danych

• Prezentacja danych w różnych układach

Narzedzia do budowy hurtowni danych (business inteligence)

• Oracle: warehouse Builder

• IBM: PBZ OLAP Server i data mining (InteligentMiner)

• Sybase: Waerehouse Studio

• SAS: SAS Warehouse

• Microsoft SQL Server

• My SQL

Zintegrowane SIZ

Rodzaje integracji

Fizyczna Wymiana danych, protokołów komunikacyjnych

Aplikacji Współdziałanie systemów na różnych platformach sprzętowo-programowych

Biznesowa Scalanie i koordynacja procesów biznesowych z udziałem TI

Przykłady ZSIZ

• CIM (Computer Integrated Manufacturing)

• MRP (Material Requirement Planning)

• MRP II (Manufacturing Resource Planning)

• ERP (Enterprise Resource Planning)

MRP

Planowanie potrzeb materiałowych

MRP II

Planowanie potrzeb materiałowych i produkcyjnych w zamkniętej pętli produkcji

ERP

+

Przykłady systemów MRP II

• SAP R3, R4

• Baan IV

• MFG/Pro

• Oracle applications,

• Promis S/4

• Max

• IFS Applications

• Teta_C

Systemy Zarządzania Relacjami z Klientami (Customer Relationship Management - CRM)

Zakres systemów CRM:

Pozyskiwanie potencjalnych klientów,

Obsługa cyklu sprzedaży,

Utrzymywanie więzi z klientami,

Serwis i doradztwo,

Badanie satysfakcji klientów i nowych potrzeb.

Architektura CRM

• Baza danych

• Hurtownia danych z OLAP i data mining

• Rozwiązanie sprzętowe jak: Call center, bezprzewodowe połaczenie

Platformy do tworzenia CRM

MS ACCESS Oracle Server

MS SQL Serwer DB2

Systemy zarządzania łańcuchem dostaw (Supply Chain Management –SCM)

Zintegrowana logistyka rozszerzona o udział dostawców i odbiorców w całym procesie

Zapewniają klientom i parterom handlowy bezpośrednią komunikację oraz szybszą wymianę informacji

Przykłady SCM

• Oracle – Oracle E-business Suite,

• SAP – mySAP SCM,

• BAAN (iBaan for SCM)

Pozwalają na zdefiniowanie: Rdzeniem SCM jest wspólna baza danych

klientów,

dostawców,

parterów oraz

pracowników

Moduły SCM w Oracle E-business Suite

1. Rozwijanie produktu (umowy projektowe, rozliczenie projektu zarzadzania zasobami projektu)

2. Zaawansowane planowanie (zamówienia, zapasy)

3. Pozyskiwanie (surowców, zakupów, płatności)

4. Wytwarzanie (dyskretne procesy produkcja potokowa, harmonogramowanie produkcji zarzadzanie jakością

5. Wypełnianie zleceń (wycena, transport)