Koniugacja omowna bierna (Coniugatio periphrastica passiva)

Koniugacja omowna bierna jest rodzajem konstrukcji składniowej, w której gerundivum występuje w funkcji orzecznika, tzn. łączy się z czasownikiem sum, esse, fui - być. Konstrukcja ta zawsze wyraża konieczność. Jeżeli w zdaniu jest wyróżniona osoba, która powinna wykonać czynność, występuje ona w celowniku (tzw. celownik sprawcy). Kiedy takiej osoby nie ma, całe zdanie tłumaczy się konstrukcją bezosobową (trzeba, należy). Przykłady:

Patria amanda est. - Ojczyznę trzeba kochać. (= powinna być kochana)

Nobis patria amanda est. - Powinniśmy kochać ojczyznę.

Hoc gerundum est tibi. - Tą rzecz powinieneś zrobić.

Non tibi desperandum est. - Nie wolno ci rozpaczać.

De gustibus non est disputandum. - O gustach nie powinno się dyskutować.

Pacta sunt servanda. - Umów należy dotrzymywać.

quod erat demonstrandum (Q.E.D.) - co należało wykazać (na zakończenie dowodu)

Koniugacja omowna bierna może mieć jedną z dwóch postaci:

Postać podmiotowa - dopełnienie czasownika staje się podmiotem zdania (w Nom.):

Parentes amandi sunt. - Rodziców należy kochać.

Vobis parentes amandi sunt. - Powinniście kochać rodziców.

Postać bezpodmiotowa - przy czasownikach nie przyjmujących dopełnienia (nieprzechodnich):

Discendum est. - Trzeba się uczyć.

Mihi discendum est. - Muszę się uczyć.

Należy zauważyć, że nawet czasowniki, które w języku polskim są nieprzechodnie, w łacinie mogą wystąpić w tej konstrukcji:

Romam tibi veniendum est. - Musisz udać się do Rzymu.

Nunc nobis bibendum est. - Teraz musimy pić.

Jeśli użycie celownika sprawcy spowodowałoby niejasność, np. jeśli w zdaniu występuje inny celownik, używa się zwykłego narzędnika sprawcy (przyimka a/ab z Ablativem), jak w języku polskim:

Obsides Romanis ab hostibus dandi erant.

Zakładnicy musieli być oddani Rzymianom przez wrogów.

Istnieje także pojęcie koniugacji omownej czynnej. Jest to nic innego, jak użycie imiesłowu przyszłego czynnego w roli orzecznika (z czasownikiem esse). Konstrukcja ta wyraża zamiar, a nie konieczność. Przykład:

Amandus sum. - Muszę być kochany. (koniugacja omowna bierna)

Amaturus sum. - Będę kochał. (koniugacja omowna czynna)