c.d. zaburzenia wątrobowe u przeżuwaczy

zmiany czynnościowe w wątrobie mają charakterystyczne oznaki:

Niewydolność narządowa – objawienie uszkodzenia narządu (ostateczne). Zmiany czynnościowe określane w teście oczyszczania zieleni indocyjaninowej lub bromosulftaleiny – jeśli wątroba nie oczyszcza organizmu z tych związków to jest niewydolna. Objawy niewydolności:

- Wzrost bilirubiny w osoczu

- Wzrost zawartości soli żółciowych w osoczu.

- Normalnie przewaga kwasów trójhydroksycholowych na dwudezoksycholowymi (27x więcej). Stosunek ten spada nawet do 0.

- Zmiana ekstrakcji wątrobowej – normalnie ok. 90% żółci podlega enterohepatycznemu krążeniu – przy niewydolnej wątrobie spadek wchłaniania żółci .

- pojawia się świąd poprzedzający zmianę barwy skóry. (sole żółciowe w skórze powodują świąd)

Zaburzenia wątrobowe u przeżuwaczy:

1. Zatrucie alkaloidami pirolizydynowymi, aflatoksynami z wrotycza. Rozrost przewodów żółciowych i martwica hepatocytów

2. Zatrucie krów mlecznych muchomorem sromotnikowym (amonityna)

3. Marskość wątroby z puchliną brzuszną – nadciśnienie wątrobowe u cieląt. Ucisk żył wątrobowych odprowadzających i doprowadzających.

4. Hepatogenne fotouczulenia u krów – przy uszkodzeniu toksycznym wątroby chlorofil nie jest rozkładany do CO2 i H20 tylko do filoerytryny, która dostaje się do skóry – wystawienie na światło -> fotouczulenia (u koni lipcówka).

5. Encefalopatia wątrobowa – do paszy dodawany jest mocznik, który powinien być rozkładany do amoniaku, ale przy uszkodzeniach wątroby zwierzę nie asymiluje amoniaku z mocznika i jest hiperamonemia – silny czynnik uszkadzający OUN.

6. Motylica wątrobowa – hiperplazje przewodów żółciowych, anemie

7. Bydło mięsne – ropnie wątrobowe – powodowane przez Fusobacterium necrophorum, Corynebacterium – intensywne namnażanie w żwaczu przy karmieniu dużą ilościa skrobi, która powoduje kwasicę żwacza (kwas mlekowy).

8. Okołoporodowy syndrom stłuszczenia wątroby – steatoza wątroby. Wytwórcze zmiany tłuszczowe, hepatocyty przeładowane kuleczkami tłuszczu. Krowy wysokomleczne HF. Spadek progesteronu w okresie okołoporodowym, wzrost PRL i NOR. Progesteron działa lipogennie w okresie ciąży, a PRL i NOR lipolitycznie – silna mobilizacja kwasów tłuszczowych. Wątroba bydła bardzo łatwo wychwytuje TGL z krwi, ale u krów usuwanie frakcji VLDL z wątroby jest bardzo trudne. Niemożność ekstrahowania VLDL powoduje lipidozę. Jeśli lipidoza występuje sama może samoistnie minąć, ale jeśli jest powikłana nie mija sama.

9. Toksemia ciążowa u ras mięsnych – ujemny bilans energetyczny u cielnych jałówek podczas ciąży – efekt to żółta stłuszczona wątroba i ketonuria.

10. Hemachromatosum – hemosyderyna nie gromadzi się w USŚ wątroby tylko w hepatocytach – dotyczy rasy Salers mięsnej – zwłóknienie wątroby, zaburzenia przepływu żółci.

11. Kamienie żółciowe – choledocholithiasis – przewody żółciowe, cholelithiasis – w pęcherzyku, hepatolithiasis – w przewodach w wątrobie. Kamienie: cholesterolowe, barwnikowe – (glukuronian bilirubiny fizjologicznie)gdy zakażenia bakteryjne uwalnianie Betaglukuronidazy przez bakterie – odszczepiają wolną bilirubinę która łączy się z solami żółciowymi i tworzy kamienie barwnikowe; kamienie soli żółciowych –

12. Pasywny zastój krwi w związku z zaburzeniami odpływu żółci – nadciśnienie w żyle czczej tylnej na tle niewydolności prawego serca. Choroba mostkowa u krów – niewydolność prawo komorowa – przy hipotensji u krów wypasanych na wysokościach – odruchowy skurcz tętniczek płucnych przy hipoksji – wzrost ciśnienia płucnego-> niewydolność prawo komorowa.

Leczenie wątroby:

-choleretyki – pobudzanie kanalikowego wydzielania soli żółciowych – Vetahepar; kwas dehydrocholowy niezależnie od energii pobudza wydzielanie soli żółciowych; kwas ursodezoksycholowy – z żółci niedźwiedzi – rozpuszcza kamienie żółciowe u ludzi; Solindac; sekretyna, IGF1; fluoroacetowenozowy, endothelina1, kwas walproinowy

-cholagogi – pobudzenie wydalania lub opróżnianie woreczka - żółć konserwowana kwasem salicylowym; kora dębu, woda ad li bitum dla bydła, taurochloan sodowy, Magnesium sulfuricum do pp; pilokarpina, CCK

Zapalenie trzustki – pancreatitis ostre lub przewlekłe

Śmiertelne u ludzi – katastroficzność wynika ze skutków działania aktywnych enzymów trzustki w krążeniu ogólnym – destrukcyjny wpływ na miąższ płuc i innych narządów

Ważne jest pobudzanie apoptozy – jako kontrolowany niezapalny stan powstrzymuje zapalne zmiany trzustki.

Klinicznie zapalenie objawia się:

-nagły, ból, wymioty, nudności

-wzrost enzymów trzustki we krwi

-uszkodzenia lokalne powodowane przez enzymy w szczególności płuc

Zdrowa trzustka wydziela po posiłku enzymy w 90% dostające się do pp, a reszta jako zymogeny jest w osoczu krwi.

W zapaleniu trzustki endogennie w trzustce zaburzone mechanizmy ochronne zapobiegające aktywacji zymogenów.

Patomechanizmy zapalenia trzustki:

1. W XIXw na tle infekcyjnym

2. Mechanizm samotrawienia – samoaktywacja wewnątrz trzustkowych enzymów

3. Mechanizm wstrząsowy – kardiogenny, ischemiczny, wazoaktywny – geneza zapalenie trzustki – każdy stan ischemii uszkadza śródbłonek natychmiast przepuszczalny dla enzymów trzustkowych. Trypsyna w osoczu krwi silnie aktywuje układ kalikreina – kininy – źródło bradykininy – rozszerzenie naczyń, ból, wzrost przepuszczalności naczyń. Zwiększona dostępność 5HT, H, PG z komórek zapalnych.

4. Każdy długookresowy stan anestezji to stan niejako wstrzasowy, bo spada ciśnienie krwi – zapalenie trzustki przez upośledzenie przepływu krwi przez trzustkę

5. Wzrost wewnątrzkomórkowego poziomu wapnia – wzrost aktywności trypsyny.

Czynniki genetyczne:

1. Kationowy trypsynogen – w niektórych liniach osobniczych pojawia się kationowy trypsyno gen zamiast His Arg – on ma dwie cechy różne od fizjologicznego – bardzo łatwo ulega samoaktywacji zależna od lizosomalnej katepsyny G. jest oporny na autolizę odwrotnie niż fizjologiczne zymogeny.

2. Niedobór PSTI – trzustkowy sekrecyjny inhibitor trypsyny – lub mutacja w jego genie.

Trypsyna aktywowana przez:

-Enterokinazę w jelitach

-trzustkowo przez odszczepienie peptydu trzustkowego

Zahamowana zdolność autoregeneracji trzustki.

Modelowania zapalenia trzustki poprzez:

- podanie soli żółciowych, olejów roślinnych do przewodów trzustkowych

- obliteracja przez podwiązanie przewodów trzustkowych

- podanie sekretagogów – naśladuje ją ceruloplazmiana – wyciąg ze skóry ropuchy

- sposób pokarmowy – zubożenie pokarmu w cholinę lub zastąpienie metioniny etioniną

- nadmiar Arg jako źródło NO

Ostre zjawiska w zapaleniu trzustki

- redystrybucja enzymów – do osocza

- aktywacja wewnątrz trzustkowa trypsyno genu to mechanizm samotrawienia

- TAB Tripsin Activating Peptide – żeby wykazać że jest nadmiar trypsyny oznacza się TAB, a nie trypsynę.

- hiperamylazemia

- obrzęk trzustki – wakuolizacja komórek

- spadek poziomu glutationu zwłaszcza GSH osłaniającego przez ROS=RFT spadek antyoksydantów– patomechanizm przewlekłych zapaleń trzustki

Aktywacja trypsynogenu –> nadmiar trypsyny jest blokowany przez PSTI

W moczu poziom TAB jest znaczący przy zapaleniu trzustki (nawet do 300).

Zjawiska komórkowe powodujące zapalenie trzustki

- w okresie przebiegu ostrego pancreatitis:

Zjawiska wstępne o charakterze zapalnym uszkadzającym

Zjawiska późne odtwórcze ze zdolnością do przekształcenia się w stan przewlekły.

Cytokiny: IL1,6, TNF – w zapaleniu trzustki. PAF – bardzo patogenny w pancreatitis – jeśli z nadmiernie uwalniany jest TNF i PAF, to PAF rozszerza naczynia, zwiększa ich przepuszczalność, zmniejsza ciśnienie krwi, aktywuje płytki i zapaleniu trzustki towarzyszy kollaps z zejściem śmiertelnym.

U psów i ludzi pojawia się ARDS, hipowolemia.

U ludzi

-ostre zmiany zapalne wstępne mają dwie fazy – do miejsca zapalenie dostają się limfocyty Tc, makrofagi – napędzają zapalenie uwalniając cytokiny prozapalne. W wątrobie i trzustce komórki gwiaździste – magazynujące tłuszcz i witaminę A, a w stanie zapalnym są komórkami wytwarzającymi elementy podścieliska – są komórkami wytwórczymi przewlekłego zapalenia. W drugim etapie ostrego zapalenia produkcja kolagenu, elastyny. Jeśli po aktywacji tych komórek dojdzie do ich inhibicji to jest zdrowienie – jeśli nie to jest zwłóknienie narządu i silne obkurczenie naczyń -> spada przepływ krwi w trzustce.

-następowe zmiany związane ze zdrowieniem

Zapalenia trzustki zawsze początkują proces nowotworowy jeśli trwają długo. W nabłonku wydzielniczym ma miejsce intraepithelial neoplasia – transformacja komórek nabłonkowych – niekontrolowane podziały, nadmierna proliferacja, fałdowanie błony.

Ostre w przewlekłe, przewlekłe w ostre.

Patomechanizmy przewlekłego pancreatitis:

1. Powtarzające się epizody ostrego

2. Spadek przepływu krwi przez trzustkę

- nadmiar endotheliny1 – endogenny czynnik kurczący naczynia

-NOR

-PYY – spada przepływ

1. Obstrukcja przewodów trzustkowych – precypitacja soli wapnia. Litostatyna blokuje przewody trzustkowe.

2. Metabolity przemian alkoholu

3. Zwiększony stres oksydacyjny

Pancreatitis kotów u psów – etiologia i patogeneza inna

Koty:

- choroby dróg żółciowych

- hiperkalcemia

- zapalenia jelit

- urazy

- Feline infestious peritonitis – zakaźne zapalenie otrzewnej

Ból, wymioty, anoreksja + objawy silnego wstrząsu

Psy:

- aktywacja wewnątrz trzustkowego trypsyno genu

- komplikacje cukrzycy

- ketoacidoza cukrzycowa

- obstrukcja przewodów trzustkowych

- aktywacja fosfolipazy trzustkowej, elastazy trzustkowej

Nietolerancje pokarmowe

- bóle trzewne, wymioty, biegunki

- dzielą się na immunologiczne i nieimmunologiczne (są nietoksyczne) mogą być też toksyczne

Immunologiczne:

- o charakterze nadwrażliwości natychmiastowej typu I

- typu II z udziałem dopełniacza cytotoksyczne

- typu II z powstawaniem kompleksów immunologicznych

- typu IV z udziałem odpowiedzi komórkowej

Nieimmunologiczne:

- nietolerancje metaboliczne – niedobór enzymów trawiennych np. laktazy u psów

- nietolerancje farmakologiczne – przyjmowanie z pokarmem amin wazo aktywnych: histamina, tyra mina, tryptamina z serów i fenyloetyloamina z czekolady

- zatrucia pokarmowe – prowadza do erupcji skórnych po wchłonięciu toksyn bakteryjnych

- idiosynkrazje – de granulacje mastocytów po wchłonięciu antygenów z poziomek, mięczaków bez udziału Ig, PC, Ag

- reakcje psychologiczne np. silny stres emocjonalny powoduje de granulacje mastocytów bez udziału Ig, PC, Ag, ale jest substancja P wydzielana w stresie – na tle neurogennym

Nadwrażliwość na pokarmy – zasada błędnego koła patologicznego vicious cycle

Stres, złość-> CRH-> ośrodki motoryczne n. X w pniu mózgu (supresja tonusu wagalnego)-> naruszenie równowagi żołądkowej-> uczucie pełności w żołądku dyskomfort epigastralny po jedzeniu= działanie stresogenne

Zabezpieczenie przed nietolerancjami

- kwas solny

- bariera śluzowkowa

- enzymy proteolityczne

- IgA

- dużo limT supresorowych

Żeby była nietolerancja pokarmowa z udziałem immunologicznym musi działac układ amplifikujący, który zwielokrotnia po wystawieniu na alergen (trofoalergen). Należy:

- degranulacja mastocytów z IgE lub bez

- dopełniacz, eikozanoidy

- chemotaksja mastocytów

Nietolerancja zależy od natury, stężenia trofoalergenu i umiejscowienia mastocytów i ich wielkości.

Mastocyty w pp są mało wrażliwe na ag w stosunku do wrażliwości tych w układzie pokarmowym.

Trofoalergen musi być mały (10-70tys) żeby przejść między enterocytami lub zostać przez nie przeniesiony.

Objawy nietolerancji

- skłonność do biegunek – wzrost uwalniania serotoniny w okrężnicy pobudzającej motorykę

- zapalenie neurogenne – wzrost ilości substancji P

- skurcze jelit pobudza histamina, serotonina, PG – działanie przeciw tym czynnikom zmniejsza perystaltykę jelit.

- owrzodzenia żołądka, bo obrót komórek nabłonka, degranulacja mastocytów, przedłużone opróżnianie żołądka z wydzielaniem kwasu – spadek motoryki żołądka

- spadek wydzielania enzymów zwłaszcza rąbka oskórkowego, maltazy, sacharozy – zahamowanie to powoduje nadmiar dwucukrów – zmiany fermentacyjne bakterii – LKT biegunka osmotyczna

Źródla alergenów:

Psy i koty mleko wołowina ryby.

Psy- soja pszenica kukurydza

Cielaki białka sojowe do odsadzenia