Kl. 1 TG
Temat: Analiza i interpretacja hymnu Jana Kochanowskiego „Czego chcesz od nas Panie”.
Czas trwania lekcji: 45 min
Cele:
Główne:
- ćwiczenie umiejętności analizy i interpretacji wiersza
- wprowadzenie motywu Boga kreatora (architekta)
- przypomnienie i utrwalenie wiadomości o twórczości Kochanowskiego
Operacyjne:
- uczeń zna cechy hymnu
- uczeń charakteryzuje epokę renesansu
- uczeń pamięta podstawowe informacje o życiu i twórczości Kochanowskiego
- uczeń analizuje budowę wiersza
- uczeń odczytuje sens utworu
- uczeń rozpoznaje środki stylistyczne i określa ich funkcje
- uczeń zna główne nurty filozoficzne epoki
Metody: heureza, praca z tekstem – ćwiczenia praktyczne, dyskusja
Formy pracy: zbiorowa, jednostkowa, indywidualna
Środki dydaktyczne: podręcznik „Przeszłość to dziś” K. Mrowcewicza (s. 30-31)
Przebieg lekcji:
Podanie tematu lekcji
Krótkie przypomnienie wiadomości o Janie Kochanowskim i czasach w jakich żył
Przykładowe ważniejsze i co ciekawsze informacje:
przypomnienie informacji o epoce:
- Początek epoki to Włochy II p. XIV w. Koniec wiek XV. W Polsce rozkwit wiek XVI
- Zainteresowanie człowiekiem – antropocentryzm
- Reformacja
- Filozofia: powrót do antyku: stoicyzm, epikureizm, ale też makiawelizm (w polityce można wykorzystać wszelkie środki [podstęp, zdrada] jeśli prowadzą do powstania silnej i skutecznej władzy), Erazm z Roterdamu, Thomas More
- Wynalezienie druku – Johann Gutenberg 1455
- Tłumaczenie książek na języki narodowe
- Tematyka świecka
Przypomnienie informacji o poecie
- Jan Kochanowski urodził się w Sycynie w 1530 r. zmarł w Lublinie 22.08.1584 r.
- Pochodzi z rodziny szlacheckiej
- Odbył gruntowne wykształcenie: Akademia Krakowska, Królewiec, Padwa
- Wiele podróżował
- Jako przedstawiciel humanizmu znał grekę, hebrajski i łacinę
- Był sekretarzem kancelarii królewskiej Zygmunta Augusta
- Na starość osiadł w Czarnolesie
Przypomnienie poznanych już przez uczniów utworów Kochanowskiego
Zapoznanie uczniów z treścią wiersza:
- głośne odczytanie tekstu
Odbiór tekstu – pierwsze wrażenia
- o czym jest utwór?
- wyjaśnienie trudnych słów:
- gatunek literacki – hymn (informacja z podręcznika) – wskazać w wierszu cechu, które pozwalają zakwalifikować go do tego gatunku: podniosły tom (charakter wiersz nawiązuje do tradycji psalmicznej), typ liryki inwokacyjnej, podmiot zbiorowy
Analiza wiersza – notatka do zeszytu
O czym – temat
Do kogo – adresat wypowiedzi
Bóg
Rodzaj liryki ze względu sposób wypowiedzi podmiotu
Liryka podmiotu zbiorowego – zbiorowa (cecha hymnu)
Rodzaj liryki ze względu na typ przeżyć (tematykę)
Liryka inwokacyjna – (cecha hymnu)
- manifest religijności
Jak – budowa i środki stylistyczne
Budowa zawierająca elementy:
- wiersz regularny, 13-zgłoskowiec (średniówka po 7 sylabie)
- rymy parzyste
Środki stylistyczne:
- Apostrofy (podniosły charakter utworu)
- Metafory (wywołujące plastyczność obrazu)
- Epitety (pokazujące harmonię świata)
- Anafory (podkreślające wagę słów)
- Zdania pytające i wykrzyknikowe wyrażające emocjonalny stosunek osoby mówiącej)
- Pytania retoryczne
- Personifikacja
- Archaizmy
Ukazanie uczniom funkcjonowania w wierszu motywu Boga architekta
- omówienie koncepcji Boga i świata
- inspiracje filozoficzne Kochanowskiego
- jak podmiot liryczny opisuje Boga?
- jaka jest puenta utworu
Czy Hymn Kochanowskiego można uznać za wzorcowy przykład klasycyzmu w literaturze? (dyskusja)
- budowa wiersza regularna, harmonijna, zdyscyplinowana, według wytycznych poetyki klasycznej
- tematyka
Podsumowanie lekcji