2. Rodzaje prędkości przy projektowaniu dróg

1. Prędkość projektowa V_p -parametr techniczno-ekonomiczny, któremu są przyporządkowane graniczne wartości elementów drogi, proporcje między nimi oraz zakres wyposażenia drogi; prędkość projektowa nie jest związana z prędkością dopuszczalną, o której mowa w przepisach o ruchu.

Na podstawie prędkości projektowej ustala się:
- najmniejszy promień łuku kołowego w planie
- parametr krzywej przejściowej w przypadku ulic klasy Z i wyżej
- największe zalecane i największe dopuszczalne pochylenie niwelety
- najmniejszy promień krzywej wypukłej i wklęsłej
- udział odcinków z możliwością wyprzedzania
- niektóre parametry pasów włączeni i wyłączenia
- wartość przechyłki na łuku kołowym w planie

Dla klas dróg, o których mowa w § 4 ust. 1, ustala się prędkości projektowe określone w tabeli:

Klasa drogi	A	S	GP	G	Z	L	D
prędkość projektowa	poza terenem zabudowy	120, 100, 80^1)	120^2), 100, 80	100,80,70,60	70,60,50	60,50,40	50,40
drogi (km/h):	na terenie zabudowy		80, 70,60^1)	70, 60	60,50	60,50,40	40,30

1. Dopuszcza się przy usytuowaniu drogi na obszarze intensywnie zurbanizowanym.

2. Można stosować na dwujezdniowej drodze.

gdzie: 

1) autostrady, oznaczone symbolem "A",
2) ekspresowe, oznaczone  symbolem "S",
3) główne ruchu przyspieszonego, oznaczone symbolem "GP",
4) główne, oznaczone symbolem "G",
5) zbiorcze, oznaczone  symbolem "Z", 
6) lokalne, oznaczone  symbolem "L",
7) dojazdowe, oznaczone symbolem "D"

- Droga klasy A powinna mieć prędkość projektową ustaloną dla tej klasy drogi w ust. 1, z uwzględnieniem warunków określonych w przepisach techniczno-budowlanych dotyczących autostrad płatnych.

- Droga klasy S i drogi niższych klas powinny mieć prędkość projektową ustaloną dla tych klas dróg w ust. 1, stosownie do warunków terenowych i zagospodarowania.
- Droga zaliczona do sieci dróg międzynarodowych nie powinna mieć prędkości projektowej niższej niż wynika to z przepisów o głównych drogach ruchu międzynarodowego.

Prędkość projektową przyjmuje się umownie na etapie projektowania drogi i zależy od przewidywanej funkcji drogi w układzie sieci drogowej. Prędkość projektowa zapewnia bezpieczną jazdę pojedynczemu pojazdowi w normalnych warunkach.

 

2. Prędkość miarodajna V_m -parametr odwzorowujący prędkość samochodów osobowych w ruchu swobodnym na drodze, służący do ustalania wartości elementów drogi, które ze względu na bezpieczeństwo ruchu powinny być dostosowane do tej prędkości.  

W wypadku dróg klasy G i dróg wyższych klas wprowadza się prędkość miarodajną, określaną w następujący sposób:

 1) na dwujezdniowej drodze poza terenem zabudowy:
V_m = V_p + 10 km/h przy V_p ≥ 100 km/h,
V_m = V_p + 20 km/h przy V_p ≤ 80 km/h,

gdzie:

V_m - prędkość miarodajna (km/h), 
V_p - prędkość projektowa (km/h),

2) Prędkość miarodajna na dwupasowej drodze dwukierunkowej poza terenem zabudowy zgodnie z tabelą:

 

Krętość drogi [^o/km] <80 80-160 161-240 >240 drogi klasy S o szerokości jezdni 7,5 m  lub 7,0 m 110 100 90 80 drogi o szerokości jezdni 7,0 m z utwardzonymi poboczami 110 90 80 70 drogi o szerokości jezdni 7,0 m bez utwardzonych poboczy 100 90 80 70 drogi o szerokości jezdni 6,0 m z utwardzonymi poboczami 90 80 70 70 drogi o szerokości jezdni 6,0 m bez utwardzonych poboczy 90 80 70 60

3) na drodze na terenie zabudowy:

 

V_m = V_o+ 20 km/h, jeżeli jezdnia nie jest ograniczona krawężnikami,

V_m = V_o + 10 km/h, jeżeli jezdnia jest ograniczona z jednej lub z obu stron krawężnikami,

 

gdzie:

 V_m - prędkość miarodajna (km/h),

V_o - największa dopuszczalna prędkość samochodów osobowych na drodze, ograniczona znakiem 

lub dopuszczona przepisami (km/h).

 

Prędkość miarodajna nie powinna być mniejsza od prędkości projektowej drogi i nie większa od niej o więcej niż 20 km/h.

3. Prędkość dopuszczalna

Dopuszczalna prędkość jest opisana w ustawie Prawo o ruchu drogowym w artykułach 20-21.

1. Prędkość dopuszczalna pojazdu lub zespołu pojazdów na obszarze zabudowanym w godzinach 23⁰⁰-5⁰⁰ wynosi 60 km/h, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. Prędkość dopuszczalna pojazdu lub zespołu pojazdów w strefie zamieszkania wynosi 20 km/h.

3. Prędkość dopuszczalna poza obszarem zabudowanym, z zastrzeżeniem ust. 4 i 5, wynosi w przypadku:
1) samochodu osobowego, motocykla lub samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t:
a) na autostradzie — 140 km/h,

b) na drodze ekspresowej dwujezdniowej — 120 km/h
c) na drodze ekspresowej jednojezdniowej oraz na drodze dwujezdniowej co najmniej o dwóch pasach przeznaczonych dla każdego kierunku ruchu — 100 km/h,

d) na pozostałych drogach — 90 km/h;
2) zespołu pojazdów lub pojazdu niewymienionego w pkt 1:
a) na autostradzie, drodze ekspresowej lub drodze dwujezdniowej co najmniej o dwóch pasach przeznaczonych dla każdego kierunku ruchu — 80 km/h,
b) na pozostałych drogach — 70 km/h.
4. Dopuszczalna prędkość autobusu spełniającego dodatkowe warunki techniczne określone w przepisach, o których mowa w art. 66 ust. 5, na autostradzie i drodze ekspresowej wynosi 100 km/h.

Organ zarządzający ruchem na drogach może zmniejszyć lub zwiększyć, za pomocą znaków drogowych, prędkość dopuszczalną pojazdów obowiązującą na obszarze zabudowanym.
Prędkość dopuszczalna może być:
1) zmniejszona — jeżeli warunki bezpieczeństwa ruchu na drodze lub jej odcinku za tym przemawiają;
2) zwiększona — jeżeli warunki ruchu na drodze lub jej odcinku zapewniają zachowanie bezpieczeństwa ruchu.