KONCEPCJA INTEGRACJI GOSPODARCZEJ
Przyczyny procesów integracyjnych
warunki integracji gospodarczej,
modele integracji gospodarczej,
formy integracji gospodarczej,
zasady działania podstawowych form integracji gospodarczej,
podstawowe ugrupowania integracyjne i ich członkowie,
typy międzynarodowej integracji gospodarczej.
Wspólnota Europejska (dawna EWG)
EUROPEJSKA WSPÓLNOTA GOSPODARCZA
przygotowania do Traktatów Rzymskich,
płaszczyzna kooperacji państw członkowskich,
struktura instytucjonalna,
charakterystyka działań objętych procesem integracji gospodarczej w ramach EWG.
Unia stawia sobie następujące cele:
- popieranie zrównoważonego i trwałego postępu gospodarczego i społecznego, w szczególności poprzez utworzenie przestrzeni bez granic wewnętrznych, umacnianie gospodarczej i społecznej spójności oraz ustanowienie unii gospodarczej i walutowej, obejmującej docelowo jedną walutę, zgodnie z postanowieniami niniejszego Traktatu;
- potwierdzanie swej tożsamości na arenie międzynarodowej, zwłaszcza poprzez realizację wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, obejmującej docelowo określanie wspólnej polityki obronnej, która mogłaby prowadzić do wspólnej obrony;
- umacnianie ochrony praw i interesów obywateli Państw Członkowskich poprzez ustanowienie obywatelstwa Unii;
- rozwijanie ścisłej współpracy w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych;
- pełne zachowanie dorobku wspólnotowego i jego rozwój, mając na celu rozważenie, w drodze procedury określonej w artykule N ustęp 2, zakresu, w jakim polityki i formy współpracy, ustanowione niniejszym Traktatem, wymagają zmiany w celu zapewnienia skuteczności mechanizmów i instytucji Wspólnoty.
Żaden przepis prawa wewnętrznego nie ma pierwszeństwa przed prawem wspólnotowym (ETS - O 1964, 1251 - Costa/ENEL). W orzeczeniu Internationale Handelsgesellschaft (ETS - O 1970, 1125) TS stwierdził też, że prawo wspólnotowe ma pierwszeństwo również przed normami konstytucyjnymi państw członkowskich, takimi jak prawa podstawowe lub zasady strukturalne konstytucji. Ważność aktu prawa wspólnotowego można badać tylko w stosunku do wyższego rangą prawa wspólnotowego, a nie w stosunku do prawa wewnętrznego. Obowiązywanie prawa wspólnotowego w państwach członkowskich nie może doznać uszczerbku.
Art. 3 „Unię stanowią Wspólnoty Europejskie uzupełnione politykami i formami współpracy ustanowionymi niniejszymi Traktatami”
Art. 3b I TWE mówi: „wspólnota działa w ramach ograniczeń nałożonych na nią niniejszym traktatem i zgodnie z wyznaczonymi w nim celami"
Wspólnota może zadecydować o współpracy z państwami trzecimi w celu wsparcia projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania oraz zapewnienia współdziałania między sieciami.
Unia osiąga swe cele zgodnie z postanowieniami niniejszego Traktatu, określonymi w nim warunkami i harmonogramem, z poszanowaniem zasady pomocniczości, określonej w artykule 3b Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską.
Zadaniem Wspólnoty jest, przez ustanowienie wspólnego rynku, unii gospodarczej i walutowej oraz urzeczywistnianie wspólnych polityk lub działań określonych w artykułach 3 i 3a, popieranie w całej Wspólnocie harmonijnego i zrównoważonego rozwoju działań gospodarczych, stałego i nieinflacyjnego wzrostu uwzględniającego środowisko naturalne, wysokiego stopnia konwergencji dokonań gospodarczych, wysokiego poziomu zatrudnienia i ochrony socjalnej, podwyższania poziomu i jakości życia, spójności gospodarczej i społecznej oraz solidarności między Państwami Członkowskimi.
Aby osiągnąć cele określone w artykule 2 działalność Wspólnoty obejmuje, na warunkach i zgodnie z harmonogramem przewidzianym w niniejszym Traktacie:
a) zniesienie opłat celnych i ograniczeń ilościowych między Państwami Członkowskimi w przywozie i wywozie towarów, jak również wszelkich innych środków o skutku równoważnym;
b) wspólną politykę handlową;
c) rynek wewnętrzny, charakteryzujący się zniesieniem między Państwami Członkowskimi przeszkód w swobodnym przepływie towarów, osób, usług i kapitału;
d) środki dotyczące wjazdu i przemieszczania się osób na rynku wewnętrznym, zgodnie z artykułem 100c;
e) wspólną politykę w dziedzinach rolnictwa i rybołówstwa;
f) wspólną politykę w dziedzinie transportu;
g) system zapewniający niezakłóconą konkurencję na rynku wewnętrznym;
h) zbliżanie ustawodawstw krajowych w stopniu koniecznym do funkcjonowania wspólnego rynku;
i) politykę w sferze społecznej obejmującą Europejski Fundusz Społeczny;
j) wzmacnianie spójności gospodarczej i społecznej;
k) wspólną politykę w dziedzinie środowiska naturalnego;
l) wzmacnianie konkurencyjności przemysłu Wspólnoty;
m) wspieranie badań naukowych i rozwoju technologicznego;
n) zachęcanie do tworzenia i rozwijania sieci transeuropejskich;
o) przyczynianie się do osiągnięcia wysokiego poziomu ochrony zdrowia;
p) przyczynianie się do osiągnięcia wysokiej jakości edukacji i kształcenia zawodowego oraz rozkwitu kultur Państw Członkowskich;
q) politykę w dziedzinie współpracy na rzecz rozwoju;
r) stowarzyszanie z krajami i terytoriami zamorskimi w celu zwiększenia wymiany handlowej i wspólnych starań na rzecz rozwoju gospodarczego i społecznego;
s) przyczynianie się do wzmocnienia ochrony konsumentów;
t) środki w dziedzinach energetyki, ochrony ludności i turystyki.
Zgodnie z postanowieniami TUE, Unii Europejskiej wyznaczono konkretne cele (art. 2 TUE):
1. Popieranie postępu gospodarczego i społecznego oraz wysokiego poziomu zatrudnienia, doprowadzenie do zrównoważonego i trwałego rozwoju, a zwłaszcza poprzez utworzenie przestrzeni bez granic wewnętrznych, wzmocnienie spójności ekonomicznej i społecznej oraz ustanowienie unii gospodarczej i walutowej ze wspólną walutą.
2. Potwierdzanie tożsamości na arenie międzynarodowej, a zwłaszcza poprzez realizację wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, w tym stopniowe określanie wspólnej polityki obronnej mającej prowadzić zgodnie z art. 17 TUE do wspólnej obrony.
3. Umacnianie ochrony praw i interesów obywateli państw członkowskich Wspólnoty poprzez ustanowienie obywatelstwa Unii Europejskiej.
4. Utrzymanie i rozwijanie Unii Europejskiej jako przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, w której zagwarantowana jest swoboda przepływu osób, w powiązaniu z właściwymi środkami w odniesieniu do kontroli granic zewnętrznych, azylu, imigracji oraz zapobieganie i zwalczanie przestępczości.
5. Zachowanie dorobku wspólnotowego, jego rozwój oraz zapewnienie skuteczności funkcjonowania instytucji wspólnotowych.
Powyższe cele Unii Europejskiej miały być realizowane z wykorzystaniem ram instytucjonalnych Wspólnot Europejskich, w sposób zapewniający spójność podejmowanych działań. Kompetencje w zakresie ustalania wytycznych dla polityki unijnej przyznano Radzie Europejskiej w składzie której znalazły się głowy państw lub szefowie rządów państw członkowskich Wspólnoty oraz przewodniczący Komisji Europejskiej.