Granice morskie- do 1958 wyznaczał je zwyczaj.

W 1958- 3 Konwencje Genewskie (nie regulowały sytuacji, które pojawiły się po II wojnie światowej → eksploatacja dna mórz)

Komisja Prawa Morza 10.12.1982 w Montego Bay (Jamajka) przedstawia Konwencję Nowe Prawo Morza (ujmowała nowe zjawiska → przykład postępowej kodyfikacji, rozwoju prawa)

Linia podstawowa odzwierciedla przebieg wybrzeża

*Zatoka

- mniejsza niż 24 mile przy ujściu - można ją zamknąć

- większa niż 24 mile – nie można jej zamknąć

*zatoka historyczna- można ją zamknąć bez względu na rozwartość

*Pas terytorialny- do 12 mil (morze terytorialne) → brak suwerenności, tylko prawo ekskluzywnego połowu (może, ale nie musi łowić). W wodach terytorialnych państwo ma pełną suwerenność

*Strefa ekonomiczna- do 200 mil, państwo może ją wyznaczyć

*Pas przyległy- do 24 mil, państwo nie ma tutaj suwerenności, kontroluje tylko co w tym pasie przepływa

Suma morza terytorialnego i pasa przyległego (jeżeli jest) nie może być większa niż 24 mile morskie!

W ramach tych 24 mil morze terytorialne może mieć maksymalnie 12 mil, a do 24 mil uzupełniamy pas przyległy (w tym przypadku pas również będzie wynosił 12 mil)

Dno morskie- zależy od głębokości morza, miejsce gdzie dno morza załamuje się w głębię morską i granicę morza terytorialnego

Gdy statek płynie w kierunku morza otwartego, obrazuje prawo pościgu, państwo nadbrzeżne może ten statek zatrzymać do kontroli (ma takie prawo). Jeżeli statek się nie zatrzyma (ucieka) to goni się go, aż się nie schwyta, pościg jednak musi być nieprzerwany, nie można spuścić uciekającego statku z oczu. Po schwytaniu, niezależnie na jakim morzu się znajdują- prawem stosowanym jest prawo państwa ścigającego

Państwo archipelagowe

Państwa nadbrzeżne rysują sobie linię podstawową tak jak chcą, pod warunkiem, że woda ma się w skali 9:1 w stosunku do części terytorium (9- woda, 1- terytorium)

Linie podstawową, morze terytorialne i pas przyległy wyznaczone są tak samo. Jeżeli tymi strefami wejdą w strefę sąsiada- muszą się dogadać.

Jeżeli strefy wejdą na autostradę morską- państwo musi się zgodzić na to, żeby statki tam przepływały.

Dno morza podzielone jest na działki, państwa je opłacają i eksploatują. Polska ma działkę na Pacyfiku, ale jej nie eksploatuje.

Eksploatacja polega na odsysaniu mułów z dna, w mułach tych jest „tablica Mendelejewa” w czystości do 95%.

PAŃSTWO

Państwo = terytorium + ludność + władza

1. Ludność państwa

Obywatelstwo- węzeł prawny między osobą fizyczną a państwem. Można je nabyć w sposób pierwotny lub pochodny.

Sposoby nabycia obywatelstwa:

• Z urodzenia

1. Zasada krwi- nabywa się obywatelstwo rodzica/ rodziców

2. Zasada ziemi (ius soli)- nabywa się obywatelstwo od miejsca urodzenia

3. Zasada mieszana- gdy matka z zasady ziemi urodzi dziecko w państwie zasady krwi to dziecko nie nabywa żadnego obywatelstwa (na odwrót- nabywa 2 obywatelstwa)

• Sposób pochodny

1. Przez nadanie- nadaje je głowa państwa. Każdy kraj sam określa co należy zrobić, żeby zostało nadane obywatelstwo (np. test z języka, historii kraju)

2. Przez przywrócenie

• Do utraconego obywatelstwa (w PRL-u wiele osób traciło obywatelstwo niezgodnie z prawem- nikogo nie można pozbawić obywatelstwa!

• Do obywatelstwa, z którego się zrezygnowało

2. Obywatelstwo UE

Problem obywatelstwa unijnego- enigmatyczny węzeł prawny między osobą fizyczną a Unią. Każdy, kto nabędzie obywatelstwo kraju będącego członkiem Unii automatycznie nabywa obywatelstwo unijne.

Perogatywy (uprawnienia) obywatelstwa unijnego:

1. Prawo wjazdu do wszystkich państw członkowskich UE bez wizy.

2. Prawo osiedlania się we wszystkich krajach członkowskich UE (może być czasowo ograniczone, sprawdzane).

3. Prawo udziału w wyborach samorządowych (czynne i bierne prawo wyborcze) → ograniczenia: w monarchiach nie ma kandydowania na burmistrza, gdy jest dużo cudzoziemców- długi czas osiedlania.

4. Prawo do udziału (biernego i czynnego) do euro parlamentu (kandydat musi wykazać, że nie kandyduje i nie wybiera w swoim kraju).

5. Prawo do opieki dyplomatycznej i konsularnej (jeżeli obywatel jest w kraju trzecim a nie ma tam ambasady polskiej, może się zgłosić do którejkolwiek z ambasad Unii)

Cudzoziemiec- osoba fizyczna nie posiadająca obywatelstwa miejsca przebywania. Musi stosować się do przepisów miejscowych. Ma opiekę zewnętrzną swojego państwa.

Uchodźca- nie może liczyć na opiekę władzy zewnętrznej. Może liczyć na opiekę władzy miejscowej.