Prawo powsz ciążenia-każdy obiekt we wszechświecie przyciąga każdy inny obiekt z siłą, która jest wprost proporcjonalna do iloczynu ich mas i odwrotnie proporcjonalna do kwadratu odległości między ich środkami. F=G*(m1*m2/r^2) Pole grawit– pole wytwarzane przez obiekty posiadające masę. Określa wielkość i kierunek siły grawitacyjnej działającej na znajdujące się w nim inne obiekty posiadające masę. Obrazem pola grawitacyjnego są linie pola lub powierzchnie ekwipotencjalne. Ciężar- Ciała obdarzone masą są na Ziemi przyciągane siłą ciężkości P=m*g[N] Zmienność przyspieszenia - Wartość przysp ziemskiego zależy od szer geograf oraz wys n.p.m. Wraz z wysokością przysp maleje odwrotnie proporcjon do kwadratu odległości do środka Ziemi. Zmniejsza się wraz ze zmniejszaniem szer geograf. Ruch harmoniczny - najprostszy w opisie matemat rdz drgań. (opis sinusoidalną funkcją) Każde drganie można przedstawić jako sumę drgań harmonicznych. F=-kx k-wsp proporcj x-wychylenie z poł równowagi Wahadło matematyczne układ skład się z nierozciągliwej i nieważkiej nici i zawieszonej na nici masie (pkt materialny) Ważną cechą wahadła fizycznego i matematycznego jest niezależność okresu drgań od maksymalnego wychylenia dla niewielkich wychyleń wahadła a<6^o, g=4pi^2l/T^2 Prąd elektryczny- Uporządk ruch ładunków elektrycz. Poruszać się mogą zarówno ładunki + i - W technice obwody prądu elektrycznego są masowo wykorzystywane w elektrotechnice i elektronice. Prąd stały-prąd, którego natężenie nie zmienia się z czasem. Wartość chwilowa dostarczanej mocy jest stała. Tego typu prądem zasilana jest większość półprzewodników układów elektrycznych. Główną zaletą takiego rozwiązania jest to, że urządzenia zawierające układy elektroniczne mogą być zasilane z przenośnych źródeł energii. Natężenie prądu- jest wielkością fizyczną charakteryzującą przepływ prądu elektrycznego zdefiniowaną jako stosunek wartości ładunku elektrycznego przepływającego przez wyznaczoną powierzchnię do czasu przepływu ładunku. Jednostką amper (A) I=q/t I-natęż q-przenoszony ładunek t-czas przepływu Rezystancja- miarą oporu. Wielkość charakteryzująca relacje między napięciem, a natężeniem prądu elektrycznego w obwodach prądu stałego. Jednostką w SI jest om (1 Ω). R=U/I R-opór U-napięcie I- natężenie Połączenie szeregowe- Polega na łączeniu rezystorów jeden za drugim. Wartość oporu tego połączenia liczy się sumując kolejno wszystkie rezystory (oporniki). R=R1+R2+…+Rn Połączenie równoległe- Polega na połączeniu w jednym punkcie (węźle) końcówek jednej strony łączonych rezystorów, a w drugim punkcie (węźle) końcówek drugiej strony rezystorów. 1/R=1/R1+1/R2+…+1/Rn Prawo Ohma- natężenie prądu elektrycznego płynącego przez przewodnik jest wprost proporcjonalne do wartości napięcia elektrycznego na jego końcach i odwrotnie proporcjonalne do rezystancji przewodnika. R=U/I Prawa Kirchoffa I Dla węzła obwodu elektrycznego suma algebraiczna natężeń prądów wpływających (+) i wypływających (–) jest równa zeru, lub suma natężeń prądów wpływających do węzła jest równa sumie natężeń prądów wypływających z tego węzła. II W zamkniętym obwodzie suma spadków napięć na oporach równa jest sumie sił elektromotorycznych występujących w tym obwodzie. Przy czym obwód ten może być elementem większej sieci. Wówczas nosi on nazwę oczka sieci. Prąd sinuso zmienny- przypadek prądu elektrycznego okresowo zmiennego, w którym wartości chwilowe podlegają zmianom w powtarzalny, okresowy sposób, z określoną częstotliwością. Wartości chwilowe natężenia prądu przemiennego przyjmują naprzemiennie wartości dodatnie i ujemne. Natężenie prądu zmiennego- Wielkość skalarna charakteryzująca przepływ prądu elektrycznego. Natężenie prądu elektr amperach (A). Definicję tę zapisujemy formalnie jako pochodną ładunku po czasie.I=dq/dt Indukcyjność- Określa zdolność obwodu do wytwarzania strumienia pola magnetycznego powstającego w wyniku przepływu przez obwód prądu elektrycznego. Oznaczana jest symbolem L. Jednostką indukcyjności jest henr (H). Pojemność elektryczna- To wielkość fizyczna równa stosunkowi ładunku q zgromadzonego na przewodniku do potencjału tego przewodnika. Jednostką pojemności elektrycznej jest farad. C=q/ Opór elektryczny- Rezystancja jest miarą oporu czynnego, z jakim element przeciwstawia się przepływowi prądu elektrycznego. Jednostką w SI jest om (1 Ω). Rezystancja przewodnika o jednakowym przekroju poprzecznym do kierunku przepływu prądu jest proporcjonalna do długości przewodnika, odwrotnie proporcjonalna do przekroju i zależy od materiału, co wyraża wzór R=p*L/S L - dł elementu S - pole przekroju poprzecznego ρ - rezystywność Przes fazowe- różnica między dwiema wartościami fazy fali. Przesunięcie fazowe jest istotną wartością w wielu dziedzinach fizyki i techniki. Przykładowo wpływ przesunięcia fazowego pozwala na pomiar odległości lub też na obliczenie wartości mocy czynnej pobieranej przez dany odbiornik energii elektrycznej Oscyloskop- przyrząd elektroniczny do obserwowania, obrazowania i badania przebiegów zależności pomiędzy dwoma wielkościami elektrycznymi. Stosuje się najczęściej do badania przebiegów szybkozmiennych, niemożliwych do bezpośredniej obserwacji przez człowieka. Głównym elementem jest lampa oscyloskop. Lampa obrazowa charakteryzująca się elektrostatycznym odchylaniem wiązki elektronów. Elektrony emitowane przez katodę formowane są w wąską wiązkę przez działo elektronowe. Wiązka elektronów wytworzona przez działo elektronowe (podgrzaną katodę) wysłana zostaje w kierunku ekranu, anoda wówczas przyspiesza ich ruch. Następnie elektrony te przechodzą przez otwór w Cylindrze Wehnelta, osłaniającym katodę. Nie odchylona wiązka trafia dokładnie w środek ekranu i rysuje tam świecący punkt. Do odchylenia wiązki tak, aby mogła trafić w każdy punkt ekranu, służą dwie pary płytek odchylających - jedna dla kierunku pionowego, druga dla poziomego. Dyfrakcja ugięcie fali na krawędziach przeszkód oraz w ich pobliżu. Zjawisko to zachodzi dla wszystkich wielkości przeszkód, ale wyraźnie jest obserwowane dla tych o rozmiarach porównywalnych z długością fali. Interferencja – jest to nakładanie się w danym punkcie przestrzeni przeliczonej liczby fal, która może prowadzić do wzmocnienia lub wygaszenia, w zależności od różnicy faz. Maksimum natężenia występuje w punktach, w których interferujące fale będą zgodne w fazie, czyli różnica faz będzie równa φ = m * 2Π (gdzie m = 0, ±1, ±2, …) Siatka dyfrakcyjna – przyrząd do przeprowadzenia analizy widmowej. Tworzy ją układ równych, równoległych i jednakowo rozmieszczonych szczelin. Stała siatki dyfrakcyjnej to parametr charakteryzujący siatkę dyfrakcyjną. Wyraża on rozstaw szczelin siatki. Im większa liczba szczelin tym ostrzejszy jest obraz dawany przez siatkę. dsin (α_n) = nλ; λ – dł fali d – stała siatki n – rząd widma Budowa siatki to przezroczysta lub półprzezroczysta płytka – kryształowa, szklana lub z tworzywa sztucznego z wielką liczbą malutkich szczelin o takiej samej wielkości i w równej odległości od siebie. Spektrometr – przyrząd pomiarowy pozwalający na określenie rozkładu natężenia I, promieniowania elektrycznego w funkcji długości fali λ, czyli na sporządzenie widma. Każdy spektrometr, aby właściwie spełniał swoje zadania musi być wyskalowany za pomocą źródła promieniowania o znanym widmie (np. za pomocą lampy neonowej, rtęciowej itp.). Oznacza to, że w przyrządach dyspersyjnych należy jednoznacznie przyporządkować kąt pomiaru