Jaki było znaczenie słowa „filozofia” w starożytności?
Na czym polega przełom w myśli Zachodu, jaki zaczął się dokonywać za sprawą filozofów jońskich w VI w. p.n.e.?
Jakie zagadnienie było głównym przedmiotem rozważań filozofów presokratejskich?
Skreśl z poniższej listy filozofów, którzy NIE SĄ filozofami
presokratejskimi:
Tales Seneka Parmenides Marek
Aureliusz
Heraklit Platon Anaksymander Arystoteles
Anaksymander Sokrates Sekstus
Empiryk Zenon z Elei
Przyporządkuj wypowiedzi filozofom, którzy je wygłosili:
„Wiem,
że nic nie wiem.” Heraklit
„Wszystko
płynie.” Sokrates
„Człowiek jest miarą
wszechrzeczy.” Heraklit
„Nie można dwa razy wejść do
tej samej rzeki” Marek Aureliusz
„Co jest poza moim
umysłem, nie ma żadnego wpływu Protagoras
na mój umysł.
Zrozum to, a odzyskasz na stałe spokój.”
Przyporządkuj poniższe, skrótowo wyrażone, stanowiska filozofom,
którzy je głosili.
atomizm Sokrates
zmienność
bytu sofiści
niezmienność
bytu Heraklit
relatywizm Parmenides i
Eleaci
intelektualizm etyczny Demokryt
Za jaką tezą argumentował Zenon z Elei przedstawiając argument dotyczący Achillesa i żółwia?
Jakimi zagadnieniami zajmowali się sofiści i Sokrates, w odróżnieniu od poprzedzających ich filozofów przyrody?
Jak Sokrates rozumiał cnotę?
Opisz główną różnicę pomiędzy poglądami Sokratesa i poglądami sofistów.
Na czym polega intelektualizm etyczny?
Dlaczego według Platona należy przyjąć istnienie idei (form)?
Według Platona poznanie
a) to poznanie rzeczy zmysłowych
b)
jest niemożliwe
c) to poznanie tego, co ogólne
Wymień cechy idei (form) wg Platona. (Maksymalna liczba punktów za cztery cechy.)
Jaki był sens platońskiej metafory jaskini?
Opisz problemy teorii idei (form) Platona. (Maksymalna liczba punktów za opis trzech problemów.)
Opisz różnicę poglądów nt. istnienia bytów ogólnych pomiędzy Arystotelesem a Platonem.
Wymień typy przyczyn według Arystotelesa.
Sformułuj Arystotelesa „zasadę złotego środka”.
Sformułuj zasadę izostenii, której hołdowali starożytni sceptycy.
Na czym polega główna różnica pomiędzy racjonalizmem a empiryzmem?
Do czego Kartezjuszowi potrzebne było w jego systemie stwierdzenie „Myślę, więc jestem”?
Jakie stwierdzenia mamy prawo według Kartezjusza uznać za prawdziwe?
Czy koncepcja Kartezjusza to monizm, czy też dualizm psychofizyczny? Odpowiedź uzasadnij.
Czy koncepcja Spinozy to monizm, czy też dualizm w kwestii istnienia substancji? Odpowiedź uzasadnij.
Jakie według Leibniza były dwa fundamentalne typy prawd? Nazwij i sformułuj zasady rządzące według niego prawdami należącymi do owych typów.
Sformułuj Leibniza zasadę tożsamości nieodróżnialnych.
Opisz pomysł Leibniza na pojmowanie stosunku duszy do ciała.
Jak Leibniz nazywał substancje proste?
Opisz krótko stanowiska nowożytnych racjonalistów w kwestii stosunku duszy (umysłu) do ciała. (Maksymalna liczba punktów za cztery stanowiska.)
Według Locke'a rzeczy poznajemy
a) bez doświadczenia
b)
bepośrednio ich doświadczając
c) za pośrednictwem idei
Jakie jest Locke'a kryterium podziału idei na idee proste i złożone?
Opisz Locke'a rozróżnienie pomiędzy cechami pierwotnymi i wtórnymi.
Co według Locke'a jest znaczeniem nazw ogólnych?
Według Berkeleya za większość błędów w filozofii
odpowiedzialne jest przekonanie
a) o istnieniu idei
abstrakcyjnych
b) o istnieniu idei ogólnych
c) o
istnieniu Boga
Berkeley krytykuje
a) przekonanie o istnieniu rzeczy
b)
pojęcie substancji jako „nagiego” podmiotu cech
c) pojęcie
substancji jako postrzegającego ducha
Dlaczego Berkeleya można uznać za przedstawiciela empiryzmu?
Załóżmy, że mamy podejrzenie, iż – wbrew temu, co sądzą inni – jakiemuś słowu nie przysługuje żadna idea (a jeśli tak, to nie powinniśmy się nim posługiwać). Co według Hume'a powinniśmy sprawdzić?
Zarysuj stanowisko Hume'a w kwestii pochodzenia idei przyczynowości.