Technikum Mechatroniczne Pracownia Urządzeń Mechatronicznych

Nr.ćwiczenia Temat:Pomiar otworów

2

Nr.ucznia:1 Dawid Bajer IIe Grupa I rok szkoly:2011/2012

Data wyk. Data oddania Ocena: Podpis:

20.11.2011r. 21.11.2011r.

1.Cel ćwiczenia

Zapoznanie się ze sposobami pomiaru otworów.

2.Wyposażenie:

1. Suwmiarka uniwersalna z noniuszem 0,02 mm o zakresie 250mm

2. Suwmiarka jednostronna z noniuszem 0,05 mm o zakresie 140mm

3. Średnicówka mikrometryczna

4. Średnicówka czujnikowa

5. Mikrometr wewnętrzny o zakresie 25mm-50mm

6. Mikrometr wewnętrzny o zakresie 0mm-25mm

3.Wiadomości uzupełniające

Pomiar za pomocą suwmiarek:

1. Sprawdzić stan techniczny suwmiarek

2. Sprawdzić wskazania zerowe i ustalić dokładność noniusza

3. Po zwolnieniu śruby zaciskowej lub samoczynnego zacisku rozsunąć szczeki pomiarowe na wymiar nieco mniejszy od średnicy otworu

4. Ostrza pomiarowe (do pomiaru wymiarów wewnętrznych) suwmiarki uniwersalnej lub szczeki pomiarowe suwmiarki jednostronnej wsunąć do otworu, następnie rozsunąć szczęki do styku z przedmiotem. Ostrza pomiarowe suwmiarki powinny stykać de ze ściankami otworu dokładnie wzdłuż jego tworzących i być mocno dociśnięte do ścianek otworu, przez co zapewnia się. ustawienie ich na średnicy, a nie na cięciwie otworu.

5. Odczytać wymiar otworu.

6. UWAGA! Przy pomiarze otworów suwmiarką jednostronną należy pamiętać, aby do odczytanego wymiaru a dodać grubość szczęk 2b do pomiarów wewnętrznych.

7. Wykonać szkic pomiaru i zestawienie wyników

8. Wykonać konserwację i uporządkować stanowisko pomiarowe.

Pomiar średnicówką mikrometryczną:

9. Sprawdzić stan techniczny srednicówki.

10. Sprawdzić wskazanie zerowe

11. Przez pokręcenie bębna ustalić rozstawienie końcówek pomiarowych na wymiar nieco mniejszy niż mierzona średnica

12. Wprowadzić srednicówkę do otworu.

13. Docisnąć nieruchomą część średnicówki do ścianki otworu i pokręcając bębnem średnicówki wykonywać lekkie przemieszczenia w dwu prostopadłych płaszczyznach; ustalić takie położenie, w którym oś średnicówki jest prostopadła do osi otworu (średnicówka wskazuje wówczas wymiar najmniejszy - rys 6 - położenie A) oraz leży na średnicy otworu (średnicówka wskazuje największy wymiar - rys 6 - położenie B)

14. Po stwierdzeniu prawidłowego ustawienia średnicówki dokręcić śrubę zaciskową (jeśli jest), wyjąć średnicówkę z otworu i odczytać wynik pomiaru

15. Zmierzyć średnicę otworu w dwóch położeniach wzajemnie prostopadłych i obliczyć owalność otworu.

16. Wykonać zestawienie wyników.

17. Wykonać konserwację średnicówki i uporządkować stanowisko pomiarowe

Pomiar średnicówką czujnikową:

18. Sprawdzić stan techniczny środków pomiarowych

19. Sprawdzić wskazanie zerowe mikrometru

20. Zamocować mikrometr w podstawce

21. Jeżeli wymiar średnicy otworu nie jest podany na rysunku, zmierzyć suwmiarką średnicę sprawdzanego otworu, zaokrąglając wymiar do całkowitej liczby milimetrów

22. Mikrometr nastawić na wymiar nominalny (gdy jest podany na rysunku) lub na wartość odczytaną na suwmiarce i ustalić położenie wrzeciona mikrometru przez dokręcenie zacisku

23. Z wyposażenia średnicówki wybrać wymienną końcówkę pomiarową dla obszaru pomiarowego odpowiadającego wymiarowi odczytanemu na suwmiarce

24. Odkręcić nakrętkę mocującą 9 włożyć wymienną końcówkę pomiarową 7 do głowicy 5 średnicówki, a następnie dokręcić nakrętkę 7

25. Odkręcić śrubę zaciskową 2 założyć czujnik zębaty 1 z działką elementarną 0,01 mm, nadając mu wstępny nacisk (2 obroty dużej wskazówki), a następnie zamocować czujnik przez zakręcenie śruby 2

26. Wstawić końcówki pomiarowe średnicówki między kowadełko i wrzeciono mikrometru, tzn. przesuwną końcówkę średnicówki doprowadzić do zetknięcia z kowadełkiem mikrometru, następnie wcisnąć do środka, stykając powierzchnię pomiarową wymiennego przedłużacza stałego z wrzecionem mikrometru

27. Przytrzymując przedłużacz palcami lewej ręki przy kowadełku mikrometru, prawą ręką trzymając za rękojeść 3 wychylać średnicówkę o niewielki kąt od położenia pionowego w kierunku A - A i uchwycić punkt zwrotny dużej wskazówki czujnika. W tym położeniu należy ustawić tarczę czujnika na wskazanie zerowe. W tym celu sprawdzenia prawidłowości ustawienia należy wykonać niewielkie ruchy zwrotne w kierunku B-B (wychylenia w płaszczyźnie poziomej). W przypadku zmiany wskazań (inne położenie zwrotne wskazówki) należy skorygować położenie tarczy czujnika. Korekcję przeprowadza się tak długo, aż uzyska się to samo położenie zwrotne wskazówki przy wychyleniach w płaszczyźnie pionowej i poziomej.

28. Wcisnąć przesuwną pochylić średnicówkę i wyjąć ją bardzo ostrożnie z mikrometru, bardzo powoli zwalniając nacisk końcówki przesuwnej

29. Średnicówkę włożyć do mierzonego otworu, opierając mostek środkujący 1 o ścianki otworu. Następnie naciskając na mostek środkujący spowodować jego przesuwanie. Wychylanie średnicówki od położenia pionowego umożliwia wprowadzenie przedłużacza do otworu.

30. Odczytać odchyłkę wymiaru

31. Wyjąć srednicówke z otworu, przechylając ją tak, aby najpierw wysunął się przedłużacz, a następnie mostek środkujący

32. Wykonać zestawienie wyników

33. Wykonać konserwację środków pomiarowych i uporządkować stanowisko pomiarowe

4. Przebieg ćwiczenia:

zad.1

Pomiar średnicy wewnętrznej tulejki za pomocą suwmiarki i mikrometra.

SUWMIARKA 0.02 SUWMIARKA 0.05 MIKROMETR

39,96 40 40,02

zad.2

Pomiar średnicy wewnętrznej łożyska za pomocą średnicówki czujnikowej.

I pomiar: 59,95mm

II pomiar: 59,96mm

III pomiar: 59,94mm

zad.3

Pomiar tuleji wrzeciona wiertarki za pomocą mikrometra i średnicówki mikrometrycznej.

ŚREDNICÓWKA 0,01 SUWMIARKA 0,05

59,96mm 52,95mm

zad.4

Pomiar otworu koła zębatego za pomocą kulek.

D1=18,54mm

d2=12,70mm

M=28,02mm

d=(d1+d2)/2+ √(Mx (d1+d2-Mx )

d=(18,54+12,70)/2+ √28,02(18,54+12,70-28,02)

d=15,62+ √28,02*3,22

d=15,62+9,49

d=25,03

5.Wnioski:

Ćwiczenie miało na celu ukazać nam szereg metod umożliwiających

dokonanie pomiarów wewnętrznych .