KOMERCJALIZACJA - jest to ogół zmian mających na celu oparcie czegoś na zasadach komercyjnych. W myśl ust. z 30.08.96r. o komercj.i prywatyz. polega na przekształceniu przedsiębiorstwa państw. w jednoosob. spółkę Sk. Państwa - w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej. Komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego dokonuje minister Skarbu Państwa. Jeśli cel jest inny niż prywatyzacja, potrzebuje on zgody Rady Ministrów. Komercjalizacja przedsiębiorstwa państwowego może nastąpić: z inicjatywy ministra Skarbu Państwa lub na wniosek organu założycielskiego; na wniosek dyrektora i rady pracowniczej przedsiębiorstw; na uzasadniony wniosek sejmiku właściwego województwa.
PRYWATYZACJA - akt przekazania prywatnemu właścicielowi państwowego mienia. Prywatyzacja może się odbywać poprzez uwłaszczenie lub sprzedaż. W rozumieniu ustawy z 30.08.96r. o komercj.i prywatyz. polega na zbywaniu akcji i udziałów będących własnością Sk.P. w jednym z następujących trybów:
•oferty ogłoszonej publicznie • przetargu publicznego • rokowań podjętych na podstawie publicznego zaproszenia
• przyjęcia oferty w odpowiedzi na wezwanie • aukcji ogłoszonej publicznie • dopuszczalne jest również zbywanie akcji/udziałów z pominięciem wskazanych powyżej trybów poprzez uzyskanie zgody Rady Ministrów na inny niż publiczny tryb zbycia akcji • rozporządzaniu wszystkimi składnikami materialnymi i niematerialnymi majątku przedsiębiorstwa państwowego poprzez: sprzedaż przedsiębiorstwa, wniesienie przedsiębiorstwa do spółki, oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania.
Prywatyzacją jest również obejmowanie akcji/udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym jednoosobowych spółek Sk. P. powstałych w wyniku komercjalizacji, przez podmioty inne niż Skarb Państwa lub inne niż państwowe osoby prawne w. W Polsce za przeprowadzanie procesów prywatyzacyjnych odpowiedzialne jest w pierwszym rzędzie Ministerstwo Skarbu Państwa.
PRAWA MAJĄTKOWE AKCJONARIUSZY -
prawo do udziału w zysku (dywidendy) aby spółka wypłaciła dywidendy musi być zysk i WZA musi podjąć uchwałę o wypłacie dywidendy. Prawo do dywid. Mają: akcjonariusze, zarząd, pracownicy. WZA decyduje jak podzielić zysk, czy wypłacać, czy kupić nagrody. Data przyznania prawa do zysku jest najczęściej data walnego zgrom., na którym ogłoszono że będzie wypłąta dywidendy. Data wypłaty - w tym dniu nie trzeba mieć akcji; trzeba je mieć na dzień przyznania. Spółka ma wypłacać dywidendy „tak szybko jak to możliwe\' najczęściej jest to około 30dni..
prawo do poboru nowej emisji - podjęcie nowej emisji w takiej samej proporcji jak struktura akcjonariatu (mam 10% akcji mogę kupić 10% akcji po cenie emisyjnej). Jeśli spółka podwyższa kapitał, mam prawo do akcji aby zachować strukturę własności. W przyp. Spółek wchodzących na giełdę -trzeba pozbawić dotychczasowych akcjonariuszy tego prawa. W przyp. Tych, które już są na giełdzie, nikogo nie trzeba pozbawiać, etc.
Prawo do udziału w masie likwidacyjnej - kwotą podziału będzie kwota, jaka pozostanie po spłaceniu wszystkich zobowiązań. Podział majątku może nastąpić po upływie roku od ostatniego ogłoszenia o likwidacji i wezwania do zgłaszania wierzytelności.
KRYTERIA ZAŁOŻENIA BANKU - pozwolenie na utworzenie banku wydaje KNF.
Warunki: kapitał min. 5mln euro; max. 15% może być to aport rzeczowy. kapitał nie może pochodzić z kredytu, a jego źródła muszą być udokumentowane; kadra zarządzająca: prezes i 1 członek zarz. muszą mieć zgodę KNF na pełnienie funkcji, 2 osoby z członków zarządu muszą mieć wykształcenie wyższe. członkowie mają być niekarani i mieć doświadczenie w sektorze bankowym; plan działalności banku na okres co najmniej 3 letni wykazujący że bank będzie działał bezpiecznie dla środków; regulaminy (w jaki sposób będą odbywały się poszczególne działania (procedury, instrukcje); warunki na przechowywanie środków pieniężnych- pomieszczenia i urządzenia techniczne, zabezpieczające przechowywane w banku wartości ( tj. sejfy, kraty, alarmy).
AKCJE A OBLIGACJE - akcja - instrument rynku kapitałowego. Papier wartościowy emitowany przez S.A. Łączy w sobie prawa o charakterze majątkowym i niemajątkowym. Właściciel akcji: jest właścicielem części kapitału spółki; ma dokument potwierdzający udział w spółce, ma pewne prawa i obowiązki. Akcja ma cenę nominalną zapisaną w statucie i kurs - uzależniony od popytu i podaży. Obligacja - papier wartościowy będący dowodem udzieleni pożyczki. Nabywca udziela pożyczki emitentowi. Emitentami mogą być: Sk.Państwa, samorządy, przedsiębiorstwa. Posiadaczowi przysługuje jedynie wynagrodzenie (w postaci oprocentowania). Nie dają praw własnościowych.
UMOWY BAZYLEJSKIE - w 1974 powołany został Komitet Nadzoru Bankowego. Komitet powołuje około 50dokumentów, z czego najważniejsze to:
- „Podstawowe zasady Efektywnego Nadzoru bankowego” 1997r. podstawowe wskazanie dla sprawowania nadzoru. Określa 25 zasad dot. nadzoru w sytuacji nie-kryzysowej, normalnej.: 1. wstępne warunki efektywnego nadzoru: banki muszą być licencjonowane, kontrolowane, dyscyplinowane. 2-3 Niezależność nadzoru, kompetencje uregulowane prawnie, 4-15 regulacje ostrożnościowe i sposoby zachowania się na rynku (kapitał, audyt wewn, ocena aktywów, wysokie standardy etyczne,it)16-20 metody ciągłego nadzoru bankowego: dostarczanie pełnej sprawozdawczości, analiza sprawozdań, kontrola na miejscu;; 21 wymogi informacyjne 22 formalne uprawnienia dla nadzoru 23-25 bankowość transgraniczna, wymiana inf. Pomiędzy nadzorami, dyscyplina rynkowa,
- „Bazylejska Umowa Kapitałowa I” tzw. Bazylea I 1988r. drugi dokument. Określono w nim wysokość współczynnika wypłacalności:
Kapitały własne / aktywa banku (wycenione metodą WACC) % = wsp. Wypłacalności (nie może być mniejszy niż 8%) Zwrócono tu uwagę na ryzyko kredytowe (WACC).
- Bazylea II 2004 - rozszerzono tu pojęcie ryzyka, jakie ma być brane pod uwagę przy budowaniu wsp. wypłacaln..: ryzyko kredytowe + ryzyko operacyjne (czynnik ludzki, technika) + ryz. rynkowe (otoczenie). Są to trzy tzw. 3 filary Bazylei II.
KOMISJA NADZORU FINANSOWEGO - SKŁAD - Premier powołuje prezesa KNF i na jego wniosek - zastępców. 8 osób w składzie: przewodniczący + 3zastępców, minister właściwy ds. instytucji finansowych, minister właściwy do zabezp. społecznych, prezes NBP oraz przedstawiciel prezydenta.
NBP - funkcje : emisyjna (jedyny podmiot uprawniony doi emisji pieniądza i kontroli inflacji organizuje obieg pieniężny); bank banków (wszystkie polskie banki mają w nim konto i rozliczają się przez nie z innymi bankami; ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa depozytów zgromadzonych w bankach.); centralny bank państwa (prowadzi obsługe bankową budżetu i konta instytucji państwowych, zaciąga kredyty międzynarodowe).
INSTYTUCJE KREDYTOWE - wg prawa unijnego są to wszystkie inst.. przyjmujące depozyty i udzielające kredytów. Jendka wg prawa polskiego instytucje rynku pieniężnego dzielimy na: banki, banki zagraniczne, instytucje kredytowe. W rozumieniu tego prawa banki nie są instytucjami kredytowymi.
FIRMY INWESTYCYJNE - świadczą usługi maklerskie. Mają ustawowo zagwarantowaną wyłączność. Przyjmują i realizują zlecenia klientów oraz pośredniczą w obrocie papierami wartościowymi. Dzielimy je na domy maklerskie (spółki akcyjne np. CDM PKO SA) i biura maklerskie (wydzielony departament banku np. DM PKO BP. Tu mogą być polskie albo zagraniczne)
BANK A SKOK SKOK-i w sensie formalnym nie są bankami. Nie podlegają nadzorowi bankowemu. Nie mają ustawowo określonego minimalnego poziomu wypłacalności, nie mają innych praw i obowiązków wynikających z przepisów prawa bankowego (np. bankowy tytuł egzekucyjny, rezerwa obowiązkowa) czy innych ustaw okołobankowych. Są ustawowo zwolnione z CIT).Ale zyski osiągają na tych samych zasadach co banki.
FUNKCJE BFG -.gwarancyjna (wypłacanie środków z funduszu - post fatum czyli już po upadłości banku); pomocowa (wspieranie i ratowane banków przed upadkiem - pożyczki nisko%, prowizje od pożyczek niewielkie~0,3%; długi okres kredytowania; pożyczka nie może być wyższa niż kwota jaką BFG wypłaciłby w przypadku upadłości danego banku; bank musi przedstawić program naprawczy, który wymaga akceptu KNF; o pomoc występuje bank i musi on udowodnić że wykorzystał już wszystkie środki i możliwości w celu ratowania swej sytuacji; po udzieleniu pożyczki BFG pomaga przejść przez program restrukturyzacyjny); analityczna (gromadzenie i analiza informacji o bankach -system wczesnego ostrzegania).
BANKI JAKO INSTYTUCJE ZAUFANIA PUBLICZNEGO - Bankowość od dawna kojarzy się z bezpieczną formą przechowywania środków pieniężnych. Zaufanie jest jej nieodłącznym elementem. Wizerunek ten jest silnie zakorzeniony w świadomości społecznej. Bank to instytucja o wyjątkowym charakterze, pewna i bezpieczna, to pewien archetyp. Przepisy chronią deponentów, jak i same banki. Iistnieje świadomość, że państwo sprawuje nadzór nad bankami. Ingerencja państwa w sektor bankowy jest konieczna dla funkcjonowania banków w dotychczasowym kształcie - jako instytucji zaufania publicznego. Mimo iż są to podmioty działające według zasad wolnego rynku, słowo „bank” nie jest dla przeciętnego klienta synonimem zwykłego przedsiębiorstwa zarobkowego.
AKTY PRAWNE REGULUJĄCE DZIAŁALNOŚĆ SYSTEMU BANKOWEGO - ust.: prawo bankowe 29.08.97r, o NBP 29.08.97; o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających 7.12.2000 r ;o BFG 14.12.94r.
INSTRUMENTY RYNKU PIENIĘŻNEGO: instrumenty o term. realizacji 1 roku: bony skarbowe -emitowane przez Skarb Państwa (1-52 tyg.) papiery wartościowe w celu sfinansowania deficytu budżetowego lub krótkotrwałych niedoborów; bony pieniężne - emitowane przez NBP, cel -uzyskanie środków na realizację funkcji NB, sprzedawane w drodze przetargu na aukcjach organizowanych przez NBP, mogą być nabyte przez banki krajowe, oddziały banków zagr. i BFG; lokaty i depozyty międzybankowe wykorzystywane przez banki gł. do zarządzania płynnością a także służą do sfinansowania akcji kredytowej; papiery komercyjne są emitowane przez przedsiębiorstwa w celu finansowania działalności, nabywcami mogą być osoby pr. i fiz, certyfikaty depozytowe - emitowane przez b. komercyjne, stwierdzają ulokowanie przez deponenta określonej kwoty w char. depozytu pieniężnego na określony czas i %. są łatwo zbywalne przez co atrakcyjne i rentowne, lokata nie może być wycofana z banku przed umownym terminem, a deponent lokaty może ją w każdej chwili upłynnić, zbywając posiadany certyfikat na rynku wtórnym. akcepty bankierskie- przyrzeczenie zapłaty zobowiązania wekslowego, to papier, poprzez który bank dłużnika zobowiązuje się do zapłacenia określonej sumy pieniężnej bankowi wierzyciela; obligacje do 1 roku,