RYSUNEK
Rysunek jest prezentacją dotyczącą umieszczenia określonych obiektów na jakiejś przestrzeni za pomocą środków graficznych.
KONCEPCJA STEFANA SZUMANA
I OKRES BAZGRANIA – 1,6 – 7,0
Stadium bazgrot 1;6 – 3;6
Stadium schematu prostego 3;6 – 6;0
Stadium schematu wzbogaconego 6;0 – 7;0
II OKRES SCHEMATU do 11/12 r. ż.
III OKRES POSCHEMATYCZNY pow. 12 lat
Schemat – stała forma graficzna dla symbolizowania określonych zjawisk. Wg Szumana schemat jest czymś pośrednim między wyobrażeniem a pojęciem przedmiotu, nie naśladuje go bowiem, ale racjonalnie upraszcza.
OKRES IDEOPLASTYKI – do 12 r. z.
OKRES FIZJOPLASTYKI - pow. 12 r.ż.
KONCEPCJA LOWENFELD’A i BRITTAIN’A
Faza bazgrot – od 2 lat do 4 lat
Faza przedschematyczna – od 4 lat do 7 lat
Faza schematu – od 7 lat do 9 lat
Faza początkowego realizmu – od 9 lat do 11 lat
Faza pseudonaturalistyczna – od 11 lat do 13 lat
Faza kryzysu w okresie adolescencji – od 13 lat do 17 lat
Analiza treściowa.
1.Temat rysunku (abstrakcyjny, bajkowy, fantastyczny, przygodowy, realistyczny,w tym:dotyczący pracy, zabawy, nauki, wojny).
2.Liczba i rodzaj elementów.
5,0 - 6,0 lat - pojedyncze postacie ludzkie, zwierzęce, środki komunikacji, elementy i motywy przyrodnicze, elementy najbliższego otoczenia :domek, ulica.
6,0 - 7,0 lat - próby wiązania postaci ludzkich i zwierzęcych w sceny rodzajowe. Pojawienie się akcji o symbolicznym znaczeniu.
7,0 - 9,0 lat - tworzenie ilustracji tematycznych i kompozycji pejzażowych. Obrazowanie treści najbliższego otoczenia, baśni, własnych przeżyć.
10,0 - 11,0 lat - Różnicowanie się tematyki. Stopniowe wypieranie treści opartych na wyobraźni.
3. Prawdziwość kolorów.
5,0 - 7,0 lat - koloryt przypadkowy, pstrokaty, nieregularny, tęczowy. Swoista zabawa barwą.
8,0 - 9,0 lat - tonowanie barw, stosowanie barw łamanych.
10,0 - 13,0 lat - koloryt realistyczny, właściwy. Kolor włosów zmienny.
pow. 13,0 lat - koloryt perspektywistyczny, światłocień. Cieniowanie bryły (kolor raz jaśniejszy, raz ciemniejszy). Oddzielanie kolorem poszczególnych planów krajobrazu. Pierwszy plan najintensywniejszy. Kolor lokalny realistyczny, bez wyraźnych znaczeń symbolicznych opartych na ekspresji emocjonalnej. Stopniowe dojście do koloru lokalnego. Zjawienie się koloru abstrakcyjnego.
Analiza formy.
1.Oddanie kształtu.
do 5 r.ż. - bazgroty figuralne ( kontur z nazwą)
5,0 - 6,0 lat - schemat konturowy, ograniczenie (zamykanie płaszczyzny) konturem bez jej wypełnienia. B. uproszczony, zgeometryzowany.
6,0 - 7,0 lat - schemat wzbogacony, operowanie plamą rysunkową i malarską.
7,0 - 11,0 (12,0) lat - wzbogacanie schematu o charakterystyczne detale
pow.12,0 lat - kształty zgodne z naturalnym odbiorem bezpośrednim opartym na obrazach wizualnych (z natury bądź wzoru). Kształt całkowicie realistyczny. Próby deformacji świadomej.
2.Proporcje.
do 7,0 r.ż. - brak proporcji
7,0 - 8,0 lat - doskonalenie proporcji.
8,0 - 9,0 lat - właściwe ujmowanie głównych proporcji pojedynczych przedmiotów.
9,0 - 11,0 (12,0 ) lat - właściwe ujmowanie proporcji pojedynczych przedmiotów, a także całych zestawów form.
3.Inne cechy schematu.
- rysowany z przodu czy z profilu (profil około 7,0- 9,0 r. ż.)
- kontur regularny, przejrzysty (około 9,0-10,0 r. ż.)
- schemat nieruchomy czy ożywiony (przez kończyny narysowane skośnie- 6,0- 7,0 r. ż., przez narysowanie ruchów, gestów - 7,0 - 11,0 r. ż., przez ożywienie całej postaci - 11,0 - 12,0 r. ż. i pow.).
4.Wymiarowość formy.
- do 9,0 r. ż. - płaskość formy.
- 9,0 - 10,0 r. ż. - próby światłocienowego traktowania bryły.
- 11,0 - 12,0 r. ż. i pow. - trójwymiarowość.
5.Wyrażanie przestrzeni.
do 7,0 r. ż. - brak wyrażania przestrzeni.
7,0 - 8,0 r. ż. - próby wyrażania przestrzeni przez układ pasowy.
8,0 - 9,0 r. ż. - układ topograficzny, jak z lotu ptaka.
9,0 - 10,0 r. ż. - układy kulisowe, płaskie (plany w obrazie ).
11.0 - 12.0 r. ż. - perspektywa linearna (zmniejszanie), powietrzna (linią i barwnymi plamami)