II B 1. |
Nazwa przedmiotu (course title) |
Antropologia filozoficzna - wykład |
II B 2. |
Kod przedmiotu (course code) |
|
II B 3. |
Typ przedmiotu (type of course) |
Obowiązkowy |
II B 4. |
Poziom przedmiotu (level of course) |
Zaawansowany |
II B 5. |
Rok studiów, semestr (Lear of study, semester/trimester) |
Stacjonarne studia II stopnia (MU) Kierunek: pedagogika Specjalizacja: RE2, OW2, ZD2, ZZP2, ZZI2, ZZO2 I semestr 2011/12 |
II B 6. |
Liczba punktów (number of credits) |
punkty ECTS |
II B 7. |
Metody nauczania (teaching methods) |
Wymiar: 30 godz. wykład Liczba spotkań: 2 godz. x 15 tygodni Wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych Konsultacje: 4 godz. x 15 tygodni |
II B 8. |
Język wykładowy (language of course) |
Język polski |
II B 9. |
Imię i nazwisko wykładowcy (name of lecturer) |
Elżbieta Struzik dr |
II B 10. |
Wymagania wstępne (prerequisites) |
Podstawowe wiadomości z zakresu historii filozofii, głównych kierunków i podstawowych problemów, dyscyplin filozoficznych i metod filozofii. Uczestnictwo w zajęciach: filozofia, wprowadzenie do filozofii, lub historia filozofii, wstęp do filozofii.
|
II B 11. |
Cele przedmiotu (wskazane jest określenie celów jako efektów kształcenia i kompetencji) (objectives of the course, preferably Expressed in terms of learning outcomes and competences) |
Celem zajęć jest zapoznanie studenta z głównymi problemami i teoriami człowieka obecnymi w przestrzeni antropologii filozoficznej, zarówno w tradycji filozoficznej, jak i filozofii współczesnej. W ramach zajęć będą analizowane szczegółowe zagadnienia z zakresu antropologii filozoficznej - metody antropologii, program badań z uwzględnieniem specyfiki głównych nurtów, rozwój problematyki badawczej, pojęcie podmiotowości, wymiary i struktura bytu ludzkiego, status cielesności i analiza świadomości, egzystencja, historyczność, bycie w świecie.
|
II B 12. |
Treści merytoryczne przedmiotu (course conttents) |
1. Status antropologii filozoficznej -filozoficzne metody poznania a możliwość ich zastosowania w obszarze antropologii. Antropologia filozoficzna a antropologia biologiczna, kulturowa, historyczna, teologiczna Rozwój problematyki bytu ludzkiego - źródła współczesnych koncepcji człowieka, analiza podmiotowości Charakterystyka głównych nurtów antropologii filozoficznej - fenomenologiczny, egzystencjalny, dialogiczny, personalistyczny i jego odmiany, materialistyczno-witalistyczny (antropologia psychoanalizy), ewolucyjno-kosmiczny, hermeneutyczny 2. Prekursorzy antropologii filozoficznej - M. Scheler, H. Plessner, A. Gehlen - główne idee i założenia antropologii filozoficznej M. Schelera - program antropologii integralnej H. Plessnera - program antropologii empirycznej A. Gehlena 3. Nurt fenomenologiczny w antropologii filozoficznej - Projekt fenomenologii E. Husserla - metody fenomenologii, problematyka egologiczna, filozofia ciała, problem intersubiektywności, koncepcja czasu 4. Zwrot do ontologii - M. Heidegger - bycie i czasowość -Filozofia transcendentalna E. Husserla a projekt ontologii fundamentalnej M. Heideggra - Problematyka sensu bycia - Egzystencjalno-czasowa analityka jestestwa - Czasowość i bycie-ku-śmierci 5. Fenomenologia egzystencjalna J-P. Sartre - Charakterystyka fenomenologii francuskiej - problem świadomości i cielesność - E. Husserl a francuska fenomenologia ciała - stanowisko wobec fenomenologii E. Husserla - podstawy ontologii fenomenologicznej - problem bytu i nicości, - fenomenologia ciała - analiza ontologicznych wymiarów ciała - relacja „Ja - Inny” na gruncie egzystencjalizmu ateistycznego - wolność - fenomen cielesności - koncepcja czasu - Diaspora 6. M. Merleau- Ponty - fenomenologia percepcji - główne założenia fenomenologii percepcji - metafizyka intercielesności - egzystencja a czasowość 7. Nurt dialogiczny w antropologii filozoficznej - F. Rosenzweig, M. Buber, E. Levinas - Charakterystyka nurtu dialogicznego - przedstawiciele, obszary refleksji, rozumienie dialogiczności, relacji typu Ja - Inny, wymiar etyczny 8. Transcendentalizm etyczny E. Levinasa a filozofia dialogu J. Tischnera E. Levinasa filozofia dialogu - analiza podmiotowości - relacja Ja - Inny - etyka i analiza czasowości J. Tischner - podmiotowość i cielesność w filozofii dramatu. - źrodła i inspiracje filozofii Tischnera - filozofia dramatu - egologiczna analiza podmiotowości - problematyka Ja - Ja somatyczne i proces solidaryzacji egotycznej - czasowość, problematyka intersubiektywności - dialogiczność, relacja ja - Inny, epifania twarzy 9. Nurt personalistyczny we współczesnej antropologii i jego odmiany -Holistyczno-personalistyczna koncepcja osoby ludzkiej J. Maritaina - Personalizm E. Mouniera - G. Marcela filozofia jako eksplikacja egzystencji człowieka 10. Podstawy antropologii filozoficznej Karola Wojtyły - Źródła i inspiracje, metoda antropologii Wojtyły - Personalizm - pojęcie osoby i czynu - Wymiary podmiotowości - świadomość, wolność, moralność - Antropologia adekwatna, fenomenologia i teologia ciała - Zagadnienie intersubiektywności - człowiek i jego powinność wobec społeczeństwa i wspólnoty osób 11. R. Ingardena teoria człowieka - Ontologiczne podstawy teorii człowieka - ontologia a metafizyka - Struktura podmiotu - personalizm - Ja osobowe - świadomość, dusza, ciało - Tożsamość człowieka a zagadnienie odpowiedzialności 12. Nurt ewolucyjno-kosmiczny w antropologii - P. Teilhard de Chardin 13. Problem tożsamości podmiotu we współczesnej antropologii - P. Ricoeura rozumienie tożsamości podmiotu - „Bycie sobą” w filozofii egzystencji K. Jaspersa - Z. Baumana teoria „dryfującej tożsamości” - A. Giddensa koncepcja tożsamości - M. Foucoulta koncepcja podmiotu - Narracyjne teorie podmiotu - A. MacIntyre, Ch. Taylor, D. Carr 14. Podmiot w teoriach współczesnego feminizmu - J. Butler teoria podmiotu w feminizmie - J. Kristeva i polityka ciała - R. Braidotii teoria podmiotu nomadycznego 15. Antropologia ciała - filozoficzne i kulturowe interpretacje cielesności
|
II B 13. |
Metody oceny (assessment methods) |
Zaliczenie przedmiotu na ocenę - forma ustna |
II B 14. |
Spis zalecanych lektur (recommended reading) |
1. Literatura podstawowa: G. Haeffner: Wprowadzenie do antropologii filozoficznej. Tłum. W. Szymona OP. Kraków 2006, WAM, s. 15-47. G. Böhme: Antropologia filozoficzna. Warszawa 1998. Wyd. IFiS PAN. Ks. S. Kowalczyk, Człowiek w myśli współczesnej. W-wa 1990. A. L. Zachariasz: Antropotelizm. Człowiek a sens istnienia. Lublin 1996. Rozdz. I. U podstaw pojmowania człowieka w kulturze europejskiej, s. 23 - 46; Rozdz. V. Pytanie o człowieka jako pytanie filozofii, s. 87 -100. Antropologia. Dydaktyka Filozofii, T. 1. Red. Ks. S. Janeczek. Lublin 2010, KUL T. Gadacz: Historia filozofii XX wieku. T. 2. Kraków 2009, Znak. K. Michalski: Heidegger i filozofia współczesna. W-wa 1998. H. Buczyńska - Garewicz: Metafizyczne rozważania o czasie. Kraków 2003. M. Drwięga: Ciało człowieka. Studium z antropologii filozoficznej. Kraków 2005. I. Bittner: Współczesna antropologia filozoficzna, Łódź 1999.
Literatura uzupełniająca: M. Scheler: Pisma z antropologii filozoficznej i teorii wiedzy. Warszawa 1987. Rozprawy: O idei człowieka, s. 3-42, Stanowisko człowieka w kosmosie, s. 46-149 - fragmenty H. Plessner: Pytanie o conditio Humana. W-wa 1988, s. 29-106. H. Plessner: Śmiech i płacz. Badania nad granicami ludzkiego zachowania, Kęty 2004, Wyd. Antyk. Rozdz. 1. Stosunek człowieka do swojego ciała, s. 23-49. A. Gehlen: W kręgu antropologii i psychologii społecznej. W-wa 2001. Rozprawa - Obraz człowieka, s. 75-90; Obraz człowieka w świetle nowoczesnej antropologii, s. 91-110. M. Heidegger: Bycie i czas. W-wa 1994, s. 2-21; 204-208; 179-185; 354-375. H. Buczyńska - Garewicz: Metafizyczne rozważania o czasie. Kraków 2003, s. 25-57. J.P. Sartre: Byt i nicość. Kraków 2007, Wydawnictwo Zielona Sowa, (ontologia fenomenologiczna, problem bytu i nicości, rozumienie egzystencji, faktyczność, ja i krąg sobości, czasowość, fenomenologiczne analizy ciała i jego wymiarów, zagadnienie intersubiektywności); rozdz. Ciało, s. 389-451. H. Puszko: Być Stendhalem i Spinozą. Szkic o filozofii J.P. Sartre'a. Rozdz. Podstawy antropologii filozoficznej, s. 172-186; Rozdz. IV i V, s. 112 -114, 127-159. T. Gadacz: Historia filozofii XX wieku. T. 2. Kraków 2009, Znak, s. 459-483. M. Merleau- Ponty: Fenomenologia percepcji. W-wa 2001, Aletheia, s. 99-107; s. 432-454. M. Maciejczak: Świadomość i sens. W-wa 2007, s. 52-88. M. Maciejczak: Świat według ciała w „fenomenologii percepcji” M. Merleau-Ponty. W-wa 2001, IFiS PAN. J. Migasiński: M. Merleau- Ponty. W-wa 1995, WP. T. Gadacz: Historia filozofii XX wieku. T. 2. Kraków 2009, Znak, s. 503-514; 538-551; 552-574; 575-599. E. Levinas: Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności. Warszawa 1998, PWN-B. Skarga: Wstęp, s. IX-XXXI, Rozdz. I, 21-38. Rozdz. II - r. 3, s. 59-68; r. 5, s. 70-77; r. 7, s. 80-83. Cz. II, r. I, r. 5, 128-131; Cz.III, r.II, s. 227-257. S. Kowalczyk: Wprowadzenie do filozofii J. Maritaina, Lublin 1992 RW KUL, rozdz. Filozofia człowieka, s. 35-46; z Wyboru pism: Podmiotowość człowieka s. 116-126; r. Osoba ludzka a społeczeństwo, s. 138-150. R. Ingarden: Książeczka o człowieku (różne wydania) - całość Maciej Smolak: Filozofia człowieka u Romana Ingardena. Kraków 2003; S. Kowalczyk: Człowiek w myśli współczesnej. W-wa 1990, s. 256-279. J. Tischner: Filozofia dramatu. Kraków 2006, Wydawnictwo Znak, s. 5-17; 19-25; 47-52. J. Tischner: Pisma z filozofii świadomości. Oprac. A. Węgrzecki. Kraków 2006, Instytut Myśli J. Tischnera, s. 364-378. S. Szary: Człowiek - podmiot dramatu, Kety 2005, Antyk; I. Strapko: Apologia nadziei w filozofii i pedagogice Józefa Tischnera. Kraków 2004, Nomos. K. Wojtyła: Osoba i czyn, oraz inne studia antropologiczne, t. 4, Lublin KUL 2000, s. 415- 433; 477-490. J. Galarowicz: Człowiek jest osobą. Podstawy antropologii filozoficznej K. Wojtyły. Kęty 2000. R. Braidotti: Podmioty nomadyczne, W-wa 2009. J. Butler: Uwikłani w płeć, W-wa 2008. A. Elliot, Koncepcje „Ja”, W-wa 2007. Antropologia ciała. Wybór tekstów. Oprac. A. Chałupnik. W-wa 2008.
|