UKŁAD CHŁONNY

Naczynia krwionośne włosowate nie stykają się bezpośrednio ze wszystkimi komórkami narządów. Płyny ustrojowe, znajdujące się w przestrzeniach międzykomórkowych, zapewniają ciągłość środowiska i umożliwiają przenoszenie produktów odżywczych do komórek i produktów przemiany materii z komórek. Z przestrzeni międzykomórkowych płyny tkankowe dostają się do naczyń chłonnych, które odprowadzają je do dwóch przewodów:

- przewodu piersiowego oraz do przewodu chłonnego prawego.
Układ chłonny, w przeciwieństwie do układu krwionośnego, jest układem otwartym tzn. drobne naczynia chłonne otwierają się bezpośrednio do przestrzeni międzykomórkowych.

Zbudowany jest z otwartych naczyń limfatycznych oraz z tkanki limfatycznej z której zbudowane są węzły chłonne, grudki chłonne i grasica.

Ściany naczyń chłonnych budową przypominają żyły.

Można je podzielić na:

-włosowate naczynia limfatyczne - zaczynają się ślepo, zbudowane są ze śródbłonka, są cienkie, znajdują się w tkankach.

-żyły limfatyczne - powstają na skutek połączenia naczyń limfatycznych włosowatych, mają grube ściany, w środku mają zastawki, które chronią przed cofaniem się limfy.

-przewody limfatyczne - powstają na skutek połączenia się żył limfatycznych. Największy przewód limfatyczny to przewód piersiowy, który uchodzi do żyły głównej

W skład układu chłonnego poza naczyniami wchodzą również węzły chłonne.

-Węzły chłonne rozmieszczone są wzdłuż przewodów zwanych naczyniami limfatycznymi. - -w organizmie znajdują się setki tych narządów w kształcie fasolek o średnicy od 2 do 30mm

-Węzeł chłonny pokrywa torebka, z której w głąb narządu wnikają beleczki łącznotkankowe. -Zrąb węzła chłonnego tworzą liczne komórki tkanki siateczkowatej.

-W okach siateczki tkwią skupienia limfocytów, tzw. grudki chłonne.

* Grupują się one w obwodowej części węzła chłonnego, wchodząc w skład jego kory. Wewnątrz poszczególnych grudek chłonnych znajdują się młodsze pokolenia limfocytów, tzw. limfoblasty.
-Część wewnętrzną węzła chłonnego zajmuje rdzeń, w którym widoczna są pasma rdzenne, odpowiadające grudkom chłonnym na obwodzie. Pomiędzy miąższem a torebką oraz pomiędzy miąższem a beleczkami łącznotkankowymi znajdują się wolne przestrzenie chłonne, którymi przepływa chłonka.

.

Zadaniem węzłów chłonnych jest oczyszczanie chłonki, czyli nadmiaru płynu tkankowego, w trakcie jej drogi do krwi. Komórki znajdujące się wewnątrz węzła chłonnego oczyszczają chłonkę i niszczą niebezpieczne bakterie, zanim chłonka trafi do krwi.

GRUDKI CHŁONNE

-kuliste skupiska tkanki limfoidalnej (tkanki łącznej włóknistej i tkanki łącznej siateczkowatej) o wielkości 0.5-1mm,.

- Jako część układu limfatycznego, organy te podobne są pod względem budowy do większych od nich węzłów chłonnych

-Grudki chłonne w błonie śluzowej jelita noszą nazwę mieszków i budową przypominają grudki chłonne w więzadłach.

- W jelicie czczym i krętym spotykamy mieszki chłonne samotne. W odcinku końcowym jelita krętego mieszki chłonne samotne łączą się w większe zespoły, tworząc mieszki chłonne skupione.

CHŁONKA

-Chłonka inaczej limfa jest płynem lekko żółtawej barwy -- -skład chemiczny i biologiczny podobny do składu osocza krwi. -Od krwi różni się brakiem krwinek czerwonych i znaczną zawartością limfocytów, których ilość w 1 mm wynosi od 2000 do 20-000.
-Chłonka spływa do naczyń chłonnych, tworzących układ naczyń limfatycznych. -rozprowadza po organizmie limfocyty zabierane z węzłów chłonnych. Bierze także udział w transporcie tłuszczów pokarmowych, stąd lekko żółtawe zabarwienie. Odgrywa istotną rolę w mechanizmach obronnych organizmu, gdy dochodzi do zakażenia, ponieważ bakterie, a nawet komórki nowotworowe, zanim dostaną się z tkanek do krwi, zostają zatrzymane w węzłach chłonnych.

GRASICA

-gruczoł znajdujący się w śródpiersiu przednim, tuż za mostkiem,

- zbudowany z dwu płatów składających się ze zrazików oddzielonych przegrodami łącznotkankowymi

- Jednym z jej hormonów jest tymozyna.

NACZYNIA I WĘZŁY CHŁONNE KOŃCZYNY DOLNEJ

Dzielimy na:

-powierzchowne

-głębokie

NACZYNIA CHŁONNE POWIERZCHOWNE

-leżą w tkance podskórnej całej kończyny

-największe z nich towarzyszą żyle odpiszczelowej i odstrzałowej

-naczynia biegnące obok żyły odstrzałkowej uchodzą do węzłów chłonnych podkolanowych

-naczynia towarzyszące żyle odpiszczelowej wpadają do węzłów pachwinowych.

-węzły pachwinowe liczbie 20-30, leżą w trójkącie udowym

NACZYNIA CHŁONNE GŁĘBOKIE

-zbierają chłonkę z mięśni, powięzi i okostnej

-mają one liczne połączenia z naczyniami powierzchownymi i wpadają do węzłów podkolanowych i pachwinowych

-do pachwinowych uchodzą również naczynia z okolicy pośladka, podbrzusza i zewn. narządów płciowych

NACZYNIA I WĘZŁY CHŁONNE JAMY BRZUSZNEJ I MIEDNICY MNIEJSZEJ

-Naczynia chłonne jamy brzusznej uchodzą do węzłów biodrowych wewnętrznych, które leżą w sąsiedztwie tętnicy biodrowej, do węzłów lędźwiowych, leżących po obydwu stronach aorty brzusznej, i do zespołu węzłów trzewnych, leżących w okolicy pnia trzewnego.

Do węzłów chłonnych lędźwiowych uchodzą:

-naczynia chłonne głębokie narządów płciowych zewnętrznych oraz wewnętrznych

-naczynia odbytnicze

-naczynia chłonne ściany jamy brzusznej

Do węzłów trzewnych uchodzą:

-naczynia chłonne nerek i trzustki

NACZYNIA CHŁONNE WĄTROBY dzielą się na:

-powierzchowne- wpadają do węzłów leżących we wnęce wątroby

-głębokie- przez przeponę dostają się do węzłów śródpiersiowych przednich

Naczynia chłonne śledziony wpadają do węzłów trzustkowo-śledzionowych, połączonych z węzłami trzewnymi.

NACZYNIA CHŁONNE JELIT

-zawartość tych naczyń stanowi tzw. Mlecz (jest to duża ilość emulgowanych tłuszczów)

-naczynia te rozpoczynają się lepo w kosmkach jelitowych, po czym biegną w krezce, wpadają do węzłów krezkowych i do węzłów trzewnych.

-naczynia biegnące od węzłów trzewnych tworzą pień jelitowy, który łączy się z dwoma pniami lędźwiowymi

-naczynia te wchodzą do rozszerzonego zbiornika mleczu.- od tego zbiornika bierze początek przewód piersiowy.

PRZWÓD PIERSIOWY

Przewód piersiowy jest to główne naczynie układu chłonnego, zbiera nadmiar chłonki z prawie wszystkich części ciała. Przewód piersiowy rozpoczyna się pod przeponą, następnie biegnie w górę wzdłuż przedniej powierzchni kręgosłupa i uchodzi do dużej żyły leżącej poniżej szyi.

Do przewodu piersiowego uchodzą:

-naczynia chłonne ze śródpiersia

-pnie z lewej połowy głowy, szyi i lewej kończyny górnej

Drugim głównym naczyniem chłonnym, do którego odpływa chłonka z prawej górnej połowy ciała - jest PRZEWÓD CHŁONNY PRAWY

-jest krótki (1,5 cm)

-uchodzi on do prawego kąta żylnego

-wpadają do niego naczynia chłonne z prawej połowy klatki piersiowej oraz z pni

chłonnych szyjnego i podobojczykowego prawego

NACZYNIA I WĘZŁY CHŁONNE KLATKI PIERSIOWEJ

Naczynia chłonne płuc dzielimy na :

-powierzchowne- leżą tuż pod płucną

-głębokie- towarzyszą rozgałęzieniom naczyń płucnych oraz rozgałęzieniom oskrzeli

Z naczyń powierzchownych i głębokich chłonka odpływa do węzłów chłonnych położonych we wnękach płuc, a stąd do węzłów śródpiersiowych przednich i tylnych. Do tych ostatnich uchodzi również chłonka z przepony, osierdzia, serca, przełyku.

Z naczyń odchodzących od węzłów śródpiersiowych powstaje pień oskrzelowo- śródpiersiowy, który po stronie prawej wpada do przewodu chłonnego prawego, a po lewej- do przewodu piersiowego.

NACZYNIA I WĘZŁY CHŁONNE GŁOWY I SZYI

Rozróżnia się:

-powierzchowne

-głębokie

Do węzłów potylicznych uchodzą:

-naczynia chłonne okolicy potylicznej

Do węzłów przyusznych:

-okolicy skroniowej i ciemieniowej

Do węzłów podżuchwowych:

- naczynia chłonne twarzy

Powierzchowne naczynia chłonne kończą się przeważnie w węzłach chłonnych szyjnych.

Rozróżnia się wśród nich węzły:

-szyjne

-powierzchowne

-głębokie

NACZYNIA I WĘZŁY CHLONNE KOŃCZYNY GÓRNEJ

Dzielimy na:

-powierzchowne- leżą w tkance podskórnej i większe ich pnie przebiegają równolegle do żył

-głębokie- zbierają chłonkę z mięśni, kości i powięzi

Naczynia chłonne uchodzą do węzłów łokciowych i węzłów pachowych. Węzły pachowe mają połączenia z węzłami nadobojczykowymi.

Chłonka uchodzi za pośrednictwem pnia podobojczykowego do głównych naczyń chłonnych: po stronie prawej do przewodu chłonnego prawego, a po stronie lewej do przewodu piersiowego.

3

---