Właściwości towarów

Do właściwości fizycznych towarów zaliczamy:

Gęstość wielu produktów jest ich ważną właściwością. Wyraża się stosunkiem masy do jego objętości. Gęstość stanowi o kryterium podziału metali (metale lekkie i ciężkie). Mała gęstość niektórych betonów, styropianu, gumy, korka, olejów pędnych, jest cenioną zaletą. Niekiedy duża gę­stość produktów jest ich cechą dodatnią. Na przykład duża gę­stość skóry, olejów smarowych, miodu, soków, towarów o konsy­stencji kremowej, jak masło, pasty, czy artykułów takich, jak mię­so i przetwory mięsne — jest jedną z podstawowych zalet. • Do pomiaru gęstości służą wagi, areometry i termoareometry, piknometry, menzurki,

Twardość niektórych wyrobów jest cechą szczególnie ce­nioną. Ostrza różnych narzędzi tnących oraz łożyska kulkowe ma­ją pełną wartość użytkową tylko wtedy, gdy wykonane są z twar­dej stali. Wielką zaletą porcelany jest jej twardość. O jakości cegły decyduje przede wszystkim jej twardość. Zaletą koksu, oprócz kaloryczności, jest duża twardość, co ma szczególne znaczenie w uży­ciu tego paliwa w wielkich piecach hutniczych. Twardość kryszta­łów sztucznych kamieni świadczy o ich jakości. Twardość ziarna zbożowego jest również jednym z wyróżników jego jakości. Do pomiaru twardości służą przyrządy tzw. twardościomierze.

Ścieralność jest właściwością, z którą spotykamy się w wyrobach metalowych, ceramicznych, w tkaninach i innych. Produkty o znacznej odporności na ścieranie są wyżej cenione niż wyroby łatwo się ścierające. Ście­ralność mierzymy metodą porównawczą, używając tarcz ściernych lub in­nych przyrządów.

Plastycznością nazy­wamy właściwość, która pozwala na łatwe i dowolne kształtowanie danego materiału. Pla­styczność glin jest od dawna znana i wykorzystywana przez czło­wieka w produkcji wyrobów ceramicznych. Plastyczność stali wy­korzystujemy np. w tłoczeniu blach. Plastyczność ciał wzrasta wraz z temperaturą i maleje lub zu­pełnie zanika przy temperaturach niskich. Szkło jest ma­teriałem bardzo plastycznym w wysokich temperaturach, w tem­peraturze zaś pokojowej pozbawione jest jakiejkolwiek plastycz­ności. Plastyczność blach mierzymy aparatem Erichsena.

Sprężystość (elastyczność) jest to właściwość pozwalająca na zachowanie nadanych kształtów wyrobom, pomimo chwilowe­go ich odkształcenia. Sprężystymi materiałami są: piłka, żyłka po­liamidowa, tkaniny syntetyczne, sprężysty jest dobrze wypieczony chleb, świeże mięso. Sprężystość stanowi w dużej mierze o jakości towaru. Jedną z ważnych zalet np. tkaniny wełnianej jest jej mała gniotliwość, ponieważ włókno wełniane jest sprężyste.

Przewodnictwo cieplne jest cechą o dużym znacze­niu szczególnie takich produktów, jak materiały budowlane, tkani­ny i metale. Złe przewodnictwo cieplne jest ważną cechą materia­łów, które służą do budowy szaf chłodniczych, domów mieszkal­nych i przemysłowych, do produkcji odzieży. Złe przewodnictwo cieplne materiałów wykorzystujemy do ochrony przed zimnem. Dobre przewodnictwo ciepła wykorzystujemy w budowie aparatury i urządzeń technicznych. Ilościowe wyznaczanie izolacyjności cie­plnej przeprowadza się za pomocą przyrządów zwanych katatermometrami.

Wydłużalność jest pożądaną zaletą włókien, z których otrzymujemy przędzę, jest pozytywną cechą metali. Zbytnia wydłużalność włókien jest przyczyną deformacji tkanin i wyrobów z tkanin. Wydłużalność metali pozwala na otrzymanie blach, dru­tów, kształtowników i innych elementów. Wydłużalność mierzymy w procentach.

Właściwości mechaniczne, jak wytrzymałość na skręcanie, na zerwanie, na uderzenie, są szczególnie ważnymi ce­chami metali, tkanin, skór, ceramiki.

Właściwości mecha­niczne stali lub innych metali są właściwościami decydującymi o ich przeznaczeniu. Wytrzymałość włókna i skór na zerwanie decyduje w dużej mierze o trwałości tkaniny czy trwałości wyro­bów ze skóry. Wytrzymałość na zerwanie oznacza się za pomocą dynamometrów.

Odporność na dzia­łanie temperatur jest cechą fizyczną, na którą zwra­camy uwagę w każdym niemal produkcie. Znajomość reakcji pro­duktów na temperatury warunkuje często ich właściwe użytkowa­nie, a nawet ochronę przed zniszczeniem. Prasowanie bielizny z włókna synte­tycznego zbyt gorącym żelazkiem spowoduje jej zniszczenie. Uży­wanie wyrobów plastykowych w niskich temperaturach grozi ich spękaniem, jaja chłodnicze ogrzane i ponow­nie oziębione tracą na wartości użytkowej. Podobnie mrożonki nie mogą być rozmrażane i powtórnie zamrażane. Zdecydowana więk­szość towarów żywnościowych nie jest odporna na temperatury ujemne. Znajomość temperatur topnienia, krzepnięcia, parowa­nie ma znaczenie nie tylko w technologii, ale i w użytkowaniu towarów.

Higroskopijność, czyli zdolność wchłaniania wody, jest szczególnie cenną właściwością tkanin. Tkaniny syntetyczne, które nie są higroskopijne, są tkaninami niehigienicznymi, ponieważ nie chłoną potu. Higroskopijność zaś kwasów, gipsu, cementu jest wła­ściwością nastręczającą trudności w ich przechowywaniu. Higro­skopijność produktów żywnościowych, takich jak mąki, kasze, niektóre wyroby cukiernicze, jest również właściwością ujemną ze względu na trudności w przechowywaniu; ale ze względu na procesy technologiczne higroskopijność jest cechą pożądaną. Higro­skopijność mąki, cementu, gipsu i innych materiałów wykorzystu­jemy w procesach technologicznych.

Odporność na działanie światła. Pod wpływem działania światła, zwłaszcza światła słonecznego, zachodzą w nie­których wyrobach zmiany. Zmiany te nie zawsze powiązane są ze zmianami chemicznymi produktów. Niekiedy pod wpływem światła zachodzi w produktach tylko zmiana barwy, w innych wypadkach produkty tracą swą elastyczność (tkanina stylonowa), tracą na wy­trzymałości (jedwab naturalny).

Właściwości chemiczne towarów:

Właściwości chemiczne, znajomość tych właściwości jest bardzo istotna dla produktów spożywczych. Skład chemiczny decyduje o wartości odżywczej poszczególnych produktów.

- Wartość odżywcza i energetyczna towarów związana jest z artykułami żywnościowymi, mówi nam o jakości tych produktów, dotyczy odpowiednich porcji wszystkich składników pokarmowych potrzebnych do prawidłowego i zdrowego odżywiania. Ponieważ nie ma takich produktów, które zapewniłyby pełne zapotrzebowanie na wszystkie składniki, dlatego tak ważna jest umiejętność wyznaczania tej wielkości i dobieranie odpowiednich produktów zapewniających prawidłowe żywienie.

-skład chemiczny - ważny szczególnie w żywności. Organizm człowieka do właściwego rozwoju pobiera z pożywienia ok. 40 związków chemicznych, które jako składniki pokarmowe można podzielić na pięć głównych grup :
- białka
- węglowodany
- tłuszcze
- sole mineralne
- witaminy

Omówienie w/w przy towaroznawstwie art. spożywczych

-odporność na działanie czynników chemicznych

-kwasowość, zasadowość (pH) - od wartości pH zależy konsystencja artykułu Np. ser twarogowy ma najlepszą jakość przy pH =5 (słabo kwaśny) poniżej tej wartości jest zbyt miękki, powyżej staje się twardy

-palność

-zdolność reagowania substancji ze sobą

-możliwość wydzielania szkodliwych substancji chem.

---