ch. Rubartha
Etiologia: CAV−1 rodzina: Adenoviridae (1 niciowy DNA)// pokrewny antygenowo z CAV−2 (zakaźne zap. tchawicy i oskrzeli psów)//kształt heksagonalny//koduje 40 rodzajów białek//aglutynuje krwinki czerwone//niepodatny na działanie rozpuszczalników tłuszczów (eter, chloroform), //w środowisku przeżywa do kilku miesięcy Epizootiologia:zakaźna i zaraźliw achoroba psowatych: pies, lis, wilk, kojot, skunks, szop/// większość zakażeń jest bezobjawowa lub występują: nieżyt spojówek i błon śluzowych jamy nosowej//objawy kliniczne głównie u psów w wieku do 1. Roku//grupa wysokiego ryzyka: 9 − 12 tyg. → duża śmiertelność (30−40%)///źródłem zakażenia jest mocz, kał lub ślina///siewstwo z moczem przez 6 mies. po ustąpieniu objawów klinicznych Wrota:per os//noso-gardziel//spojówki Patogeneza: O.I. 4 − 9 dniwniknięcie → krypty migdałków lub płytki Peyera → po 4-9 dniach regionalne węzły chłonne → krwiobieg (wiremia) → kom. śródbłonkowe i miąższowe (wątroba, nerki, płuca, mózg)///przewlekłe zmiany w nerkach oraz zmętnienie rogówki (niebieskie oko - blue eye) jest efektem reakcji kompleksów immunologicznych po przechorowaniu ostrej lub subklinicznej postaci
Objawy: p. nadostra: psy padają w ciągu 3−4 godz. przy braku objawów klinicznych/// p. ostra:apatia, gorączka, utrata łaknienia//powe węzłów chł//zap spoj z nadwraż na światło//wymioty, krwawa biegunka//wybroczyny na bł śluz//przedłużenie czasu krzepnięcia krwi − krwawienie z dziąseł wokół zębów mlecznych, spontaniczne powstawanie krwiaków
p. podostra:gorączka, utrata łaknienia, posmutnienie, senność//obrzęk węzłów chłonnych//przyspieszenie tętna i oddechów, niechęć do poruszania się//błony śluzowe blade//powłoki brzuszne napięte, wątroba niekiedy powiększona//leukopenia przez cały okres gorączkowy p. łagodna: gorączka 40°C (dwufazowa) przez 1−6 dni, utrata łaknienia, posmutnienie, senność// zapalenie migdałków//zapalenie jagodówki → po 1−2 tyg. zmętnienie rogówki − „niebieskie oko”//na każdym etapie: drgawki i śpiączka (efekt wybroczyn w mózgu lub encefalopatii wątrobowej)AP:obrzęk tk. podskórnej okolic głowy i szyi//ostre zapalenie migdałków//węzły chłonne: obrzęk, przekrwienie lub wybroczyny//płyn w jamie brzusznej − żółty do czerwonego//wybroczyny na błonach surowiczych narządów wew.//wątroba: powiększenie i przekrwienie, drobne ogniska martwicy, żółte ogniska rozmiękania, torebka pokryta złogami włóknika//pęcherzyk żółciowy: rozdęty, ściana zgrubiała//nerki: białe ogniska − zapalenie śródmiąższowe nerek, krwawe zawały HP:mózg: wylewy wokół włośniczek drobnych naczyń żylnych//śródjądrowe ciałka wtrętowe w hepatocytach, martwica hepatocytów//czasem ciałka wtrętowe w kłębuszkach nerkowych//u części ozdrowieńców − zapalenie jagodówki Rozpoznanie:nagle wystąpienie choroby,//obrzęk migdałków,//obecność wybroczyn i wylewów krwawych na błonach śluzowych//bolesności jamy brzusznej przy badaniu palpacyjnym okolicy wyrostka mieczykowatego mostka//powiększenie wątroby//gorączka//zapalenie worka spojówkowego i błony śluzowej jamy nosa oraz tzw. „niebieskie oko" D. różnicowa:Leptospira icterrogans serovar grippotyposa//L. icterohemorrhagiae//acydofilne zapalenie wątroby//parwowiroza//CAV−2-adenowirus psów typ 2//nosówka//koronawiroza//salmonelloza//zatrucia (np. warfaryną)//ostre zaparcie lub wgłobienie jelita Bad. laboratoryjne: leukopenia → leukocytoza//trombocytopenia//IF (nerki, śledziona, węzły chłonne, płuca, mózg)//obecność specyficznych wewnątrzjądrowych ciałek wtrętowych w hapatocytach, w komórkach śródbłonka lub komórkach siateczkowo-śródbłonkowych (występują w centralnej części jądra, otoczone jaśniejszą obwódką)//izolacja wir. − wydzieliny, wymazy z krypt migdałków i prostnicy pobrane od gorączkującego zwierzęcia albo krew; przedniej komory oka zanim pojawią się tam przeciwciała i kompleksy immunologiczne//podłożem do izolacji są linie hodowli komórek psów, szczególnie nerki//badanie par surowic na obecność przeciwciał dla wirusa CAV−1//(pierwszą próbkę surowicy pobiera się w ostrym okresie gorączkowym choroby, druga po 10-14 dniach), czterokrotny wzrost miana przeciwciał świadczy o niedawnym zakażeniu//ELISA, PCR, ON (odczyn neutralizacji), OWD, odczyn zahamowania hemaglutynacji///Zapobieganie i zwalczanie:///rokowanie: zwierzęta, u których nasilenie zmian zapalnych w wątrobie jest niewielkie zdrowieją po 3-5 dniach, przy zmianach dotyczących wielu narządów rokowanie jest niepomyślne///większość psów zdrowieje bez leczenia//dożylna transfuzja świeżego osocza lub pełnej krwi///iniekcje 5% glukozy//u chorych z biegunką i wymiotami − PWE i płyn Ringera//antybiotyki o szerokim spektrum − osłonowo (nie stosować tetracyklin → uszkodzenia szkliwa)//leki obniżające temperaturę oraz zestawy witamin w tym wit. K//chronić oczy przed ostrym światłem (nie stosować maści z glukokortkoidami)//cerem zniesienia bolesnego zwężenia źrenicy podaje się do worka spojówkowego maść z atropiną
Profilaktyka:ograniczenie kontaktu zw. zdrowych ze źródłem zakażenia//środki odkażające zawierające: jod, fenol, NaOH szczepienia: żywy atenuowany adenowirus CAV−1 lub CAV−2 I)6−8 tyg.II)2−3 (4) tyg. później
2
- Zakażne zapalenie wątroby psów -