Wykład 13 i 14
08.012.2011
Sam G. Mcfarland - twórca ankiet z zadania dodatkowego
Motywacja
„kij i marchewka - zachęta (negatywna i pozytywna)
1. Co to jest motywacja?
Motyw - pojedynczy czynnik uruchamiający działanie zmierzające do jakiegoś celu i sterujący tym działaniem tak, aby cel został osiągnięty
Motywacja - ogół motywów związanych z osiąganiem podobnych do siebie celów.
2. Zjawiska charakteryzujące procesy motywacyjne
2.1. Zjawisko polimotywacyjności - zjawisko wielości celów, do których jednocześnie dąży jednostka.
John William ATKINSON (1923 - 2003): gdy dążymy do osiągnięcia jakiegoś celu, działamy pod wpływem dwu motywów:
chęci uzyskania sukcesu
obawy przed poniesieniem porażki
2.2. Motywacja zewnętrzna i wewnętrzna
Edward DECI - badacz motywacji wewnętrznej.
Motywacja wewnętrzna według niego to chęć zrobienia czegoś po to, by to zrobić tylko po to, żeby sprawdzić swoją skuteczność. Nagradzanie lub karanie osób, u których rozwinęła się już motywacja wewnętrzna, osłabia motywację wewnętrzną. Dążenie do zadowolenia z jakiegoś działania lub z osiągania jakichś wyników, gdy nie towarzyszy temu żadna zewnętrzna nagroda czy uniknięcie kary. Ktoś, kto już kieruje się motywacją wewnętrzną - jeśli zacznie być nagradzany (motywacja zewnętrzna), osłabi to motywację wewnętrzną.
Motywacja zewnętrzna to z kolei chęć zrobienia czegoś po to, by uzyskać obiecane korzyści lub uniknąć zapowiedzianych kar. Dążenie do uzyskania nagród lub uniknięcia kar stosowanych przez osoby z otoczenia jednostki.
Zjawisko autonomii funkcjonalnej - czynności, które z biegiem czasu stały się samoistnie przyjemne, choć początkowo były tylko środkiem do celu i same w sobie nie były źródłem zadowolenia - Gordon Willard ALLPORT.
Gordon Willard ALLPORT (1897 - 1967) twórca pojęcia, że osobowość to zbiór cech; wprowadził pojęcie religijności wewnętrznej i zewnętrznej.
2.3. Zastępowalność motywów
Napięcie motywacyjne - jeszcze motyw nie został ukształtowany. Stan napięcia motywacyjnego często bywa błędnie rozpoznany (Polak głodny, to zły)
Rozładowanie napięcia:
- wyżycie się na kimś
- motyw zastępczy
Przykłady: głód, satysfakcja seksualna
Motyw, który się pojawia zamiast motywu, który mógłby doprowadzić do usunięcia obiektywnych źródeł napięcia motywacyjnego można nazwać motywem zastępczym.
2.4. Dwa czynniki określające siłę motywów
Poznawcza teoria motywacji: siła dążenia do danego celu zależy od dwu czynników:
użyteczności sukcesu, czyli wartości stanu rzeczy związanego z osiągnięciem celu, zwanej wartością gratyfikacyjną sukcesu.
szans osiągnięcia sukcesu.
2.5. Konflikty motywów - nie będzie tego na egzaminie!!!!!
KURT LEWIN (1890 - 1947) - ur. W Mogilnie koło Bydgoszczy; napisał „zasdy psychologii topologicznej”; wprowadził pojęcia pola psychologicznego, wektorów psychologicznych.
Rozróżnienie konfliktów motywacyjnych:
dążenie - dążenie ( wahanie, oscylacja)
unikanie - unikanie ( ucieczka)
dążenie - unikanie ( obejście przeszkody)
3. Spisy motywów McDougalla (1871 - 1938) - lista 18 instynktów
3.1. Biologicznie uwarunkowane tendencje motywacyjne nazwane instynktami.
3.2. Henry'ego Murraya lista 28 potrzeb
Lista 40 potrzeb: 30 potrzeb psychogennych (potrzeb pochodzenia psychicznego)
Twórca Testu Apercepcji Tematycznej (TAT): najgłośniejsze narzędzie diagnostyczne w psychologii metoda układania opowiadań do obrazków.
3.3. Abrahama Maslowa koncepcja hierarchii potrzeb
Koncepcja oparta na założeniu, że potrzeby ujawniają się w pewnym charakterystycznym porządku. Dopiero jak zaspokoimy potrzeby podstawowe:
potrzeby fizjologiczne
potrzeby bezpieczeństwa
potrzeby przynależności i miłości
potrzeba szacunku
potrzeba samourzeczywistnienia (samorealizacji),
wykształcamy w sobie potrzeby wyższego rzędu:
potrzeba deficytu (braku)
potrzeba wzrostu
3.4. 3 koncepcje akcentujące nieliczne lub pojedyncze główne motywy
Spisy motywów:
koncepcja Z. Freuda
koncepcja Alfreda ADLERA
koncepcja Carla Gustawa JUNGA
Freud uważał, że libido to energia leżąca u podstaw popędu seksualnego rozumianego szerzej, niż się to zazwyczaj rozumie: jako dążenie do wszelkiego rodzaju przyjemności. Pod wpływem libido człowiek kieruje się tzw. „zasadą przyjemności” czyli pragnieniem maksymalizacji przyjemności.
Karol Gustaw JUNG i Wilhelm REICH również zajmowali się aspektem libido.
Freud:
- instynkty miłości (Eros)
- instynkty śmierci (Tanatos)
Orgon (akumulatory Orgona)
„funkcja orgazmu” W. Reich
„Mordercy Chrystusa”
ADLER: Centralnym motywem człowieka zdaniem Adlera jest pragnienie kompensacji poczucia małej wartości. Pragnieniem dziecka jest stanie się kimś silnym. Adler nazywa to dążeniem do mocy. Kierunek psychologiczny, który zapoczątkował Alfred Adler nazywa się psychologią indywidualną (termin nie nadany bezpośrednio przez Adlera)
Carl Gustaw JUNG
Ego, Persona, Anie, Animus, Cienie
Jung stwierdził, że głównym dążeniem człowieka ….
Nurt psychologii zainicjowany przez JUNGA; zintegrowana psychika - JAŹŃ.
Dwie koncepcje zakładające nieskończoną liczbę możliwych motywów
TADEUSZ TOMASZEWSKI
Na początku lat sześćdziesiątych XX wieku we „wstępie do psychologii” po raz pierwszy rozróżnił dwa rodzaje motywów: potrzeby i zadania.
JANUSZ REYKOWSKI
Rozwinął koncepcję zadania jako motywu. Zadania wiążą się ze stawianiem celów i programowaniem działań wiodących do tych celów w dwóch sytuacjach:
kiedy jakiś stan rzeczywisty jest gorszy od wyobrażenia tzw stanu normalnego (typowego)
kiedy jakiś stan rzeczywisty jest gorszy od wyobrażenia tzw. stanu idealnego.
Apetyty to pragnienia związane z określonym rodzajem pokarmu. W rezultacie procesów warunkowania klasycznego apetyty mogą być uruchamiane przez różne bodźce sytuacyjne.
CANNON
Na asystencie Washburna analiza połknięcie balonika (sygnalizowanie głodu) skurcze żołądka
Głód - jeśli stężenie glukozy jest niewielkie.
Otyłość
BMI - Body Mass Index (wskaźnik masy ciała)
BMI (norma): masa ciała [kg] / wzrost x 2 [m]
18,5 - 24,9: ryzyko chorób średnie.
Otyłość jest największa u dzieci, które najwięcej czasu spędzają przy TV.
Otyłość- ryzyko przedwczesnej śmierci
Bulimia, Anoreksja, Bigoreksja dr Namysłowska, dr Żechowski.
Na podstawie rozmów z kilkunastoma tysiącami ludzi, w większości młodych.
Zespół KINSEYA opublikował w połowie XX wieku dwie książki o zachowaniach seksualnych ludzi. Książki te znane są jako tzw. „Raport(y) Kinseya”.
Seksuologia
„Współczesne życie człowieka”
„Niedobór seksualny człowieka”
Gazeta Wyborcza - art. „Seks boli”
Masturbacje - uzależnienia z części uszczęśliwiającej - część cierpienia, „samogwałt”
Dogging - seks w miejscach publicznych.
„Masturbacja nie szkodzi, jeśli jej się nie stosuje”
Pedofilia
„Seks po chrześcijańsku”
„Seks jest boski”
KINSEY / nieetyczność….
4 fazy reakcji fizjologicznej w trakcie aktywności seksualnej: podniecenie, orgazm, itd…
Kinsey - „seks i oszustwo”
William MASTERS i Wirginia JOHNSON - badali reakcje fizjologiczne.
Okres refrakcji - występujący u mężczyzny po ejakulacji okres niezdolności do ponownej reakcji.
Z. IZDEBSKI „Seks po polsku”
40% - masturbacja może prowadzić do zaburzeń psychicznych
30% osób zdradza z przyjaciółmi
„motywacja seksualna”
„od nałogu do miłości”
KSAWERY KNATZ - książki o seksie
Max WEBER - różnice między wyznawcami / katolikami a wyznawcami kalwinizmu:
Wyznawcy kalwinizmu bardziej zabiegają o sukcesy w działalności gospodarczej niż katolicy, ponieważ wierzą w to, że Pan Bóg z góry przeznaczył jednym ludziom zbawienie, a innym wieczne potępienie.
McClelland - porównanie społeczeństwa protestanckiego z katolikami. Kraje protestanckie lepiej funkcjonują gospodarczo niż katolicy.
Wprowadzenie do psychologii
Prof. Nadzw. dr hab. Andrzej Gołąb
Semestr 1
- 1 -