Ochrona własności intelektualnej

Wykłady

1.

Prawo - jest to zespół norm postępowania zawsze lub w szczególnych okolicznościach dotyczący wszystkich lub tylko niektórych.

Prawidłowa norma :

• wskazuje adresata, (kto?)

• wskazuje okoliczności (kiedy?)

• wskazuje sposób postępowania (jak?)

2. Rodzaje norm :

1. normy autonomiczne - kiedy stanowiący i odbiorca są tożsame (regulaminy)

2. normy heteronomiczne - ustawodawca i odbiorca to dwa różne podmioty (tylko odbiorcę obowiązuje norma)

2.1 ze względu na adresata dzielimy normy na :

1. normy indywidualne ( jest konkretny adresat wskazany)

2. normy generalne ( wszyscy są podmiotami )

2.2 okoliczności jako kryterium :

1. normy konkretne ( np. pan X prowadzi dział. Gospodarczą powinien zapłacić podatek

2. normy abstrakcyjne ( każdy powinien zapłacić podatek np. podatek za grunty)

Normy generalne i abstrakcyjne będą w tym co omawiane będzie na wykładach

Źródłem prawa jest każdy wytwór dzięki któremu zapoznać można się z treścią norm.

3. Dwie koncepcje źródeł prawa

1. koncepcja prawa naturalnego - zgodnie z tą koncepcją źródła prawa leżą w środowisku, otoczeniu. Upatruje się ich w kanonach wiary Bóg i naturze.

2. Koncepcja prawa pozytywnego -przyjmuje się w nich, że treść norm wyznaczana jest wyłącznie przez odpowiednie akty prawne , lub przez uznanie tych norm przez państwo - tj. treść aktów wyznaczana jest przez decyzje organów państwowych. Wg tej teorii prawem jest tylko taki zespół norm postępowania, który jest efektem działania organów państwa. Wzory postępowania, jakie składają się na prawo różnią się od innych norm postępowania tym, że ich realizacja jest poparta przymusem państwowym.

3. Koncepcja prawa zwyczajowego - polega na tym, że odpowiedni organ państwowy rozstrzyga rozpatrywaną sprawę na podstawie zwyczaju przyjętego w danym społeczeństwie i sankcjonuje go przymusem państwowym. Upowszechnienie się w danym społeczeństwie że tak właśnie należy postępować.

4. Koncepcja prawa moralnego ( zasady moralne) - zbiór zasad (norm), które określają co jest dobre, a co złe, którymi zgodnie z danym światopoglądem religijnym bądź filozoficznym powinni kierować się ludzie. Zbiorem moralnym można nazwać dekalog czyli zbiór 10 przykazań.

5. Klauzula generalna - Norma ogólna świadomie nie doprecyzowana , która ocenę konkretnego stanu faktycznego powierza podmiotowi przestrzegającemu prawo lub organowi stosującemu prawo. Taka swoboda(luz ocenny , luz interpretacyjny) nie jest jednak absolutna, gdyż granice decyzji wytyczone są przez zawarte w przepisach odesłania pozasystemowe. Ma więc miejsce wprowadzanie do tekstów aktów normatywnych pozaprawnych kryteriów ocen poprzez użycie nieostrych określeń, jak "dobra wiara", "społeczno-gospodarcze przeznaczenie rzeczy", "należyta staranność", "niskie pobudki", bądź też odesłanie wprost do pozaprawnych porządków normatywnych, np. do norm miejscowego obyczaju kupieckiego, zasad współżycia społecznego itp.

3. źródła prawa międzynarodowego. - umowy międzynarodowe

państwa strony umowy muszą dla ich realizacji wprowadzić do swojego systemu postanowienia umowy ( ratyfikacja) Pierwotne prawo Wspólnoty, inaczej niż zwykłe prawo traktatowe i zwykłe traktaty międzynarodowe czy wydawane na ich podstawie rozporządzenia, wiąże nie tylko strony traktatu, tzn. państwa członkowskie, lecz nadaje się także do tworzenia bezpośrednich praw i obowiązków dla stron trzecich, a mianowicie dla osób fizycznych i prawnych mianowicie państwach członkowskich. Ta abstrakcyjna zdolność prawa pierwotnego wszystkich rozporządzeń nazywa się bezpośrednim stosowaniem. Ani prawo pierwotne, ani rozporządzenia nie wymagają żadnej ingerencji rządów lub parlamentów, by stać się prawem obowiązującym w państwach członkowskich.

Moc obowiązująca tych wszystkich źródeł jest jednakowa. Moc prawna zależy od tego jaki organ wyda.

1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.

2. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego.

4. własność intelektualna. Pojecie pojawiło się w wieku XIX.

Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (WIPO) definiuje pojęcie własności intelektualnej (ang. intellectual property) jako zbiór praw odnoszących się w szczególności do:

- dzieł literackich, artystycznych i naukowych,

- interpretacji artystów interpretatorów oraz wykonań artystów wykonawców,

fonogramów i programów radiowych i telewizyjnych,

- wynalazków we wszystkich dziedzinach działalności ludzkiej,

odkryć naukowych,

- wzorów przemysłowych,

- znaków towarowych i usługowych,

nazw handlowych i oznaczeń handlowych,

- ochrony przed nieuczciwą konkurencją.

Adaptując powyższą definicję do polskich uregulowań prawnych, pod pojęciem własności intelektualnej należy rozumieć prawa związane z działalnością intelektualną w dziedzinie literackiej, artystycznej, naukowej i przemysłowej obejmujące:

- prawo autorskie i prawa pokrewne z prawami autorskimi,

- prawa do baz danych,

• prawo własności przemysłowej dotyczące: wynalazków, wzorów użytkowych i wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych.

Prawo własności intelektualnej - inaczej prawo na dobrach niematerialnych obejmujące dział prawa cywilnego, w którym zawarta jest regulacja prawna dotycząca dóbr niematerialnych (intelektualnych) (prawo autorskie) oraz działy regulacji dotyczących własności przemysłowej. Termin ten jest stosowany od 1967 r., gdy utworzono WIPO, agendę ONZ.

Dobra niematerialne (intelektualne) to dobra występujące w obrocie cywilnoprawnym, nie posiadające postaci materialnej. Stanowią one wynik twórczości artystycznej, naukowej i wynalazczej. Problematykę dóbr niematerialnych regulują przepisy różnych gałęzi prawa np. prawa administracyjnego lub karnego. Cechą wspólną regulacji dotyczących poszczególnych dóbr niematerialnych jest ukształtowanie praw uprawnionych jako cywilnych praw podmiotowych bezwzględnych chroniących interesy osobiste i majątkowe.

Dobra objęte prawem autorskim są chronione począwszy od momentu ich powstania, bez konieczności dokonywania ich rejestracji, i obejmuje na podstawie umów międzynarodowych prawie wszystkie kraje świata. Natomiast w przypadku przedmiotów własności przemysłowej dla większości z nich celu uzyskania pełnej ochrony prawnej wymagane jest:

- dokonania ich zgłoszenia do Urzędu Patentowego RP

• wydania przez ten organ decyzji w sprawie udzielenia patentu, praw ochronnych lub praw z rejestracji.

Data pierwszeństwa jest datą dokonania pierwszego prawidłowego zgłoszenia o udzielenie patentu na wynalazek, zgłoszenia wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego lub znaku towarowego w jednym z państw będących członkami Związku Ochrony Własności Przemysłowej wg Konwencji Paryskiej o ochronie własności przemysłowej z 20.03.1883 r. Zgłoszenie takie daje zgłaszającemu prawo do korzystania z prawa pierwszeństwa przy dokonywaniu takiego samego zgłoszenia w innych państwach w/w Związku w terminach: 12 miesięcy dla zgłoszenia wynalazku lub wzoru użytkowego, 6 miesięcy dla wzorów przemysłowych i znaków towarowych. Wskutek prawa pierwszeństwa, takie samo zgłoszenie dokonane przez tego samego zgłaszającego, po dacie pierwszeństwa w w/w terminach, w innych państwach w/w Związku, nie może być unieważnione przez fakty zaistniałe w międzyczasie (w szczególności przez inne

zgłoszenie) tzn. między datą pierwszeństwa a datą jego zgłoszenia w innym państwie.

Zasada terytorialności - Zasada terytorialności jest fundamentalna dla wszelkich praw własności przemysłowej. Wynalazek jest chroniony tylko na terytorium państwa gdzie jest zarejestrowany. Wynika z niej także, że na terenie każdego Państwa poszczególne prawa uzyskane na ten sam wynalazek mogą mieć inny zakres. Nawet patenty, w których zastrzeżenia patentowe są sformułowane w identyczny sposób mogą być traktowane odmiennie ze względu na inną praktykę stosowania prawa.

Zasada ograniczenia czasowego - Ograniczenia czasowe zakreślają czas istnienia praw majątkowych. Po jego upływie prawa te wygasają. W praktyce oznacza to, że dobra niematerialne znajdujące się wcześniej w wyłącznej dyspozycji określonych podmiotów, z chwilą wygaśnięcia praw majątkowych do nich, nikomu już nie przysługują, ale przechodzą do domeny publicznej. Zatem osoby zainteresowane eksploatacją danego programu będą mogły z niego swobodnie korzystać. Swoboda ta polega na braku konieczności uzyskiwania zezwolenia na korzystanie, natomiast nie oznacza dowolności w stosowaniu innych przewidzianych prawem formalności, np. co do konieczności przestrzegania autorskich praw osobistych, które wygaśnięciu nie podlegają i które mogą być chronione nawet przez wiele lat po śmierci twórcy programu.

Wynalazki pierwszym podstawowym przedmiotem powstania prawa o ochronie praw intelektualnych. Wynagrodzenie za odkrycie będzie wynalazcę motywować do dalszej pracy a innych zachęci.

Z początkiem XX w. badania z teorii fizyki stały się podstawą do nowych wynalazków. Do grupy zawodów włączono naukowców, kompozytorów, twórców filmowych.

Przełom lat 60-70 utworzenie Światowej Organizacji Własności intelektualnej 1967. działa od 1974 roku jako agenda przy ONZ.

Przedmiot ochrony własności intelektualnej:

• dobra nie materialne, są to przedmioty nie mające materialnego charakteru tj. ciecze, gazy, energia elektryczna, pieniądze, papiery wartościowe, twórczość naukowa, literacka, wynalazcza i racjonalizatorska.

• rzeczy jako materialne składniki przyrody ruchome i nieruchome,

• pożytki płynące z rzeczy,

przedmiotem ochrony nie jest nośnik ale dzieło, pomysł, wzór zapisany na nim !!!

prawa dają artyście możliwość wystąpienia wobec każdego kto będzie chciał posłużyć się dziełem autora. Bezwzględnie chronione prawa autora ( artysta kojarzony ze swym dziełem)

PRZEDMIOTY OCHRONY PRAWA WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ:

1.wynalazek - jest to nowe rozwiązanie techniczne poddające się ścisłej definicji prawno - technicznej. Wynalazkiem może być unikalne rozwiązanie.

Formalne kryteria zdolności patentowej wynalazku

Aby wynalazek mógł zostać opatentowany, musi spełniać trzy kryteria, które są zasadniczo takie same na całym świecie:

Kryterium nowości

Wynalazek jest uważany za nowy, jeżeli przed datą jego pierwszego zgłoszenia w urzędzie patentowym (bądź wystawienia na uznanej wystawie) informacje o nim nie były nigdzie potencjalnie dostępne dla każdego.

Kryterium przemysłowej stosowalności (charakteru technicznego)

Oznacza, że wytwór lub sposób będący wynalazkiem może być faktycznie uzyskany lub technicznie realizowany w sposób powtarzalny. Wynalazek nie musi być przy tym wcale efektywny czy użyteczny.

Kryterium poziomu wynalazczego (nieoczywistości)

Oznacza, że wynalazek nie wynika w sposób oczywisty z aktualnego stanu wiedzy. Na przykład:

stanowi element zaskoczenia dla znawcy,

jest rozwiązaniem problemu dotąd bezskutecznie podejmowanego,

zaspokaja nową (nieuświadomioną) potrzebę społeczną,

umożliwia zwiększenie efektywności,

umożliwia osiągnięcie szczególnego, nieoczekiwanego efektu, etc.

Jeżeli wynalazek nie cechuje się poziomem wynalazczym, a należy do kategorii urządzeń może uzyskać ochronę w formie prawa ochronnego na wzór użytkowy.

Kryterium pomocniczym, lecz z formalnego punktu widzenia równie ważnym, jest także kryterium dostatecznego ujawnienia - możliwości technicznej realizacji wynalazku na podstawie informacji zawartych w jego opisie i na rysunku bez dodatkowego wysiłku twórczego.

Uzyskanie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji oznacza nabycie prawa wyłącznego korzystania, odpowiednio z: wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego, oznaczenia geograficznego lub topografii układu scalonego, w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.

PATENTY A WYNALAZKI - NAJWAŻNIEJSZE ZASADY USTAWOWE

· Patenty są udziel. na wynalazki., które są nowe, posiadają poziom wynalazczy, nadają się do przemysł. stosowania:

1. Wynalazki. uważa się za nowy, jeśli nie jest on cz. Stanu techniki.

2. Wynalazki. uważa się za posiadający poziom wynalazczy, jeżeli ten nie wynika dla znawcy w sposób oczywisty ze stanu techniki.

3. wynalazki. uważa się za nadający się do przemysł. stos., jeżeli wg wynal. może być uzyskiwany wytwór lub wykorzystywany w sposób w rozumieniu techn. w jakiejkolwiek dział. przemysł., nie wykluczając rolnictwa.

· za wynalazki nie uważa się:

1. odkryć, teorii nauk. I metod matemat.

2. wytworów o char. jedynie estetycznym

3. planów, zasad i metod dot. Dział. umysłowej lub gospod. oraz gier

4. wytworów, których niemożliwość wykorzystania może być wykazana w świetle powszechnie przyjjętych zasad nauki

5. programów dla maszyn

6. przedstawienia informacji

· patentów nie udziela się na:

1. wynalazki, których wykorz. byłoby sprzeczne z porządkiem publ. lub dobrymi obyczajami

2. odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto biolog.; sposoby hodowli zwierząt lub roślin

3. sposoby leczenia ludzi i zwierząt metodami chirurg. lub terapeut. oraz sposoby diagnostyki

v Twórcy wynal. przysługuje się prawo do uzyskania patentu, wynagrodzenia, wymienienia go jako twórcy w opisach, rejestrach oraz in. dok. i publ.

v Korzystający w dobrej wierze z wynal. na obszarze RP, w chwili stanowiącej o pierwszeństwie korzystania z wynalazku przez os. 3, może z niego nadal korzystać w swoim przedsiębiorstwie w zakresie, w jakim dotychczas korzystał. Prawo to przysługuje również temu, kto w tej samej chwili przygotował już wszystkie istotne narzędzia potrzebne do korzystania z wynal.

v Uprawniony patentu lub licencji nie może nadużywać swojego prawa, w szczególności przez uniemożliwienie korzystania z wynal. przez os. 3, jeżeli jest ono konieczne do zaspokojenia potrzeb rynku krajowego. Nie uważa się za nadużycie prawa uniemożliwienie korzystania z wynal. przez os. 3 w okresie do 3 lat od dnia udzielenia patentu

Patent europejski jest patentem udzielanym przez Europejski Urząd Patentowy na podstawie Konwencji o udzielaniu patentów europejskich (Konwencja Monachijska z 5.10.1973 r.). Patent europejski udzielany jest na poszczególne kraje - strony Konwencji, wybrane przez zgłaszającego. W każdym państwie, na które został udzielony patent europejski ma on ten sam skutek i podlega tym samym warunkom, co patent krajowy udzielony przez urząd patentowy tego państwa.

odkrycia naukowe - obserwacje, zjawiska występujące naturalnie w przyrodzie, które wcześniej nie były znane. Nie podlegają patentowej ochronie. Są własnością wszystkich.

1

---