PATOMORFOLOGIA I WYKŁAD 2009 R.

Miażdżyca i zawał serca

• Epidemiologia zawału m. serca

• W USA rocznie 1,5 mln osób choruje na zawał mięśnia serca, a 0,5 mln umiera

• Ryzyko zawału w USA jest 6 razy większe niż w Japonii

• W Polsce zawał mięśnia serca stanowi 16% przyczyn zgonów i mężczyzn i 14% u kobiet

Przyczyny zawału mięśnia serca:

1. Zwężenie lub zamknięcie tętnicy wieńcowej blaszką miażdżycową

2. Wylew krwi do blaszki miażdżycowej

3. Niemożność rozszerzenia się stwardniałej tętnicy wieńcowej w przypadku wysiłku

4. ??? Skrzeplina zamykająca tętnicę wieńcową

5. Zator materiałem skrzeplinowym (rzadko)

Ze względu na mała liczbę połączeń między tętnicami u ludzi młodych zawały w tym wieku są bardzo rozległe.

Miażdżyca jest chorobą zapalno-zwyrodnieniową tętnic (Atherosclerosis). Miażdżyca jest przewlekłym zapaleniem ściany tętnicy, zainicjowanym uszkodzeniem śródbłonkowej wyściółki naczyniowej

Najważniejsza zmianą jest powstawanie płytek miażdżcowych poduszeczkowato i segmentarnie zajmujących ścianę tetnic i mających włóknista czapę często ze zwapnieniami i miękki rdzeń, konsystencji pasty do zębów, a zawierający masy ateromatyczne (kaszowate)- atheromatosis.

Płytka miażdżcowa obejmuje intimę i zawiera cholesterol i jego estry, piankowate makrofagi, miocyty obładowane tłuszczem i ziarninę z komórkami nacieku zapalnego.

Tuż pod śródbłonkiem znajduje się twarda włóknista czapa zbudowana z kolagenowej tkanki łącznej, niekiedy z ogniskami zwapnień.

Po pęknięciu czapy włóknistej masy kaszowate wraz z odsłoniętym kolagenem są inicjatorem krzepnięcia krwi nad pęknięciem

Najczęstsze skutki miażdżycy to:

1. Zawał serca

2. Przewlekła niewydolność wieńcowa

3. Udar mózgu

4. Encefalopatia z niedotlenienia mózgu

5. Tętniak aorty

NAJCZĘŚCIEJ ZMIANY MIAŻDŻYCOWE UMIEJSCAWIAJĄ SIĘ W DUŻYCH TĘTNICACH ELASTYCZNYCH I ŚREDNIEGO KALIBRU TĘTNICACH MIĘŚNIOWYCH.

Najczęściej zmiany miażdżycowe poza aortą dotyczą:

1. Naczyń wieńcowych serca

2. Naczyń mózgu

3. Naczyń nerkowych

4. Tetnicy krezkowej

5. Tętnic kończyn dolnych

Czynniki ryzyka miażdżycy (podkreślono czynnki niemodyfikowalne):

1. Wiek- choroba narasta z wiekiem, ale swój początek ma w dzieciństwie

2. Płeć męska

3. Rodzinne występowanie (skłonność do cukrzycy i nadciśnienia)

4. Czynnik genetyczne (hiperlipidemia, mutacja genu receptora LDL, mutacja genu apolipoproteiny B, mutacja genu lipazy lipoproteinowej, mutacja genu apolipoproteiny E)

5. Nadciśnienie

6. Palenie papierosów

7. Cukrzyca

Aterogenność cholesterolu zależy od frakcji wiążących go lipoprotein. Miażdżycy sprzyjają

lipoproteiny VLDL i LDL (norma <130mg/dl). Przeciwdiałają miażdżycy Frakcje HDL (>55mg/dl)

W mniejszym stopniu:

• Otyłość

• Brak aktywności fizycznej

• Typ A osobowości

• Homocysteina (generowanie aktywnych form tlenu w śródbłonkach)

• Spożywanie dużej ilości tłuszczów i węglowodanów

• Chlamydia pneumoniae

• Zaburzenia procesów krzepnięcia i fibrinolizy

• Powikłania zawału mięśnia serca

• Morfologiczne

• Pęknięcie mięśnia sercowego

• Wysiękowe włóknikowe lub krwotoczne zapalenie osierdzia

• Tętniak komory

• Zakrzep przyścienny > zatory obwodowe

• Dorzut zawałowy

• Czynnościowe

• Wstrząs kardiogenny

• Zaburzenia kurczliwości

• Zaburzenia rytmu

---