ORGANIZACJA I EKONOMIKA PRODUKCJI FILMOWEJ
dr. D. Wódz
9.10.2004r. sobota B
Ustawa o kinematografii 16 lipiec 1987 r.
Dziennik ustaw nr 58 poz. 513
Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych 4 luty 1994r.
Dziennik ustaw 2000r. nr 80 poz. 904
25 lipiec 2003r. - uaktualnienie
Pojęcie filmu -
Jest to seria następujących po sobie obrazów, z dźwiękiem lub bez, utrwalonych na jakimkolwiek nośniku umożliwiającym jego wielokrotne odtwarzanie wywołujących wrażenie ruchu i składających się na oryginalną całość wyrażającą akcję czy też treść filmu w indywidualnej formie.
Film jest utworem audiowizualnym.
Zawiera w sobie dźwięk i obraz.
Pojecie filmu z punktu widzenia prawa autorskiego i praw pokrewnych -
Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze ustalony w jakiejkolwiek postaci niezależnie od wartości, znaczenia i sposobu wyrażenia.
W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są następujące utwory:
wyrażone słowem, symbolami matematycznymi i znakami graficznymi( literatura publicystyczna. Literatura naukowa, kartografia oraz programy komputerowe )
plastyczne ( scenografia, kostiumy, charakteryzacja, fotografia - np. fotosy )
lutnicze
wzornictwo przemysłowe
architektoniczne ( architektoniczno - urbanistyczne, urbanistyczne )
muzyczne i słowno - muzyczne
sceniczne
sceniczno - muzyczne
choreograficzne
pantomimiczne
audiowizualne ( w tym film )
Jednocześnie w zrozumieniu tej ustawy film jest utworem łącznym czyli stanowi sumę utworów chronionych prawem autorskim, które decydują o jego ostatecznym kształecie.
Wszystkie pojedyńcze utwory wchodzące w skład filmu wyrażone np. słowem, plastyczne, fotograficzne, muzyczne, słowno - muzyczne itd. Jako efekty indywidualnych działalności twórczej lub artystycznej podlegają każdy z osobna także ochronie i to bez względu na to czy zostaną włączone do utworu jako istniejące w przeszłości czy też były stworzone na zamówienie producenta.
W odniesieniu do utworów audiowizualnych prawa wygasają po upływie lat najpóźniej zmarłej z wymienionych osób:
główny reżyser
autor scenariusza
autor dialogów
kompozytor muzyki skomponowanej do utworu audiowizualnego
Współtwórcą utworu audiowizualnego, w tym filmu, są osoby, które wniosły wkład twórczy w jego powstawanie:
reżyser
operator obrazu
twórca adaptacji utworu literackiego
twórca stworzonych dla utworu audiowizualnego utworów muzycznych i słowno -muzycznych
twórca scenariusza
braki:
operator dźwięku
scenograf
kostiumograf
montażysta
art.85
Każde artystyczne wykonanie utworów lub dzieła sztuki ludowej pozostaje pod ochroną niezależnie od jego wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.
Artystami wykonawczym w rozumieniu punktu pierwszego art. 85 są w szczególności działania aktorów, recytatorów, dyrygentów, instrumentalistów, wokalistów, tancerzy, mimów oraz innych osób w sposób twórczy przyczyniających się do powstawania wykonania.
FILM
/ \
obraz dźwięk
-akt 1
-akt 2
-akt 3 budowa technologiczna
-akt 4 filmu
-akt ...
SEKWENCJA
| - dzieli się na
sceny
| - dzieli się na budowa dramaturgiczna
ujęcia filmu
| - dzieli się na
kadry
jeden akt to około 11 minut filmu i około 300 m taśmy (taśma 35 mm) lub 120 m taśmy (taśma 16 mm).
Akt -
Jednostka techniczna budowy filmu wynikająca z przyjętych standardów konfekcjonowania surowca filmowego według znormalizowanej pojemności opakowań.
Sekwencja -
Stanowi samodzielny pod względem dramaturgicznym element konstrukcyjny filmu złożony kolejno ze scen i ujęć.
W praktyce producenckiej termin ten służy w określeniu charakteryzującym się w .............. aktorskim i czasowym.
(możemy mówić o sekwencjach zimowych, morskich itd.)
Scena -
Wyróżnikiem dla sceny jest obecność biorących w niej udział osób oraz jedność miejsca, czasu i akcji.
Scena musi być realizowana w identycznych warunkach.
Ujęcie -
W znaczeniu ekranowym jest to jednostka utworu filmowego zawarta pomiędzy dwoma cięciami montażowymi.
W znaczeniu zdjęciowym (na planie zdjęciowym) jest to ciągła akcja na ekranie sfilmowana w nieprzerwanym przebiegu pracy kamery trwającym od momentu uruchomienia do jej wyłaczenia.
W znaczeniu scenopisowym jest to fragment zamierzanego filmu przewidziany w scenopisie do realizacji z jednego ustawienia kamery (statycznego lub dynamicznego).
Poszczególne ujęcia mogą być różnej długości w zależności od treści.
W jednej sekundzie są 24 klatki. Jest to około 0,5 m taśmy filmowej.
Bardzo długie ujęcie (kilka do kilkunastu minut) określa się mianem LONGTAKE (długie ujęcie).
MASTERSHOT -
Długie ujecie i stanowi zasadniczy element konstrukcyjny wiążący daną scenę.
Kadr (klatka filmowa).
Stopaż -
Fabryczne oznakowanie taśmy
Kadr - pojęcie estetyki filmowej
Klatka - pojęcie techniczne
Kadr -
Element statyczny.
Między kolejnymi kadrami ujęcia zachodzą relacje wynikające z przesunięcia faz ruchów.
Każdy z tych obrazów jest rzutowany na ekran przez 1/48 s.
Pojęcie i rodzaje planów filmowych:
Miejsce realizacji zdjęć filmowych. Jeden z głównych elementów kompozycji ujęcia.
W tym znaczeniu zasięg widzenia kamery uzależniony od odległości kamery od filmowanego obiektu, sposobu oświetlenia i rodzaju użytego obiektywu.
Rodzaje planów zdjęciowych wykształciły się w toku rozwoju narracji filmowej i rozróżniane są pod względem całej przestrzeni.
Ujęcie filmowe nie musi ograniczać się do jednego planu. Może być wykonane z wykorzystaniem ruchu kamery i transfokacji.
Szczególnym typem planu jest plan złożony (dwa lub więcej planów).
Odpowiednikiem planu wizualnego jest plan dźwiękowy.
Przestrzeń akustyczna wyznaczana przez zasięg aparatury rejestrującej dźwięk na taśmie.
W przypadku planu zdjęciowego można rozróżnić kilka planów.
Rodzaje i gatunki filmowe:
film fabularny
film dokumentalny
FILM DOKUMENTALNY
/ \
nurt zajścia faktycznego odtwarzanie faktu
(np. telewizyjne widowisko
historyczne)
film paradokumentalny
film oświatowy
film naukowy (zapis eksperymentu naukowego)
film eksperymentalny
krótkie formy filmowe (reklama, teledysk, etiuda szkolna, miniatura filmowa)