DYDAKTYKA HISTORII:

# DYDAKTYKA HISTORII- nauka o edukacji historycznej społeczeństwa, w szczególności młodzieży - zarówno obecnie jak i w przeszłości; dydaktyka historii zajmuje się założonymi procesami i drogami przenikania wiedzy historycznej do społeczeństwa, kształtowaniem się jego świadomości i kultury historycznej, działalnością edukacyjną różnych instytucji, rozmaitymi formami przekazu historycznego. (Definicja Jerzego Maternickiego)

# DYDAKTYKA OGÓLNA - ogólna teoria nauczania - uczenia się; bada prawidłowości procesu kształcenia, warunki jego występowania, rezultaty kształcenia; dydaktyki przedmiotowe (np. dydaktyka historii)

# METODYKA NAUCZANIA HISTORII:

# FUNKCJE DYDAKTYKI HISTORII:

# SPOŁECZNE FUNKCJE DYDAKTYKI HISTORII:

#DYDAKTYKA HISTORII- SUBDYSCYPLINA HISTORYCZNA WSPÓŁPRACUJĄCA I MAJĄCA OPARCIE W:

• Naukach pedagogicznych, społecznych, szeroko pojętej humanistyce:

# GRUPY ODBIORCÓW WIEDZY Z ZAKRESU DYDAKTYKI HISTORII:

# REFORMA SYSTEMU EDUKACJI - EDUKACJA HISTORYCZNA NA II i III ETAPIE KSZTAŁCENIA:

  1. lepsze wyważenie proporcji między przekazaniem informacji, rozwojem umiejętności ( wykorzystywanie wiadomości) i wychowaniem

  2. usuwanie nadmiaru wiedzy encyklopedycznej, integracja wiedzy

  1. reforma programowa ( „Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych i gimnazjów”) nowe programy podręczniki

  2. reforma strukturalna (zmiana struktury placówek szkolnych)

# PODSTAWA PROGRAMOWA- dokument ten wskazuje, co jest wspólne dla wszystkich uczniów po wprowadzeniu swobody wyboru oferty programowej dla przedmiotu historii (wiedza, umiejętności, cele, zadania edukacyjne, osiągnięcia uczniów) + ramowe plany nauczania.

# HOLIZM- pogląd wg, którego zjawiska należy ujmować całościowo i ograniczać. Całościowe ujmowanie zjawisk, syntetyczne zestawienia wiadomości o świecie „przenikalności” jednego obszaru do drugiego, burzenie sztucznych podziałów i łączenie wiedzy w jeden, względnie spójny obraz świata. To definiuje założenia formalne zewnętrzne. Z innej strony holizm można interpretować jako wymóg łączenia wiedzy, umiejętności i postaw (emocji i uczuć) w czasie procesu uczenia się, tak, aby doprowadzić do spójności wewnętrznej u osoby uczącej się i zmiany w obrazie siebie i świata.

# ŚCIEŻKI EDUKACYJNE:

# ŚCIEŻKI EDUKACYJNE - SZKOŁA PODSTAWOWA:

# ŚCIEŻKI EDUKACYJNE - GIMNAZJUM:

# PROGRAM NAUCZANIA- opis sposób realizacji celów i zadań ustalonych w „Podstawie programowej” -punkt wyjścia do opracowania programów nauczania. Musi być dopuszczony do użytku w szkole przez MEN i S. Koniecznie jest uzyskanie pozytywnych recenzji rzeczoznawców zatwierdzonych przez MEN i S. Wpis di wykazu ministerialnego programów nauczania -DKW. Program nauczania powinien zawierać cele edukacyjne (kształcenie w wychowania) materiał nauczania, procedury osiągania celów, opis założonych osiągnięć ucznia, propozycje metod ich oceniania. Autorskie programy nauczania są szczególnie popularne w szkolnictwie niepublicznym (dostosowanie są do możliwości, zainteresowań, potrzeb uczniów i warunków pracy szkoły).

# NAUCZANIE HISTORII A NAUKA HISTORYCZNA HISTORII:

# FAKTY- RODZAJE FAKTÓW:

⇒ Fakt- element procesu dziejowego, rezultat pracy koncepcyjnej historyka

# FAKT:

# WYDARZENIA- zmiany z zachowań ludzi i działalności instytucji, dokonujących się w określonym miejscu i czasie.

# ZJAWISKA- obejmujące zmiany głębsze, bardziej rozległe w czasie i przestrzeni, obejmujące większą liczbę ludzi i instytucji.

# PROCES- zjawiska długotrwałe, cechujące się dużą dynamiką.

# SZEŚĆ PODSTAWOWYCH CECH (ATRYBUTÓW) NAUKOWEGO MYSLENIA HISTORYCZNEGO:

      1. Dynamizn- człowiek myślący dynamicznie ma świadomość, iż rzeczywistość dziejowa podlega nieustannym zmianom i przekształceniom; działając bierze pod uwagę ukształtowaną historycznie sytuację. Myślenie dynamiczne umożliwia społeczeństwom wykorzystywanie doświadczeń minionych pokoleń. (Zmiany.)

      2. Globalizm- myślenie globalne (integralne) polega na możliwie pełnym i całościowym widzeniu rzeczywistości dziejowej, na wielostronnym ujmowaniu zjawisk gospodarczych, społecznych, politycznych i kulturowych. Myślenie historyczne musi być integralne, jeżeli ma być środkiem rozumienia przeszłości, teraźniejszości i służyć kreowaniu przyszłości. Myślenie globalne jest warunkiem właściwej oceny sytuacji w życiu społecznym i efektywnego działania. Umożliwia dostrzeganie powiązań pomiędzy różnymi stronami współczesnego życia społecznego, jego uwarunkowań, potrzeb a także możliwości dalszego rozwoju. (Integralność, całościowe spojrzenie uwzględniające wszystkie aspekty życia społecznego.)

      3. Nomotetyczność (nomotetyzm)- myślenie nomotetyczne zakłada rozpatrywanie faktów i zjawisk historycznych zgodnie z prawami rozwoju społecznego, uznając istnienie prawidłowości w procesie historycznym. (Prawidłowości procesów społecznych, mechanizmy; proces historyczny podlega prawom.)

      4. Aktywizm- należy prezentować proces historyczny jako rezultat działań ludzi, w wyjaśnianiu przeszłości ukazywać aktywna rolę jednostek (konkretnych ludzi- zarówno tych „wielkich” jak i tych „małych”, „przeciętnych”) oraz grup społecznych. (Aktywna rola jednostki i grup społecznych.)

      5. Genetyzm- zakłada dążenie do poszukiwania i odsłaniania korzeni zjawisk współczesnych, ukazywania źródeł zjawisk i procesów historycznych, aktualnych stosunków politycznych, kulturowych itp. Fundamentem kultury historycznej jednostki i warunkiem prawidłowej orientacji w życiu społecznym jest dostrzeganie wzajemnych relacji pomiędzy przeszłością a teraźniejszością. Myślenie genetyczne koncentruje uwagę na tym, co ma bezpośredni związek ze współczesnością. (Relacje między przeszłością a teraźniejszością.)

      6. Uniwersalizm- myślenie uniwersalne pozwala ujmować świat w całej jego rozległości geograficznej, ta także rozmaitości kulturowej, politycznej, gospodarczej. Skłania do realistycznego spojrzenia na problemy i potrzeby własnego kraju. Uczy dostrzegać związki i współzależności pomiędzy różnymi narodami i państwami. Zakłada nasycenie wykładu dziejów ojczystych problematyką powszechnodziejową, położenie większego nacisku na związki naszej historii z dziejami państw sąsiednich i innych krajów europejskich. Nauczanie historii służyć ma przybliżeniu młodemu pokoleniu jego kulturowych korzeni, poznawaniu siebie i innych, wychowaniu do świadomego obywatelstwa, ma ułatwić zrozumienie i współpracę, przełamywanie uprzedzeń i fobii. (Odrzucani

# SZEŚĆ CECH NAUKOWEGO MYŚLENIA HISTORYCZNEGO:

  1. dynamizm- rzeczywistość dziejowa podlega nieustannym zmianom i przekształceniom.

  2. globalizm- to całościowe ujmowanie rzeczywistości dziejowej.

  3. nomotetyzm- ukazanie procesu historycznego jako prawidłowego, podlegającego prawom.

  4. aktywizm- kładzie nacisk na aktywną rolę człowieka w procesie dziejowym.

  5. genetyzm- przywiązuje się wagę do wykrywania źródeł, początków, a także kolejnych stadiów rozwojowych badanych zjawisk społecznych.

  6. uniwersalizm- historia jest nauką uniwersalną, dotyka spraw dziejących się jednocześnie w różnych częściach Europy czy Świata.

# FUNKCJE HISTORII:

(wg. J. Szackiego historia zaspokaja następujące potrzeby:)

# HISTORIA JAKO PRZEKAZ WARTOŚCI:

# WARTOŚCI- dowolny przedmiot, idea, cecha, instytucja, wobec której ludzie przyjmują podstawę szacunku.

# PEUDEUTOLOGIA- nauka o nauczycielach.

# NAUCZYCIELEM HISTORII MOŻE BYĆ OSOBA SPOŁNIAJĄCA M. IN. NASTĘPUJĄCE WARUNKI:

# KOMPETENCJE NAUCZYCIELA HISTORII:

# PODSTAWOWE BŁĘDY DYDAKTYCZNE W PRACY NAUCZYCIELA HISTORII:

# TERYTORIUM- zamieszkałe przez ludzi mających wspólną tradycję swych działań w dziedzinie gospodarki, kultury, polityki która wyodrębnia ich o społeczności sąsiednich.

# EDUKACJA REGIONALNA- edukacja środowiska, wiedza o „małej ojczyźnie”. Pojęcie dotyczące nie tylko szkoły, przedmiotu, konkretnych lekcji. Odnosi się do działań interdyscyplinarnych, oddziaływania na młodzież szkoły, innych dyscyplin, wspólnot lokalnych, rodziny.

# REGION HISTORYCZNY- określenie terytorium, zamieszkałe przez ludność związaną współnymi, dłużej lub krócej trwającymi dziejami - różnymi pod takim czy innym względem - do dziejów innych tego rodzaju jednostek terytorialno- ludnościowych; pewien układ gospodarczy, społeczny, polityczno- administracyjny, kulturowy i psychiczny (J. Topolski)

# REGIONALIZM- stałe i systematyczne uwzględnienie w stopniu większym tego regionu. Nie może to być materiał odizolowany od historii kraju. Musi być w ścisłym związku z całokształtem dziejów narodu.

# UTRWALENIE- wiedzy i umiejętności jest czynnością niezbędną w procesie nauczania - uczenia się.

• Zasada trwałości

# WYRÓŻNIAMY DWA RODZAJE PAMIĘCI:

• Pamięć mechaniczną

• Pamięć rozumową (słowno- logiczną) -> pamięć + operacje myślowe (mechanizmy, współzależności, analiza, synteza, porównywanie itd.)

# POWTARZANIE- jest ważnym elementem procesu utrwalania wiedzy.

# RODZAJE POWTARZANIA MATERIAŁU:

# UTRWALANIE MATERIAŁU:

• Lekcje powtórzeniowe:

# KONTROLA WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI UCZNIÓW (DWA RODZAJE KONTROLI):

- ustna: indywidualna, grupowa

- pisemna (kartkówki, klasówki, testy)

- semestralna

- roczna

# ZAJĘCIA POZALEKCYJNE:

a) Koło Historyczne- forma pracy nauczyciela z uczniem w czasie nieobjętym nauczaniem lekcyjnym, forma wiedzy uczniów

b) Wycieczki- zorganizowane, planowe i przygotowane wyjście poza szkołę, celem bezpośredniego zetknięcia uczniów z elementami środowiska historycznego.

( Podział wycieczek historycznych:)

# POCZĄTKI NAUCZANIA HISTORII W POLSCE:

# PRZESŁANKI STAWANIA SIĘ HISTORII DYSCYPLINĄ CORAZ WAŻNIEJSZĄ (SAMODZIELNIEJSZĄ):

# GDAŃSKIE GIMNAZJUM AKADEMICKIE- miejska szkoła o poziomie wyższym od średniego (ale jeszcze nie uniwersyteckim), przeznaczona dla młodzieży protestanckiej, działająca w Gdańsku w latach 1558-1817. Językiem wykładowym była łacina. ". Strukturę szkoły ustalił Jacob Fabricius, jej długoletni rektor (1580-1629). Poziom dydaktyki był wysoki; dwie najwyższe klasy (classes supremae), w których nauka trwała łącznie 4 lata, prezentowały już poziom akademicki. Absolwenci Gimnazjum, udając się na dalszą naukę do różnych uczelni polskich i europejskich, przyjmowani byli z reguły na III rok studiów. . 18 czerwca 1815 Prusacy przekształcili Gimnazjum w sześcioletnią szkołę średnią. 10 listopada 1817 została ona połączona ze Szkołą Mariacką i powstało sześcioletnie klasyczne Gimnazjum Miejskie.

# COLLEGIUM NOBILIUM- szkoła wyższa, założona w Warszawie przez pijara Stanisława Konarskiego w 1740, początkowo jako Collegium Novum. Działała do roku 1832. . Kładziono w niej mniejszy nacisk na naukę łaciny i greki, a większy na nauki przyrodnicze, matematykę i języki nowożytne oraz filozofię. Konarski dobrał wykształconą kadrę nauczycielską, wprowadził nowoczesne metody nauczania, rozszerzył program o dodatkowe przedmioty (np. historię, prawo, ekonomię, nauki ścisłe) oraz ograniczył łacinę na rzecz języka polskiego. Dbano o wykształcenie jasnego, precyzyjnego sposobu wysławiania się i argumentowania wzorowanego na zasadach starożytnej „cycerońskiej” retoryki. Kolegium dzieliło się na 5 klas, nauka trwała 8 lat (klasy II, IV oraz V były dwuletnie).

# SZKOŁA RYCERSKA- szkoła państwowa założona 15 marca 1765 w Warszawie przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, utrzymywana przez skarb państwa. Mieściła się w Pałacu Kazimierzowskim. Zamknięta w grudniu 1794, po upadku insurekcji kościuszkowskiej. Była przeznaczona dla uboższej młodzieży szlacheckiej prowincji, a jej zadaniem przygotowywanie młodzieży do służby wojskowej i cywilnych zadań publicznych. Kadrę nauczycielską tworzyli zarówno oficerowie prowadzący przedmioty wojskowe, jak i profesorowie nauczający takich przedmiotów, jak ekonomia, prawo, historia, geografia czy języki. Założona została przez króla, który w ten sposób wypełnił swoje zobowiązania podpisane w pacta conventa.

# KOMISJA EDUKACJI NARODOWEJ- 14.X1773:

• Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych (1775-1792)

• Zasługi KEN:

# EDUKACJA HISTORYCZNA NA ZIEMAICH POLSKCIH W LATACH 1795- 1863:

# JOACHIM LELEWEL- wybitny dydaktyk historii (O łatwym i pożytecznym nauczaniu historii, 1815) oraz autorem Dziejów Polski potocznym sposobem opowiedzianych, (1829). Według niego historia jako przedmiot nauczania powinna obejmować nie tylko fakty historyczne, ale i związki zachodzące między nimi. Kładł przy tym nacisk na dzieje kultury. Podkreślał, że nauczania historii nie powinno się rozpoczynać zbyt wcześnie, gdyż umysł dziecięcy nie jest przygotowany do zrozumienia złożonych zjawisk historycznych. Uczyń należy „na rozum”, a nie „na pamięć”. Podstawową rolę w procesie nauczania odgrywa nauczyciel i jego słowo, środki dydaktyczne pełnią tylko funkcję pomocniczą. Historia powinna przysposobić młodzież do życia społecznego, rozwinąć w niej odpowiednie skłonności i cnoty obywatelskie.

# HANNA POHOSKA- duże znaczenia miał jej podręcznik Dydaktyka historii (1928), preferujący aktywne metody nauczania. Praktyczny charakter miała książka Historia w szkole powszechnej (1933). Jako jedna z pierwszych podjęła studia nad dziejami polskiej myśli dydaktyczno-historycznej, badała również opinie młodzieży o nauczaniu historii w szkołach.

# JOACHIM PASTORIUS- (ur. 20 września 1611 w Głogowie - zm. 26 grudnia 1681), polski nadworny historyk królów Polski Władysława IV i Jana Kazimierza, pisarz, lekarz, duchowny katolicki, kanonik warmiński i sekretarz królewski. . W 1641 wydał w Lejdzie Florus Polonicus seu Polonicae Historiae epitomae, podręcznik do historii Polski, zalecany jeszcze przez Stanisława Konarskiego w szkołach pijarskich w XVIII wieku. . W 1651 został profesorem historii w gimnazjum w Elblągu, wkrótce też rada miejska mianowała go lekarzem tego miasta. W 1655 został profesorem w Gimnazjum Akademickim w Gdańsku.

# EDUKACJA HISTORYCZNA NA ZIEMIACH POLSKICH W LATACH 1864- 1917:

• Galicja:

# SZKOŁY HISTORYCZNE (KIERUNKI HISTORIOGRAFICZNE):

# EDUKACJA HISTORYCZNA I POLSKA MYŚL DYDAKTYCZNA W LATACH 1918- 1939:

  1. siedmioklasowa szkoła powszechna - program z 1920 roku:

  1. ośmioletnie gimnazjum - program z 1922 roku:

• Wychowanie Państwowe - oficjalną doktryna wychowawcza obozu sanacji

• Reforma szkolna z 1932 roku (`jędrzejowiczowska”):

• „Nowa szkoła”. Próby unowocześnienia edukacji historycznej:

• Szkoła pracy:

# REFORMA JĘDRZEJEWICZOWSKA- reforma polskiego systemu szkolnictwa (podstawowego i ponadpodstawowego), opracowana przez ministra Janusza Jędrzejewicza, wdrażana od lipca 1932, której zasady obowiązywały do 1948. Reforma ustanawiała powszechny obowiązek szkolny na szczeblu szkoły powszechnej (odpowiednik dzisiejszej szkoły podstawowej). Następnym etapem była sześcioklasowa szkoła ogólnokształcąca, którą podzielono na dwa etapy: czteroletnie gimnazjum ogólnokształcące i dwuletnie liceum ogólnokształcące. Utworzono trzy typy szkoły powszechnej: pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia. Warunkiem przyjęcia do klasy pierwszej czteroletniego gimnazjum było ukończenie 12 i należało zdać egzamin wstępny. Ukończenie gimnazjum dawało tzw. małą maturę i umożliwiało dalsze kształcenie w dwuletnim liceum ogólnokształcącym, liceum zawodowym lub trzyletnim liceum pedagogicznym. Absolwenci przystępowali do egzaminu dojrzałości (tzw. duża matura). Otrzymanie świadectwa dojrzałości umożliwiało dalszą naukę na wyższych uczelniach. Słabym elementem reformy było wprowadzenie trzech stopni organizacyjnych na poziomie szkoły powszechnej. Np. siedmioletnia szkoła powszechna pierwszego stopnia organizowana głównie na wsi, realizowała program tylko 4 klas i nie dawała uprawnień do podejmowania nauki w gimnazjum.

# SYSTEM DALTOŃSKI- system nauczania opracowany w 1914 r. Przez amerykańską nauczycielkę Helenę Parkhurst, zastosowany przez nią w 1920 r. W szkole średniej w Dalton (USA). System daltoński upowszechnił się m.in. w USA, Anglii, Holandii, Japonii. Opierał się na 3 zasadach: swobodnej pracy uczniów, współdziałania z życiu grupowym, indywidualizacji zadań. Uczniowie podzielnie byli na 3 grupy w zależności do poziomu uzdolnień (realizowali zadania 0 3 stopniach trudności). Uczniowie nie odbywali normalnych lekcji, lecz pracowali samodzielnie przez dłuższy okres, zazwyczaj miesiąc. Na ten czas otrzymywali przydział materiału do indywidualnego uczenia się, a następnie po odbyciu kilku lekcji wspólnych zdawali sprawę nauczycielom ze stanu nabytych wiadomości i umiejętności. Koncepcja planu daltońskiego wywodzi się z praktyki pedagogiki amerykańskiej - system ten powstał pod wpływem dzieła J. Deweya oraz wieloletniej współpracy z M. Montessori i wprowadzony został w szkole dla kalek w Berkshire, a następnie w szkole średniej w Dalton (USA) - nauczycielka Helena Parkhurst mając uczniów o różnych możliwościach umysłowych zaczęła szukać sposobów wyrównywania poziomu i zapobiegania trudnościom - nie ma tu klas, stałego rozkładu zajęć, nauka odbywa się indywidualnie - na pocz. roku szkolnego nauczyciel przedstawiał plan pracy całorocznej - pisemna instrukcja zawierała wskazówki jak rozwiązywać dane zadania - dostosowanie tempa nauki do rzeczywistych możliwości ucznia.

# METODA OŚRODKÓW ZAINTERESOWAŃ- Owidiusz Decroli wprowadził tzw., ośrodki zainteresowań tj, tematy zajęć oparte na zainteresowaniach dzieci i mające bezpośredni związek z ich życiem oparte na potrzebach jednostki takich jak walki, działania, pożywienia i opieki.

# METODA PROJEKTÓW- jedna z metod nauczania, zaliczana zwykle do metod praktycznych, rzadziej do metod aktywizujących (należących do grupy problemowych). Metoda ta polega na samodzielnym realizowaniu przez uczniów zadania przygotowanego przez nauczyciela na podstawie wcześniej ustalonych założeń.

# METODA WINNETKI- próba powiązania indywidualnej pracy dzieci z zajęciami grupowymi. Nazwa wzięła się od miasta nieco oddalonego od centrum Chicago. Metoda Winnetki zawdzięcza sławę i rozwój C. Washburn'owi. W metodzie tej ważny jest również silny związek szkoły z rodziną. Rodzice mieli „na oku” uczniów, przede wszystkim wtedy, gdy uczniowie znajdowali się poza szkołą. Na efekty pracy z uczniem składają się również pomysłowość i praca ludzi.

# RODZAJE ZADAŃ TESTOWYCH:

    1. Otwarte:

  1. odpowiedź rozszerzona

  2. krótka odpowiedź (odpowiedź pojedyncza, wyliczanie)

  3. z luką (uzupełnianie, korekta)

2. Zamknięte:

  1. prawda-fałsz

  2. wielokrotnego wyboru (jedna prawdziwa, jedna fałszywa, najbliższa prawdzie)

  3. na dobieranie (przyporządkowanie, klasyfikacja, uporządkowanie)

# PODZIAŁ TEKSTÓW PODRĘCZNIKA:

1. Tekst podstawowy (wykład autorski)

2. Teksty uzupełniające (fragmenty źródeł, komentarze do map)

3. Teksty wyjaśniające (słowniczki, przypisy)

4. Teksty organizujące pracę nauczyciela i ucznia

# ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

1. Słowno-tekstowe: pierwotne (źródła historyczne pisane), wtórne (podręczniki).

    1. Poglądowe bezpośrednie: występujące w środowisku naturalnym (budowle), występujące w środowisku zastępczym (muzea, izby pamięci).

    2. Poglądowe pośrednie: wielowymiarowe (modele), jednowymiarowe (obrazy, fotografie).

    3. Symboliczne: (mapy, diagramy, schematy).

    4. Audiowizualne: foniczne (audycje radiowe, nagrania magnetofonowe i płytowe), wizualne (film niemy), foniczne i wizualne (programy telewizyjne).

    5. Automatyzujące proces dydaktyczny (komputery)

1


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
pomiar dydaktyczny, edukacja wiedzy o społeczeństwie i historii- metodyka
Dydaktyka historii oraz historii i społeczeństwa – część II
Dydaktyka historii oraz historii i społeczeństwa
Dydaktyka historii oraz historii i społeczeństwa – część I
SPRAWOZDANIE Z PRACY DYDAKTYCZNEJ Z PRZEDMIOTU HISTORIA I SPOŁECZEŃ STWO W KLASACH IV
METAPLAN Upadek kościoła w Niemczech, edukacja wiedzy o społeczeństwie i historii- metodyka
Wedrowka z historia Program nauczania historii i spoleczenstwa na II etapie edukacyjnym
podstawa programowa przedmiotu historia i spoleczenstwo ii etap edukacyjny klasy iv vi zgodna z rozp
Historia Społeczna notatki Oświecenie
Historia Społeczna - notatki, Napoleon Bonaparte
HISTORIA SPO ECZNO5, HISTORIA SPOŁECZNO - GOSPODARCZA
historia społeczna, Cyfry i litery
Historia Społeczna notatki rewolucja przemysowa WordPad (2)
HISTORIA SPO ECZNO6, HISTORIA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA
Historia Spoleczna notatki WARUNKI PRACY KLASY ROB
Sciaga z historii spolecznej Europy, europeistyka

więcej podobnych podstron