SOCJOLOGIA KULTURY

14. Pojęcie twarzy oraz jej utraty w ujęciu E. Goffmana.

[w:] E. Goffman, Rytuał interakcyjny, tu: Twarz: analiza rytualnych aspektów interakcji społecznej

Twarz - obraz własnego „ja” naszkicowany w ramach kategorii uznanych przez społeczeństwo; tożsama z rolą, jaką odgrywamy w życiu - w tym znaczeniu twarz jest konstruktem społecznym, poprzez nią uczestniczymy w życiu zbiorowości; twarz reprezentuje człowieka w relacjach z ludźmi; twarz można zachowywać - postępować zgodnie z przyjętym schematem (uznawanym społecznie), ale można też utracić - wyjść, wypaść z roli, zawstydzić się;

forma przymusu społecznego - dążenie do utrzymania twarzy; ludzie zobowiązani są do szacunku i dbania o zachowanie twarzy innych (np. stanięcie w obronie kogoś, kto publicznie został ośmieszony) - jest to przejaw ogłady towarzyskiej

próby przewidzenia własnego zachowania, aby nie stracić twarzy; poziomy odpowiedzialności za utratę twarzy przez innych:

- faux pas

- działanie złośliwe, z premedytacją

- nie przewidzenie sutków przez winowajcę, ale bez zamierzonej złośliwości

Twarz jest warunkiem interakcji społecznych. Ma również związek z porządkiem rytualnym (model zachowania). Jeżeli porządek ten zostanie zachwiany (np. A nie powie „cześć” do B), może dojść do utraty twarzy. W takiej sytuacji ma miejsce wymiana interakcyjna - ciąg działań, wywołany uświadomionym zagrożeniem dla twarzy i kończący się ustanowieniem nowej równowagi rytualnej

---