STRUKTURA TEKSTU PRACY NAUKOWEJ

Podstawowe człony pracy naukowej:

- wstęp;

- rozwinięcie (zasadnicza część pracy);

- zakończenie.

WSTĘP - charakter informacyjny ( zorientowanie się w problemie omawianym w pracy)

• wyjaśnienie tytułu pracy;

• dokładniejsze określenie zasięgu i głębi problematyki rozważań podjętych w pracy;

• zwięzły i krótki - tylko zasygnalizowanie określonych spraw bez szczegółowego wnikania w ich istotę.

UKŁAD WSTĘPU

1. Ukazanie problematyki podjętych badań - przedstawienie tła, na którym zarysowuje się badany problem.

2. Przedstawienie dotychczasowych osiągnięć w nauce i praktyce dotyczących rozpatrywanych problemów - krótkie omówienie stanu badań w zakresie opracowywanego zagadnienia oraz ustalenie zasięgu (granic) własnego opracowania.

3. Szczegółowe przedstawienie własnego problemu badawczego - cel i założenia pracy; zakres poruszanych problemów; sposób realizowania podjętego zamierzenia.

4. Zakończenie - uzasadnienie naukowe lub praktyczne podjętych badań.

ROZWINIĘCIE

Przedstawienie sformułowanych we wstępie celów i tez pracy.

1. Omówienie (uzasadnienie) problemu badawczego na podstawie literatury naukowej;

• odpowiedni dobór literatury naukowej i stopień jej związania z opracowywanym problemem (literatura podstawowa, specjalistyczna, zagadnienia pograniczne).

• przedstawienie i uzasadnienie własnej hipotezy badawczej - bardzo dokładne sformułowanie specyfiki badanego problemu; wykazanie czym różni się on od innych podobnych problemów.

2. Opis stosowanych metod badawczych;

• uzasadnienie merytoryczne i logiczne wyboru danej metody;

3. Przedstawienie i omówienie wyników badań - rozwiązanie problemu badawczego.

• sedno podjętych badań

• dokładne opisanie przeprowadzonych badań

• wskazanie co było przeszkodą w poprawnym wykonaniu badań oraz jakie zastrzeżenia mogą powstać w uzyskanych wynikach i wyciąganych na jej podstawie wnioskach.

• nie musi stanowić w pracy wydzielonej części, może pojawiać się w różnych jej częściach - zależy to od inwencji twórczej autora pracy, a także od reguł przyjętych przy opracowywaniu prac naukowych w poszczególnych dyscyplinach naukowych.

• ważna jest rzetelność naukowa - podawanie tylko faktów prawdziwych (wynikających z badań), nie zaś domysłów czy celowych zafałszowań uzyskanych w celu potwierdzenia przyjętej na wstępie hipotezy roboczej.

• uzyskane wyniki badań stanowią podstawę do wyciągnięcia wniosków bardziej ogólnych.

ZAKOŃCZENIE

• synteza tego do czego doszedł autor pracy;

• zwięzłe podsumowanie pracy a nie zbiór ogólników;

• przedstawienie wniosków i hipotez wynikających z badań - wnioski powinny adekwatne do wyników badań i stanowić syntetyczne opracowanie odpowiadające tematowi sformułowanemu w tytule pracy i jej celowi.

Cechy dobrej konstrukcji rozwinięcia pracy:

1. Przejrzystość, świadcząca o logice rozumowania, jasno wyrażony tok myśli.

2. Kondensacja - taki układ, który pozwala uniknąć wielokrotnego nawiązywania do tych samych zagadnień czy problemów w różnych miejscach pracy.

3. Harmonia - zachowanie właściwych proporcji między poszczególnymi fragmentami pracy.

Materiał główny pracy - fabuła pracy:

• treść słowna

• odnośniki i przypisy

• cytaty

• tabele i tablice

• ilustracje

• wzory

• aneksy; załączniki

Podział tekstu

Tekst pracy wymaga podziału na rozdziały, podrozdziały, punkty i paragrafy oraz ustępy (akapity). Konstrukcja poszczególnych podzielników tekstu powinna być zgodna z zasadami ciągu wynikania i układu hierarchicznego; zgodna z logiczną i merytoryczną koncepcją pracy.

Podział logiczny tekstu pracy na mniejsze jednostki ułatwia czytanie i rozumienie jej treści.

Tytuły rozdziałów

• należy je odpowiednio wyróżnić graficznie (duże litery, wyśrodkowanie) stosowane jednolicie w całej pracy !

• zawsze zaczynać od nowej strony

• zachować zwiększony odstęp (odpowiednie proporcje) między tytułem rozdziału a następującym po nim pierwszym wierszem tekstu lub podtytułem

• nie stosuje się skrótów w tytule

Numeracja tytułów

• cyfrowa wielorzędowa - układ dziesiętny lub numeryczny; oznaczenie każdej wyodrębnionej części tekstu cyfrą arabską

• cyfrowo - literowa - układ alfabetyczno-numeryczny lub mieszany; numery w postaci cyfr rzymskich (I, II, III....) a podrozdziały - małe lub duże litry alfabetu

Układ numeryczny rozdziałów, podrozdziałów musi być jednolity w całej pracy.

Jeśli ostatnia cyfra numeru lub litera bezpośrednio poprzedza tekst (tytuł danej części, to daje się po niej kropkę. Po tytułach nie stawia się kropek.

Część pracy	układ dziesiętny	układ mieszany
Wstęp Rozdział pierwszy Podrozdział pierwszy Podrozdział drugi Rozdział drugi Podrozdział pierwszy Podrozdział drugi .................. Wnioski Bibliografia załączniki (aneks) załącznik 1 załącznik 2	1 1.1 1.2 2 2.1 2.2 ...........	I II II.A II.B III III.A III.B ......... V VI VII VII.A VII.B

Układ numeryczny tytułów w systemie cyfrowym wielorzędowym ( 1, 1.1,....) jest bardziej przejrzysty, gdyż jasno określa pozycje poszczególnych tytułów zarówno w podziale, jak i w ogólnej systematyce treści pracy. Jest zalecany w pracach naukowych i technicznych.

Akapity

Wyraźne oddzielenie od siebie ciągów logicznych pewnych myśli w tekście. W akapicie każde zdanie powinno być kontynuacja poprzedniego. Łączenie zdań w akapity pozwala łatwiej odczytać myśl autora, tekst pracy staje się bardziej przejrzysty, łatwiej odszukać niektóre fragmenty tekstu.

Wyróżnienia w tekście

różne fragmenty tekstu; terminy, na które autor chce zwrócić uwagę; słowa, wyrażenia, symbole, tytuły.

• duże litery

• podkreślenia linią ciągłą

• podkreślenia linią przerywaną

• pismo rozstrzelone

• pogrubienie wyrazów

Wyliczenia w tekście

dłuższe lub krótsze wyszczególnienia danych dotyczących jakiejś kwestii,

• wiersz za wierszem

• w osobnych wierszach kolejno oznaczone: cyframi, literami, myślnikami.

• bardziej rozbudowane wyliczenia - numerowane za pomocą liczb i pisane od nowego akapitu (dużą literą).

Skróty

• Powszechnie stosowane skróty podane w słowniku skrótów. Nie wymagają one żadnych wyjaśnień w tekście.

• Stosowane skróty (gdy jest ich więcej niż 10) należy wyjaśnić w wykazie skrótów; w przypisach; w samym tekście - obok pełnej nazwy można podać w nawiasie jej skrót.

• nie zaczynamy zdania od skrótów

• nie należy umieszczać dwóch skrótów obok siebie.

DOKUMENTACJA PRACY

Fiszki bibliograficzne:

Nazwisko i imię autora,

tytuł dzieła (artykułu),

miejsce i rok wydania,

liczba stronic,

sygnatura biblioteczna.

Fiszki tematyczne: [Format ½ A4 ]

Wyraźna i dokładna dokumentacja bibliograficzna !!!!, numer strony!!!!, miejsce na uwagi.

Jednostronny zapis kartki, dokładność przepisywania, cudzysłów.

Pokazać wzór fiszki bibliograficznej i tematycznej.

CYTATY

Przytaczanie sformułowań wypowiedzianych przez innych autorów. Wierne i dosłowne przytaczanie cudzych słów. Jest to „tekst w tekście”, który wymaga wyróżnienia:

• merytorycznego - konieczność powołania się na źródło, z którego cytat pochodzi (wszystkie informacje bibliograficzne)

• poligraficznego - ujęcie cytatu w cudzysłów

• wprowadzanie wyrazów, zwrotów własnych do cytatu należy zaznaczyć w treści w postaci nawiasów kwadratowych [....]

• skracanie cytowanego fragmentu - opuszczenie wyrazów zaznacza się za pomocą trzech kropek umieszczonych w nawiasie kwadratowym [...]

• opuszczenie początkowej lub końcowej części zdania zaznacza się trzema kropkami bez nawiasów.

Cytować należy zawsze z wydania ostatniego lub najbardziej dostępnego.

Rola cytatu

Cytuje się, aby:

• wyrazić ważną definicję lub opinię w sensie dosłownym

• uzasadnić własną opinię

• przeciwstawić się czyjemuś zdaniu - trzeba je zacytować

• przedstawić charakterystyczne wywody, poglądy danego autora

• zaprezentować zdania wymagające dokładnych komentarzy.

Kropka stoi po cudzysłowie i odnośniku.

ODNOŚNIKI I PRZYPISY (system przecinkowy)

Podział przypisów:

ze względu na charakter:

• rzeczowe - objaśniające i komentujące fragmenty tekstu głównego (zwroty, terminy naukowe)

• słownikowe - podające znaczenie terminów obcojęzycznych, staropolskich

• bibliograficzne - zawierające opisy dokumentów, z których pochodzą informacje i cytaty zawarte w tekście głównym pracy.

ze względu na treść:

• źródłowe (dokumentujące) - ograniczają się do wskazania, skąd pochodzi podana w treści głównej pracy informacja, pogląd, cytat. Stosujemy wtedy, kiedy został zacytowany lub bardzo dokładnie streszczony fragment jakiejś pracy. Nie może być por., zob.

• polemiczne (uzupełniający) - będące rozszerzonymi przypisami źródłowymi, stosowane wówczas gdy podejmujemy polemikę z poglądami przytoczonymi lub omówionymi,

• dygresyjne (uzupełniający) - podają własne uwagi autora dotyczące omawianego w niej zagadnienia,

• odsyłające - stosowane, gdy nawiązujemy do omówionych już zagadnień lub które zamierzamy dokładnie omówić w dalszej części pracy.

Stosujemy wtedy, gdy:

• parafrazujemy lub pobieżnie streszczamy myśl danego autora - Por.

• odsyłamy do innego autora - Por.

• do innej pozycji, która pogłębia treści przedstawiane w tekście właściwym - Zob. albo Zob. także.

Umieszczenie przypisu u dołu strony, do której tekstu się odnoszą lub na końcu rozdziału, na końcu pracy. Przypisy łączy się z tekstem za pomocą odnośników (odsyłaczy) cyfrowych:

• ciągłe w całej pracy,

• ciągłe w obrębie każdego rozdziału,

• ciągłe w ramach każdej strony. [komputer - wstaw przypis, automatycznie, dół strony - dolny, koniec dokumentu - końcowy].

Redakcja przypisów powinna być jednakowa, jednolita w całej pracy!!!!

Przypisy bibliograficzne

Brak przypisów dyskwalifikuje prace promocyjną, dowodzi to, że piszący nie opanował literatury przedmiotu !!!!!

Obecność przypisów to nieodzowny warunek pracy naukowej.

CIĄG PRZYPISÓW

Tamże, s.10.

Tamże.

jw.,

Tenże, Tegoż, Tejże,

dz. cyt.,

Ważne jest zaznaczenie strony!!!!!

ĆWICZENIE: Praca indywidualna do sprawdzenia,

Proszę utworzyć ciąg przypisów w następującej kolejności:

Zestaw 1

1. Dzieło jednego autora

2. To samo dzieło, ale inna strona

3. Artykuł w czasopiśmie.

4. Inny artykuł z tego samego czasopisma.

5. Artykuł już cytowany w punkcie 3.

Zestaw 2

1. Artykuł w dziele zbiorowym.

2. Inny artykuł ale z tego samego dzieła zbiorowego.

3. Dzieło jednego autora.

4. Ten sam autor inna pozycja książkowa.

5. To samo dzieło inna strona cytatu.

Zestaw 3

1. Odnośnik do dzieła jednego autora. Nie cytujemy dosłownie, ale przekazujemy główną myśl w oparciu o to dzieło.

2. Dzieło autora już wcześniej cytowane w pracy.

3. To samo dzieło i ta sama strona.

4. Ten sam autor inna pozycja książkowa.

5. Tym samym zagadnieniem zajmuje się także inny autor, nie cytujemy jego poglądów w tym momencie ale chcemy odesłać do jego pozycji książkowej.

Zestaw 4

1. Praca zbiorowa. Cytujemy jeden z artykułów.

2. Ta sama praca zbiorowa ale inny artykuł.

3. Artykuł z czasopisma już wcześniej cytowany w pracy.

4. Ten sam artykuł.

5. Dzieło jednego autora cytowane po raz pierwszy w pracy.

5

---