Konwencje powieściowe w Malwinie.

Malwina czyli domyślność serca, łączy w sobie elementy powieści czułej i obyczajowej.

Powieść czuła

Ośrodek fabuły stanowią dwie postacie: Malwina i Ludomir, których wzajemne stosunki są motorem rozwoju wydarzeń. Głównym przedmiotem są przeżycia wewnętrzne, zmiany dokonywane w ich psychice pod wpływem rozwoju uczuć. Dominuje tam psychologizm

Jako tło akcji oraz dopełnienie nastrojów i emocji wprowadzono do powieści opisy krajobrazów oraz szczególny typ scenerii ( noc, księżyc, mrok)

Za formę podstawową obierano najczęściej listy ( Malwiny do Lubomira, do Wandy); forma powieści epistolarnej pozwalał na urozmaicenie techniki narracyjnej. Listy oddawały bezpośredni owość przeżycia, relacjonowanie go na gorąco.

Język listów miał sugerować odbiorcy autentyczność i napięcie uczuciowe.

Ukazanie w sposób szczególny emocji, wyeksponowanie uczuć zwłaszcza miłości i przyjaźni

Miłość:

Występują 2 wzorce: pierwszy oparty na uczuciu: Malwina i Ludomir, drugi na rozsądku: małżeństwo Malwiny z mężem wybranym przez rodziców

Przeciwstawione SA także miłość moralna, rozsądna :Malwina i właściciel głazowa i niemoralna, cierpiąca: Malwina i Ludomir

Uczucie było nieszczęśliwe,

Bohaterowi powieści sentymentalnych marzą o spokojnym szczęściu, utożsamiają miłość z nim., przybiera ono rożne formy np. spojrzenie, list, pamiątka od ukochanej

Przyjaźń:

Sentymentalna przyjaźń nawiązywała do idei oświecenia. Sławiła cnotę, dobroć człowieka, lojalność wobec przyjaciół, otwartość…

Przyjaciel był osoba stale obecna, która czuwała, pomagała, - Malwina - Wanda

W sytuacji trójkąta : Malwina, Ludomir- książę Melsztyński i Ludomir - „Płomieńczyk”, ten trzeci usuwa się w cień, poświęcając miłość przyjaźni

W powieściach sentymentalnych nie a złych przyjaźni

Cierpnie i łzy:

Uczuciem towarzyszącym sentymentalnej miłości jest cierpienie

Bohaterowie sentymentalni podlegają tez innym uczuciom, oprócz własnych przeżyć zajmują się oni ludźmi ubogimi i potrzebującymi

Sentymentalne łzy:

Uczucia przezywane są w sposób fizyczny - przyspieszone tętno, podwyższone ciśnienie, trudności w oddychaniu

Powieść zanotowała tez inne objawy reakcji emocjonalnych, bohaterowie plączą, mdleją, wzdychają, czerwienia się, trąca glos

2. Powieść obyczajowa

SA to utwory o zróżnicowanej tematyce i rożnych schematach, zawierają elementy satyryczne, historyczne, sentymentalne, psychologiczne

Perypetie Malwiny to wielopłaszczyznowy obraz środowiska, postaw, zachowań, obyczajów

Narracja w 3 osobie

Występuje autorski autokomentarz informujący o usytuowaniu kreowanej narratorki wobec przedstawionego świata,

Narracje bohaterki, uzupełniają glosy innych postaci, - listy, opowiadania

Malwina czerpie z :

Tristana i Izoldy: symbolika miecza ( miecz, rozumiany jest tu jako zapora do szczęścia, im więcej zapór tym więcej namiętności), mit miłosnego napoju ( eliksir zdejmuje obowiązek odpowiedzialności bohaterów za skutki nierozważnej miłości)

Cierpienia młodego Wertera: zakochany jest postrzegany przez innych jako szaniec

Sonetów Petrarki - kobieta jako osoba, która się wielbi a nie pożąda cieleśnie

W Malwinie dostrzec można także elementy romansu:

Główne właściwości poetyki romansu:

Pisany prozą

Tytuł zaczyna się od słowa `historia'

Dominantą konstrukcyjną jest rozbudowana akcja, przebiegająca zazwyczaj w historycznej bądź bliżej nieokreślonej przeszłości oraz w niezwyklej scenerii o charakterze egzotycznym ( często fantastycznym)

Na akcje składają się perypetie pary zakochanych

Bohaterowie musza przezwyciężyć rożne przeszkody losu i intrygi ludzkie

Dużą role odgrywają elementy pełniące role retardacji lub komplikacji np. występowanie bohaterów w rożnych rolach i pod rożnymi imionami, końcowe rozpoznanie

W wizerunkach bohaterów często statycznych, uwypuklano tylko przeżycia miłosne

Bohaterowie wywodzili się z wysokich rodów

Powieść Wirtemberskiej zawiera kilka rodzajów romansu:

Romans intrygi

Tajemnicze pochodzenie bohatera -> Ludomir płomieńczyk nie zna dokładnie swojej przeszłości

Współistnienie dwóch braci bliźniaków

Watek porwania dziecka przez Cyganów

Symetryczne przedstawienie losów bohaterki - od dzieciństwa, poprzez małżeństwo, do życia w krzewinie

Współistnienie dwóch równorzędnych tajemnic - nieświadomość Ludomira co do swojego pochodzenia i chęć ukrycia tego przed innymi

Współistnienie osób trzecich, których losy SA pozornie nie związane z głównym wątkiem - Cygan Dżega, młynarka Telimena,

Watek turnieju rycerskiego - rycerz w czarnej zbroi o którym nikt nic nie wie

Romans psychologiczny

Tytułowa `domyślność serca' jest podświadomością psychiki bohaterki

Wszelkiego rodzaju opisy przyrody, listy, opowieści wtrącone służą do oświetlenia psychiki bohaterki

Rola pejzażu - za pośrednictwem przyrody poznajemy stany psychiczne bohaterki, szczególnie widoczne jest to w scenie z `widmem'

Romans gotycki ( opierający się na osjanizmie)

Krajobrazy osjanistyczne - ogród łazienkowski, w którym Malwina ujrzała widmo, pusty zamek w Głazowie, po którym przechadza się Malwina ( nomen omen - imię wyjęte prosto z pieśni Osjana)

Sceny z elementami mrocznymi - noc, księżyc, wiatr, widmo

Niebezpieczne sytuacja - np. poznanie się Ludomira i Malwiny - pożar domu piastunki Malwiny;

Motyw snu wróżebnego - sen bohaterki o rycerzu w katedrze

Watek turnieju rycerskiego - scena rodem średniowiecza

Widmo w Malwinie okazuje się być żywym człowiekiem

Romans obyczajowy

Jego zadaniem jest ukazanie ówczesnych obyczajów - zabawy w krzewinie, turniej Rycerki, zabawy i bale w Warszawie, kwesta

Romans w listach

Listy w Malwinie nie służą do rozwoju intrygi i nie przydają się do rozwoju akcji

Narrator wykorzystuje listy do oddania głosu bohaterowi, dzięki czemu uwalnia się od odpowiedzialności za to, co zostało powiedziane

Dzięki listom czytelnik otrzymuje światopogląd oświetlony z rożnych pkt. Widzenia

Listy Malwiny która przebywa w mieście są aspektem psychologicznym ukazującym ówczesna Warszewę

---