ZABURZENIA SEKSUALNE.

Anorgazmia

Anorgazmia to dysfunkcja seksualna definiowana jako zaburzenia w występowaniu orgazmu, którego w czasie stosunku nie udaje się osiągnąć w ogóle, bądź też występuje on ze znacznym opóźnieniem pomimo występowania typowych objawów podniecenia seksualnego. Zazwyczaj dysfunkcje orgazmu mają charakter sytuacyjny i pojawiają się tylko w określonych okolicznościach lub w zbliżeniach z określonymi partnerami, co przemawia za ich psychogenezą.

Uznanie zahamowania orgazmu za zaburzenie jest w znacznej mierze związane z okolicznościami kulturowymi. Obecnie wzorce kulturowe narzucają kobietom wymóg przeżywania orgazmu pochwowego; gdy okoliczności uniemożliwiają jego występowanie, dochodzi do poczucia niepełnej sprawności, posądzenia o oziębłość itp., co wpływa znacząco na samoocenę. Brak orgazmu staje się wówczas głównym elementem zespołu zaburzeń i przyczyną leczenia.

W większości przypadków anorgazmia występuje u kobiet, u których może mieć podłoże nerwicowe, czy też prowadzić do zaburzeń nerwicowych. U mężczyzn anorgazmia występuje rzadko i może być powiązana z impotencją.

Wyróżniamy czynniki somatyczne, psychogenne i kulturowe.

Czynniki somatyczne:

• wady wrodzone, bądź nabyte narządu rodnego, np. wady statyki macicy, wady wrodzone pochwy,

• zaburzenia hormonalne obniżające libido np. dysfunkcja tarczycy, hiperprolaktynemia, hipoestrogenizm,

• zaburzenia neurologiczne - np. uszkodzenie nerwu sromowego, urazy rdzenia kręgowego,

• zaburzenia w następstwie zabiegów operacyjnych,

• zmiany poporodowe,

• sany zapalne w obrębie narządu moczowo-płciowego,

• hipotonia,

• brak kurczliwości mięśnia Kegla,

• zmiany perimenopauzalne

Czynniki psychogenne:

• traumatyczne przeżycia seksualne w dzieciństwie,

• stany lękowe towarzyszące współżyciu: lęk przed ciążą, brak intymności w realizacji zbliżenia,

• czasowe zmniejszenie pożądania seksualnego - np. zły nastrój, przemęczenie fizyczne i psychiczne,

• miłość konfliktowa, brak zgodności między partnerem emocjonalnym a seksualnym, uczucia skierowane do innej osoby, niż ta z którą realizuje się zbliżenie,

• konflikty w związku zależne od partnera - brak zapewniania dogodnych warunków przez mężczyznę, niska kultura erotyczna, rzadziej - nieudany dobór partnerski, chęć dominacji mężczyzny w związku,

• niechęć do partnera

- świadoma - gdy kobieta zna czynniki niechęci,
- ukryta - np. związek z mężczyzną nie wzbudzającym pożądania,

• zaburzenia osobowości, nerwice, zespoły depresyjne,

• występowanie u kobiety przejawów dewiacyjnego zachowania seksualnego, nieakceptowanego przez partnera,

• problemy seksualne partnera,

• zespół zakodowanych reakcji seksualnych

Czynniki kulturowe:
Rygorystyczne wychowanie najbliższego środowiska, brak należytej wiedzy o seksualności kobiety, przeceniane roli orgazmu w satysfakcji w związku partnerskim.

Anorgazmia przy istnieniu silnej potrzeby seksualnej kobiety może prowadzić do licznych zaburzeń wtórnych:

• psychicznych - o charakterze histeryczno-neurostenicznym,

• somatycznych - długotrwałe przekrwienie bierne w okolicach narządów miednicy mniejszej prowadzi do przerostu w mięśniowej części szyjki macicy, przerostów tkanki łącznej przymacicza.

Celem leczenia anorgazmii jest odtworzenie optymalnych warunków zapewniających orgazm. Bardzo częstą przyczyną są nieprawidłowe reakcje między partnerami. W związku z tym najczęściej rozpoczyna się terapię od naprawy zakłóconych więzi partnerskich i polepszenia edukacji seksualnej partnera. Wskazane jest przekazanie mu wiedzy o możliwości pobudzania przestrzeni Grafenberga, jednoczesnej stymulacji pochwy i łechtaczki, stymulacji szyjki macicy podczas głębokich ruchów frykcyjnych. W przypadku zaburzeń więzi partnerskiej stosuje się omawiane już przy okazji innych zaburzeń metody treningów partnerskich i desensybilizacji.

W leczeniu anorgazmii przydatne są również treningi masturbacyjne, ułatwiające odkrycie wzorców pobudzania sfer erogennych kobiety. Osłabienie mięśnia Kegla można leczyć ćwiczeniami polegającymi na rytmicznym napinaniu i rozluźnianiu grupy mięśni krocza.

Natomiast somatyczne przyczyny anorgazmii leczymy według zasad znanych z ginekologii lub endokrynologii itd.

Zespół anorgazmii bezwzględnej, niewystępowanie orgazmu u kobiety bez względu na rodzaj pobudzania seksualnego (samopobudzania, pobudzania przez partnera), a także w stanie snu, połączone ze spadkiem libido, osłabieniem reakcji podniecenia i brakiem satysfakcji ze współżycia ma charakter pierwotny lub wtórny. Przyczyną mogą być zaburzenia układu hormonalnego, neurotyzm, brak akceptacji własnej płci, wrogość wobec mężczyzn.

Ustalono, że w światowej populacji kobiet - w wieku 40-80 lat - brak orgazmu, czyli anorgazmia dotyka 2 na każde 10 kobiet.
Przykładowo, anorgazmię wykryto u 16,9% kobiet z Europy Północnej i 23,8% z Europy Południowej. W Polsce nie przeżywa orgazmu ok. 8% populacji kobiet i najczęściej dotyczy to kobiet w wieku 46-59 lat, samotnych, z podstawowym wykształceniem.
Brak orgazmu rozpoznajemy, gdy:
-orgazm nie występuje chociaż kobieta osiąga w trakcie kontaktu podniecenie seksualne
-kontakt seksualny przebiega prawidłowo pod względem czasu trwania i pobudzania

Nie ma podstaw do rozpoznania anorgazmii w przypadku, gdy:

-kobieta w trakcie kontaktu nie była podniecona seksualnie
-czas trwania kontaktu był zbyt krótki
-kobieta i /lub jej partner traktują jako 'normalny' wyłącznie orgazmu osiąganego w trakcie
stosunku pochwowego, natomiast kobieta zdolna jest do osiągania orgazmu w innych formach pobudzania seksualnego. Różnorodne są formy zaburzenia orgazmu u kobiet.

Anorgazmia może mieć charakter pierwotny - orgazm nigdy nie był przez kobietę przeżywany, bez względu na typ stymulacji, również w czasie snu, masturbacji. Zaburzenie mogło jednak powstać w przeszłości, a orgazm był już przeżywany (zaburzenie wtórne). Anorgazmia może mieć charakter ogólny (brak orgazmu jest niezależny od osoby partnera i typu pobudzania) Może również mieć charakter sytuacyjny (dotyczy współżycia z daną osobą); lub występuje na jawie, ale jest w trakcie snu.

Wśród typowych przyczyn organicznych anorgazmii wyróżniamy:

-zaburzenia anatomiczne, wady wrodzone, zmiany poporodowe,
-hipotonia, brak kurczliwości mięśnia Kegla
-zaburzenia hormonalne (hiperprolaktynemia, niedobór testosteronu i estrogenów, nadczynność i niedoczynność tarczycy, podwyższony poziom progesteronu)
-zaburzenia neurologiczne, cukrzyca, zapalenie stawów., infekcje, nowotwory
-menopauzę
-uzależnienia, leki o działaniu hamującym seksualnie


Badanie diagnostyczne dla rozpoznania anorgazmii.
Badania laboratoryjne obejmują: ocenę poziomu prolaktyny, estrogenów, testosteronu, FSH, LH, DHEA . Możliwe są również badanie ginekologiczne, ocena kurczliwości mięśnia Kegla, badania z zastosowaniem aparatury pomiarowej: USG, monitory dopochwowe, telemetria. W trakcie wizyty u lekarza seksuologa należy się spodziewać pytań dotyczących przebiegu biografii seksualnej, przebiegu związku, doznań w trakcie ewentualnej masturbacji, w trakcie snu, sztuki miłosnej, czasu trwania zaburzenia, itp.

Leczenie anorgazmii.

Leczenie farmakologiczne opiera się na stosowaniu leków zwiększających pobudzenie hormonalne , w tym na hormonoterapii oraz na stosowaniu leków zmniejszających poziom prolaktyny w hiperprolaktynemii. Stosowane są metody treningowe: edukacyjne, partnerskie, ćwiczenia mięśnia Kegla, wyobraźni erotycznej (opisane w podręcznikach leczenia zaburzeń seksualnych).

Psychoterapia

Ta metoda jest zalecana, gdy uwarunkowaniem zaburzenia jest : molestowanie seksualne, patologia rodzinna, partnerska, zaburzenia identyfikacji z płcią.
ORGAZM KOBIECY - CZYLI SZCZYTOWANIE

Orgazm, zwany też szczytowaniem to najbardziej satysfakcjonująca faza reakcji seksualnej kobiety. W reakcji seksualnej wyodrębniamy 4 kolejne fazy: podniecenie, plateau, orgazm i odprężenie.
Podniecenie seksualne inicjuje reakcję seksualną i stopniowo narasta.

Objawem podniecenia jest erekcja brodawek, narastające napięcie mięśniowe niektórych partii ciała, przyspieszenie oddechu, akcji serca, wzrost ciśnienia krwi, nabrzmienie łechtaczki oraz pojawienie się wydzielania dopochwowego - tzw. lubrykacja.
Podniecenie przechodzi w pewnym momencie w fazę plateau.
Faza plateau u kobiety ma miejsce, gdy oddech staje się szybki, tylna część pochwy ulega poszerzeniu, macica się prostuje, zaś inne reakcje z poprzedniej fazy utrzymują się na niezmienionym poziomie.

Orgazm jest kulminacją reakcji seksualnej.
Pojawiają się skurcze określonych grup mięśniowych, narasta kulminacja częstotliwości oddechu, akcji serca i ciśnienia. Bodźce towarzyszące szczytowaniu obejmują cały organizm człowieka, choć najsilniej są wyrażone w okolicach narządów płciowych. Następują rytmiczne skurcze mięśni związanych z narządem płciowym, powiększają się sutki, narasta przekrwienie i obrzęk warg sromowych mniejszych, itd. Orgazmowi towarzyszy największe nasilenie podniecenia i doznawania seksualnego.

Po zakończeniu szczytowania następuje odprężenie.
Napięcie seksualne ulega powoli redukcji i może stopniowo ustąpić. U mężczyzn odprężenie następuje zwykle szybciej, niż u kobiet.

Niektóre kobiety nie mają w ogóle orgazmu, bądź osiągają go czasami.
Orgazm może być uzależniony od dodatkowego pobudzania przedsionka pochwy, zwłaszcza łechtaczki. Z uwarunkowań fizjologicznej reaktywności seksualnej kobiet wynika, że podobnie jak u mężczyzn orgazm jest uzależniony od neuronalnej regulacji funkcji seksualnych. (Ma podobną lokalizację jak u mężczyzn i jest sterowany złożonym odruchem ośrodków nerwowych rdzenia kręgowego, nerwu sromowego oraz układu współczulnego.) Wiadomo, że całkowity i trwały brak zdolności do doznania orgazmu, jeśli w ogóle u kobiet występuje, to należy do wielkiej rzadkości i może być spowodowany wrodzonym brakiem neurotransmitera - przekaźnika systemu nerwowego.

Wpływ hormonów na szczytowanie kobiety.
U kobiet hormony żeńskie - estrogeny mają duży wpływ na ukrwienie pochwy, warg sromowych, łechtaczki, nawilżenie pochwy (lubrykacja) i czucie w obszarze regionalnym. Ważny jest też wpływ „męskiego” testosteronu u kobiet - na poziom podniecenia i pożądania. W wieku wysokiej aktywności seksualnej jajniki produkują dwa razy więcej tego hormonu w porównaniu z wiekiem menopauzalnym, zaś poziom testosteronu wzrasta na kilka dni przed owulacją.

Specyfiką orgazmu kobiet, w porównaniu z mężczyznami jest to, że orgazm u pań jest zjawiskiem nabytym a nie wrodzonym. U kobiet w większym stopniu, niż u mężczyzn osiąganiu orgazmu sprzyja optymalna sztuka miłosna partnerów dostosowana do specyfiki „erotycznej mapy ciała” kobiety, udany związek partnerski i akceptacja własnej osoby i roli kobiecej. Ilustrują to w pewnym stopniu wyróżniane niekiedy typy orgazmu: uogólniony, lokalny, długotrwały, wielokrotny, wyobrażeniowy, afektywny, ekstatyczny. Znacznie bardziej złożone są drogi prowadzące do orgazmu: stymulacja łechtaczki, pochwy, innych stref erogennych; duże znaczenie ma dobra kurczliwość mięśnia łonowo-guzicznego (Kegla) i dobry ogólny stan zdrowia.

ORGAZM ZBYT WCZESNY

Orgazm zbyt wczesny to niezdolność do opóźnienia szczytowania wystarczającego do zadowolenia z kontaktu seksualnego.

Orgazm (szczytowanie) pojawia się wbrew woli kobiety, wcześniej niż ona tego pragnie. Kobieta nie jest w stanie jest w stanie kontrolować momentu orgazmu. Toteż szczytowanie pojawia się przed stosunkiem, w trakcie wprowadzania członka do pochwy; po krótkim czasie trwania stosunku (najczęściej już po kilku, kilkunastu ruchach frykcyjnych).
W większości przypadków przyczyną zburzenia są czynniki psychogenne.
Wymienia się np. obniżony próg generowania odruchu szczytowania, co może wnikać z tzw. „męskiego typu reaktywności seksualnej (szybko rosnące podniecenie, szczytowanie); jak też z nadpobudliwości seksualnej. Ważną przyczyną mogą być zakodowane nawyki - np. nawyk szybkiego szczytowania, który wynika z zachowań masturbacyjnych i towarzyszącego tym zachowaniom pośpiechu, chęci ukrywania masturbacji, poczucia wstydu i leku wiążących się z masturbowaniem się. Inna przyczyną są zespoły maniakalne. Jeszcze innego rodzaju czynnikiem nadmiernie przyśpieszającym szczytowanie są leki pobudzające seksualnie.

Podstawą leczenia orgazmu zbyt wczesnego jest leczenie farmakologiczne.

W leczeniu farmakologicznym stosuje się leki przeciwdepresyjne (inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny.

ORGAZM OPÓŹNIONY

Średnio co 10 kobieta na świecie cierpi na trwałe lub okresowe opóźnianie się orgazmu w czasie normalnej aktywności seksualnej.
Z badań epidemiologicznych na populacji kobiet w wieku 40-80 lat wynika, że zaburzenie to ujawnia 7,4% kobiet z Europy Pn, 11,3% z Europy Południowej, 16,3% z krajów Azji W, 25,9% Azji Pd-W i 10,6% z krajów Bliskiego Wschodu. W Polsce na trwałe lub okresowe opóźnianie się orgazmu skarży się 17% kobiet. W tym 21% w wieku do 24 roku życia, 26% w wieku 35-44 lat.

Wśród przyczyn opóźniania się szczytowania wymienia się
-zaburzenia hormonalne i inne choroby
-zbyt niskie ciśnienie tętnicze krwi
-leki o działaniu hamującym seksualnie
-menopauzę
-rutynę i monotonię w sztuce miłosnej
-zaburzenia w relacjach partnerskich
-zmęczenie, niedobór snu, stresy

Leczenie opóźnionego orgazmu.

Leczenie tego zaburzenia sprowadza się do eliminacji w/w przyczyn opóźniania się orgazmu (tzw. leczenie przyczynowe).

---