17.12. W MNI dr Musioł
METODA PROJEKTÓW cd.
Nauczyciel inicjuje taki projekt, uczniowie wykonują go w różnym czasie, wspólne omówienie.
Ocena- nie ocenia się pomysłu/ twórczej pracy (-> pochwalić), lecz aktywność, prace w grupie.
Kontrowersyjną kwestią metody projektów jest ocenianie uczniów. Ideałem byłaby ocena wiedzy uczniów, ich pomysłowości i postaw zarówno w trakcie realizacji projektu, jak i po jego zakończeniu jedynie w formie dyskusji, czyli w postaci opisowej, a nie stopnia szkolnego. Jednak w warunkach szkolnych, wystawianie stopni jest koniecznością. Bark stopnia szkolnego mógłby nawet prowadzić do lekceważenia przez uczniów tej metody, na tle innych metod nauczania, przy stosowaniu których ocenianie stopniem jest normą. Proponuje się więc, by nauczyciel dokonywał oceniania uczniów głównie podczas wykonywania poszczególnych faz projektu, a nie po jego ukończeniu, gdyż istotniejsze od końcowego efektu działania jest samo działanie uczniów i to na tle współpracy w grupie lub w zespole.
Czas trwania realizacji projektów może być różny i wynosić od kilku lekcji do całego semestru, a nawet roku szkolnego.
„Metainterakcje”- mają postać dyskusji i mogą dotyczyć:
przedyskutowania przebiegu dyskusji plenarnej, także z udziałem nauczyciela, który nie brał udziału w tej dyskusji, a tylko ja obserwował (kontrowersyjna jest kwestia wskazywania przez nauczyciela ewentualnych błędów popełnionych przez uczniów w trakcie dotychczasowej pracy),
doskonalenia komunikacji interpersonalnej,
refleksji nad zachowaniem się poszczególnych uczniów.
Szerokie wykorzystanie komputera w metodzie projektów może mieć miejsce w Technologii Informacyjnej (TI- czyli nazwa przedmiotu Informatyka w szkole średniej), gdzie część projektu związanego z treściami poszczególnych przedmiotów, na których technologia ta jest realizowana, wykorzystywana jest w pracowni komputerowej.
Również w koncepcji skorelowania treści informatyki z treściami innych przedmiotów metoda ta może być skutecznie stosowana. Nauczyciel informatyki inicjuje wówczas projekt dotyczący innego przedmiotu lub projekt oceny wyników tego projektu dokonuje nauczyciel informatyki jako zleceniodawca oraz w charakterze eksperta, nauczyciel przedmiotu, którego projekt dotyczy.
METODA 6-CIU KAPELUSZY MYŚLOWYCH dr Edwarda de Bono (Malta)
Kapelusz biały- oznacza dane fakty, informacje. Jakie dane mamy? Jakich nam brakuje? W jaki sposób uzupełnić potrzebne dane? Jest to styl myślenia obiektywnego, opartego na faktach.
Kapelusz zielony- symbolizuje pomysły, rozwiązania alternatywne, propozycje, sugestie, koncepcje. Kapelusz ten dotyczy myślenia twórczego.
Kapelusz żółty- to korzyści, zalety, zyski, oszczędności. Kapelusz ten wymaga myślenia całkowicie racjonalnego, logicznego. (czyli argumenty- bo...).
Kapelusz czarny- oznacza wyszukiwanie wad, negatywnych osądów, weryfikacje faktów, ocenę prawidłowości. Jest to kapelusz myślenia krytycznego, wymagającego racjonalności i logiki.
Kapelusz czerwony- charakteryzuje emocje, odczucia, przeczucia, intuicję. Wypowiedzi związane z myśleniem w tym kapeluszu nie trzeba popierać racjonalnymi argumentami.
Kapelusz niebieski- wykorzystywany jest do analizy procesu myślenia, jego kontroli i sterowania. Kapelusz ten symbolizuje czynności organizacyjne związane z funkcjonowaniem umysłu osoby wykorzystującej ten styl myślenia.
Autor wyróżnił 6 różnych stylów w procesie myślenia. Gdybym myślał tylko w jednym, ulubionym stylu ->problemy w komunikowaniu się z innymi.
Można nauczyć dzieci świadomie wybierać styl, zależnie od potrzeby chwili.
W krajach anglosaskich „nałożyć czapkę myślową”= „ zacznij myśleć”.
„Pomyślmy w kolorze...”
Problematyką tą zajmuje się również prof. Nęcka (psycholog twórczości).
Biały- neutralny, zimny- myślenie logiczne o informacji, że można ją udokumentować, ma być sprawdzona, ścisła.
Do każdego koloru (np. białego) możemy zawsze wrócić.
Nauczyciel narzuca styl myślenia, w jednym stylu.
Często nie wykorzystuje się niebieskiego kapelusza (analiza wszystkich punktów, o których mówiło się w poprzednich kapeluszach; czynność porównywana do przelotu samolotu przez chmury).
Ważne, by wybierać kapelusz żółty przed czarny (Europejczycy myślą o wadach, a biorąc pod uwagę, że wiele pomysłów wady posiada- narażamy pomysł na odrzucenie).
* L: „Naucz swoje dziecko myśleć” Edward de Bono
Komputer w metodzie 6ciu kapeluszy myślowych może być wykorzystany w czterech spośród sześciu kapeluszy. Bezdyskusyjna jest przydatność w trakcie myślenia kolorem białym. Może on także wspomóc proces myślenia twórczego, czyli myślenia w kolorze zielonym.
WYKŁAD PROBLEMOWY
To odmiana wykładu i podobnie jak on jest metodą nauczania przeznaczoną do pracy z uczniami starszymi. Wykład ten rozszerza zakres aktywności uczniów osiągany przez „dialog wewnętrzny” zwany „głośnym myśleniem” nauczyciela. Jeżeli uczniowie angażują się w rozwiązywanie problemu (szczególnie w fazie stawiania hipotez i ich weryfikacji) to dialog ten nabiera charakteru „dialogu zewnętrznego”.
Lekcja, której główną metoda jest wykład problemowy, może mieć następujący przebieg:
czynności organizacyjne,
podanie tematu i celu wykładu,
wytworzenie sytuacji problemowej,
analiza sytuacji problemowej,
sformułowanie problemu,
określenie sposobu rozwiązania problemu,
wysuwanie hipotez,
weryfikacja hipotez,
podsumowanie treści wykładu.
WYKŁAD KONWERSATORYJNY
Stanowi połączenie wykładu tradycyjnego na temat prezentowanego problemu z dyskusją lub z ćwiczeniami (polegającymi na rozwiązywaniu zadań teoretycznych lub praktycznych). Łączenie tych metod ma na celu doprowadzenie do rozwiązania danego problemu. W wykładzie tym nauczyciel przedstawia określona sytuację, z której wywodzi się problem, naświetla go i inspiruje uczniów do jego rozwiązania. Wartość rozwiązania zależy od aktywności uczniów i ich zainteresowania problemem.
Przykładem zastosowania wykładu konwersatoryjnego w ramach informatyki i TI może być sytuacja przedstawiona w trakcie omawiania wykładu problemowego. Poszukując możliwości rozwiązania przykładowej funkcji matematycznej uczniowie mogą w MS Excel'u sprawdzić proponowane rozwiązania, zadając pytania i omawiając wyniki bądź komentarze udzielane przez program.