W 19.11.2004. MNI dr Musioł

Ćwiczenia tego typu obejmują następujące ogniwa:

• uświadomienie uczniom nazwy, celu i znaczenia kształtowanej umiejętności,

• sformułowanie na podstawie posiadanej już wiedzy jednej lub kilku reguł postępowania,

• wykonanie czynności przez nauczyciela,

• wzorcowe wykonanie danej czynności przez uczniów pod kontrolą nauczyciela,

• systematyczne i samodzielne wykonywanie ćwiczeń przez uczniów.

Ćwiczenia mające na celu rozwijanie sprawności umysłowych polegają na rozwiązywaniu przez uczniów zadań z pełnymi danymi (odróżniającymi je od zadań problemowych). Ćwiczenia tego typu rozpoczynają się od właściwego rozumienia zadania i wymagają zastosowania odpowiednich wzorców czy reguł.

W Informatyce i TI przykładami stosowania tych ćwiczeń są obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym, tworzenie baz danych.

Metoda laboratoryjna- polega na samodzielnym przeprowadzaniu przez uczniów eksperymentów przez dokonanie określonych pomiarów, badania przyczyn, przebiegu i skutków jakiegoś zjawiska. Uczniowie mogą przeprowadzać eksperymenty indywidualnie lub w grupach. Pracując tą metodą wykorzystują oni przyrządy pomiarowe, obsługują aparaturę, stykają się z różnymi materiałami i narzędziami, muszą analizować zachodzące zjawiska i wyciągać odpowiednie wnioski. Do jej stosowania potrzebna jest zapewniająca bezpieczeństwo pracownia, staranna organizacja i przygotowana instrukcja. Instrukcja ta, zgodnie z którą uczeń postępuje w czasie trwania całego eksperymentu jest charakterystyczna dla tradycyjnej metody problemowej.

Oprócz metody tradycyjnej nauczyciel może organizować problemową metodę laboratoryjną.

Metody oglądowe- związane są z obserwacją i to sprawia, że nazywa się je także metodami opartymi na obserwacji. Obserwacja rozumiana jest jako zamierzone i planowe spostrzeganie przedmiotów i zjawisk. Spełnia istotna rolę w bezpośrednim poznawaniu rzeczywistości.

Pokaz- polega na demonstrowaniu uczniom przedmiotów lub ich modeli...

W ich naturalnym otoczeniu oraz przedmiotów naturalnych i rzeczywistych. Często jednak ze względu na ich duże lub bardzo małe rozmiary, koszty lub warunki bezpieczeństwa pokaz tego typu jest niemożliwy. Wówczas eksponuje się okazy naturalne w sztucznym środowisku, ich modele lub obrazy dwuwymiarowe.

• modele,

• plansze,

• mapy,

• globus.

W trakcie pokazu nauczyciel powinien:

• przygotować uczniów do obserwacji,

• kierować się tą obserwacją,

• zapewnienie uczniom maksymalnie dobrych warunków obserwacji (odpowiednie rozmieszczenie uczniów, właściwe oświetlenie, wysoka jakość obrazu itd.)

Pomiar nauczycielski- jest wykonywany przez nauczyciela i może być zaliczany jako jedna z form pokazu. Cecha charakterystyczna jest to, że pozwala określić ilościową stronę badanych rzeczy, zjawisk i procesów za pomocą odpowiednich jednostek miar. W zależności od rodzaju pomiaru i dokładności z jaką ma być przeprowadzony, potrzebna jest zazwyczaj określonej klasy aparatura lub przyrządy pomiarowe.

W Informatyce i TI dokonuje się pomiarów w obrębie stanowiska komputerowego (np. testy wydolności systemu operacyjnego, skaner antywirusowy) i w obrębie pracowni (np. analiza wydajności serwerów szkolnych, ruchu w sieci lokalnej i Internecie, diagnostyka zabezpieczeń antywłamaniowych sieci lokalnej).

W takim kontekście pomiar nauczycielski musi występować z innymi metodami (np. nauczania bezpośredniego).

Instruktaż- nosi również nazwę metody omówienia; znajduje się w wykazie metod dydaktyki nauczania praktycznego i jest przygotowaniem uczniów do działania poprzez udzielanie ustnych informacji. Uczeń jest osobą, która nie posiada zazwyczaj dostatecznie opanowanej wiedzy i umiejętności wykonawczych. Instruowanie ucznia ma więc na celu wyuczeniem pewnych czynności niezbędnych do wykonywania określonych zadań, stanowiących podmiot instruowania. Mimo, że obie nazwy tej metody są używane zamiennie, instruktaż ma znaczenie szersze niż omówienie. Omówienie jest instruowaniem werbalnym, słownym. W instruktażu zaś oprócz słowa mówionego, można wykorzystać pokaz.

.... instruktaż obejmuje także pokaz i to głównie przyczynia się do możliwości klasyfikowania go do metod praktycznych (zamiast do słownych).

Zaznajomienie uczniów ze strukturą działania może dotyczyć następujących czynności:

• omówienie celu i zadania działania,

• analiza właściwości przedmiotu,

• przypomnienie wiadomości teoretycznych,

• kierowanie obserwacją,

• zaznajomienie ze sposobami wykonywania operacji,

• przedstawienie charakterystyki ruchów,

• określenie organizacji miejsca roboczego,

• podanie warunków bezpieczeństwa,

• omówienie kontroli prawidłowości przebiegu poszczególnych operacji,

• omówienie kolejności zabiegów i operacji.

W Informatyce i TI instruktaż najczęściej przeprowadza się przed stosowaniem metody ćwiczeń lub zajęć praktycznych (np. przed wykonaniem- lub w jego trakcie- przez uczniów operacji redakcji tekstu w edytorze, nauczyciel powinien dokonać instruktażu dotyczącego sposobów formatowania tekstu, układu strony dokumentu itp.)

Taksonomia celów poznawczych

Nabywanie przez uczniów w szkole umiejętności praktycznych, na które składa się między innymi szeroko pojęte komunikowanie się...

Taksonomia ABC- Niemierko

---