Utrudnienia w montażu:
- brak opracowań podstaw teoretycznych montażu (zwłaszcza automatycznego)
- długi cykl i wysoki koszt opracowania urządzeń montażowych - okres zwrotu 15 - 20 lat
- względnie niski koszt robocizny
Dlaczego zajmujemy się montażem?
- Udział pracochłonności montażu w wyrobie wynosi min. 20 %, częściej 50 %, a dochodzi do 70 - 80 %
- 30 - 50 % pracowników do montażu z całej załogi
- Stopień automatyzacji jest najniższy wśród innych technik wytwarzania (duży udział prac ręcznych), wynosi 20-25%, a w produkcji seryjnej 10%
Pojęcia podstawowe
Montaż - ogół czynności mających na celu połączenie części lub zespołów w zespoły bardziej złożone lub gotowy wyrób (maszynę, urządzenie) przy wykorzystaniu różnego rodzaju połączeń
Jednostka montażowa - część maszyny lub urządzenia, występująca w procesie montażu jako całość rozróżnia się:
- proste (części)
- złożone (podzespoły, zespoły)
- bazowe
Proces technologiczny montażu - część procesu technologicznego obejmująca ogół wykorzystywanych w określonej kolejności operacji montażowych związanych z łączeniem oddzielnym jednostek montażowych w określoną jednostkę wyższego rzędu lub wyrób wg określonych wariantów technologicznych
Operacje montażowe - zamkniętą część procesu technologicznego montażu obejmujące działania wykonywane bez przerwy na jednym stanowisku montażowym na określonych jednostkach montażowych:
- główna
- specjalna
- pomocnicza
Zabieg montażowy - zamknięta część operacji montażowej, wykonywana w ściśle określonych miejscach połączenia dwóch lub więcej jednostek montażowych, bez zmiany położenia tych jednostek i przy zastosowaniu tych samych środków technologicznych montażu:
- prosty (1 miejsce)
- złożony (kilka miejsc)
Formy organizacyjne montażu:
Rytm montażowy - liczba stanowisk montowanych obiektów w jednostce czasu, odwrotność taktu montażowego
Cykl - czas, który wpłynął do momentu dostarczenia jednostek montażowych na pierwsze stanowisko do chwili zmontowania ich w zespół
Sposoby (metody) montażu:
Z zamiennością
Polega na łączeniu części i zespołów o określonej dokładności, eliminującej potrzebę stosowania dodatkowych zabiegów ich dopasowywania, montaż z zamiennością:
- częściową
- pełną
Z dopasowaniem
Montaż z zamiennością częściową, polegającą na zastosowaniu dodatkowych zabiegów obróbkowych w celu uzyskania pożądanej zmiany wymiarów
Selekcyjny
Montaż polegający na tym, że założoną tolerancję wymiaru wynikowego uzyskuje się przez odpowiednie łączenie jednostek montażowych podzielonych na grupy o węższych tolerancjach
Kompensacyjny
Żądana dokładność ogniwa zamykającego łańcuch wymiarowy uzyskuje się przez zmianę wielkości jednego z ogniw składowych tego łańcucha, kompensacja:
- ciągła
- nieciągła
Z kompensacją ciągłą
Zmiana położenia jednego elementu zespołu w stosunku do innych
Rodzaje połączeń:
technologiczne
- spójne
- szczepne
- odkształcone plastycznie (nity)
konstrukcyjne
- czopowo - cierne
- skręcane
- kształtowe
ze względu na stałość połączenia
- nierozłączne
- rozłączne
Środki technologiczne montażu:
a) Maszyna montażowa - maszyna robocza obsługiwana przez człowieka bądź pracująca w cyklu pół- lub pełnym cyklu automatycznym
b) Urządzenia montażowe - mechanizm lub zespół części
c) Automat montażowy - maszyna montażowa pracująca w cyklu automatycznym (bez udziału człowieka).W zależności od przyjętego systemu wyróżnia się automaty jedno- i wielopozycyjne o międzyoperacyjnym ruchu obrotowym i liniowym. Jednocześnie w zależności od sposobu konstrukcji wyróżnia się:
- automaty monolityczne (człony funkcjonalne poszczególnych układów)
- automaty modułowe składające się z układów - modułów
Mechanizacja i automatyzacja
Zastępowanie pracy ręcznej przy montażu pracą zmechanizowaną:
- częściową
- kompleksową
Automatyzacja
Wprowadzanie do procesu montażu środków technologicznych, samoczynnie sterujących i kontrolujących.
Metoda pełnej zamienności części
Wykorzystuje analizę wymiarów oraz założenie, że tolerancje wymiarów elementów wchodzących w skład jednostki montażowej są węższe od tolerancji ogniwa zamykającego. Umożliwia to przy łączeniu dwóch lub więcej wybranych dowolnie części ze zbioru tych jednostek, w każdym przypadku uzyskiwanie tej samej żądanej wielkości ogniwa zamykającego łańcuch wymiarowy. Oznacza to, że tolerancja Tz ogniwa zamykającego pozwala na składanie zespołu bez uprzedniego dobierania lub dopasowywania części.
TZ - tolerancja ogniwa zamykającego
ΣTi - tolerancje innych ogniw
Dla otrzymania wymiarów ogniwa zamykającego o określonej wielkości konieczne jest, aby tolerancja elementów wchodzących w skład montażowej jednostki były węższe niż tolerancja ogniwa zamykającego.
Uzyskanie określonego wymiaru ogniwa zamykającego jest tym łatwiejsze, im mniejsza jest liczba ogniw w łańcuchu wymiarowym
Zalety:
- prosty przebieg procesu technologicznego
- pracownicy o niezbyt dużych kwalifikacjach
- łatwe przystosowanie technologii montażu
- podział prac na wykonywane w zakładzie i poza nim
- łatwiejsze i tańsze przeprowadzenie napraw
Wady:
- wysoki koszt produkcji poszczególnych części (zawężenie pola tolerancji) - wzrost kosztów części wg zależności hiperbolicznej.
Powiększenie poszczególnych tolerancji cyklu prowadzi do tego, że należy zastosować inne metody do rozwiązania łańcuchów wymiarowych, wskutek czego koszty montażu rosną wg zależności wykładniczej
Ograniczenia:
- wielkość produkcji uzasadniająca stosowanie oprzyrządowania
- wysoka dokładność wyrobu z elementami o dokładności przekraczającej 5 - 6 klasę dokładności
- bardzo złożony kształt utrudnia obróbkę
- duże wymiary przedmiotów wykonane z dużą dokładnością
- małe wymiary przedmiotów (tolerancje zbliżone do 0)
Zmax = A1max - (A2+A3) min
Zmin = A1min - (A2 + A3) max
Tz = Z max - Z min = TA1 + TA2 + TA3
Metoda niepełnej zamienności (niemiecka)
W metodzie tej korzysta się z założenia, że równoczesne wystąpienie niekorzystnych, granicznych wartości odchyłek występuje w wieloczłonowych łańcuchach bardzo rzadko.
Wykorzystując zasady prawdopodobieństwa rozkładu, tolerancje wykonania TAi można rozszerzyć (i tym samym ułatwiać ich wykonanie).
Prawdopodobieństwo wystąpienia niekorzystnych wartości ekstremalnych maleje z rosnącą liczbą członów w łańcuchu wymiarowym. Wynika stąd, że wielkość, o jaką należy zmniejszyć sumę poszczególnych tolerancji rośnie wraz z liczbą członów w łańcuchu.
Obliczanie prawdopodobnej wielkości tolerancji sumy
Obliczanie prawdopodobieństwa wielkości tolerancji sumy wg metody niepełnej zamienności wymaga znajomości prawa rozkładu wymiarów nominalnych dla wszystkich członów łańcucha wymiarowego. Jeżeli wymiary rzeczywiste są symetryczne względem osi rzędnych pola tolerancji (krzywa Gaussa), to prawdopodobną wielkość tolerancji ogniwa zamykającego oblicza się ze wzoru:
Dla liniowych łańcuchów wymiarowych zależność przyjmuje postać:
Na ogół wymiary rzeczywiste poszczególnych wielkości nie są rozłożone w sposób nominalny w chwilowym polu tolerancji. Przy wykorzystaniu określonych zależności rachunku prawdopodobieństwa można obliczyć prawdopodobną wielkość pola tolerancji ze wzoru:
t - współczynnik ryzyka
CA - współczynnik rozproszenia
Metoda montażu selekcyjnego
Montaż selekcyjny jest jedną z metod stosowaną w produkcji o niepełnej zamienności. Stosuje się ją zwłaszcza w tych przypadkach, gdy ze względów konstrukcyjnych nie ma możliwości rozszerzenia tolerancji ogniwa zamykającego, a zawężenie poszczególnych ogniw łańcucha jest niemożliwe, bądź nieopłacalne.
Polega na tym, że przed rozpoczęciem właściwego montażu cała partia części maszyn lub jednostek montażowych zostaje zmierzona, a następnie podzielona na grupy, w ten sposób, że w każdej z nich są jednostki, których wymiary graniczne zawierają część pola tolerancji wykonania.
Uogólniając można powiedzieć, że jeżeli całą partię jednostek montażowych, dla których tolerancja ogniwa zamykającego jest równa TZ, podzieli się na n grup, to w danej grupie Tgr wyniesie:
Metoda montażu selekcyjnego najlepiej nadaje się na łączenie 2, 3 części okrągłych (tuleja, wałek), choć są przypadki kojarzenia jednostek, kiedy wymiarem ogniwa zamykającego jest wypadkowa wymiarów liniowych.
PRZYKŁAD
Montaż selekcyjny wałków w otworach
W montażu tym mogą zachodzić 2 przypadki:
a) jednakowej tolerancji wałka i otworu Tw = TO
b) różnej tolerancji wałka i otworu Tw ≠ TO.
Montaż selekcyjny, przy jednakowej tolerancji wałka i otworu.
Ogniwem zamykającym tego łańcucha jest luz L, określony wartościami granicznymi Lmax i Lmin (tolerancja pasowania w tym przypadku to różnica między luzem najwyższym i najmniejszym)
TP = LMAX - LMIN = TW + TO
Przy podziale łącznych jednostek na 3 grupy, tolerancja pasowania każdej z nich będzie równa 1/3 tolerancji pasowania całkowitego.
Faktyczne zależność występuje przy podziale na n grup wychodząc z założenia, że:
Tw = TO =
b) Montaż selekcyjny przy Tw ≠ TO. Połączenie ruchome (suwliwe H/h):
Wynika z tej zależności, że max i min wartości luzów zależą od oddalenia danej grupy od wymiaru nominalnego. Są zmienne, natomiast tolerancje pasowania w każdej grupie są stałe
c) Połączenie spoczynkowe
TO>TW (wcisk):
1 grupa
W1min=Wmin=AW - BO
W1max=Wmax=BW - AO
k grupa
Luzy rosną, a wciski maleją
Tą metodą można uzyskać bardzo dużą dokładność, ale może wystąpić zjawisko zmienności pasowań (wcisk, kiedy będzie ujemny, zmieni się na luz).
TW>TO
Luzy maleją, a wciski rosną
Z zależności tych wynika, że wciski nie są jednakowe w poszczególnych grupach i przy przechodzeniu do wyższych grup (wzrostem ich średnic) wartość wcisku maleje.
Gdy wartość
jest większa od W1min lub W1max wcisk zmienia się na luz.
Uogólniając:
- w przypadku, gdy tolerancja otworu jest większa od tolerancji wałka (To>Tw), to przy przechodzeniu do wyższych grup, niezależnie od rodzaju pasowania, luzy rosną, a wciski maleją o wartość:
- w przypadku, gdy To<TW w miarę oddalania się od wymiaru nominalnego, luzy będą malały, a wciski będą rosły. W pewnej grupie (np. k) w pasowaniu ruchomym luz zmieni się na wcisk.
Zmienność pasowań łączonych przedmiotów jest wadą montażu selekcyjnego, ograniczająca stosowanie metody w przypadkach, gdy Tw ≠ TO
Podsumowanie:
- przy jednakowych tolerancjach otworu i wałka (To = Tw) tolerancja pasowania ogniwa zamykającego po selekcji jest n razy mniejsza od tolerancji pasowania bez podziału na grupy. Uzyskuje się, zatem, znaczące zwiększenie dokładności wykonania wyrobu.
- jeżeli uwzględni się fakt, że dokładność wymiarowa danej grupy po selekcji nie przekracza kilku mikrometrów, dużego znaczenia nabierają dokładność kształtu i powierzchni.
- dokładność kształtu (niekiedy także powierzchni) powinna być n razy wyższa od tej, jaka jest dopuszczalna przy rozszerzonych n razy tolerancjach wymiarowych (przyjmuje się w praktyce, że dokładność kształtu wynosi 1/5 tolerancji wymiaru).
Inną wadą jest trudność uzyskiwania jednakowej liczby sztuk części łączonych w tych samych grupach selekcyjnych.
Zagadnienie to można rozwiązać za pomocą krzywej rozkładu normalnego (Gaussa).
Metoda Lesochina
Stosuje się ją do rozwiązania zagadnienia, gdy krzywe rozrzutu nie są symetryczne i przy podziale pól tolerancji To i Tw na różne liczby grup:
Nie uzyskuje się jednakowej liczby części w poszczególnych grupach selekcyjnych.
Przy zastosowaniu metody wykreślnej uzyskujemy nowe pola tolerancji.
Metoda montażu kompensacyjnego:
Występuje w produkcji o niepełnej zamienności i daje podobne efekty ekonomiczne jak metoda selekcyjna. Polega na tym, że żądaną dokładność ogniwa zamykającego otrzymuje się przez zmianę wielkości jednego z jego ogniw składowych.
Zmianę tę otrzymuje się przez:
- wprowadzenie do zespołu jednej lub kilku dodatkowych części (podkładki) tzw. kompensatorów
- zmianę położenia jednego z elementów montowanych w stosunku do pozostałych
- zdjęcie specjalne zostawionego naddatku na obróbkę na jednym z elementów zespołu
Dwa pierwsze przypadki to kompensacja konstrukcyjna, a trzeci przypadek to kompensacja technologiczna.
Zmiana wymiaru ogniwa może być dokonana w sposób nieciągły za pomocą jednej lub kilku dodatkowych części (podkładek, tulejek) lub w sposób ciągły przez odpowiednią zmianę konstrukcji jednego z elementów, umożliwiającą zmianę jego położenia (śruba regulująca)
Wybór rodzaju kompensatora (w kompensacji nieciągłej) zależy od konstrukcji montowanej maszyny lub jej zespołu oraz od możliwości wykonania podkładek „cienkich”, których produkcja w szczególnych przypadkach może być trudniejsza od produkcji podkładek grubych.
Montaż z kompensacją ciągłą
Wyrównanie dodatkowej odchyłki ogniwa zamykającego uzyskuje się przez zmianę położenia jednej części zespołu w stosunku do pozostałych
Pozwala to na uzyskanie dużych dokładności działania zespołów. Proces montażu jest łatwy
Kompensatory ruchome (śruby, nakrętki, kliny, pierścienie osadzane) lub zespoły dopasowywane automatycznie
Najistotniejszą zaletą tej metody jest to, że elementy składowe mogą być wykonane w szerszych tolerancjach.
Metody montażu z dopasowaniem (kompensatorami technologicznymi)
Żądaną dokładność ogniwa zamykającego uzyskuje się przez zmianę wymiaru jednego z elementów wchodzących w skład zespołu montażowego.
Kompensatorem technologicznym jest element, na powierzchni którego pozostawiono naddatek na obróbkę o danej grubości.
Najważniejszym zagadnieniem jest prawidłowe określenie wielkości naddatku na powierzchni kompensatora.
Ważny jest wybór elementu-kompensatora. Wymiar, który ma ulec zmianie może należeć tylko do jednego łańcucha wymiarowego.
Zalety:
- możliwość wykonania części składowych z tolerancjami większymi niż to wynika z ogniwa zamykającego
- uproszczenie montażu
- brak konieczności wykonania elementów dodatkowych, co korzystnie wpływa na ekonomikę
Wady:
- konieczność wprowadzania obróbki w fazie montażu
- zależne od konstrukcji „kompensatora” wielkości naddatku i żądanej dokładności, zdjęcie naddatku odbywa się ręcznie lub na obrabiarkach (mogą wystąpić kłopoty transportowe i organizacyjne)
- w przypadkach obróbki ręcznej „kompensatora” (skrobanie, docieranie, polerowanie) zatrudnienie pracowników o wysokich kwalifikacjach
- bardzo duża pracochłonność usuwania naddatków kompensacyjnych
Z tych powodów stosuje się tę metodę głównie w produkcji jednostkowej.
Formy organizacyjne montażu
Sposób techniczno-organizacyjno-produkcyjnego rozwiązania w aspekcie czasowym i przestrzennym zadania montażowego
Wyróżnia się 3 podstawowe formy organizacyjne montażu:
a) stacjonarny
b) gniazdowy
c) potokowy
Montaż stacjonarny
Dokonywany jest na nieruchomym przedmiocie przez pojedynczego wykonawcę (montaż indywidualny) lub zespół wykonawców (montaż brygadowy). Jednocześnie może być montowany pojedynczy wyrób lub zespół wyrobów.
Tę formę montażu stosuje się w produkcji jednostkowej i małoseryjnej dużych i ciężkich jednostek.
Montaż stacjonarny jest najmniej efektywną formą. Charakteryzuje się dużą pracochłonnością, dużym zaangażowaniem powierzchni produkcyjnej, długim cyklem wykonania.
Montaż gniazdowy
Wykonywany w gnieździe przedmiotowym. Podzielony jest na operacje lub grupy operacji, które przydzielone są do wykonania wyspecjalizowanym stanowiskiem.
Montowana jednostka dla wykonania na niej kolejnych operacji jest na ogół przemieszczana pomiędzy stanowiskami gniazda. Ruch kompletowanej jednostki, co do kierunku i czasu, jest nieregularny. Czasy operacji są nierówne.
Cechy charakterystyczne:
- wyższa efektywność (od montażu stacjonarnego)
- niższa pracochłonność
- mniejsze zaangażowania powierzchni
- lepsze wykorzystanie wyposażenia technicznego
- krótszy cykl
Montaż potokowy (w linach), np. VW w Antoninku, cechuje się:
- stałym i jednokierunkowym ruchem montowanej jednostki
- liniowym rozmieszczanie stanowisk roboczych zgodnym z przebiegiem procesu technologicznego
- specjalizacją pracy stanowisk w wykonywaniu określonych operacji
- synchronizacją (zgodność) czasów pracy realizacji
- zastosowanie specjalnych środków do transportu międzystanowiskowego montowanej jednostki
Odmiany potoku ( ze względu na brak spełnienia danej cechy)
- potok zmienny grupowy - brak cechy specjalizacji pracy stanowisk
- potok niezsynchronizowany - brak zgodności czasowej operacji
- potok z rytmem swobodnym - brak środka (urządzenia transportowego) wymuszającego jednolity rytm pracy wszystkich stanowisk linii
Niespełnienie określonej cechy pogarsza na ogół efektywność potoku.
Efektywność potoku wyraża się w minimalizacji zużycia, zaangażowania czynników produkcji, pracy żywej, wyposażenia, powierzchni produkcyjnej, środków obrotowych.
Dodatkową korzyścią w skali przedsiębiorstwa ze stosowaną potokową formą organizacji montażu jest:
- pewność planowania wielkości produkcji i poziomu jakościowego wyrobu
- ograniczenie i uproszczenie funkcji planowania i kontroli produkcji
- rytmiczność spływu produkcji
Korzyści odnoszone w skali ogólnogospodarczej i ogólnospołecznej, wyrażają się przez:
- umasowienie i potanienie szerokiego asortymentu wyrobów
- uprzystępnienie pracy ogółowi robotników bez względu na predyspozycje psychofizyczne i kwalifikacje
- stworzenie przesłanek do mechanizacji i automatyzacji robót
Wybór formy organizacji montażu determinowany jest szeregiem czynników. Do najważniejszych należą:
- cechy konstrukcyjne wyrobów, a głównie wymiary powierzchnio-przestrzenne i ciężar
- typ produkcji uwarunkowany skalą produkcji w wyrobach finalnych i zespołach
- złożoność wyrobów i pracochłonność montażu
- technologia łączenia elementów i stosowania do niej rodzajów używanych narzędzi
Współczesne rozwiązania montażu występujące w praktyce przemysłowej uwzględniają aspekty:
- elastyczność układu, jego adaptacyjność (dostosowania się do zmian w otoczeniu) poprzez zmianę rodzaju produkcji lub zmianę typu wyrobów
- odporność układu na zakłócenia zewnętrzne i wewnętrzne (układ musi być stabilny)
- intensywność wykorzystania potencjału ludzkiego (wykorzystanie czasu pracy potencjalnej wydajności indywidualnych wykonawców), szukanie rozwiązań zwiększających wydajność pracy ludzkiej
- ograniczoność obciążeń psychofizycznych i społecznych wykonawców
Do potrzeb projektowania nowych układów montażowych i modernizacji zastosowano szereg zasad i reguł:
Linie z zapasami międzyoperacyjnymi (zakładkowymi)
Zakres pracy wykonawcy:
Z1 - minimalny
Z2 - normalny
Z3 - maksymalny
Stanowiska wzdłuż przenośnika transportowego. Operowanie w obrębie jednego stanowiska kilkoma wyrobami.
2 warianty:
I - ruch taśmy jest ciągły (taśma się przesuwa i wyrób też cały czas). Praca na przedmiocie odbywa się w ruchu. Maksymalna liczba w pojedynczym stanowisku to 5 sztuk. Stanowiska bezpośrednio ze sobą sąsiadujące mogą pracować w tzw. „zakładkę”
II - ruch cięgna (element przesuwa taśmę) jest ciągły, ale regulowany jest ruch elementów przenoszących wyrób (tzw. ramki montażowe, które regulują pracę na wyrobie, praca na wyrobie odbywa się w spoczynku).
Liczba przedmiotów na pojedynczym stanowisku wynosi 4-6 sztuk
Zaoszczędzony czas jest przeznaczony na tworzenie i utrzymanie stałego zapasu międzyoperacyjnego; wykonywanie dodatkowych zadań, pozwala na krótkie opuszczenie stanowiska roboczego przez wykonawcę.
Pozwala to na:
- wzrost wydajności pracy u pracowników
- zdecydowaną poprawę jakości wyrobu, spadek prac kontrolno-naprawczych
- poprawę samopoczucia wykonawców i pewne złagodzenie zjawisk wynikających z narzucenia tempa pracy
Linie z wewnętrznym podziałem na odcinki
I - stopień pojedyncze stanowisko robocze, odcinki 3-4 stanowiskowe
II - stopień odcinki wewnętrzne, odcinki 8-9 stanowiskowe, złożone z 2-3 odcinków I stopnia
Bufory - zapasy międzyoperacyjne, obejmujące 5-6 sztuk montowanych wyrobów, służą do kompensacji różnic wydajności sąsiadujących ze sobą stanowisk.
Między odcinkami II stopnia znajdują się stanowiska kontroli technologicznej montażu. Obsada robocza odcinka I stopnia stanowi stały zespół roboczy tworzony na zasadzie dobrowolnego doboru pracowników działających na wspólny rachunek. Podział zadań wewnątrz zespołu ustalony wspólnie (grupa decyduje w zależności od ilości pracy, czasu, jakim dysponują. Zespół taki ma prawo regulować tempo pracy (i ilość przerw). Każdy zespół ma swojego szefa, którego sam wybiera, a który organizuje prace odcinka.
Podział na odcinki 3 - 4 stanowiskowe oraz wprowadzenie miedzy nimi buforów pozwala na uzyskanie niezależności pracy stanowisk od ogólnego taktu pracy linii konwencjonalnej. W ten sposób firmy, które wykorzystują to uważają, że:
- wykorzystanie części czasu dotychczas traconego w wyniku niepełnej synchronizacji operacji w linii konwencjonalnej
- uwalnianie części potencjalnej pracy - większa wydajność części wykonawców
- wzrost wydajności dzięki zaistnienia warunków do współdziałania (wzajemnej pomocy)
Ten wariant realizuje zasadę rozszerzenia pracy i stosowanie zasady wzbogacenia pracy. Rozszerzenia i wzbogacenia pracy oraz ograniczenia wymuszenia tempa prac stwarza przesłanki do zadowolenia (dużo lepszego niż normalnie)
Zespół linii równoległych (zespół mini linii)
Zakłada się tworzenie kilku linii równoległych w miejsce linii konwencjonalnej.
Liczba nowo utworzonych linii równoległych wynika z rodzaju montowanego wyrobu.
W każdej mniejszej linii powinny się znaleźć stanowiska kontrolno-naprawcze.
Określona liczba linii równoległych tworzy jeden odcinek produkcyjny rozmieszczony wzdłuż jednego przenośnika transportowego i realizujący stały program produkcji.
Liczba linii w odcinku zależy od:
- wielkości zadania produkcyjnego na dany dzień
- stanu obecności w pracy siły roboczej
- zabezpieczenie materiałów produkcji
Obsada robocza pojedynczej linii równoległej stanowi grupę autonomiczną (dowolny zespół, podział zadań jest ustalany wewnątrz)
Wyniki tego rozwiązania:
a) realizacja wzbogacenia i rozszerzania pracy
b) realizacja zespołowej formy organizacji pracy
c) kojarzenie funkcji kontroli z wykonawstwem
Efekty:
a) niwelowanie strat z tytułu niepełnej synchronizacji
b) pełniejsze wykorzystanie potencjalnej wydajności pracy (podział na mniejsze zespoły odpowiadające za konkretny problem)
c) poprawa jakości (na każdej linii stanowiska kontrolne)
d) wzrost poziomu wydajności przez tworzenie warunków do współzawodnictwa
e) systematyczny wzrost poziomu kwalifikacji
Stanowiska ze stołami przepływowymi (typu Lanco)
Tworzenie stanowisk produkcyjnych o elastycznie regulowanym zakresie zadań/prac
Parametry techniczne produkcji (zależą od budowy stanowisk i całego odcinka):
- takt (przepustowość), zależą od przyjętego rozwiązania technologicznego, budowy stanowisk
- zmienność prac wykonywanych na takich stanowiskach
Zakres prac jest regulowany, dostosowywany do możliwości pracowników.
Rozwiązania konstrukcyjne:
- Rozwiązanie a - bazuje na tym, że zakłada się operowanie w obrębie 1 stanowiska partią przedmiotów.
W przypadku montażu małych przedmiotów ustala się partię 50 - 100
Przepływ przedmiotów odbywa się w płaszczyźnie poziomej
Element napędzającym jest łańcuch, cała partia przekazywana jest na następne stanowisko
- Rozwiązanie b - grupuje się 4 - 5 stanowisk w jeden odcinek tak, by przedmioty wykonywały ruch obrotowy zamknięty, montaż całkowity odbywa się w trakcie 1 - 2 pełnych obiegów.
Rozwiązanie takie pozwala na:
- całkowite lub częściowe wyeliminowanie sztywnych powiązań czasowych pomiędzy kooperującymi stanowiskami
- ograniczenie, wyeliminowanie strat czasu wynikającej z niepełnej synchronizacji czasu
- ograniczenie strat wynikających ze złej jakości pracy
- ograniczenie wymuszanego tempa pracy, niezadowolenia pracowników itp.
Układ produkcyjny o zróżnicowanej strukturze gniazd, stanowisk montażowych (hybrydowa)
Zamknięcie w 1 hali maksymalnej liczby faz procesu produkcyjnego (chcemy mieć cały czas montaż realizowany na 1 hali)
Występują zróżnicowane jednostki montażowe:
a) gniazda indywidualne - realizuje najprostsze zadania (mało pracochłonne podzespoły, mały zakres prac)
b) gniazda ze stanowiskami partnerskimi - zespoły lub podzespoły średnio złożone o małej pracochłonności
c) gniazda z montażem zespołowym - zespołów złożonych - zróżnicowany zakres prac
Warianty:
- wieloboczne lub okrągłe o konstrukcji monolitycznej, stoły wieloosobowe
- modułowy - zbudowany z klocków w postaci zespołów stołów jednoosobowych
- stanowiska obiegowe - w postaci 3 - 5 stanowisk łączonych w dłuższe stanowiska typu linia
Założenia tych rozwiązań to realizacja jednocześnie kilku celów ekonomicznych, produkcyjnych, humanizacyjnych. Jest to najnowocześniejszy wariant, powinien być traktowany jako forma docelowa danego zakładu.
Efekty:
- umożliwia ograniczenie strat czasu pracy
- gwarancja pełniejszego wykorzystania potencjalnej wydajności pracy wykonawców
- poprawa jakości produkcji
- rozwiązanie o dużej elastyczności produkcyjnej
d) linie konwencjonalne zmodernizowane (m.in. zautomatyzowane)
Zakres pracy na poszczególnych stanowiskach roboczych bardzo zróżnicowany, zależy od przewidzianych do wykonania na poszczególnych stanowiskach przedmiotów.
Elementy charakterystyczne omówionych wariantów:
- ograniczenie strat wynikających z transportu ( wszystko robimy na jednej hali)
- duża koncentracja procesu na małej powierzchni, czyli racjonalizacja
- poprawa jakości
- duża elastyczność
Tendencje zmian w organizacji montażu:
Doskonalenie konwencjonalnej formy potoku przez modyfikację niektórych jego fragmentów techniczno - organizacyjnych
Wybór formy organizacji bardziej właściwej w świetle szerokiego uwzględnienia wśród czynników determinujących ją, czynnika ludzkiego
Punkt wyjścia dla poszukiwania nowych form organizacji produkcji i pracy stanowi analiza i ocena relacji zachodzących pomiędzy treściowo - ilościowym zakresem pracy (polem pracy) a potencjałem rzeczowo - ludzkim. Wzajemne dostosowanie tych elementów jest celem i istotą rozwiązań organizacyjnych. Bazując na określonym poziomie potencjału reprezentowanego przez wykonawców należy, poprzez zmiany ilościowo - jakościowe zakresu pracy - strukturalizacje, szukać pożądanej zgodności.
Ilościowe rozszerzenie pola pracy jest poszerzeniem zakresu prac o charakterze wykonawczym bez zmiany udziału w zadaniu składników decyzyjnych. Zwiększa złożoność zadań, podnosi wymagania kwalifikacyjne, zmniejsza jednostronność i powtarzalność. Wzrasta motywacja. Mamy 2 warianty organizacyjne rozwiązania:
poszerzanie pracy - wzrasta liczba elementów składa się na 1 zadanie (operacja), wydłużeniu ulega sumaryczny czas jego trwania
zmienność pracy - zadanie jest okresowo zmienne. Zmienność jest realizowana w 2 formach:
- zmiana operacji stanowisk z zachowaniem rodzaju pracy
- zmiana typu czynność, tj. przejście od czynności bezpośrednio produkcyjnej do pomocniczych (np. czynności obsługi własnego stanowiska roboczego)
Jakościowe rozszerzenie obszaru pracy wyraża się w zmianie w zadaniu proporcji elementów wykonawczych i decyzyjnych przez dodanie tych ostatnich. Obejmuje 2 warianty rozwiązań:
wzbogacenie pracy - jest to zwiększenie udziału elementów decyzyjnych w zadaniu roboczym
grupy autonomiczne - wzbogacenie zadania o elementy decyzyjne jest spotęgowane faktem istnienia autonomiczne działającego zespołu roboczego.
W zakresie kompetencji grupy autonomicznej wchodzą najczęściej następujące uprawnienia:
- ustalenie składu i liczebności grupy
- wybór przedstawiciela do kontaktów z nadzorem. Funkcje mogą pełnić kolejno poszczególni członkowie zespołu. Grupa może też zrezygnować z wyboru szefa
- podział zarobku między członków grupy
- wewnętrzny podział zadań i rozdziałów zadań częściowych z określeniem trybu rotacji
- ustalenie rytmu pracy i przerw
- prawo żądania zmian metod i narzędzi pracy. We współpracy z ekspertami grupa zajmuje się racjonalizacją produkcji
- prawo do obniżania wielkości zadań z tytułu prowadzonego szkolenia
Strukturalizacja pracy
Systemy montażu i ich optymalizacja:
Procesy technologiczne montażu realizowane są w systemach produkcyjnych. System jest tutaj zbiorem elementów i związków między nimi zachodzących.
Systemy montażu:
- wielopozycyjne
- jednopozycyjne
UT - zespół mechanizmów niezbędnych do wykonywania na stanowisku łączenia części (nitowanie, zgrzewanie, itp.)
UM - układy zasilania, realizują funkcję doprowadzenia odpowiednio zorientowanego przedmiotu na pozycję montażową
UP - stoły obrotowe i liniowe, wózki, rozwiązania (mechanizmy) służące do przemieszczania przedmiotu między różnymi stanowiskami
US - sterowanie przebiegiem procesu na stanowisku zgodnie z cyklem montażu
UO - zapewnienie odpowiedniego komfortu (oświetlenie, itp.)
UT, UM - układy wykonawcze
UP, US, UO - układy pomocnicze
Każdy układ złożony z mniejszych elementów - człony funkcjonalne
W przemyśle znalazły zastosowanie systemy:
Kryteria:
- liczba łączonych części
- liczba układów technologicznych
|
PROSTY |
ZŁOŻONY |
JEDNO POZYCYJNY |
|
|
WIELOPOZYCYJNY |
|
|
Przebieg procesu czynnościowo-operacyjnego:
Mw - magazynowanie wstępne - gromadzenie nieuporządkowanych, wyselekcjonowanie części
O - orientowanie - doprowadzanie części do stanu uporządkowania poprzez kolejne odbieranie stopni swobody w celu ustawienia w pozycji montażowej
Dw - dozowanie wstępne - wydzielanie zorientowanej pojedynczej sztuki lub partii części
Tc - przemieszczanie części - transportowanie części na pozycje montażową
Mo - magazynowanie operacyjne - gromadzenie zapasu uporządkowania części przed pozycją montażową dla zabezpieczenia ciągłości cyklu technologicznego
Do - dozowanie operacyjne - wydawanie pojedynczych części do montażu
P - pozycjonowanie - ustalenie części w osi montażowej
UT - wykonanie zabiegu technologicznego montażu lub związanego z montażem (wiercenie, gwintowanie, frezowanie)
Te - przemieszczanie elementu - transportowanie elementu montowanego do następnego układu technologicznego, albo zdjęcie zmontowanego wyrobu i odprowadzenie go poza układ
Mw - magazynowanie zmontowanych wyrobów
Te czynności obowiązują w procesie technologicznym montażu ręcznego i maszynowego
k - zakłócenia
s - system
c1 - człon systemu początkowy
cn - człon systemu końcowy
x - trajektoria wejściowa
y - trajektoria wyjściowa
W systemie montażu wyróżniamy 3 podstawowe formy ruchu montażowego:
a) wejście do systemu (x)
b) realizacja procesu systemowego czynnościowo - operacyjnego (s)
c) wyjście z systemu y
Części przemieszczają się trajektoriami x do wejścia, gdzie tworzą kolejkę, jeżeli w systemie s zachodzi proces czynnościowo - operacyjny w stosunku do części wprowadzonej wcześniej.
W wyniku realizacji procesów prowadzonych w systemie (np. przyłączenie części do bazowej) zespół i wyrób opuszcza system trajektorią y.
Przebieg procesu czynnościowego powinien być stabilny.
W idealnym systemie montażowym liczba części dostarczanych do systemu powinna być równa liczbie części montowanych w tym systemie w jednostce czasu.
W rzeczywistości liczba części dostarczanych do systemu jest większa od liczby części montowanych w tym systemie w jednostce czasu.
Podstawowe przyczyny powstawania zakłóceń stabilnej pracy systemu:
niewłaściwa organizacja obsługi systemu, przejawiająca się nierytmicznością dostaw komponentów do montażu
awaryjność (blokowanie się członów i układów) wpływa na niestabilną pracę
wahania napięcia prądu elektrycznego i ciśnienia sprężonego powietrza (dla małych urządzeń)
drgania własne elementów układu oraz drgania pochodzące z otoczenia
zmienność masy części (w czasie, w przestrzeni)
zanieczyszczenia elementów układów oraz części
(podajniki wibracyjne transportują części dzięki tarciu - jeśli coś się stanie to wystąpi niestabilność)
brak korelacji konstrukcyjno-technologicznej kształtu części z konfiguracją bieżni w tym szczególnie z rozmieszczeniem orientatorów w przestrzeni orientującej podajnika (kształt części musi być wciąż taki sam, dopasowany)
niewłaściwy dobór struktury systemu do realizacji określonego procesu czynnościowo-operacyjnego (zła linia produkcyjna, zły dobór układów)
Podstawowe warunki optymalizacji takich systemów
Optymalny system montażu spełnia warunki:
przebieg procesu czynnościowo-operacyjnego powinien być stabilny
przy projektowaniu należy uwzględnić zasadę minimalnej liczby stanowisk (pozycji) przy założeniu maksymalnej wydajności procesu, pokrywającej zapotrzebowanie na określone wyroby w przedsiębiorstwie
nowy system montażu powinien charakteryzować się najwyższym wskaźnikiem efektywności ekonomicznej
Warunek b) optymalizacji wyraża się zależnością:
(szt.)
N0 min - minimalna liczba stanowisk (pozycji) montażowych systemu w sztukach
η - współczynnik wykorzystania systemu
TC - czas przebiegu cyklu montażowego wyrobu w minutach
Ph max - maksymalna wydajność systemu w szt. na godzinę
Z zależności wynika, że należy dążyć do minimalizacji czasów przebiegu cyklu (cyklu T) oraz maksymalizacji czasu wykorzystania systemu, czyli
gdzie:
Σtj - suma czasów jednostkowych realizacji przebiegu procesu czynnościowo-operacyjnego na kolejnych pozycjach montażowych w korelacji z układem zasilania
Współczynnik wykorzystania systemu powinien (w przybliżeniu) być bliski jedności
Przy założeniu, że średnie czasy jednostkowe będą zbliżone do wielkości taktu systemu, czyli:
W celu praktycznego osiągania tych założeń należy dążyć do zmniejszenia czasu traconego w wyniku wpływu zakłóceń stabilnej pracy systemu.
Wskaźnik strat pracy systemu określa zależność:
lub
przy dążeniu do:
Warunkiem uzasadniającym wprowadzenie nowego systemu, z punktu widzenia osiągnięcia najwyższej efektywności ekonomicznej, jest spełnienie nierówności
TO - okres zwrotu poniesionych dodatkowych nakładów w stosunku do nakładów poniesionych na uruchomienie systemu bazowego (porównywalnego)
TN - okres normatywnej eksploatacji systemu
TE - okres rzeczywistej eksploatacji
Wprowadzenie nowego systemu nie jest ekonomiczne uzasadniane, jeżeli TE<TO, lub, jeśli warunek TE>TO zostanie spełniony w końcowym okresie eksploatacji. Wynika stąd, że okres rzeczywisty eksploatacji nowego systemu powinien być wielokrotnie większy od okresu normatywnego TN.
Połączenia w montażu
Klasyfikacja według ustawienia połączeń
Klasyfikacja według wzajemnych przemieszczeń przyłączy
Klasyfikacja według połączeń jednostek montażowych dla potrzeb montażu
Klasyfikacja według sposobu p[owiązania przyłączy
1.
2.
3.
1. Grupy
2. Typy
3. Rodzaje
Rozłączne połączenia części
Połączenia skrętne (gwinty) - występuje tu połączenie kształtowe, lub cierne łączonych elementów. Właściwości połączeń zależą od zarysu gwintu, oraz kąta zarysu gwintu. Najczęściej stosowane to gwinty o zarysie trójkątnym - zwykłe i drobnoziarniste. Gwinty o zarysie trapezowym symetrycznym stosowane są w połączeniach ruchomych przenoszących obciążenia w obu kierunkach.
Gwinty wykonuje się w jednej z trzech klas dokładności:
- dokładnej - o zwiększonej dokładności
- średniej
- zgrubnej
Podział ze względu na rodzaj elementu łączącego:
- pośrednie - z wykorzystaniem łączników
- bezpośrednie - jeden element wkręcany jest w drugi
Połączenia skrętne są najpopularniejsze, jednak przy ich stosowaniu należy zwrócić szczególna uwagę na siłę docisku przykręcania.
Połączenia zaciskowe - stosunkowo rzadko stosowane, opierają się na odkształceniach sprężystych powierzchni, wywołanych przez wcisk łącznika zewnętrznego (pierścienia, kotwicy lub śruby).
Połączenia rozporowe - bazują na odkształceniach sprężystych. Szeroko stosowane ze względu na:
- łatwość prac montażowych
- dużą wytrzymałość
- dobre osiowanie
- niskie koszty stosowania
Nie ma konieczności dokładnego pasowania. Łącznikami mogą być tuleje stożkowe, pierścienie stożkowe.
Połączenia kołkowe - łącznikiem jest kołek lub sworzeń. Wyróżnia się kołki:
- gładkie - walcowe i stożkowe (dokładniejsze)
- karbowe (mniej dokładne)
Połączenia klinowe - Elementem łączącym jest klin osadzony w rowach wału i piasty. Kliny mogą być:
- płaskie
- wklęsłe
- styczne
Najczęściej stosuje się kliny wpuszczane.
Połączenie wpustowe - wielowypustowe (obwodowe) lub wwieloząbkowe (czołowe), wieloboczne i bagnetowe. W rowku wałka wpusty osadza się z wciskiem, a w rowku piasty stosuje się pasowanie. Rodzaje wpustów:
- prostokątne
- ewolwentowe
- trójkątne
Połączenie łapkowe - odmiana połączeń zaginanych, uzyskiwane przez przetknięcie występów (łapek) jednego z elementów przez otwory drugiego
Nierozłączne połączenia części
Połączenia lutowane - polegają na wykonaniu więzi kohezyjnej między elementami łączonymi. Między lutem i materiałem przyłączy zachodzi reakcja dyfuzji. Elementy łączone nie są nadtapiane. Rodzaje lutów:
- płaskie
- rurowe
- mieszane
Połączenia spawane - uzyskiwane przez doprowadzenie stopionego dodatkowego materiału o składzie zbliżonym do materiałów łączonych, przy nadtopieniu spoiwa przyłączy.
Połączenia klejone - są wynikiem występowania reakcji adhezji (siły przyczepności) kleju i przyłącza. Na wytrzymałość tych przyłączy mają wpływ mechaniczne i technologiczne właściwości klejonych materiałów, przyłączy i kleju.
Zalety:
- możliwość łączenia różnych materiałów
- hermetyczność połączeń
- odporność na korozję
- zdolność do tłumienia drgań
Wady:
- mały zakres temperatur eksploatacji (do 200°C)
- mała odporność na odrywanie
- szybkie starzenie się kleju
- ograniczona odporność na działanie wilgoci
Połączenia zgrzewane - tworzone przy wzajemnym docisku elementów oraz jednoczesnym podgrzaniu w miejscu łączenia (z wykorzystaniem prądu elektrycznego, tarcia itp.). Powoduje to zwiększenie oddziaływania sił międzyatomowych i powstanie zgrzeiny. Rodzaje zgrzewania:
- punktowe
- liniowe
- garbowe
- doczołowe
- indukcyjne
- ultradźwiękowe
Połączenia spajane zgniotem - wykonywane na prasach hydraulicznych lub mechanicznych w temperaturze otoczenia, bez stosowania dodatkowych substancji. Wykorzystywane do łączenia metali i stopów nieżelaznych o dobrych właściwościach plastycznych.
Połączenia nitowane - połączenie uzyskiwane przez odkształcenie końców (lub końca) nitu i utworzenie łbów (łba) zamykających nit i zwiększenie jego wymiarów poprzecznych. Rodzaje łbów:
- płaskie
- kuliste
- soczewkowe
Połączenia wtłaczane - przy wciskaniu następuje odkształcenie sprężyste powierzchni walcowatych i stożkowy elementów łączonych.
Połączenia skurczowe i rozprężne - wcisk uzyskiwany jest przez wyrównanie temperatur złączy, z których jedno z nich zostało przed połączeniem podgrzane (skurczowe) lub oziębione (rozprężne).
Projektowanie procesów montażu
Pętla projektowania:
Proces projektowy można podzielić na:
- fazy
- czynności
- zdarzenia
- sekwencje
Podstawowe prawo metody to maksymalne zróżnicowanie toku projektowania.
1 - dane wejściowe
2 - schemat i metoda montażu
3 - technologia i organizacja montażu
4- ocena jakości opracowania
5 - sformułowanie wyników
Podział prac projektowych odbywa się według zamkniętych cykli działania.
Każdy proces musi być realizowany w kilku wariantach.
Sekwencja 1 - Dane wejściowe
1. Kompletowanie i porządkowanie danych wejściowych
2. Studia danych wejściowych
3. Analiza technologiczności konstrukcji
4. Plan realizacji projektu procesu technologicznego
Sekwencja 2 - Schemat montażu
5. Wstępny podział wyrobu na jednostki montażowe
6. Wybór części bazowej (do której będziemy przyłączać pozostałe części) montażu głównego
7. Wstępny schemat montażu głównego
8. Dla każdej jednostki montażowej:
- podział na jednostki montażowe niższych rzędów
- wybór części bazowej każdej jednostki montażowej
- schemat montażu każdej jednostki montażowej
9. Analiza technologiczności konstrukcji
10. Ostateczny schemat montażu wyrobu
Sekwencja 3 - Metoda montażu
11. Analiza warunków technicznych wykonania i odbioru wyrobu
12. Analiza warunków technicznych wykonania i odbioru każdej jednostki montażowej
13. Wybór metody montażu dla każdej jednostki montażowej
14. Analiza technologiczności konstrukcji
15. Wprowadzanie ustaleń do rysunków wykonawczych oraz schemat montażu
Sekwencja 4 - Proces technologiczny montażu
16. Określenie dla każdej jednostki montażowej zestawu zadań montażowych
17. Określenie dla każdej jednostki montażowej i każdego zadania montażowego sposobu technologicznego wykonania (np. zgrzewanie laserowe)
18. Określenie - dla każdej jednostki montażowej i każdego zadania montażowego - wymaganego wyposażenia technologicznego (np. co jest potrzebne do takiego zgrzewania)
19. Określenie - dla każdej jednostki montażowej i każdego zadania montażowego - norm czasu pracy i kategorii zaszeregowania pracy
20. Analiza technologiczności konstrukcji
Sekwencja 5 - Forma organizacyjna montażu
21. Określenie typu produkcji
22. Ustalenie formy organizacyjnej montażu
23. Określenie wielkości partii lub taktu produkcyjnego
24. Projekt technologiczno-organizacyjny zagospodarowania wydziału montażowego
25. Zgrupowanie zadań montażowych w operacje montażowe
26. Analiza technologiczności konstrukcji
27. Opracowanie cyklogramu montażu
Sekwencja 6 - Ocena jakości opracowania
28. Ocena poprawności ekonomicznej
29. Ocena poprawności technicznej
30) Decyzja dopuszczenia do produkcji
Fazy istnienia wyrobu:
1. koncepcja
2. projektowanie
3. opracowanie technologiczne
4. wytwarzanie
5. eksploatacja
6. unicestwienie
Zagadnienia jakości montażu
Wszystkie części składowe spływające do montażu wykazują poziom minimalnie dopuszczonej jakości oznaczonej symbolem Jcz.
Jakość montażu można wyrazić ogólną zależnością w postaci:
Jmt = f {Jm1, Jm2, Jm3, Jmn}
Jm1 - jakość przystosowania części do montażu
Jm2 - jakość zestawienia części
Jm3 - jakość utrwalenia zestawionych części składowych
Jmn - jakość wykończenia zmontowanego zespołu funkcjonalnego
Przystosowanie części do montażu
Ta grupa operacji montażowych lub czynności poprzedzających właściwy montaż, mających na celu przygotowanie części, a więc: wybór części z grup selekcyjnych, dopasowanie (pilnikowanie, docieranie, wiercenie, rozwiercanie, pogłębianie).
Zestawienie części - czynności ich układania przestrzennego w porządku strukturalnym, według wymogów dokumentacji technicznej
Utrwalenie - czynności ustalenia wzajemnego położenia zestawionych części przez skręcenie śrubami, kołkowanie, nitowanie.
Zestawienie i utrwalenie to montaż właściwy.
Wykończenie grupa czynności kończących montaż (prostowanie, oczyszczenie, mycie, smarowanie).
Praktycznie w procesach montażowych ujawnia się bardzo mało braków wynikających ze składowych Jm2 i Jm3.
Jakość wyjściowa:
Jmt = f {Jcz, Jmt, Jpo, Jxy}
Jcz - jakość części składowych obiektu
Jmt - jakość montażu
Jpo - jakość powłok ochronnych
Jxy - jakość dopełniająca wynikająca z czynników szczególnych
Technologiczność konstrukcji
Zbiór cech konstrukcyjno-technologicznych części, zespołów lub wyrobu, decydujących o jego łatwym lub trudnym wykonaniu. Decyduje o tym, czy mamy, czy nie mamy problemów.
Formy oceny technologiczności:
- przeanalizować technologiczność półfabrykatów (rodzaj, postać, dokładność, stan)
- technologiczność obróbki (dokładność wymiarowo-kształtowa, tolerancja wymiarów i kształtu, chropowatość, pracochłonność obróbki)
- stopień normalizacji, w tym typizacji i unifikacji
Technologiczność w zakresie montażu
Zgodność dokumentacji zestawieniowej i wykonawczej.
Poprawność konstrukcji ze względu na montaż.
Dokładność montażu
- główne łańcuchy wymiarowe
- prawidłowość doboru połączeń
- dobór baz montażowych
Możliwość podziału na jednostki montażowe
Pracochłonność montażu:
- liczba części w zespole
- zamienność części
- obróbka w montażu
- ograniczenie czynności pomocniczych
- uproszczenie operacji montażowych
14
Negatywna:
- podział funkcji
- podział operacji
Kształtowanie pracy wg. zasad Taylora
Pozytywna:
- zmienność pracy:
a) zmiana stanowiska
b) zmiana charakteru czynności
- poszerzenie roboty
- wzbogacenie pracy
- grupy autonomiczne
Motywacyjne kształtowanie pracy
Człony funkcjonalne
Układy wykonawcze
UO
orgatechniczne
US
sterowania
UP
transportowe
UM
manipulacyjne
UT
technologiczne
Układy pomocnicze
połączenia
technologiczne
konstrukcyjne
spójne
szczepne
plastycznie
odkształcone
czopowe-cierne
skrętne
kształtowe
spawane
lutowane
zgrzewane
zlepiane
wtapiane
odkształcane
nitowe
połączenia
spoczynkowe
ruchowe
napięte
nienapięte
przesuwne
obrotowe
obrotowo-
przesuwne
połączenia
czopowe
nieczopowe
przelotowe
kątowe
czołowe
(czoło do czoła)
zakładkowe
(bokiem do boku)
teowe
(czołem do boku)
narożne
(w narożu)
śrubowe
zębate
cierne
cięgnowe
napędowe
toczne
ślizgowe
prowadnicowe
toczne
ślizgowe
łożyskowe
czopowo-cierne
kształtowe
skrętne
czynne
bierne
konstrukcyjne
plastycznie odkształcone
skrętne
spójne
technologiczne
połączenia
wciskowe
rozporowe
zaciskowe
gwintowe
skrętkowe
śrubowe
wzębne
wtyczkowe
prowadnicowe
dopływ danych wejściowych, potrzebnych do sformułowania problemu
analiza
synteza
ocena
przekazywanie sformatowanych wyników do dalszego wykorzystania
1
2
3
4
5
Jmt
Jm1
Jm2
Jm3
Jmn
Jcz
Jwy
Jpo
Jorg