2. WOKALIZM PRASŁOWIAŃSKI A POLSKI:

Główny zrąb wokalizmu polskiego, a tym bardziej staropolskiego, jest dziedzictwem wokalizmu prasłowiańskiego.

Samogłoski prasłowiańskie według ich artykulacji:

	Przednie i płaskie:	Środkowe:	Tylne i okrągłe:
Wąskie:	i, ь (jer)		u, y, ъ (jer)
Średnie:	e, ę, ě (jać)		o,  ǫ (ą)
Szerokie:		a
Razem:	5	1	5

Samogłoski polskie według ich artykulacji:

	Przednie i płaskie:	Środkowe:	Tylne i okrągłe:
Wąskie:	i, y		u
Średnie:	e, ę		o,  ǫ (ą)
Szerokie:		a
Razem:	4	1	3

1. Nastąpiła ilościowa redukcja samogłosek i półsamogłosek - zamiast 11 dźwięków jest tylko 8 (zanik jerów oraz ě).

2. Dokonało się przesunięcie artykulacyjne y w kierunku i , czyli zbliżenie do przedniego i .

Tym samym iloczas prasłowiański w porównaniu z praindoeuropejskim nie stał się cechą dystynktywną (konieczną do identyfikacji językowej), fonologiczną, słowem - defonologizował się. Dopiero na gruncie poszczególnych języków słowiańskich stał się fonologicznie dystynktywny, bądź w najdawniejszym okresie (np. język staropolski), bądź jest nim jeszcze dziś (język czeski).

System wokalizmu polskiego przedstawić można ze względu na położenie języka w kształcie trójkąta utworzonego z 5 fonemów:

Zatem zatarła się istotna dla prasłowiańskiego języka opozycja szeregu przedniego i tylnego, spełniającego wyraźną funkcję dystynktywną.

Było w staropolszczyźnie 8 par (16 fonemów) samogłoskowych, wszystkie oponentne (przeciwne) co do krótkości i długości.

Istniały dwa zasadnicze procesy rozwojowe, które różniły prasłowiański system samogłoskowy od polskiego:

1. Zatarcie korelacji przednia- tylna u samogłosek, ale jej wzmocnienie po stronie spółgłosek;

2. Wytworzenie zasadniczej opozycji iloczasowej.

Bibliografia: Stanisław Rospond, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 1973

---