Pytania-Historia wychowania

1. Ideał wychowania w Sparcie?

Socjalizm pedagogiczny - wychowanie w grupie i przez grupę, interes jednostki nie jest brany pod uwagę. Ideał wychowania dobrego wojownika i posłusznego obywatela

2. Czy w Sparcie wolno było bić dzieci?

Nie wolno było bić dzieci (można było uczyć je panowania nad bólem, niewolnicy szczypali dzieci)

3. Ideał wychowania w Atenach?

Indywidualizm pedagogiczny wychowanie nastawione na rozwój jednostki - Kalokagatia-człowiek wszechstronnie wykształcony pod względem fizycznym, moralnym i intelektualnym.

4. Kim był kalokagatia?

Kalokagatia-człowiek wszechstronnie wykształcony pod względem fizycznym, moralnym i intelektualnym.

5. Gdzie po raz pierwszy pojawia się instytucja szkoły?

W Atenach

6. Kto był twórcą Sofistów?

Protagoras

7. Ideał szkoły sofistów?

Dobry mówca czyli polityk

8. Na czym polega humanizm sofistów?

„Człowiek jest miara wszystkich rzeczy” - każdy człowiek posiada zdolności, pedagogika ma charakter praktyczny

9. Jakie nauki powinno obejmować kształcenie polityka?

I Retoryka - sztuka wysławiania się

II dialektyka - sztuka doboru argumentów

III wykształcenie ogólne - charakter encyklopedyczny

IV spryt polityczny - sposób zniszczenia polityka

10. Według Sofistów normy moralne ustalane są przez?

-jednostkę

11. Spartański i Ateński ideał wychowawczy - podobieństwa i różnice?

Sparta;

-w grupie i przez grupę

-interes ogółu jest najważniejszy

-dobry wojownik

-człowiek sprawny fizycznie

Ateny;

-dobro jednostki najważniejsze

-człowiek wykształcony fizycznie i intelektualnie

-wszechstronny rozwój jednostki

12. Kto pierwszy stworzył utopię?

Platon „O Państwie”

13. Co za źródło wiedzy uważali Platon i Arystoteles?

Platon - dusza

Arystoteles - zmysły

14. Podaj 5 różnic Platon i Arystoteles?

Platon

-dusza nieśmiertelna

-świat realny - człowiek

-nauczyciel

-za równouprawnieniem kobiet

-kontrola nad dzieckiem od ur

Arystoteles

-dusza jest śmiertelna

-świat - poznanie zmysłowe

-uczeń

-przeciw równouprawnieniu dla kobiet

-kontrola nad dzieckiem od 7rż

15. Etapy nauczania wg Arystotelesa.

-postrzeganie

-zapamiętywanie

-patrzenie

16. Metody nauczania Sokratesa?

-Indukcja - od szczegółu do ogółu

-Heureza - odkrycie poprawnej odpowiedzi

I cz. rozmowy - negocjowanie

II cz. Rozmowy - poszukiwanie

17. Pesymizm pedagogiczny Platona?

-człowiek przychodzi z jednym rodzajem zdolności, nośnikiem zdolności jest dusza

18. Normy moralne Sokratesa ustalane są przez

-społeczeństwo

19. Na czym polegało wychowanie Katona Starszego?

Było to wychowanie domowe, prywatne, indywidualne, w którym funkcje nauczyciela spełniają rodzice.

20. Kwintylion i Katon - przedstaw różnice.

Katon: nauczanie przez rodziców…

Kwintylion: wychowanie przez odpowiednich opiekunów i wychowawców,…

21. Aktualne poglądy pedagogiczne Kwintyliona

-opiekun powinien mieć odpowiednią dykcje

-prace domowe

-nauka przez zabawę

-zabawki dydaktyczne

-czytanie i pisanie razem

22. Kto jako pierwszy połączył naukę czytania i pisania?

-Kwintylian

23. Który ze znanych starożytnych pedagogów był przeciwnikiem stosowania kar fizycznych?

-Kwintylian

24. Koncepcja kształcenia mowcy w Grecji i w Rzymie?

Grecja - Sofisci

-polityk walczy o władzę

-najważniejsza retoryka i dialektyka

Rzym - Kwintylian

-urzędnik państwowy, wykształcenie merytoryczne

25. Które ze szkol w średniowieczu przymowaly jedynie uczniów świeckich?

-szkoły parafialne

26. Etapy kształcenia mieszczanina i rycerza.

27. Wychowanie stanowe w średniowieczu.

- wychowanie rycerskie

28. Wymień 7 sztuk wyzwolonych i wymień nazwisko osoby, która nakazała dostosowanie ich do potrzeb kościelnych >św. Augustyn

Trivium (3)

-gramatyka łacińska

-retoryka

-dialektyka

Quadrium (4)

-arytmetyka

-geometria

-astronomia

-muzyka

29. Kto dostosował 7 sztuk wyzwolonych.

-Kapela

30. Wymień i omów program 7 sztuk wyzwolonych

Trivium (3)

-gramatyka łacińska - stała się najważniejsza nauką

-retoryka - nauka pisania urzędowych dokumentów, a nie nauka pięknego wysławiania sie

-dialektyka - została ograniczona do nauki logicznego myślenia

Quadrium (4)

-arytmetyka - bez zmian

-geometria - przypominała dzisiejszą geografię, zajmowała się przekazem informacji o miejscach geograficznych opisywanych w Piśmie św.

-astronomia - nauka obliczania ruchomych świąt kościelnych

-muzyka - nauka śpiewu kościelnego

Nauka trwała od 9 do 10 lat.

31. Na czym polegał kościelny monopol oświatowy w średniowieczu?

Do X w. szkoły przeznaczone wyłącznie dla duchowieństwa

Od X w. pod wpływem rozwijających się zainteresowań edukacyjnych mieszczaństwa

Kościół otwiera dla uczniów świeckich szkoły elementarne czyli parafialne i przyjmuje do szkól klasztornych i katedralnych uczniów świeckich pod warunkiem podporządkowania się ich kościelnemu programowi nauczania.

32. Rola kar fizycznych w Starożytności, Średniowieczu i odrodzeniu

Starożytność: nie wolno było bić dzieci

Średniowiecze: były stosowane kary fizyczne

Odrodzenie: nie należy stosować kar, bo dziecko to też człowiek

33. Gdzie zapoczątkowano reformę religii?

We Włoszech

34. Gdzie udało się przeprowadzić reformę religii?

W Niemczech

35. Geneza reformacji i jej znaczenie

Krytyka działalności papieży i dostojników kościelnych została zapoczątkowana we Włoszech w XIV w. Nie udało się dokonać na tym, terenie reformy religii ponieważ bogate rody mieszczańskie z Medyceuszami na czele postanowiły wykorzystać państwo kościelne do realizacji własnych celów politycznych i ekonomicznych w zamian za to likwidowały wszystkie przejawy kościoła i papieży. Reforma religii udaje się dopiero w XVI w na terenie Niemiec ponieważ tam wszystkie grupy społeczne są zainteresowane przeprowadzeniem reformy religii licząc na korzyści materialne. Dlatego też w 1517 roku Marcin Luter przybija na drzwiach katedry w Wittenberdze 95 tez oskarżających kościół. Ma poparcie wszystkich warstw społecznych.

36. Geneza i rozwój gimnazjum humanistycznego?

Filipowi Melanchtonowi i Janowi Sturmowi stworzyli nowy model szkoły. Szkoly średniej elitarnej, którą nazwano Gimnazjum Humanistyczny. Szkoła początkowo 4 letnia ostatecznie stała się 10 letnią i 10 klasową.w której po raz pierwszy za sprawa Jana Sturma wprowadzono system klasowo lekcyjny W szkole tej po raz pierwszy stworzono odrębne przedmioty i podręczniki dla każdego przedmiotu i dla każdej klasy. Przejście z kalsy do klasy wymagało zdania egzaminów z określanej dla pojedynczej klasy wiadomości.

Wprowadzono uroczyste rozpoczęcie i zakończenie roku szkolnego także samorząd szkolny. Program nauczania tej szkoły ograniczał się do przedmiotów klasycznych czyli starożytnych. Najważniejszą nauką była gramatyka łacińska i retoryka. Czyli było to kształcenie formalno-jezykowe.Ważne było jak się mówi nie co się mówi. Uczono języka greckiego, historii, literatury starożytnej. Gimanzjum humanistyczne Sturma stało się wzorcem organizacyjnym i programem dla wielu powstających w późniejszych wiekach szkołach.

37. Kto jako pierwszy w dziejach wprowadził system klasowo lekcyjny

Jan Sturm

38. Kto był twórcą gimnazjum humanistycznego?

Filip Melanchton, Jan Sturm

39. Szkolnictwo różnowiercze na zachodzie Europy i w Polsce

Szkolnictwo luterańskie:

# Na zachodzie Europy : luteranizm jest religią arystokracji, dlatego podporządkowane jej szkoły to Gimnazjum humanistyczne ( opis programu nauczania)

# W Polsce: luteranizm to religia mieszczańska, szkoła będzie starała się dostosować program nauczania gimnazjum humanistycznego do potrzeb mieszczaństwa. W szkołach ograniczono naukę gramatyki łacińskiej i retoryki wprowadzono przedmioty matematyczno - przyrodnicze. W szkołach trych pojawiły się dwuletnie kursy akademickie.

Szkolnictwo kalwińskie:

#Na zachodzie Europy: kalwinizm jest religią głównie mieszczaństwa, to gimnazjum humanistyczne wzorowane na Sturnie, ale zmniejszone o połowę liczby lat i wprowadzono przedmioty przyrodniczo - matematyczne

# w Polsce: Kalwinizm jest religią szlachty, program Gim. Hum. Ograniczało się jedynie do triwium - gramatyki łacińskie, dialektyki, retoryki

40. Najstarszy uniwersytet w Europie - geneza i rozwój.

Uniwersytet Boloński.

Uważany za najstarszy w Europie. Jego powstanie związane jest z wykładami prawa rzymskiego prowadzonego przez Irneriusza i jego 3 kolegów. Stopniowo do szkoły Irneriusza zaczęli przybywać także inni profesorowie licząc, że znajdą tu słuchaczy. Po śmierci Irneriusza władzę nad uczelnią przejmują studenci zorganizowani w organizacje zwane nacjami, to oni decydują o organizacji i programie studiów. Spośród siebie wybierają rektora. Nadają tez studentom przywilej swobód ubierania się i zamieszkiwania. W 1158 r Uniwersytet Boloński otrzymuje od cesarz rzymskiego narodu niemieckiego Fryderyka Barbarossy autonomię czyli niezależność od władz miejskich i kościelnych. Uniwersytet Boloński zostaje przez cesarza otoczony opieka .Uczelnia bolońska to uniwersytet świecki, studencki, miejski utrzymywany przez miasto, gdzie najważniejszym przedmiotem nauczania jest prawo rzymskie.

Uniwersytet paryski powstaje dzięki działalności naukowej P. Abelarda. , który prowadził wykłady z dydaktyki (sztuka doboru argumentów). Jego wykłady sprowadziły do Paryża tysiące studentów i profesorów, którzy pozostali po jego śmierci. Władze nad uczelnią przejmują profesorowie zorganizowani w cech profesorów. W 1210 opiekę nad uniwersytetem przejmuje papież, który pięć lat później nadaje uczelni autonomię. Odtąd UP staje się uczelnia kościelną, gdzie władze zwierzchnią sprawuje papież, a najważniejszym przedmiotem nauczania jest teologia. Jest uczelnia profesorską, gdzie rektor wybierany jest z pośród profesorów, a studenci maja ograniczoną swobodę, czyli muszą nosić jednolite stroje i mieszkać we wspólnym budynku.

41. Opisz strukturę i organizację średniowiecznego uniwersytetu.

W połowie XIII w ukształtował się jednolity program studiów. Uniwersytety mogą posiadać tylko 4 wydziały:

-filozoficzny

-prawo

-medycyna

-teologia

Studia były dwu stopniowe. Wszyscy rozpoczynali studia na 4-letnim wydziale filozoficznym(7 sztuk wyzwolonych), ukończenie ich dawało tytuł bakałarza. Następnie rozpoczynali 2 letnie studia magisterskie prawo, medycyna lub teologia.

42. W którym roku i przez kogo została założone Studium Generale Cracoviensis?

Przez Kazimierza Wielkiego w 1364r.

43. Na wzorze jakiego uniwersytetu oparta została organizacja Uniwersytetu Krakowskiego?

Na wzorze bolońskim

44. Geneza i rozwój Uniwersytetu Krakowskiego.

Uniwersytet Krakowski - jest najstarszym pilskim uniwersytetem, został założony przez Kazimierza Wielkiego w 1364. Szkoła ta nosiła nazwę STUDIUM GENERALE CRACOVIENSIS. Kazimierz Wielki jednocząc państwo polskie po okresie rozbicia dzielnicowego potrzebował dużej liczby wykształconych ludzi, którzy pomagaliby mu zarządzać państwem. Chciał aby były to osoby świeckie, dlatego tez postanowił oprzeć organizacje uczelni na wzorze Uniwersytetu Bolońskiego, gdzie rektor wybrany jest z pośród studentów. Maja oni swobodę mieszkania i ubierania się.

45. Cele i zadania Studium Generale Cracoviensis

Cele i zadania uniwersytetu:

1. kształcenie urzędników państwowych

2. kształcenie dyplomatów do prowadzenia pokojowej polityki z sąsiadami

3. wykształcenie nauczycieli świeckich dzięki którym mógłby otwierać świeckie szkoły

4. wykształcenie duchowieństwa, aby mogli prowadzić chrystianizacje wschodnich terenów Europy

5. upowszechnienie studiów wyższych wśród polskiego społeczeństwa, którzy mieli trudny dostęp do studiów

6. wykształcenie młodzieży polskiej z Pomorza i Śląska, która znajdywała się wówczas po za granicami Polski.

7. Podniesienie prestiżu państwa.

46. Ojcem jakiej zasady nazwano Komeńskiego?

Zasadę poglądowości.

47. Gdzie Komeńskiego opisał zasadę poglądowości?

W Wielkej dydaktyce

48. Realizację zasady poglądowości pokazano w dziele?

Świat zmysłowy w obrazkach

49. Ojcem jakiej zasady nazwano Komeńskiego i uzasadnij?

Poglądowości

=Pośrednia - poparta na konkretach

=Bezpośrednia - oparta na ilustracji

50. Naturalizm pedagogiczny Komeńskiego

Zasady nauczania:

*systematyczność

*stopniowanie trudności

*indywidualizm

*oparta na konkretach, zmysłowa

*ilustracja

51. Cztery okresy życia wg Komeńskiego?

• Okres dzieciństwa - do szóstego roku życia, któremu odpowiadała szkoła macierzysta, czyli wychowanie głównie w rodzinie gdzie podstawowa role nauczyciela pełni sama matka.

• Okres chłopięctwa - od szóstego roku życia do dwunastego, któremu odpowiadała szkoła elementarna, z językiem ojczystym; uczą się w niej chłopcy i dziewczęta; powinna być w każdym miasteczku, wsi, osiedlu.

• Okres młodzieńczości - od dwunastego do osiemnastego roku życia - odpowiadała mu szkoła języka łacińskiego - szkoła średnia, gimnazjum, która powinna być w każdym większym mieście, a uczyć się w niej powinni wszyscy, którzy tylko odznaczają się wystarczającymi zdolnościami umysłowymi.

• Okres dojrzewającej męskości - od osiemnastego do dwudziestego czwartego roku życia - odpowiadała mu Akademia, do której powinni być kierowani ci, którzy maja być uczonymi. Akademia powinna być zorganizowana w każdym państwie, a zakończenie w niej nauki powinno być uwieńczone, według Komeńskiego podróżami zagranicznymi

52. Organizacja szkoły wg Komeńskiego?

1. szkoła macierzysta -0-6 powinna powstać w każdym domu i rodzinie, powinna zapewniać przede wszystkim:

• Wychowanie fizyczne - troska matki o zdrowie dziecka, odpowiednia higiena i odżywianie, zabawy i ćwiczenia ruchowe, nie wolno oddawać dzieci mamkom, należy kierować się za zasadą "w zdrowym ciele zdrowy duch".

• Wychowanie moralne - należy dawać dzieciom dobry przykład, budzić ambicje, uwrażliwiać na pochwały i napomnienia, uczyć posłuszeństwa i szacunku dla starszych, cierpliwości, przyzwyczajać do pracy, należy dzieciom przygotowywać odpowiednie do ich wieku i siły narzędzia, aby poprzez zabawę przyzwyczajały się do użytecznych wysiłków.

• Wychowanie umysłowe - już w pierwszych latach życia dziecka, należy uczyć je najprostszych elementów wiedzy, np.

• nauka geometrii - pojęcia wielkości jak długi, krótki, mały, duży.

• nauka arytmetyki - liczenie do pięciu (3r.ż) do dziesięciu (4r.ż) i do dwudziestu (5 - 6 r.ż).

• nauka geografii - najbliższego otoczenia.

• nauka astronomii - pojęcia gwiazdy, słońca i księżyca.

2. Szkoła elementarna - 6-12 obowiązkowa dla wszystkich dzieci i w każdej miejscowości, nauka miała się tam odbywać w języku ojczystym, główny nacisk stawiano na naukę czytania, pisania i rachunków, następnie: geometria praktyczna, śpiew, religia, ekonomia, polityka, historia powszechna, fizyka, kosmografia, nauka zasad moralnych i etycznych, pominięte zostały natomiast nauki biologiczne.

3. Szkoła średnia - 12-18 łacińska, miała kształcić wszystkich chłopców, których ambicja sięgała "wyżej niż warsztaty rzemieślnicze", miała się znajdować w każdym mieście, nauka odbywała się w języku ojczystym, łacinie, grece i po hebrajsku, próbowano łączyć wiedzę filozoficzno - retoryczną z naukami przyrodniczymi, . Przedmioty nauczania: gramatyka, retoryka, dialektyka, arytmetyka, geometria, astronomia, muzyka, nauki o przyrodzie jak: zoologia, botanika, geologia, anatomia, medycyna, rolnictwo.

4. Szkoła wyższa - 18-24

53. Kiedy wg Rousseau odbywało się wychowanie przez naturę?

Od 2 do 12 r ż - okres dzieciństwa

54. Kiedy wg Rousseau odbywało się wychowanie na łonie natury

Od 12 do 16 r ż okres chłopieństwa

55. Jak natura wychowuje dzieci?

Po przez karę naturalną

56. Który pedagog ogranicza role rodziny w wychowaniu dziecka:

Rousseau

57. Kara naturalna w ujęciu Rousseau?

Przestrzeganie praw natury

58. Rousseau jest zwolennikiem:?

Połączenia procesu nauczania z wychowaniem

Nauczania indywidualnego

59. Kto opracował progmtykę - prawa i obowiązki nauczyciela?

-Jezuici

60. Działalność reformatorska Konarskiego?

Twórca pierwszej w Polsce w Warszawie Collegium Nobilim - była to szkoła pijarska przeznaczona dla młodzieży magnackiej. Chce on wykształcić ich na dobrych obywateli, którzy przeprowadziliby sejmie postępowe reformy polityczne i społeczne. Ponieważ w owym czasie popularne było kształcenie dzieci arystokracji za granicą Konarski tworzy specjalna organizację szkoły , która ma zachęcić młodzież i ich rodziców do posyłania do szkoły biorąc pod uwagę zarozumiałość i egoizm polskiej arystokracji. Liczba uczniów była ograniczona - max 60 os. Musieli się one wykazać pochodzeniem szlacheckim w kilku pokoleniach. W szkole obowiązywały wysokie opłaty za nauke.

Szoły rycerskie dzieliły się na II grupy:

1. Szkoły dla arystokracji - Collegium nobilum

2. Szkoły dla biednej szlachty - korpus Kadetów

61. Szkoły rycerskie w Polsce - krótka charakterystyka.

To szkoły dla biednej i bogatej arystokracji czyli dla ludzi szlachetnie urodzonych. Szkoły dla bogatej szlachty były bardzo drogie, a dla biednej były gratis. W szkołach tych odrzucono klasyczny program nauczania jako nieprzydatny, oderwany od życia. Szkoły te kształciły dobrych obywateli pracujących na rzecz państwa dlatego też dominują przedmioty matematyczne - przyrodnicze i techniczne, wprowadzone zostały co naj miej 3 języki nowożytne. Nauczanie prowadzone jest w języku ojczystym. W szkołach wprowadzone przedmioty polskie tzn. literaturę, historię. Cechą charakterystyczną było wychowanie moralne ma ono świecki charakter i jest ściśle związane z wychowaniem patriotycznym, kształcono w ludziach wartości - miłość do ojczyzny; - posłuszeństwo do króla; - sprawiedliwość wobec niższych stanów społecznych. W szkołach tych wprowadzono specjalny rodzaj przedmiotów nauczania - KUNSZTY- szermierka; - jazda konna; - musztra wojskowa; - taniec

62. Szkoły rycerskie w oświeceniu.

Dla bogatej i biednej szlachty, nowoczesny program nauczania przedmioty matematyczne - przyrodnicze i techniczne, wprowadzone zostały co naj miej 3 języki nowożytne…

63. Collegium Nobilium to szkoła dla młodzieży?

-magnackiej

-szlacheckiej

64. Jakie były próby reformacji oświatowej w Polsce?

-szkoły rycerskie - Konarski

-KEN

65. Geneza KEN.

1. Pierwszy rozbiór Polski który uświadomił społeczeństwu ze Polska nie jest już mocarstwem i nie potrafi bronić granic.

2. Szkolnictwo dla szlachty, głównie Jezuickie, które uznano za przyczynę świadomości polaków oderwanej od rzeczywistości politycznej, która wychowała młode pokolenie bez poczucia tożsamości z własnym państwem.

3. Rozwiązanie zakonu Jezuickiego przez papieża Klemensa XIV w VIII. 1773r. bez opieki zostały ogromne majątki pojezuickie i liczne szkoły średnie.

Ken działa od 14.X. 1773 do 1794 ale istnieje do 1797

66. Osiągnięcia KEN.

1. Wprowadzenie jednolitego zarządzania nad wszystkimi typami szkół.

2. Wprowadzenie jednolita strukturę edukacji, w skład wchodziły szkoły elementarne, pensje prywatne, szkoły powiatowe, wojewódzkie, szkoły wyższe.

3. Wprowadziło w Polsce pełne równouprawnienie edukacyjne kobiet - 1775.

4. Wprowadzenie wychowania patriotycznego

5. Powołanie do życia nowego stanu społecznego.

6. Powołuje towarzystwo do ksiąg elementarnych, które zajmują się opracowaniem programów nauczania i wydawaniem podręczników szkolnych

7. Dokonuje reformy programu nauczania szkół średnich dla szlachty ograniczając w nich naukę przedmiotów klasycznych, wprowadzono przedmioty przyrodniczo - matematyczne i języki nowożytne.

67. Kto w czasach KEN przeprowadził reformę AK

- Hugon Kołłątaj

68. Polska myśl pedagogiczna epoki oświecenia

Konarski - szkoły magnackie

Staszic -

Piramowicz - ex jezuita

69. Nauczyciel szkoly elementarnej powinien

Odpowiednio opracowac program nauczania

Propagowac nowinki rolnicze i wiedze rolnicza

70. Który z przedstawicieli w oswieceniu był zwolennikiem wychowania fizycznego u dzieci chłopskich

- Piramowicz

71. Kto powiedział te slowa „takie będą rzeczy pospolite, jakie mlodzierzy chowanie”

- Staszic

72. Program wychowania obywatelskiego Staszica

• Lonczenie teorii z praktyka

• Przedmioty matematyczno przyrodnicze

• Prawo polskie i historia polski

• Jezyki nwozytnie

• Popiera rozwoj szkolnictwa zawodowego - szkolnictwo górnicze i hutnicze

• Propaguje ustroj kapilastyczny

73. Kto wprowadził maturę

-Staszic

74. Program wychowania gentelmana

75. Sensualizm pedagogiczny

- człowiek rodzi się jak tabula rasa źródłem wiedzy SA zmysły i refleksja

76. Rola wychowania domowego w okresie rozbiorów

- szkoly są zgermanizowane lub zrusyfikowane

- szkola jest obowiazkowa

- w domu matki maja za zadanie zapoznac dzieci z historia polski, literatora , nauczyc czytac i pisac

1

TEOLOGIA

MEDYCYNA

PRAWO

Obowiązkowe studia filozoficzne

2 LATA

4 LATA

---