MIKROEKONOMIA - wykład I

Prawa fizyki i przyrody są niezmienne.

Prawidłowości ekonomiczne ciągle się zmieniają. W konsekwencji trzeba się uczyć (sprawdzać, weryfikować) czy nasza wiedza jest prawidłowa. Musimy doskonalić swoją wiedzę.

** PRAWA EKONOMICZNE SĄ HISTORYCZNIE ZMIENNE!!!

1-2 % / 10 lat |1820 rok 1-2 % / 1 rok |

----------------------------------------------------------------- t

↓ ↓

angielska dziś

rewolucja

przemysłowa

Angielska rewolucja przemysłowa dzieli historię na: świat produkcji ręcznej i świat produkcji maszynowej.

1. PRAWA EKONOMICZNE SĄ HISTORYCZNIE ZMIENNE

2. ROLA EKSPERYMENTU W NAUKACH SPOŁECZNYCH

Istnieje wiele teorii, które są opisywane w różny sposób.

3. INTERESOWNOŚĆ POZNANIA

W nauce przyrodniczej chodzi o ustalenie faktów, brak emocji: stosunku do prawdy. Gdy ustalimy prawdę nie analizujemy jej.

W naukach społecznych określamy prawdę mając do niej określony stosunek.

Patrząc na rzeczywistość z dwóch punktów widzenia świat jest różny. Nasze miejsce zajmowane społecznie kształtuje nasze postrzeganie świata.

Byt społeczny kształtuje świadomość.

Nie ma jednej teorii prawdziwej. W każdej z teorii (dot. jednego zdarzenia) wynika częściowo prawda. Każdy weryfikuje sam co jest ważne a co drugorzędne.

4. WPŁYW WIEDZY EKONOMICZNEJ NA KSZTAŁT RZECZYWISTOŚCI

1. samospełniająca się prognoza

np. bank x ma kłopot z wypłacalnością. Spowoduje to, że ludzie będą chcieli lokatę wycofać. - Masowe zachowanie.

Najistotniejsze: nie jest ważne czy informacja była prawdziwa. Fakt uruchomienia lawiny wypłat spowoduje „upadek” banku.

Warunek: zaufanie do źródła informacji ma kluczowe znaczenie.

Wiedza wpływa na zachowania.

2. samoruinująca się prognoza

(np. plantacja szczawiu)

Rzeczywistość która się kształtuje jest przeciwna prognozom.

UTOPIZM SPOŁECZNY

Utopie(złudzenia) społeczne odgrywają rolę w kształtowaniu społecznym.

Jeżeli swoim „wyznawcom” przedstawiamy swoje postulaty w świetle optymistycznym to ich mobilizuje.

Gdyby przedstawiać realistycznie sytuację to nie byłoby chętnych do dołączenia.

Utopia społeczna pobudza do działania. Ma znaczenie jako czynnik uruchamiający.

Ważne jest wpływanie na świadomość - informowanie, propaganda ma znaczące znaczenie.

MIKROEKONOMIA - ćwiczenia I

Istnieją dwa podmioty gospodarcze:

1. Gospodarstwo domowe -jeden z podmiotów gospodarczych, jedna osoba lub ich zespół, razem zamieszkujących lub osobno, wspólnie się utrzymujących (w ogromnej większości połączonych więzami biologicznymi i stanowiących rodziny). Osoby samotne, utrzymujące się samodzielnie, to jednoosobowe gospodarstwa domowe

Gospodarstwo domowe jest kategorią ekonomiczną, kryterium: posiadanie oraz zarządzanie wspólnym majątkiem oraz wspólnym budżetem w celu zaspokajania głównych potrzeb członków gospodarstw domowych. TO RODZINA TRAKTOWANA JAKO JEDNOSTKA GOSPODARUJĄCA

2. Przedsiębiorstwo- jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

PRZEDSIĘBIORSTWA TO TE PODMIOTY, KTÓRE WYTWARZAJĄ WSZYSTKIE PRODUKTY.

Przedsiębiorstwa wytwarzają one dwa rodzaje dóbr:

1. konsumpcyjne (wszystko co trafia do gospodarstwa domowego)

Dobra konsumpcyjne, to takie, które służą bezpośrednio do zaspokojenia potrzeb ludzkich i produkuje się je za pomocą innych dóbr.

Dzieli się je na:

- dobra konsumpcyjne trwałego użytku, które charakteryzują się tym, że czas ich użytkowania jest długi np samochód czy sprzęt AGD taki jak lodówki, pralki czy zmywarki, pomagające ludziom w życiu i prowadzeniu gospodarstwa domowego.

- dobra konsumpcyjne nietrwałego użytku, które zużywamy bardzo szybko, przy jednorazowej konsumpcji. np jedzenie czy picie.

- usługi kulturalno-edukacyjne,

- usługi medyczne,

- usługa malarska itp.

2. produkcyjne (służą produkcji innych dóbr)

Mają one zastosowanie w procesie wytwarzania dóbr i usług. Są to między innymi materiały i narzędzia, ale także maszyny, budynki i fabryki. Są one wynikiem procesu produkcyjnego, ale i później są wykorzystywane w procesie produkcyjnym, w celu wytworzenia innych dóbr. Wśród dóbr kapitałowych można wyróżnić środki pracy, czyli właśnie np. maszyny, urządzenia i narzędzia, oraz przedmioty pracy, do grupy których wchodzą surowce, materiały i półfabrykaty służące do produkcji dóbr.

***JAK ZACHOWUJE SIĘ RYNEK WYBRANEGO DOBRA KONSUMPCYJNEGO****

1. PODAŻ - To ilość dobra jaką sprzedawcy są gotowi zaoferować przy różnym poziomie ceny.

To ilość produktu która trafia na rynek

podaż nie równa jest produkcji

podaż > produkcja ( tu korzysta się z zapasów, export/importu)

2. POPYT - (ang. demand) - funkcja przedstawiająca kształtowanie się relacji pomiędzy ceną dobra (towary i usługi), a ilością (liczbą sztuk) jaką konsumenci chcą i mogą nabyć w określonym czasie, przy założeniu niezmienności innych elementów charakteryzujących sytuację rynkową (ceteris paribus).

TO WYPŁACALNA POTRZEBA - (taka, za którą stoi możliwość kupna)

Popyt zgłaszają konsumenci (wył. gosp. domowe).

3. CENA - cenę określa się jako wartość danego dobra wyrażoną w jednostkach pieniężnych, lub też koszt, jaki trzeba ponieść, aby uzyskać dane dobro.

Potrzeba jest oczywista.

Co decyduje o popycie na dany produkt.

1. cena

2. gust (trend, moda, preferencje)

3. dochód (kryje się tu ilość i zamożność konsumentów)

4. ceny innych dóbr

1. gdy cena rośnie to popyt spada.

Krzywa popytu

P - cena A

p2

B każdy z tych punktów

p1 to wielkość popytu

Q - ilość

Krzywa popytu pokazuje ilość dobra lub usługi jakie ludzie chcą kupić przy każdym poziomie ceny w danym czasie.

WIELKOŚĆ POPYTU jest to ilość dobra lub usługi jaką nabywcy gotowi są kupić w określonym czasie przy danym poziomie ceny (to wszystkie te pojedyncze punkciki A,B...uzależnione od cen) w danym czasie.

Wszystkie te punkciki tworzą nam prostą, czyli tworzą nam popyt. Wielkość popytu jest jednostką mniejszą a popyt jest jednostką (definicją) szerszą.

POPYT EFEKTYWNY - to wielkość zapotrzebowania na dane dobro lub usługę poparte odpowiednim funduszem nabywczym; zgłaszana chęć nabycia towaru jest rzeczywista (taka jaka jest jego faktyczna możliwość nabycia)

W teorii popytu istnieją dwa PRZYPADKI SZCZEGÓLNE: tzw. efekt Giffena oraz efekt Veblena. W obu wielkość popytu na dane dobro rośnie wraz z ceną tego dobra, wbrew sformułowanemu wcześniej prawu popytu. Inne są jednak przyczyny tego zjawiska.

EFEKT GIFFENA dotyczy niektórych dóbr niższego rzędu. W przypadku tych dóbr (zwanych też DOBRAMI GIFFENA) wzrost ceny powoduje wzrost popytu na nie - konsument nie może sobie już pozwolić na zakup żadnego innego dobra, stąd kupuje wyłącznie dobro Giffena.

EFEKT VEBLENA (EFEKT SNOBA) - dotyczy produktów luksusowych. Wzrost ceny tych dóbr powoduje wzrost popytu - są chętniej nabywane przez określoną grupę osób, chcącą się w ten sposób wyróżnić spośród innych.

W przypadku efektu Giffena i efektu snoba krzywa popytu ma odwrotne nachylenie niż w przypadku dóbr zwyczajnych.

**** jak silnie reaguje popyt na daną zmianę ceny **************

CENOWA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU ec

(dla konkretnego produktu)

względna zmiana popytu (%)

ec = - ------------------------

względna zmiana ceny (%)

ec = 2 ← popyt reaguje 2* silniej na zmianę ceny

Ćwiczenie 1

ec = 3

← cena spadła o 4% to popyt zwiększa się o 12% Na każdy 1% spadku przypada 3

Ćwiczenie 2

ec = ½

Zmiana popytu stanowi połowę zmiany ceny. Cena spadła 0 4% to popyt zwiększa się o 2%

Ćwiczenie 3

ec = 0,6

Popyt wzrósł o 12%

12% 0,6x=12%

0,6 = - ------------ x= 12%/0,6

x% x=20%

D - popyt

P - cena

ec	= -	∆ D	zmiana popytu do pierwotnego popytu
					D
				∆ P	zmiana ceny do pierwotnej ceny
				P

po = 10 zł p1= 12 zł

Do = 100 szt D1= 80 szt

∆ D wynosi 20 D1 - Do

∆ P = 2 p1 - po

ec	= -	-20
				100
				2
				10

ec = 1/5

---------------- = 1

1/5

czyli zmiana popytu jest całkowicie proporcjonalna do zmiany ceny.

* ec >1 popyt reaguje silnie na zmianę cen. tzw. duża elastyczność popytu względem cen.

* ec < 1 dobra nie elastyczne względem cen. Popyt mało elastyczny, tzw. mała elastyczność.

* ec = 1 zmiana popytu jest proporcjonalna do zmiany cen.

• żywność - niska elastyczność,

• wysokogatunkowe - duża elastyczność,

• >1 dobra luksusowe

• < 1 dobra podstawowe - dobra niższego rzędu.

• odzież, obuwie ok. 1

• sól prawie 0

Ćwiczenie

rynek x

ec = 4

po = 1 zł p1= x zł

Do = 200 szt D1= 250 szt

∆ D wynosi 50 szt D1 - Do

∆ P = x - 1 p1 - po

ec	= -	-50
				200
				x-1
				1

4	= -	-1
				4
				p1-1
				1

4	= -	-1
				4
				p1-1

(p1-1)*4 = -1/4 /:4

p1-1= - 1/16

p1= -1/16 + 1

p1= 15/16

p1= 0,938

czyli musimy obniżyć cenę do 0,94 zł

---