1. SOCJALIZAJCA - złożony proces uczenia się, dzięki któremu człowiek, istota biologiczna, staje się istotą społeczną, członkiem określonego społeczeństwa i reprezentantem określonej kultury. Proces stawania się takim, jakim chce nas mieć nasze otoczenie społeczne.

1. jest rezultatem wpływów zamierzonych - wychowania, jak i nie zamierzonych.

1. Agendy i instytucje - rodzina, szkoła kościół

2. Grupa rówieśnicza, grono przyjaciół

3. Organizacje, do których należy ; miejsca pracy

4. To co człowiek czyta i ogląda

2. W toku socjalizacji człowiek poznaje i przyswaja sobie:

1. Umiejętności, które leżą u podstaw wszelkich interakcji społecznych

1. zdolność rozumienia znaków, symboli i języka

2. umiejętność posługiwania się z nimi oraz poznanie procedur interpretacyjnych zachowań innych ludzi

2. normy i wzory zachowań

3. wartości

4. umiejętności posługiwania się rozmaitymi przedmiotami

3. w toku socjalizacji człowiek kształtuje swoją osobowość i określa własną tożsamość

4. uczenie się tych umiejętności opiera się na trzech mechanizmach:

1. wzmacnianie - zachowania właściwe zostają nagrodzone i skojarzone z przyjemnością

2. naśladowanie - zachowujemy się podobnie jak otaczający nas ludzie

3. przekaz symboliczny - człowiek nabywa informacje dzięki przekazom słownym i obrazkowym, a także dzięki pouczeniom słownym ze strony innych ludzi

2. SOCJALIZACJA PIERWOTNA

1. Człowiek przechodzi ją w dzieciństwie i dzięki niej staje się członkiem społeczeństwa

2. Rodzice są znaczącymi innymi - mają nad dzieckiem władzę, są ważniejsi od innych

3. Dziecko łatwo utożsamia się z rodzicami, przejmując ich sposób widzenia, internalizuje ich wartości, normy, postawy i wzory zachowań

4. Świat społeczny w takiej postaci, w jakiej rodzice go doświadczają, wydaje się dziecku jedynym

5. Za końcową fazę socjalizacji pierwotnej uznawane jest pojawienie się w świadomości

6. dziecka pojęcia uogólnionego innego - ogólnospołecznego obowiązywania reguł

3. SOCJALIZACJA WTÓRNA

1. Dotyczy jednostki, która ma już za sobą socjalizację pierwotną

2. Nabywanie wiedzy niezbędnej do poprawnego odgrywania ról

3. Wiele światów społecznych oraz różnorodne możliwości interpretacji, wśród których człowiek może wybierać

4. Socjalizacja pierwotna ma wpływ na sposób odbioru treści socjalizacji wtórnej

5. Człowiek decyduje o tym, kto będzie dla niego znaczącym innym ; może mieć wielu znaczących innych

4. RESOCJALIZACJA

1. wymazanie ze świadomości człowieka dotychczasowych treści i wprowadzenia nowych

2. całkowite przekształcenie jego dotychczasowego obrazu świata oraz siebie samego

3. przebudowa osobowości i zmiana tożsamości

4. muszą dokonywać jej znaczący inni i musi powstać silna identyfikacja z nimi

5. przyswojone nowe treści wymagają odrzucenia treści przyswojonych wcześniej, nowego spojrzenia na własną przeszłości i jej oceny zgodnie z nowo przyjętymi wartościami

5. OSOBOWOŚĆ - zorganizowana struktura cech indywidualnych o sposobów zachowania, które decydują o sposobach przystosowania się danej jednostki do jej środowiska.

1. Podstawowe znaczenie dla jej kształtowania mają doświadczenia z dzieciństwa

2. Osobowość kształtuje się z czasem

3. Nadaje zachowaniom danego człowieka jednolitość i wewnętrzną spójność w czasie

4. Socjolodzy interesują się osobowością między innymi jako podmiotem działania i zmian społecznych

6. OSOBOWOŚĆ AUTORYTARNA

1. Aprobata konwencjonalnych wartości i przyjętych zwyczajów

2. Surowe karanie osób uznających normy odmienne

3. Bezkrytyczne podporządkowanie się autorytetom

4. Silna skłonność do wrogości wobec innych grup ; etnocentryzm

5. Odrzucanie indywidualizmu i twórczej inwencji

6. Projekcja własnych nieuświadomionych stanów emocjonalnych na otoczenie

7. Przesadne zainteresowanie sprawami seksualnymi

7. OSOBOWOŚĆ CZŁOWIEKA NOWOCZESNEGO

1. Otwartość na nowe doświadczenia ; łatwość akceptacji zmian

2. Innowacyjność

3. Duża potrzeba osiągnięć ; aspiracje oświatowe i zawodowe

4. Przekonanie o możliwości zapanowania nad siłami przyrody ; negowanie fatalizmu

5. Orientacja na teraźniejszość i przyszłość

6. Umiejętność kalkulowania i przewidywania

7. Nastawienie liberalne i demokratyczne

8. TYP SAMOSTEROWNY (np. dla zawodów klasy średniej)

1. Działanie na podstawie indywidualnego wypracowanego osadu sytuacji

2. Ufność wobec innych

3. Odpowiedzialność za własne zachowanie przed samym sobą

9. TYP KONFORMISTYCZNY (np. dla zawodów klasy robotniczej)

1. Przestrzeganie zakazów zewnętrznego autorytetu

2. Brak ufności wobec innych

3. koncentracja na zewnętrznych efektach zachowania, nie na motywacji psychicznej

4. nietolerancyjność wobec nonkonformizmu i odmiennych zapatrywań

5. mechaniczne posłuszeństwo wobec prawa

10. OSOBOWOŚĆ PODSTAWOWA - część powiązanych ze sobą elementów osobowości występujących u przedstawicieli danej kultury i zharmonizowanych z jej instytucjami.

1. jest podłożem postaw uczuciowych i systemów wartości wspólnych dla członków danej zbiorowości

2. występowanie odmiennych osobowości podstawowych w poszczególnych kulturach wiązane jest z różnicami w sposobie wychowania dzieci

11. OSOBOWOŚĆ MODALNA - typ osobowości występujący najczęściej w danej populacji

12. ROLA SPOŁECZNA - pojęcie to związane jest z pojęciem pozycji społecznej - sposobu usytuowania człowieka w zbiorowości.

1. Każdy człowiek należy do wielu zbiorowości, a w każdej z nich zajmuje jakąś pozycję

2. Pozycja przypisana - na jej zajmowanie człowiek nie ma żadnego wpływu. Są one głównie przypisane biologicznie - płeć, grupa wiekowa

3. Pozycja osiągana - człowiek ma wpływ na zajmowanie tej pozycji ; może ona być też narzucona, np. pozycja więźnia

4. Rola społeczna to zespół praw i obowiązków zawiązanych z daną pozycją. Schemat zachowania związanego z pozycją, scenariusz pozycji, jej element dynamiczny zachowania.

1. wyróżniamy w każdej roli zachowania zakazane, nakazane oraz margines swobody

2. konflikt ról - kiedy różne role wymagają od człowieka sprzecznych ze sobą zachowań. Takie konflikty można minimalizować przez odpowiedni dobór ról.

3. Odgrywane role wpływają na osobowość człowieka

5. Wśród różnych ról człowieka jedna z nich jest rolą kluczową, która wyznacza to, jak jest on postrzegany oraz jego tożsamość

13. TOŻSAMOŚĆ

1. Poczucie tożsamości osobistej - świadomość własnej spójności w czasie i przestrzeni, w różnych okresach życia, w sytuacjach społecznych i pełnionych rolach, a także świadomości własnej odrębności, indywidualności i niepowtarzalności.

2. Jest procesem, ciągle kreowanym i odtwarzanym w każdej sytuacji społecznej, w którą człowiek wkracza.

3. Tożsamość społeczna- pochodna od przynależności do rożnych grup i kategorii społecznych

1. Ma wymiar subiektywny - poczucie tożsamości (ja, osoba niepowtarzalna) , jak i obiektywny - zaklasyfikowanie jednostki przez innych (my a oni)

14. JAŹŃ ODZWIERCIEDLONA

1. To jak widzą nas inni i jakiego zachowania od nas oczekują, kształtuje nasz własny obraz samych siebie.

2. Nasze ja, które jest zwierciadlanym odbiciem naszego ja w oczach innych

15. JAŹŃ - wytworzona w kontaktach z innymi umiejętność patrzenia na siebie samego oczami partnerów, zdolność zdefiniowania swojego miejsca w szerszej zbiorowości, roli, jaką się pełni, obowiązków i powinności, jakie z niej wynikają, nakazów i zakazów, jakie zbiorowości jednostce narzucają.

1. Jest określana i rozwijana przez doświadczenie

2. Wciela się w doznania o charakterze mięśniowym, wizualnym, percepcję (rozumienie otoczenia) i apercepcję (postrzeganie samego siebie), koncepcje

3. Poczucie własnego ja przechodzi procesy różnicowania

4. Swoje myśli nazywamy zaimkiem w pierwszej osobie

5. Instynktowne uczucie wobec samego siebie jest powiązane w trakcie ewolucji ze stymulowaniem i unifikowaniem (ujednoliceniem) typu działań jednostki

6. Utrzymanie i poszerzanie swego miejsca w ramach ogólnego nurtu różnych tendencji

7. Okazywana jest w mowie i w działaniu

8. Poczucia jaźni uczymy się przez posiadanie uczucia, przypisywanie go innym w powiązaniu z pewnym typem ekspresji

9. Kobiety mają bardziej wrażliwą jaźń społeczną - troszczą się bardziej o swój społeczny wizerunek

10. Jaźń grupowa - my -ja obejmujące większą grupę osób ; wewnętrzne współdziałanie i opozycja wobec tego, co jest na zewnątrz

---