Klatka piersiowa wykł. 1

1. Klatka piersiowa jest górna cz. tułowia.

2. Jest miejscem przyczepu mięśni szyi, klatki piersiowej, kończyny górnej, brzucha, pleców.

Ściany klatki piersiowej:

1. Skóra(cutis), brodawka sutkowa(papilla mammae)

2. Tkanka podskórna (tela subcutanea)

3. Powięź piersiowa (fascia pectoralis)

1. blaszka powierzchowna

2. blaszka głęboka przechodzi w fascia axillaris i fascia elavipectoralis

4. Mięśnie

5. Szkielet klatki piersiowej

6. Powięź wewnątrzpiersiowa (fascia endothoracica) i jej przedłużenia na górną część przepony (fascia phrenicopleuralis)

7. Opłucna ścienna (pleura parietalis)

Jamy w obrębie klatki piersiowej:

1. Boczne części klatki piersiowej wypełnia worek opłucnowy zawierający płuca.

2. Część centralna nazywamy śródpiersiem (mediastinum); zawiera ono serce, części dużych naczyń krwionośnych, tchawicę, przełyk, grasicę i mniejsze struktury

Śródpiersie (mediastinum)

1. Otwór górny klatki piersiowej

2. Przepona

3. Mostek i chrząstki żebrowe

4. Trzony kręgów piersiowych

5. Opłucna śródpiersiowa

Podział śródpiersia:

1. Śródpiersie górne (mediastinum superius) leży poniżej otworu górnego klatki piersiowej. Granicą dolna jest płaszczyzna przebiegająca przez kąt mostka do krążka międzykręgowego leżącego między Th4 i Th5.

2. Śródpiersie dolne (mediastinum inferius: anterius, medius, posterius) położone poniżej wyznaczonej płaszczyzny i sięgające do przepony.

Linie orientacyjne klatki piersiowej:

1. Linia pośrodkowa przednia (Linea mediana anterior)

2. Linia mostkowa (Linea sternalis)

3. Linia przymostkowa (Linea parasternalis)

4. Linia środkowo-obojczykowa, mostkowa (Linea medioclavicularis, mammillaris)

5. Linia pachowa przednia (Linea axillaris anterior)

6. Linia pachowa środkowa (Linea axillaris media)

Okolice klatki piersiowej:

PRZÓD

- okolica przed/mostkowa - regio pre/Sternalic

- okolica obojczykowa - regio clavicularis

- okolica podobojczykowa - regio infraclavicularis

- okolica sutkowa - regio mammaria

- okolica podsutkowa - regio inframammaria

- okolica pachowa - regio axillaris

- okolica boczna klatki piersiowej - regio pectoralis lateralis

TYŁ

- okolica kręgowa - regio vertebralis

- okolica nadłopatkowa - regio suprascapularis

- okolica łopatkowa - regio scapularis

- okolica podłopatkowa - regio infrascapularis

- okolica międzyłopatkowa - regio interscapularis

- okolica lędźwiowa - regio lumbalis

Punkty orientacyjne klatki piersiowej:

PRZÓD

- mostek(sternum)

incisura jugularis

manubrium

angulus sternalis

przyczep II ż, Th4/Th5

struncus sterni

- żebra(costae)

- kąt podmostkowy (angulus infrasternalis)

TYŁ:

- Łopatka(scapula)

grzebień łopatki (spina scapulae)

linia międzygrzebieniowa (Linea interscapularis) III pmż

kąt dolny łopatki (angulus inferior scapulae) VII

- żebra (costae) VIII - XII

- wyrostki kolczyste kręgów

Otwory klatki piersiowej:

1. Otwór górny klatki piersiowej (apertura thoracis superior)

1. kręg piersiowy (Th1)

2. żebra I para

3. górny brzeg rękojeści mostka

2. Otwór dolny klatki piersiowej (apertura thoracis inferior )

1. kręg piersiowy (Th12)

2. żebra XI i XII

3. chrząstki żebrowe VII-X

4. wyrostek mieczykowaty

Do otworu dolnego klatki piersiowej przyczepia się przepona, która oddziela jamę klatki piersiowej od jamy brzusznej.

Mięsień piersiowy większy (musculus pectoralis major)

1. Przyczepy:

- obojczykowy (pars clavicularis)

- mostkowo- żebrowy (pars sternocostalis)

- brzuszny (pars abdommalis)

- kość ramienna (grzebień guzka większego kości ramiennej)

2. Unerwienie: nerwy piersiowe przednie przyśrodkowy i boczny ze splotu ramiennego

3. Unaczynienie - gałęzie piersiowe od:

-t. pachowej( tętnica piersiowo-barkowa i t. piersiowa przednia)

- tt. międzyżebrowe

4. Czynność:

- przywodzi, zgina i obraca do wewn. w stawie ramiennym

- opuszcza podniesione ramię

- pociąga łopatkę do przodu ( gest obejmowania)

- dodatkowy mięsień wdechowy

Mięsień piersiowy mniejszy (musculus pectoralis minor)

1. Przyczepy:

- od (II) III do V żebra

- wyrostek kruczy łopatki

2. Unerwienie: nerw piersiowy przyśrodkowy ze splotu ramiennego

3. Czynność

- Obniża i przywodzi obręcz kończyny górnej (obraca łopatkę, obniża panewkę)

- dodatkowy mięsień wdechowy

Mięsień zębaty przedni (musculus serratus anterior)

1. Przyczepy:

- żebra I-IX

- przyśrodkowy brzeg łopatki

2. Unerwienie: nerw piersiowy długi (n. thoracicus longus) ze splotu ramiennego

3. Unaczynienie: od t. pachowej

- t. piersiowa boczna

- t. piersiowo-grzbietowa

4. Czynność:

- przesuwa obręcz do przodu i do dołu

- odwodzi ramię ponad poziom (kąt dolny łopatki przesuwa do przodu i bocznie, a kąt górny ku górze )

- przyciska łopatkę do klatki piersiowej

- dodatkowy mięsień wdechowy

Mięsień zębaty tylny górny (musculus serratus posterior superior)

1. Przyczepy:

- więzadło karkowe

- wyrostki kolczyste C6 (C7) do Th2(Th3)

- żebra II do IV(V)

2. Unerwienie: nerwy międzyżebrowe

3. Unaczynienie: tętnice międzyżebrowe

4. Czynność: pomocniczy mięsień wdechowy - unosi żebra.

Mięsień zębaty tylny dolny( musculus serratus posterior inferior )

1. Przyczep

- powięź piersiowo- lędźwiowa(blaszka tylna) i wyrostki kolczyste kręgów Th11 do Th12

- żebra VIII(IX) do XII

2. Unerwienie: nerwy międzyżebrowe

3. Unaczynienie: tętnice międzyżebrowe

4. Czynność: dodatkowy mięsień wdechowy - opuszcza żebra

Mięśnie dźwigacze żeber (musculi levatores costarum)

1. Są pochodnymi od mięśni międzyżebrowych

2. Przyczepy: wyrostki poprzeczne od C7 do Th11, żebra

Właściwe mięśnie międzyżebrowe:

1. Warstwa zewnętrzna utworzona jest przez mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne (musculi intercostales externi) i błonę międzyżebrową zewnętrzną (membrana intercostalis ex terna)

2. Warstwa środkowa utworzona jest przez mięśnie międzyżebrowe wewnętrzne(musculi intercostales interni) i błonę międzyżebrową wewnętrzną (membrana intercostalis interna)

3. Warstwa wewnętrzna utworzona jest przez mięśnie międzyżebrowe najgłębsze(powstałe przez separację naczyń i nerwów międzyżebrowych)

Mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne (musculi intercostales externi)

1. Przyczepy:

-brzeg dolny na żebrze leżącym wyżej

- brzeg górny na żebrze leżącym niżej

2. Unerwienie: nerwy międzyżebrowe

3. Czynność: unoszą żebra

Mięśnie międzyżebrowe wewnętrzne (musculi intercostales interni)

1. Przyczepy:

- górny: brzegi dolne żeber

- dolny: brzegi górne żeber leżących wyżej

2. Unerwienie: nerwy międzyżebrowe

3. Czynność: opuszczają żebra (z wyjątkiem części międzychrzęstnej)

Czynność mięśni międzyżebrowych:

1. Mięśnie oddechowe

1. mięśnie wdechowe - musculi intercostales externi + interni(pars interchondralis)

2. mięśnie wydechowe - musculi intercostales interni (pars interosseus)

2. Stabilizacja ścian klatki piersiowej podczas oddychania

Mięśnie podżebrowe :

1. Przyczepy:

- górny: powierzchnia wewnętrzna górnego brzegu żeber w okolicy kąta żebra

- dolny: górny brzeg 2 lub 3 żebra leżącego poniżej

2. Unerwienie: nerwy międzyżebrowe

3. Czynność: pomocnicze mięśnie wydechowe

Mięsień poprzeczny klatki piersiowej (musculus transversus thoracis)

1. Przyczepy:

- powierzchnia wewnętrzna dolnej części mostka

- powierzchnia wewnętrzna chrząstek żebrowych od II do VI

2. Unerwienie: nerwy międzyżebrowe

3. Czynność: opuszcza żebra

Unaczynienie ścian klatki piersiowej:

1. Aorta piersiowa (aorta thoracica)

- tętnice międzyżebrowe tylne (aa intercostales posteriores)

- tętnica podżebrowa (a subcostalis)

2. tętnica podobojczykowa (a subclavia)

- t. piersiowa wewn. ( a thoracica interna)

- t. międzyżebrowa najwyższa (a intercostalis suprema)

3. tętnica pachowa (a axillaris)

Naczynia żylne klatki piersiowej:

Żyły międzyżebrowe biegną w sąsiedztwie tętnic i nerwów międzyżebrowych w bruździe żebrowej.

1. Żyły międzyżebrowe przednie (aa intercostales anteriores) odprowadzają krew do żyły piersiowej wewn. (v thoracica Interia)

2. Żyły międzyżebrowe tylne( aa intercostales posteriores) odprowadzają krew do systemu żył nieparzystych.

3. Żyły międzyżebrowe górne (venae intercostales superiores) odprowadzają krew do żył ramienno-głowowych (venae brachiocephalicae) lub do żyły głównej górnej (vena cava superior)

Unerwienie ścian klatki piersiowej:

12 par nerwów rdzeniowych(gałązki brzuszne)

Th1 - Th11 (nerwy międzyżebrowe)

Th12 (nerwy podżebrowe)

Przepona(diaphragma)

1. Jest zasadniczym mięśniem wdechowym

2. Przepona zbudowana jest z dwóch kopulastych uwypukleń

3. Prawa kopuła sięga do wysokości V żebra

4. Lewa kopuła leży niżej, jej szczyt dochodzi do V przestrzeni międzyżebrowej

Powierzchnia piersiowa przepony - listek przedni środka ścięgnistego zrasta się z workiem osierdziowym.

Otwory w przeponie:

1. Rozwór aortowy (hiatus aorticus) - Th12

- aorta zstępująca (aorta descendens)

- przewód piersiowy (ductus thoracicus) - splot autonomiczny aortowy piersiowy (lexus aorticus thoracicus)

2. Rozwór przełykowy (hiatus esophageus) - Th10

- przełyk (esophagus)

- pnie błędne przedni i tylny (truncus vagalis anterior et posterior)

- gałęzie przełykowe naczyń żołądkowych lewych

- nerw przeponowy lewy, gałąź przeponowo-brzuszna tylna (Ramus phrenicoabdominalis posterior nervi phrenici sinistri)

3. Otwór żyły głównej (foramen venae cavae) - Th8

- żyła główna dolna (vena cava inferior)

- naczynia chłonne

-nerw przeponowy prawy, gałąź przeponowo- brzuszna tylna

4. Trójkąt mostkowo-żebrowy (trigonum sternocostale)

- naczynia nadbrzuszne górne - arteria et vena epigastrica superior

5. Trójkąt lędźwiowo-żebrowy (trigonum lumbocostale)

6. Szczelina przyśrodkowa w odnodze przepony

a) strona prawa

- żyła nieparzysta (vena azygos)

- nerw trzewny większy ( n splanchnicus major)

- nerw trzewny mniejszy (n splanchnicus minor)

- nerw trzewny najniższy (n planchnicus imus)

b) strona lewa

- żyła nieparzysta krótka (vena hemiazygos)

- nerw trzewny większy (n splanchnicus major)

- nerw trzewny mniejszy (n splanchnicus minor)

- nerw trzewny najniższy (n planchnicus imus)

7. Szczelina boczna w odnodze przepony

- pień współczulny (truncus sympathicus)

- - nerw trzewny mniejszy (n splanchnicus minor)

- nerw trzewny najniższy (n planchnicus imus)

Miejsca zmniejszonego oporu w przeponie(locus minoris resistentiae)

- rozwór przełykowy (hiatus esophageus)

- trójkąt lędźwiowo- żebrowy (trigonum lumbocostale) = trójkąt Bochdalek's

- trójkąt mostkowo-żebrowy (trigonum sternocostale) = trójkąt Larrey's

nervus phrenicus

nervi intercostales (VI - XI)

nervus subcostalis

---