25.10.2009

Wykład

MATERIAŁY

Do aktywów obrotowych zaliczamy składniki, które zużywalne są w procesie technologicznym jednorazowo oraz składniki, które przebywają w firmie krótkookresowo (do roku od dnia bilansowego), a także składniki, których okres realizacyjny jest krótszy niż rok licząc od dnia bilansowego.

Aktywa obrotowe- to część aktywów jednostki, które w przypadku:

1. Aktywów rzeczowych- są przeznaczone do zbycia lub zużycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego właściwego dla danej działalności, jeżeli trwa on nawet dłużej niż 12 miesięcy.

2. Aktywów finansowych- są płatne lub wymagane lub przeznaczone do zbycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub od daty ich założenia, wystawienia lub nabycia, albo stanowią aktywa pieniężne.

3. Należności krótkoterminowych- obejmują ogół należności z tytułu dostaw i usług oraz całość lub część należności z innych tytułów nie zaliczanych do aktywów finansowych, a które stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego

4. Rozliczeń między okresowych- trwają nie dłużej niż 12 miesięcy od dnia bilansowego.

Przez rzeczowe aktywa obrotowe rozumie się materiały nabyte w celu zużycia na własne potrzeby, wytworzone lub przetworzone przez jednostkę produkty gotowe (wyroby i usługi zdatne do sprzedaży lub w toku produkcji, półprodukty oraz towary nabyte w celu odsprzedaży w stanie nieprzetwarzanym.)

Do rzeczowych aktywów trwałych zaliczamy:

- materiały

- towary handlowe (towary)

- produkty gotowe (wyroby gotowe)

- półprodukty

- produkcja nie zakończona (produkcja w toku)

- zaliczki na poczet dostaw

Dzielimy je na 2 grupy (do przeznaczenia):

1. Nabyte z zewnątrz przez daną jednostkę gospodarczą, do którego zaliczamy materiały i towary.

2. Wytwarzane przez daną jednostkę gospodarczą, do którego zaliczamy produkty gotowe i produkcję niezakończoną.

MATERIAŁY- są to kontrolowane przez jednostkę rzeczowe zasoby majątkowe, które powinny w przyszłości spowodować wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych. Ich istotę stanowi to, że zużywają się jednorazowo w danym cyklu produkcyjnym oddając swą całą wartość wytwarzanemu produktowi.

Zaliczamy do nich:

- nabyte surowce i inne materiały podstawowe oraz półfabrykaty obcej produkcji

- materiały pomocnicze

- opakowania

- paliwa

- części zamienne maszyn i urządzeń

- odpady użytkowane przeznaczone do zużycia na własne potrzeby jednostki lub na zbycie.

PÓŁPRODUKTY I PRODUKCJA W TOKU- to nie gotowe jeszcze wyroby własne produkcji. Ustawa o rachunkowości do tej grupy aktywów obrotowych nie zalicza produkcji w toku z tytułu świadczenia usług długoterminowych, które są rozliczane według innych zasad i zaliczane do rozliczeń międzyokresowych.

PRODUKTY GOTOWE- dobra wytworzone przez daną jednostkę, będące produktem finalnym działalności wytwórczej, nie podlegające w jednostce dalszemu przetworzeniu.

TOWARY (towary handlowe)- to rzeczowe aktywa obrotowe nabyte z przeznaczeniem do dalszej odsprzedaży, bez poddawania ich procesom produkcyjnym.

Proces handlowy np. zmiana opakowania, zmiana formy handlowej.

Proces technologiczny.

Cykl obrotu towarów handlowych

Zakup towarów

Sprzedaż towarów

Magazynowanie towarów

Cykl obrotu materiałów

Zakup materiałów

Zużycie materiałów

Magazynowanie

Materiałów

Zużycie materiałów na jednostkę produkcji zależy od:

- konstrukcji wyrobu

- procesu technologicznego

- jakości materiału

- wielkości odpadów

- warunków magazynowania

- kwalifikacji robotników

- stanu technicznego maszyn

Podstawowymi dokumentami stwierdzającymi obrót materiałów (towarów) są:

• Faktura, która jest dokumentem obrotu zewnętrznego wystawianym dla celów rozrachunkowych

• Dowód przyjęcia materiałów (towarów) tzw. PZ (przyjęcie zewnętrzne)

• Dowód wydania materiałów (towarów) tzw. WZ (wydanie zewnętrzne)

• Dowód zwrotu materiałów (towarów) tzw. ZW (zwrot materiałów)

• Dowód wydania do zużycia materiałów tzw. RW (zużycie zewnętrzne)

• Dowód przesunięcia międzymagazynowego tzw. MM

*użytkownik wydający nie może wydać innego towaru niż jest zapłacony.

Poziomy ewidencyjne

Bieżącą ewidencję zapasów można prowadzić:

- ilościowo- dla poszczególnych materiałów, według ich rodzajów, wymiarów itp. Cech wyróżniających, zgodnie z indeksem materiałowym (ewidencja magazynowania)

- ilościowo- wartościowo- dla poszczególnych materiałów, przy czym możliwe jest łączne ujmowanie asortymentów o zbliżonej charakterystyce technicznej i podobnej rzeczywistej cenie jednostkowej zakupu (księgowość materiałowa)

- wartościowo- według kont syntetycznych (ewidencja główna)

Ewidencja materiałów powinna zapewniać:

• Chronologię zapisu księgowego co oznacza, że operacje gospodarcze ujmuje się w księgach rachunkowych w kolejności dat dokonania operacji

• Periodyzację zapisów księgowych, czyli podział na okresy wynikający z ustawy o rachunkowości i umożliwiający podsumowanie oraz analizy dla potrzeb ewidencyjnych i zarządczych

• Porządek systematyczny oznacza zapis w odpowiednich przekrojach informacyjnych i doprowadzenie do zgodności ze stanem rzeczywistym wynikającym z inwentaryzacji

• Zapis bieżący umożliwiający zamknięcie ksiąg do 15 dnia następnego miesiąca, a za ostatni miesiąc roku obrotowego nie później niż do 85 dnia po dniu bilansowym.

Wycena zapasów jest uzależniona od 2 czynników:

- sposobu rozliczenia kosztów zakupu

- przyjętego sposobu wyceny przychodu i rozchodu materiałów

Wyceny zapasów materiałów można dokonać na jednym z 2 poziomów cen:

- na poziomie ceny nabycia- jest to cena zakupu powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem, np. kosztem transportu, ubezpieczeń transportowych, spedycji, załadunku i wyładunku

- na poziomie ceny zakupu, która nie obejmuje kosztów zakupu ponoszonych przez odbiorcę

Cena zakupu A 5000

Cena zakupu B 2000

7000

Koszty transportu 500

7500 - cena nabycia

Ewidencja materiałów może być prowadzona według:

- cen zmiennych

- stałych cen ewidencyjnych

Materiały rozrachunki z dostawcami 20x200kg= 4000 20 zł- stała

1. 
   
   4000 4000 21x200kg=4200 cena ewiden.

2. 4000 4200 18x200kg=3600

3. 4000 3600

Odchylenia

2.200 400 .3

Wartość rozchodu materiałów w przypadku stosowania zmiennych cen ewidencyjnych można ustalić za pomocą następujących metod:

1. Według zasady „pierwsze przyszło- pierwsze wyszło” zwanej FIFO, czyli rozpoczynając od cen dostawy najwcześniejszej i zgodnie z kolejnością dostaw.

2. Według zasady „ostatnie przyszło- pierwsze wyszło” zwanej LIFO, czyli rozpoczynając od cen ostatniej dostawy (odwrotnie niż kolejność dostaw)

3. Według cen przeciętnych (liczonych przy pomocy średniej ważonej); aktualizowanej po każdej nowej dostawie lub przyjętej jako stała dla danego okresu (po uwzględnieniu przychodów całego okresu sprawozdawczego)

4. Metodą szczegółowej identyfikacji zapasów rzeczywistych cen (stosowana gdy zapasy są przeznaczone do ściśle określonych przedsięwzięć)

Na transakcji zakupu materiałów składają się dwie odrębnie dokumentowane operacje:

- otrzymanie dostawy i przyjęcie jej do magazynu na podstawie dowodu przyjęcia materiałów- PZ

- otrzymanie dowodu rozrachunkowego od dostawcy- faktury, rachunku

KOSZTY

Rachunkowość odzwierciedla procesy gospodarowania i związane z nimi koszty, przychody oraz wyniki, które stanowią rezultat finansowy działalności jednostki gospodarczej.

Wydatek w ujęciu ekonomicznym jest to każdy rozchód środków pieniężnych z kasy lub rachunku bankowego jednostki gospodarczej, w związku z zapłatą za określone dobra lub usługi, w związku z regulowaniem różnych zobowiązań jednostki.

Istnieje tu zasada, że nie każdy wydatek jest kosztem i nie każdy koszt wiąże się z wydatkiem.

Koszty wyrażone wartościowo zużycie środków pracy, przedmiotów pracy oraz usługi obce, inne wydatki nie wyrażające zużycia, związane z działalnością gospodarczą, udokumentowane i przypisane do okresu obrachunkowego.

Nakłady zużycie pracy uprzedmiotowionej w środkach pracy i przedmiotach pracy, wyrażone w jednostkach naturalnych oraz zużycie pracy żywej w działalności gospodarczej.

Koszty- celowe nakłady, wyrażone w jednostkach pieniężnych, poniesione przez przedsiębiorstwo w danym okresie obrachunkowym!

Przez koszty i straty rozumie się uprawdopodobnione (prawdziwość podpisu) zmniejszenie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w sposób inny niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli.

Cechy odzwierciedlające koszty:

- wystąpienie w toku normalnej działalności

- celowe zużycie

- wyrażenie pieniężne

- wystąpienie w określonym czasie

• Wydatek nastąpił wcześniej niż poniesienie kosztu (np. zakup materiałów, które zostaną zużyte w okresie późniejszym)

• Wydatek nastąpił w tym samym okresie co koszt (np. wypłata wynagrodzeń)

• Wydatek nastąpił w okresie późniejszym niż poniesienie kosztu (np. zapłata za już zużyte materiały)

Pozostałe koszty operacyjne wiążą się pośrednio z działalnością operacyjną

Przykładem pozostałych kosztów operacyjnych są koszty związane z:

- działalnością socjalną

- sprzedażą lub likwidacją środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych

- umorzeniem należności

- odszkodowaniami, odsetkami i karami za nieterminową dostawę, za jakość itp.

- umorzeniem i rozwiązaniem rezerw operacyjnych.

KOSZTY FINANSOWE- nie są bezpośrednio związane ze zwykłą działalnością operacyjną danej jednostki. Dotyczą skutków podejmowanych przez jednostkę decyzji finansowych. Na koszty finansowe składają się odsetki i prowizje od pożyczek i zobowiązań, płacone dyskonto, straty na sprzedaży papierów wartościowych, ujemne różnice kursowe itp.

KOSZTY RODZAJOWE:

- zużycie materiałów i energii

- usługi obce

- podatki i opłaty

- wynagrodzenia

- ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia

- amortyzacja

- pozostałe koszty rodzajowe

KOSZTY FUNKCJONALNE:

- koszty działalności podstawowej

- koszty działalności pomocniczej

- koszty ogólnego zarządu

- koszty sprzedaży

- koszty zakupu

Amortyzacja dotyczy:

- środków trwałych

- wartości niematerialnych i prawnych

Zużycie materiałów i energii:

• Zużycie materiałów (podstawowych, pomocniczych, części zamiennych do maszyn i urządzeń biurowych, opakowań, paliwa)

• Zużycie energii (elektrycznej, cieplnej, gazu, wody, sprężonego powietrza)

Usługi obce np.:

- usługi transportowe

- usługi remontowe i konserwacyjne

- obróbka obca

- usługi łączności- telekomunikacji, pocztowe

- usługi bankowe

- usługi komunalne

- usługi w zakresie rachunkowości

- porady prawne i obsługa prawna

- usługi biurowe

Podatki i opłaty:

• Podatek od nieruchomości

• Podatek od środków transportu

• Podatek od czynności cywilno- prawnych

• Podatek VAT naliczony nie podlegający rozliczeniu z podatkiem należny, a także podatek VAT należny od usług z importu oraz od zużycia towarów i materiałów na cele reprezentacji i reklamy

• Opłaty skarbowe, materialne, sądowe, rejestracyjne

Wynagrodzenia:

1. Wynagrodzenia osobowe

1. Wynagrodzenia zasadnicze

2. Różnego rodzaju dodatki

3. Premie i nagrody regulaminowe i uznaniowe

4. Wynagrodzenia dodatkowe

5. Nagrody jubileuszowe

6. Odprawy emerytalne i rentowe

2. Wynagrodzenia bezosobowe

3. Honoraria

Ubezpieczenia społeczne i inne doświadczenia na rzecz pracowników:

• Składki z tytułu ubezpieczeń społecznych

• Odpisy z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS)

• Dopłaty do okresowych biletów na dojazdy do pracy

• Koszty szkolenia, podnoszenia kwalifikacji

• Odzież ochronna i robocza- informacja musi być w regulaminie

• Świadczenia wynikające z przepisów BHP

Pozostałe koszty rodzajowe:

- koszty krajowych i zagranicznych podróży służbowych

- ubezpieczenia majątkowe

- wypłaty ryczałtów za używanie przez pracowników prywatnych samochodów na rzecz potrzeb służbowych

- wypłaty pieniężne np. stypendia, odprawy pośmiertne itp.

Struktura wewnętrzna kosztów:

1. Koszty proste

2. Koszty złożone

Klasyfikacja kosztów ze względu na sposób odnoszenia kosztów na wytworzone produkty:

1. Koszty bezpośrednie

2. Koszty pośrednie

Klasyfikacja kosztów z punktu widzenia zależności kosztów od rozmiaru działalności

1. Koszty stałe

2. Koszty zmienne (np. im więcej garniturów tym więcej materiału)

Podział według sfer działalności:

1. Koszty zakupu

2. Koszty produkcji

3. Koszty sprzedaży

TKW=MB+PB+KW

TKW- techniczny koszt wytworzenia wyrobu

MB- materiały bezpośrednie

PB- praca bezpośrednia

KW- koszty wydziałowe

CKW= TKW+KOZ

CKW- całkowite koszty wytworzenia

TKW- techniczny koszt wytworzenia

KOZ- koszty ogólnego zarządu

KWS= CKW+KS

KWS- koszt własny sprzedaży

KS- koszt sprzedaży

---