Tkanki wzmacniające (mechaniczne):

• Zwarte komórki o zgrubiałych ścianach

• Pochodzenie pierwotne lub wtórne

• Stereom - ogół tkanek wzmacniających

• Brak przestworów międzykomórkowych

• Funkcje:

• nadają roślinom wytrzymałość i elastyczność

• dzięki nim rośliny mogą przeciwstawiać się różnym czynnikom

• Podział:

• Zwarcica (kolenchyma)

• Twardzica (sklerenchyma)

• Zwarcica (kolenchyma):

• Tkanka żywa pochodzenia pierwotnego, wzmacniająca i asymilująca

• Komórki wydłużone, jasno połyskujące w świetle, często przypominając miękisz

• W ścianach obecne jamki proste

• W jej protoplazmie są chloroplasty, a w nich zachodzi fotosynteza

• Ściany częściowo zgrubiałe, zbudowane z błonnika i protopektyny, zdolne do silnego pęcznienia

• Zgrubienia ścian:

• w kątach komórek - zwarcica kątowa

• w ścianach bocznych - zwarcica płatowa

• kolenchyma luźna - z dużymi przestworami międzykomórkowymi

• Nadziemne części, gdzie odbywa się wzrost i rozbudowa rośliny

• W łodygach zielnych pod skórką lub w częściach żebrowych łodygi

• W liściach wzmacnia ogonki liściowe i nerwy

• Brak w korzeniach

• Funkcje:

• wytrzymała na rozciągnie

• swobodnie przewodzenie substancji odżywczych w roślinach

• wydłuża się wraz ze wzrostem rośliny

• Twardzica (sklerenchyma):

• W starszych, wyrośniętych częściach roślin o zakończonym wzroście

• Martwa, twarda, często silnie zdrewniała

• Zgrubione ściany komórek

• Przewodzi substancje odżywcze w roślinach

• 2 postacie:

• Sklereidy

• Włókna

• Sklereidy (twardziczki):

• Rozmaite kształty, pojedyncze lub grupowe

• W ścianach liczne jamki proste, najczęściej rozgałęzione

• Często w komórkach obecne są kryształy szczawianu wapnia (jedyńce)

• Rodzaje:

• Brachysklereidy (komórki kamienne):

• Komórki grubościenne, równowymiarowe, często wielościenne, zdrewniałe

• Obecne jamki proste, często rozgałęzione

• Nadają im dużą twardość w owocach

• Makrosklereidy:

• Komórki wydłużone słupy o tępych końcach, ustawione palisadowo

• W łupinach nasiennych i innych organach roślin

• Astrosklereidy:

• Komórki gwiazdkowate rozgałęzienia o zaostrzonych końcach

• Osteosklereidy:

• Komórki piszczelowate lub hantlowate, wydłużone, cylindryczne, rozszerzone na końcach

• Przy określaniu kształtu sklereidów należy brak pod uwagę przekrój poprzeczny i podłużny

• Włókna (stereidy):

• Martwe komórki, prozenchymatyczne lub wrzecionowate, zwykle jamkowate z jamkami prostymi lub lejkowatymi

• Zdrewniałe ściany, rzadziej błonnikowe

• Im grubsze ściany komórkowe tym twardsze włókna

• Wytrzymałość - zazębianie się ostrych końców włókien na skutek wzrostu ślizgowego

• Zapewniają wytrzymałość na obciążenia, uciski, rozciągania, zginania, złamania i inne

• Rodzaje:

• Włókna pierwotne - wytworzone z pramiazgi lub perycyklu (włókna perycykliczne)

• Włókna wtórne - wytworzone z tkanki twórczej, np. włókna łykowe i drzewne

• Powstają pojedynczo lub w grupach

• Pęki włókien mogą:

• Tworzyć jednolity pierścień wzmacniający (z włókien lub sklereid)

• Formować pochwy sklerenchymatyczne wokół wiązek przewodzących, np. w nerwach liści traw

• W starszych łodygach grupy włókien i sklereid zebrane w pierścień wzmacniający (mechaniczny), czyli łyko-twardzicowy

• Powstawanie pierścienia wzmacniającego:

• Jednolity pierścień łykowy pochodzenia perycyklicznego ulega rozerwaniu na skutek wzrostu

• Pomiędzy komórki włókien wciska się miękisz, który twardnieje

• Rodzaje włókien:

• Włókna okrysztalone - otoczone komórkami z jedyńcami

• Włókna łykowe - w łyku o komórkach wydłużonych i jamkach prostych

• Włókna drzewne (libriform) - w drewnie

• Włókna zastępcze:

• W drewnie

• Żywe, wydłużone komórki miękiszowe

• Funkcje:

• Mechaniczne

• Przewodzenie substancji

• Magazynowanie substancji

• Zastępują czynności miękiszu drzewnego

• Włókna kambiforowe (kambiform):

• W łyku

• Funkcje:

• wzmacniające

• przewodzące substancje zapasowe

• gromadzące substancje zapasowe

• U iglastych formy pośrednie między włóknami i cewkami - włóknocewki

• Włóknocewki:

• Wydłużone i zaostrzone komórki

• Obecne jamki

• Funkcje:

• Przewodzenie

• Gromadzenie

• Mniej - wzmacnianie.

---