Filozofia kultury - 10.X.2006
Lektury do wyboru:
E.Gellner „Ruch psychoanalityczny.Spryt bez rozumności.”
J.Wattman „Eksplozja kultury”
Barthes „Imperium znaków”
J.Clifford „Kłopoty z kulturą”
Bauman „Ponowoczesność jako źródło cierpień”
A.Camus „Dwa Eseje”
P.Ricoeur „Symbolika zła”
Thomas Hood- zaproponowal podejscie paradygmatyczne do definiowania dyscyplin.
PARADYGMAT-taka kategoria, ktorej desygnatem jest pewna dziedzina przedmiotow, w obrebie ktorej wskazujemy problemy i ich wzorcowe rozwiazanie.
W naukach spolecznych nie ma pojec, ktore mozna jednoznacznie okreslic.
3 typy paradygmatu
paradygmat ontologiczny (dziedzina-byt,przedmiotem jestestwo, poczatek daje zdziwinie, pytanie wyjsciowe; co isnieje?)
paradygmat mentalistyczny (dziedzina i przedmiot-świadomość, początek- watpienie, pytanie wyjsciowe; co moge wiedzieć?, odpowiedz „Krytyka czystego rozumu Kanta”
paradygmat lingwistyczny ( dziedzina- język, przemiot wypowiedzi/zdanie, początek- konfuzja, pytanie; co moge zrozumiec?)
Wittgenstein- celen filozofii jest logiczne rozjasnianie myśli, co sie w ogole da powiedzieć można jasno powiedzieć, czego nie da sie powiedziec, o tym trzeba milczec.(ZAPAMIETAC-ulubiona chyba maksyma p.Flis)
W II poł. XIX w. W filozofii dominował pozytywizm
pozytywizm w filozofii- stanowisko odnoszace sie do wiedzy ludzkiej, zbiór reguł oraz kryteriów wartosciowania odnoszacych sie do poznania ludzkiego
pozytywizm-->stanowisko normatywne, reguluje sposoby uzywania takich terminow jak wiedza i poznanie.
4 reguły charakteryzujace pozytywizm
fenomenalizm-nie ma różnicy między istota, a zjawiskiem
nominalizm- formułuje zakaz przypuszczania, że jakakolwiek wiedza formuowana w terminach ogólnych ma w rzeczywistości inne odpowiedniki niz jednostkowe przedmioty konkretne
sądy oceniające i normatywne nie mają wartości poznawczej
wiara w zasadniczą jedność metody wiedzy
[scjentysta- glosi jednosc metody wiedzy]
Pozytywizm-zbior zakazow odnoszacych sie do ludzkiej wiedzy. Redukuje wiedze do zabiegow, ktore mozna zaobserwowac w nowozytnym przyrodoznawstwie.
K.Popper- falsyfikacja(teoria wywrotności) w oparciu o kategorie zdan empirycznych zdania, dla ktorych mozna podać metody pozwalające empirycznie udowodnic ich fałszywość.
Zdania egzystencjalne-mówiące o istnieniu.
Kołakowski-” pozytywizm to podejmowana stale i wciąż na nowo próba udowodnienia, że nauka jest samowystarczalna”.
Pozytywizm-efekt alienacji rozumu
KULTURA- termin ten, pojawil sie najpierw w filozofii.
J.J.Rousseau- pierwszy podjal refleksje nad kultura nie tłumaczac tego terminu. Wyróżnil dwa porzadki. Natury/cywilizacji. Czlowiek dziki/cywilizowany.Człowiek przynależy do stanu natury. Aby zrealizowac swoje czlowieczeństwo należy wejść w porzadek uspołecznienia. Wyjście ze stanu natury warunkiem człowieczenstwa. Kultura to wyobcowanie czlowieka ze stanu natury. Czlowiek dziki to tylko „możliwość człowieka”.
Wyobcowanie ze stanu natury- pierwsze kulturowe osiagniecie czlowieka.
Rosseau wtrąca czlowieka w opozycję kultura-natura. Opozycje można rozwiązać tylko poprzez rozum, parcie do przodu.
J.G.Herder- II poł.XIXw.
wprowadził do filozofii termin „kultura”-cecha konstytutywna człowieczeństwa
kultura oznacza uprawę roli.
Klasyczne rozumienie kultury:
antyteza natury (wytwor człowieka)
unwersalizm( używał terminu w licz.poj. Mowil o kulturze, a nie kulturach. Kultura cecha ludzkosci, anie spolecznosci, grupy)
Takiego rozumienia kultury przeszło do nauk społecznych; antrpologi i socjologii
J.Frazer- antropologia to gałaź socjologii zajmujaca sie spolecznosciami niepismiennymi.
E.Tylor- powiada, ze kultura czyli cywilizacja jest to pojecie obejmujace wiedze, wierzenia, sztuke, moralnosc i inne zdolność i przyzwyczajenia zdobyte przez człowieka jako członka społeczeństwa.-Szerokie antropologiczne rozumienie kultury
F.Boas- ojciec założyciel antrpologii amerykańskiej. Jako pierwszy zauważyl, że kultura to nie cecha całej ludzkości. Kultura- to całość umysłowych i fizycznych reakcji i działań, które zbiorowo,a także indywidualnie charakteryzuja zachowania jednostek.
Uczniowie F.Boas'a (szkoła kultury i osobowości)- lata 30,40 XX w.- rozumienie normatywne
Ruth Benedict, Margaret Mead, Ralph Linton, Edward Sapir
Kultura-to konfiguracja wzorów zachowań obowiązujący w danej grupie, to system norm zobiektywizowanych i przekazywanych jednostkom w drodze socjalizacji(podobieństwo F.Znaniecki).
R.Linton-kultura konfiguracja wyuczonych zachowan i ich rezultatow, ktorych elementy sa podzielane i przekazywane przez czlonkow danego spoleczenstwa.
R.Benedict-nauka o zwyczajach
C.Levi-Strauss-symboliczne rozumieni kultury.System komunikacji miedzy ludzmi, jezykowej i pozajezykowej. Dziedzina zoobiektywizowanych konwencji i znaczen.