Tkanki roślinne: Tkanka okrywająca (twórcza) Chroni roślinę przed uszkodzeniami i nadmiernym parowaniem. Skórka okrywa powierzchnię korzeni, łodyg, liści i kwiatów. U młodych roślin skórka zbudowana jest z jednej warstwy komórek ściśle do siebie przylegających. Między komórkami skórki występują aparaty szparkowe, które mają zdolność zamykania się i otwierania. Tym sposobem regulują wymianę gazową i gospodarkę wodną. Na powierzchni skórki mogą występować różne wytwory, które wspomagają skórkę w pełnieniu funkcji ochronnych. Komórki skórki otaczające korzeń wywarzają włośniki służące do pobierania wody z gleby. Organy roślinne w miarę ich wzrostu i starzenia się chroni tkanka okrywająca wtórna zwana korkiem. Komórki korka są martwe. Mogą tworzyć wiele warstw, dzięki temu lepiej chronią roślinę przed mrozem, bakteriami i grzybami. Między komórkami korka występują zbudowane z żywej tkanki przetchlinki, które, podobnie jak szparki, umożliwiają roślinie kontakt z otoczeniem. Tkanka przewodząca Przewodzi i rozprowadza po roślinie różne substancje, dlatego zróżnicowana jest pod względem budowy. U roślin wyżej zorganizowanych rozwinęły się wiązki sitowo - naczyniowe inaczej łyko - drzewne. Elementy przewodzące od korzeni przez łodygę do liści wodę wraz z solami mineralnymi nazywają się drewnem. W skład drewna mogą wchodzić m.in. naczynia i cewki. Naczynia i cewki są martwe. Naczynia tworzą długie, silnie zgrubiałe rurki. Łyko to tkanka przewodząca produkty fotosyntezy (asymilaty) od liści przez łodygę do korzeni. Elementami łyka są rurki sitowe. Ich ściany poprzeczne są podobne do sita. Komórki budujące sita są żywe. Elementy łyka i drewna mogą tworzyć wiązki przewodzące otwarte. Jeżeli między tymi wiązkami występuje tkanka twórcza - miazga, umożliwia ona roślinie przyrost na grubość. Wiązki zamknięte nie posiadają miazgi, a rośliny u których takie wiązki występują nie przyrastają na grubość. Ułożenie wiązek przewodzących w liściu tworzy jego unerwienie. Tkanka wzmacniająca Występuje pod skórką lub wewnątrz rośliny. Zabezpiecza inne tkanki przed zgnieceniem lub złamaniem. Dzieli się na żywą - zwarcicę i martwą - twardzicę. Tkanka wzmacniająca żywa ma silne zgrubienia ścian w kątach lub po bokach komórek. Występuje w częściach roślin intensywnie rosnących. W starszych i wyrośniętych częściach rośliny występuje tkanka wzmacniająca martwa - twardzica, zbudowana z komórek o bardzo silnie zgrubiałych i zdrewniałych ścianach, które mogą tworzyć włókna występujące najczęściej w środkowej części łodyg. Tkanka wzmacniająca, podobnie jak okrywająca i przewodząca, umożliwiła organowcom opanowanie środowiska lądowego. Dzięki wytworzeniu tkanek i narządów, takich jak korzeń, łodyga, liście, kwiaty, nasiona i owoce możliwe było przystosowanie się roślin do zmieniających się warunków środowiska. Tkanka miękiszowa Mieści się wewnątrz korzeni, łodyg i liści. Zależnie od budowy i miejsca występowania pełni różne funkcje, a jej komórki różnią się wyglądem. W komórkach miękiszu asymilacyjnego, który zawiera ciałka zieleni, zachodzi fotosynteza. Miękisz spichrzowy gromadzi materiały zapasowe i wodę, a miękisz zasadniczy wypełnia przestrzenie między innymi tkankami.
Tkanki stałe (nie dzielą się): tkanki okrywające, tkanki miękiszowe, tkanki wzmacniające, tkanki przewodzące, tkanki wydzielnicze
Tkanki twórcze (stałego dzielenia się): Komórki tworzące tkanki merystematyczne mają charakter embrionalny.Rodzaje merystemów: Merystemy wierzchołkowe - Tworzą stożki wzrostu łodygi i korzenia. Znajdują się na szczycie rosnącej łodygi i korzenia. Powodują przyrost na długość i nieznaczny pierwotny przyrost na grubość. Stożki zbudowane są z delikatnych komórek wrażliwych na obrażenia chronionych w łodydze przez specjalnie ukształtowane liście okrywające, a w korzeniu - przez ochronną wielokomórkową czapeczkę. Merystemy wstawowe (interkalarne) - również powodują przyrost pędu na długość. Tworzą się u roślin, które bardzo szybko na szczycie łodygi wytwarzają kwiaty lub kwiatostany, uniemożliwiając przyrost łodygi w tym miejscu. Merystemy są tu rozłożone wzdłuż łodygi w tak zwanych węzłach, a chronione są przez pochewki liściowe. Merystemy boczne - Odpowiadają za wtórny przyrost łodyg i korzenia na grubość. Wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje merystemów bocznych: Kambium (miazga twórcza) - Najczęściej tworzy się w postaci walca wzdłuż łodygi i korzenia, pomiędzy łykiem i drewnem pierwotnym. Przyrost na grubość spowodowany jest tworzeniem nowych komórek drewna (do środka walca) i łyka (na zewnątrz walca). Fellogen (miazga korkotwórcza) - Powstaje pod skórką łodygi (czyli pod pierwotną tkanką okrywającą) i produkuje nowe warstwy komórek wtórnej tkanki okrywającej, zwanej korkiem. Miazga korkotwórcza nie występuje w typowej postaci w korzeniu. Merystemy przyranne (kallus) - powstają w miejscu zranienia rośliny najczęściej z okolicznych komórek tkanki miękiszowej. Komórki tworzone przez te merystemy powodują stopniowe zabliźnianie się i zarastanie ran. Kallus powstaje u roślin wieloletnich ponieważ tylko one żyją na tyle długo żeby rana mogła się zabliźnić. Merystemy archesporialne - Wyraźnie różnią się od pozostałych, ponieważ w ich komórkach zachodzą podziały mejotyczne. Merystemy te występują w zarodniach, a efektem i działalności są haploidalne zarodniki. Merystemy zarodkowe - z nich w całości zbudowane są zarodniki roślin, znajdujące się w nasionach. Z takiej tkanki biorą początek niektóre inne merystemy.
Tkanki zwierzęce
Tkanka łączna charakteryzuje się obfitą substancją międzykomórkową. Zależnie od stopnia jej uwodnienia i liczby występujących w niej komórek, tkanka łączna może być płynna lub stała. Tkanką łączną płynną jest krew, a stałą ? tkanka chrzęstna, kostna i tłuszczowa. Krew tworzy wewnętrzne środowisko organizmu. U zwierząt kręgowych, krąży w tętnicach, żyłach i naczyniach włosowatych. Składa się z płynnego osocza i elementów morfotycznych ? krwinek. Dociera do wszystkich komórek ciała. Osocze zawiera około 90% wody i około 10% substancji takich jak: białka, enzymy, hormony, witaminy i sole mineralne. Komórki krwi to: krwinki czerwone, krwinki białe i płytki krwi. Krwinki czerwone zawierają czerwony barwnik ? hemoglobinę, dzięki której transportują tlen i dwutlenek węgla. U ssaków są pozbawione jądra komórkowego. Krwinki białe są zróżnicowane. Wpływają na odporność organizmu oraz pełnią ważną rolę w jego obronie przed mikroorganizmami. Płytki krwi? najmniejsze elementy komórkowe ? biorące udział w procesie krzepnięcia krwi. Funkcje krwi: Rozprowadza po organizmie tlen i substancje odżywcze; Zbiera szkodliwe produkty przemiany materii i odprowadza je do nerek; Przenosi dwutlenek węgla z tkanek do płuc; Reguluje ciepłotę ciała; Dostarcza ciał odpornościowych, broniących organizm np. przed bakteriami. Charakterystyczna dla kręgowców jest tkanka łączna stała ? chrzęstna i kostna. Tkanka chrzęstna buduje szkielet ryb chrzęstnoszkieletowych, elementy chrzęstne nosa, tchawicy, małżowiny usznej itp. Pełni funkcję ochronną i zabezpieczającą. Zbudowana jest z komórek chrzęstnych ułożonych po jednej, dwóch lub trzech w owalnych jamkach chrzęstnych zanurzonych w substancji międzykomórkowej, która może zawierać również włókna. Tkanka kostna buduje szkielet wewnętrzny kręgowców. Ponieważ zawiera dużo soli mineralnych w substancji międzykomórkowej, jest najtwardsza ze wszystkich tkanek. Tworzą ją mające liczne wypustki komórki kostne. Znajdują się one w jamkach kostnych. Komórki kostne tworzą blaszki i beleczki, których układ przestrzenny zapewnia kościom odporność i sztywność. tkanka kostna jest dobrze ukrwiona, gdyż przechodzą przez nią liczne naczynia krwionośne roznoszące substancje odżywcze. Pełni funkcję: Zabezpieczającą; Podporową; Ochronną. Kości są również miejscem przyczepiania się mięśni szkieletowych i razem z nimi tworzą układ ruchowy kręgowców.
Tkanka mięśniowa zbudowana jest z komórek wydłużonych, które mają zdolność kurczenia się i rozkurczania. Dzięki zdolności kurczenia się mięśni, zwierzęta mogą wykonywać wszelkie ruchy. Ze względu na funkcję i miejsce występowania mięśnie dzieli się na szkieletowe i trzewiowe. Natomiast ze względu na budowę wyróżnia się tkankę mięśniową gładką i poprzecznie prążkowaną. Mięśnie gładkie są zbudowane z komórek o wrzecionowatym kształcie, które kurczą się powoli, niezależnie od naszej woli i nie męczą się. W cytoplazmie tych komórek występuje jedno jądro. Mięśnie te budują narządy wewnętrzne np. układu pokarmowego, krwionośnego i wydalniczego itp. Mięśnie poprzecznie prążkowane zbudowane są z włókien, które obserwowane pod mikroskopem mają jasne prążki. Komórki włókien mięśniowych są wydłużone i wielojądrowe. Z tej tkanki zbudowane są mięśnie szkieletowe, które się szybko kurczą i rozkurczają zależnie od naszej woli, ale też szybko się męczą. Mięsień sercowy zbudowany jest z rozgałęzionych włókien poprzecznie prążkowanych.
Tkanka nabłonkowa jest najbardziej pierwotną tkanką organizmu, gdyż pierwsza pojawia się w rozwoju zarodkowym. Komórki nabłonka ściśle do siebie przylegają. Ze względu na ich kształt wyróżnia się nabłonek płaski, sześcienny (kostkowy) i cylindryczny (walcowaty). Może składać się z jednej warstwy komórek jak np. u bezkręgowców lub wielowarstwowy ? u kręgowców. Okrywająca powierzchnię ciała część nabłonka wielowarstwowego rogowacieje i złuszcza się. Nabłonek pełni różne funkcje: nabłonek powierzchniowy, czyli naskórek ? chroni organizm przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi; tzw. śródbłonek ? wyściela narządy wewnętrzne np. jelita oraz naczynie krwionośne; nabłonek gruczołowy ? zawiera komórki gruczołowe wydzielające np. łój, pot, mleko, śluz; nabłonek zmysłowy ? wchodzi w skład narządów zmysłów i pomaga odbierać wrażenia zmysłowe; nabłonek rozrodczy wchodzi w skład układu rozrodczego, wyściela gonady i przewody rozrodcze.
Tkanka nerwowa buduje układ nerwowy. Złożona jest z licznych komórek nerwowych ? neuronów. Składają się one z ciała komórki zawierającego jądro. Od tego ciała odchodzą krótkie wypustki zwane dendrytami oraz najczęściej jedna, długa i rozgałęziona na końcu wypustka ? neuryt. Mogą go otaczać osłonki. Dendryty odbierają bodźce i przekazują je do ciała komórki nerwowej, a stąd przez neuryt informacja trafia do następnej komórki nerwowej. Dzięki dendrytom i neurytom komórki nerwowe mogą spełniać swoje funkcje, czyli odbierać i przekazywać bodźce ze środowiska zewnętrznego i wewnętrznego do centralnego układu nerwowego ? mózgu i rdzenia kręgowego. Centralny układ nerwowy, od którego odchodzą liczne włókna nerwowe pełni nadrzędną funkcję w stosunku do innych układów i całego organizmu. Układ nerwowy scala, kontroluje wszystkie czynności życiowe i funkcjonowanie żywego organizmu.