Opis zajęć (efekty kształcenia)
1 Nazwa jednostki: Katedra Kultury Medialnej, IDiKS, KUL JP II
2 Nazwa kierunku (specjalności): Dziennikarstwo i Komunikacja Społeczna
3 Nazwa przedmiotu: Elementy Socjologii - ćwiczenia
4 Przedmioty wprowadzające (prerekwizyty) oraz wymagania wstępne: brak
5 Liczba godzin zajęć dydaktycznych: 30
6 Liczba punktów ECTS: -
7 Założenia i cele przedmiotu:
Cel zajęć: Celem zajęć jest zapoznanie studenta z tekstami klasyków socjologii i doskonalenie naukowej pracy z tekstem. Ważne jest rozwinięcie u studenta umiejętności świadomego patrzenia na świat społeczny i umiejętności opisywania go za pomocą właściwych dla socjologii pojęć i terminów.
Zamierzone efekty kształcenia: Uzyskawszy pozytywną ocenę z ćwiczeń student zna czołowych klasyków socjologii. Potrafi skojarzyć ich twórczość naukową z właściwą szkołą i kierunkiem socjologicznym. Student wymienia i opisuje kierunki rozwoju socjologii i założenia szkół socjologicznych. Umie analizować tekst naukowy i interpretować go zgodnie z intencją autora. Student potrafi odnieść i zastosować zaczerpniętą z tekstów wiedzę do otaczającej go rzeczywistości. Odnajduje w niej przykłady omawianych zjawisk, pojęć i kategorii socjologicznych. Widzi i ocenia mechanizmy rządzące zachowaniami jednostek i grup społecznych. Dostrzega i rozumie zmiany zachodzące w strukturze społecznej. W trakcie zajęć student pracuje nad umiejętnością formułowania i wyrażaniu swoich sądów, także krytycznych w odniesieniu do zagadnień poruszanych w omawianych tekstach.
8 Metody i pomoce dydaktyczne
Forma zajęć: ćwiczenia - dyskusja na temat zadawanych przez prowadzącego artykułów i tekstów źródłowych.
9 Forma i warunki zaliczenia
Obecność na zajęciach obowiązkowa. Więcej niż dwie nieobecności - wymagane zaliczenie omawianych w ramach opuszczonych zajęć tekstów na konsultacjach prowadzącego.
Procentowe warunki zaliczenia:
znajomość omawianych tekstów i aktywność w dyskusji - 25%
referat - 25%
kolokwium pisemne - 50%.
10 Treści programowe
Socjologia jako nauka: jej specyfika, język, metody badań.
Socjologia pozytywistyczna a socjologia humanistyczna.
Kulturalizm Floriana Znanieckiego, koncepcja współczynnika humanistycznego i roli społecznej.
Koncepcja symbolicznej interakcji i osobowości społecznej w ujęciu Georga Herberta Meada.
Struktura społeczna w ujęciu Piotra Sztompki.
Zachowania w społeczeństwie i sposoby analizy zachowań zbiorowych.
Grupa społeczna i jej właściwości.
Rodzina jako grupa i instytucja społeczna.
Ojczyzna w koncepcji Stanisława Ossowskiego.
Władza i panowanie.
Interakcja jako manipulowanie wrażeniami w ujęciu Ervinga Goofmana i jako wymiana dóbr w ujęciu Georga Homansa.
Stereotyp jako kategoria socjologiczna.
Kultura w teorii Antoniny Kłoskowskiej, kultura masowa i kultura popularna.
Globalizacja - teoretyczne aspekty zmian.
Obecność norm i wartości w życiu społecznym.
11 Literatura podstawowa:
Norman Goodman, Wstęp do socjologii, Poznań 1997, s. 9-36.
Anthony Giddens. Czym zajmują się socjologowie? W: Socjologia. Lektury. Red. P. Sztompka, K. Kucia. Kraków 2005 s.17-27.
Stanisław Ossowski. Wzory nauk przyrodniczych wobec osobliwości zjawisk społecznych. W: Socjologia. Lektury s. 28 -34
Florian Znaniecki. Fakty i przedmioty kulturowe. W: Socjologia. Lektury s.60 - 64.
Alfred Schutz. Świat społeczny i teoria działania społecznego. W: Socjologia. Lektury s. 64 -69.
Herber Blumer. Implikacje socjologiczne myśli George'a Herberta Meada. W: Elementy teorii socjologicznych. Red. W. Derczyński, A. Jasińska- Kania, J. Szacki. Warszawa 1978
George Herbert Mead. Osobowość. W: Antropologia widowisk - zagadnienia i wybór tekstów. Red. L. Kolankiewicz Warszawa 2005 s. 759 -768.
Florian Znaniecki. Pojęcie roli społecznej. W: Antropologia widowisk - zagadnienia i wybór tekstów s.732 - 739.
Piotr Sztompka. Pojęcie struktury społecznej: próba uogólnienia. W: Socjologia. Lektury s. 170-180.
Paweł Rybicki. Z podstawowych zagadnień grupy społecznej. W: Socjologia. Lektury s. 260 - 265
Robert K. Merton, Wstępna lista właściwości grupy. W: Socjologia. Lektury s. 244-254
Neil J. Smelser. Analiza zachowania zbiorowego. W: Socjologia. Lektury s. 204 - 218.
Gustaw Le Bon. Uczucia i moralność tłumu. W: Socjologia. Lektury s.181 -188.
Magdalena Szpunar. Flasz mob - rewitalizacja psychologii tłumów. W: Idee i myśliciele. Tożsamość-Podmiot-Komunikowanie. Red. I. St. Fiut. Kraków 2009 s.55-68.
Lynn Jamieson. Od rodziny do intymności. W: Socjologia codzienności. Red P. Sztompka, M. Boguni-Borowska. Kraków 2008 s. 115-139.
Anna Kwak. Alternatywne formy życia rodzinnego w świecie współczesnym. Diagnoza i prognoza. W: Ludzie przełomu tysiąclecia a cywilizacja przyszłości. Red. M. Ziółkowski. Poznań 2001.
Stanisław Ossowski. Analiza socjologiczna pojęcia ojczyzny. W: Tenże. Dzieła. T. III. Z Zagadnień psychologii społecznej. Warszawa 1967.
Michael Billig. Codzienne powiewanie flagą ojczyzny. W: Socjologia codzienności. Red P. Sztompka, M. Boguni-Borowska. Kraków 2008 s. 430-465.
Max Weber. Typy panowania. W: Socjologia. Lektury s.470 - 491.
Pierre Bourdieu. Przemoc symboliczna. W: Socjologia. Lektury s. 503 -507.
George Homans. Zachowanie społeczne jako wymiana dóbr. W: Socjologia . Lektury. S. 103-119.
Erving Goffman, Człowiek w teatrze życia codziennego. W: Antropologia widowisk - zagadnienia i wybór tekstów. s. 47 - 60.
Zbigniew Bokszański. Stereotypy i kultura. Rozdz. I Stereotyp: koncepcja i podstawowe nurty badań s.5-25.
Robert K. Merton. Samospełniające się proroctwo. W: Socjologia. Lektury s. 361 - 373.
Antonina Kłoskowska. Kultura. W: Socjologia. Lektury s.288 -298.
Agnieszka Dudek. Kultura popularna kulturą nowoczesnego społeczeństwa. „Roczniki nauk społecznych” 2003 t. XXXI z.1 s.61-87.
Martin Albrow. Globalizacja: teoretyczne aspekty zmian. W: : Socjologia. Lektury s. 679 - 697.
Ronald Inglehart, Kultura a demokracja. W: Kultura ma znaczenie. Jak wartości wpływają na rozwój społeczeństw. Red L. E. Harrison, S.P. Huntington. Poznań 2003 s. 146-168.
Ronald Inglehard. Pojawienie się wartości postmaterialistycznych. W: Socjologia . Lektury s. 334 - 348.
Maria Ossowska, Funkcjonowanie norm w życiu społecznym. W: Socjologia. Lektury s. 299.
12 Osoba prowadząca zajęcia: dr Małgorzata Sławek-Czochra
4