dr Marcin Jastrzębski
Nauka/Wiedza o państwie i prawie
30 h.
Charakterystyka nauk prawnych: Nazwa dyscypliny; Miejsce teorii państwa i prawa wśród dyscyplin prawoznawstwa; Podziały nauk prawnych, metody badania prawa -1 h
Normy prawne i przepisy prawne: normy, zdania, oceny i performatywy, normy prawne a inne normy postępowania; Budowa normy prawnej - koncepcje; 2-3 członowe z omówieniem poszczególnych elementów oraz koncepcja prawa nie uwzględniająca normy prawnej; Normy a przepisy, Podziały przepisów prawnych, instytucje i zasady prawa. - 3 h.
Pojęcie prawa i jego funkcje: Problem definicji prawa; Prawo jako zespół norm postępowania; Związki państwa i prawa; prawo wewnętrzne, prawo międzynarodowe publiczne i prawo europejskie; Prawa człowieka; Prawo podmiotowe i przedmiotowe; różne koncepcje pojmowania prawa (prawo natury, pozytywizm prawniczy, realizm prawniczy, teorie mieszane) - 2 h
System prawa: Pojęcie systemu prawa; cechy formalne: spójność i zupełność, Luki prawne; Typy systemów prawa, kontynentalny, common law, systemy konkretne, pionowa i pozioma systematyzacja prawa, prawo publiczne i prywatne, gałęzie prawa, porządek prawny a ład społeczny - 4 h
Stosunek prawny: Pojęcie, Fakty prawne, Podmioty stosunku prawnego (zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych), Przedmiot stosunku prawnego - 2 h
Źródła prawa: Tworzenie prawa (prawo stanowione, kontraktowe, precedensowe, zwyczajowe); Pojęcie racjonalnego prawodawcy; Zasady techniki prawodawczej, Budowa tekstu prawnego, graficzne i merytoryczne podziały przepisów prawnych Publikacja i ogłoszenie aktu prawodawczego; zasięg obowiązywania aktów prawodawczych; Źródła prawa i ich typy; System źródeł prawa w Polsce - 3 h
Wykładnia prawa: Pojęcie i model wykładni, Podziały wykładni, Dyrektywy wykładni i ich rodzaje, dyrektywy preferencji, sprzeczności i luki w prawie, Domniemania interpretacyjne, Materiały interpretacyjne, Reguły wnioskowań prawniczych: analogia, a contrario, a fortiori, charakterystyka uprawnień i obowiązków: roszczenia, wolności, kompetencje, immunitety. - 3 h
Obowiązywanie, stosowanie i przestrzeganie prawa: Pojęcie obowiązywania prawa, reguły kolizyjne, Aspekt czasowy, Pojęcie przestrzegania prawa, Pojęcie stosowania prawa, typy stosowania prawa, Etapy stosowania prawa., sylogistyczny i argumentacyjny model stosowania prawa, luzy decyzyjne. - 2 h
Prawa człowieka i obywatela: Praworządność i jej naruszenia, państwo prawa, skarga konstytucyjna, międzynarodowe systemy ochrony praw człowieka. - 2 h
Pojęcie, sposoby definiowania cechy i geneza państwa: Nazwa i pojęcie państwa, Definiowanie państwa, jego cechy; Geneza państwa i różne jego koncepcje. - 3 h
Typ i forma państwa: pojęcie i geneza typów państwa, klasyfikacja typów państwa, Forma państwa. - 3 h
Państwo i jego struktur wewnętrzna: społeczność a grupa państwowa; Moc i autorytet jako podstawy władzy, system organów państwowych; Normatywny charakter współczesnego państwa,; Ciała przedstawicielskie; Samorząd; wykonywanie władzy państwowej, partie polityczne i grupy nacisku - 2 h
Literatura podstawowa:
Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce, red. B. Szmulik, M. Żmigrodzki, Lublin 2007.
L. Morawski, Wstęp do prawoznawstwa, Toruń 2009.
S. Wronkowska, Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa., Poznań 2003.
A. Redelbach, Wstęp do prawoznawstwa, Toruń 2002.
Literatura uzupełniająca
A. Redelbach, S. Wronkowska, Z. Ziembiński, Zarys teorii państwa i prawa, Warszawa 1994.
E. Kustra, Wstęp do nauki o państwie i prawie. Toruń 2000.
J. Krukowski Wstęp do nauki o państwie i prawie, Lublin 2004.