Nazwa: Postanowienie o nabyciu spadku.
Podstawa Prawna: Księga IV Kodeksu Cywilnego z dnia 23.IV.1964r.
(oraz art. 627-691 Kodeksu postępowania cywilnego).
Podmiot wydający: sąd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy (w przypadku kiedy nie można ustalic miejsca zamieszkania sad miejsca w ktorym znajduje sie majatek spadkowy, lub w innym przypadku sad rejonowy w Warszawie).
Skutek prawny: wskazanie osób na które i w jakiej części przechodzą prawa i obowiązki majątkowe po zmarłej osobie (spadkodawcy)
spadek są to prawa i obowiązki przechodzące z spadkodawcy na spadkobiercę lub kilku spadkobierców
spadek jest przede wszystkim, pojeciem prawa cywilnego i reguluje skutki prawne smierci osoby fizycznej, smierc czlowieka nie powoduje automatycznego wygasniecia stosunkow cywilno-prawnych, ktore powstaly z jego udzialem, lecz jej nastepstwem jest przejscie praw i obowiazkow, wynikajacych z tych stosunkow prawnych, na inne podmioty (dziedziczenie)
zdolnosc do dziedziczenia czyli zdolnosc bycia spadkobierca:
- osoba fizyczna, ktora zyla w chwili smierci spadkodawcy,
- jezeli spadkobierca jest dziecko to zarzad nad spadkiem sprawuja rodzice
osoba fizyczna - spadkobierca moze byc uznany przez sad za niegodnego do spadkobrania jesli:
* jesli dopuscil sie umyslnie ciezkiego przestepstwa przeciwko spadkodawcy
* gdy podstepem lub grozba naklonil spadkodawce do sporzadzenia lub odwolania testamentu
* gdy umyslnie ukryl zniszczyl podrobil lub przerobil testament spadkodawcy, lub skorzystal z takiego swiadomie.
-spadkobierca niegodny zostaje wylaczony od dziedziczenia tak jakby nie dozyl otwarcia spadku
-spadkobierca nie moze byc uznany za niegodnego jezeli spadkodawca mu przebaczyl (lol)
dziedziczenie spadku - wstapienie w ogol praw i obowiazkow zmarlego.
stan faktyczny na podstawie ktorego nastepuje dziedziczenie to:
- smierc spadkodawcy
- wola spadkodawcy wyrazona w testamencie odnosnie do powolania danej osoby jako spadkobiercy (dziedziczenie testamentowe) albo istnienie okreslonego przepisami stosunku prawnego miedzy spadkodawca a osobami wymienionymi (malzonek, krewni)
- moze nastapic z ustawy lub testamentu (nie ma dziedziczenia w postaci umowy, w postaci umowy mozna sie jedynie zrzec dziedziczenia)
dziedziczenie ustawowe
czyli dziedziczenie wedlug przepisow ustawy - Kodeks Cywilny, obejmuje calosc lub jego czesc
= caly spadek podlega dziedziczeniu ustawowemu gdy:
- spadkodawca nie sporzadzil testamentu
- testament jest w calosci nie wazny
- spadkodawca przed smiercia odwolal testament i nie sporzadzil nowego
- spadkobierca nie zyje
- spadkobierca jest niegodny
- spadkobierca spadek odrzucil
= dziedziczenie czesciowo z ustawy czesciowo z testamentu gdy:
- spadkodawca sporzadzil testament tylko do czesci spadku
- czesc postanowien zawartych w testamencie jest niewazna
- spadkodawca czesc testamentu odwolal
- czesc osob wymienionych w testamencie nie moze dziedziczyc
dziedziczenie ustawowe regulowane jest szczegolowo dotyczy ono w podanej kolejnosci nastepujacych osob wchodzacych w sklad ustawowych grup spadkowych
dzieci spadkodawcy i jego malzonek
malzonek (jesli nie ma dzieci), rodzice, rodzenstwo
skarb panstwa
dziedziczenie testamentowe:
- oznacza przejscie praw i obowiazkow zmarlego na osoby wskazane w testamencie
- testament odgrywa role dokumentu oraz czynnosci prawnej jednostronnej
-testament jest jednym z podstawowych dokumentow na podstawie ktorych nastepuja przeniesienie prawd majatkowych spadkodawcy na spadkobiercow
-testament jest czynnoscia prawna odwolalna i jednostronna, dzieki ktorej spadkodawca moze rozporzadzic swoim majatkiem
-testament moze sporzadzic tylko jeden spadkodawca
jest czynnoscia prawnie skuteczna jesli:
-jest sporzadzony przez osobe posiadajaca zdolnosc testowania
- nie jest sprzeczny z prawem (nie stanowi proby obejscia przepisow)
- nie jest sprzeczny z zasadami wspolrzycia spolecznego
- nie zostal sporzadzony w stanie wylaczajacym swiadome albo swobodne powziecie decyzji lub wyrazenie woli
- nie posiada bledu
- nie zostal sporzadzony pod wplywem grozby
- posiada odpowiednia forme
- testament staje sie wazny dopiero po smierci spadkodawcy
5. forma testamentu
dwie formy: testament zwykly:
- w formie pisemnej, recznie z podpisem i data (na maszynie lub komputerze sa niewazne)
- ustnie wyraznie woli organowi gminy w obecnosci dwoch swiadkow (protokol podpisany przez swiadkow i spadkodawce)
- w formie aktu notarialnego (sprawdzenie stanu psychicznego przez notariusza w celu sprawdzenia poczytalnosci)
szczegolny w obawie rychlej smierci, lub gdy nie mozna sporzadzic w formie zwyklej
- ustny, w szczegolnych okolicznosciach conajmniej trzech swiadkow
- ustny w podrozy na statku morskim lub powietrznym przed dowodca przy dwoch swiadkach
- wojskowy w czasie mobilizacji wojny lub przebywania w niewoli
moc prawna testamentow szczegolnych to szesc miesiecy od ustalenia okolicznosci
ustanowienie spadkobiercy w testamencie:
- spadkodawca moze powolac do calosci lub czesci spadku jedna lub kilka osob, jesli powolal kilka osob i nie okreslil udzialow spadkowych to dziedzicza oni w rownych czesciach
- osoba okreslona tak aby mozliwe bylo jej zidentyfikowanie
- powolanie spadkobiercy nie moze nastapic pod warunkiem
- spadkodawca powinien okreslic udzialy w spadku, jesli nie to spadkobiercy dziedzicza w rownych czesciach
7. szczegolne rozporzadzenia testamentowe
zapis
Spadkodawca moze przez rozrzadzenie testamentowe zobowiazac spadkobierce ustawowego lub testamentowego do spelnienia okreslnego swiadczenia majatkowego na rzecz oznaczonej osoby
spadkodawca moze obciazyc zapisem spadkobierce i zapisobierce
cechy zapisu:
- musi byc ustanowiony w testamencie
- musi byc ustanowiony na rzecz wskazanej osoby czyli zapisobiercy, spadkobierca staje sie wowcza zobowiazany wzgledem zapisobiercy
- moze byc ustanowiony dla spadkobiercy
-zapisobierca nigdy nie nabywa spadku w calosci
-zapisobierca nigdy nie jest bezposrednim nastepca prawnym spadkodawcy
polecenie:
spadkodawca moze nalozyc w testamencie na spadkobierce lub na zapisobierce obowiazek oznaczonego dzialania lub zaniechania, nie czyniac nikogo wierzycielem
- musi byc ustaniowione przez spadkodawce w testamencie
-tresc polecenia stanowi dzialanie zaniechanie lub wstrzymanie sie od dzialan
- nie przysparza korzysci innej osobie ani nie lezy w interesie zbiorowym
- wykonania polecenia moze zadac kazdy spadkobierca lub wykonawaca testamentu
8. ustanowienie wykonawcy testamentu
-spadkodawca moze w testamencie powolac wykonawce testamentu
Otwarcie spadku następuje po śmierci spadkodawcy.
Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.
Po 6 miesiącach po otwarciu spadku można uzyskać decyzję sądową na wniosek zainteresowanych.
Sąd po otrzymaniu świadectwa zgonu bada kto jest spadkobiercą, czy są pozostawione jakieś testamenty. Decyduje kto i jaką część spadku dostaje.
Do 6 miesięcy od powołania do spadku można:
- przyjąć spadek wprost (odpowiedzialność za długi spadkowe całym majątkiem),
- przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza (odpowiedzialność za długi spadkowe do wysokości spadku),
- odrzucić (osoba taka jest traktowana, jakby nie dożyła postępowania).
W przypadku braku deklaracji przyjmuje się, że osoba przyjęła spadek wprost.
Sąd na rozprawie przy udziale wszystkich domniemanych spadkobierców wydaje postanowienie o nabyciu spadku, które ma charakter deklaratywny i może być obalone w przypadku zmiany rzeczywistej sytuacji prawnej.
Po uzyskaniu postanowienia można wnieść wniosek do sądu o dział spadku (lub prowadzić razem z postępowaniem o nabycie spadku).
Zachowek - forma ochrony interesów osób najbliższych spadkodawcy, którym przysługuje roszczenie względem spadkobierców powołanych do dziedziczenia o zapłatę określonej sumy pieniężnej zwanej zachowkiem. Obowiązek ten powstaje w chwili śmierci spadkodawcy i należy do długów spadkowych. Ratio legis polega tu na wyjściu z założenia, że każdy człowiek w razie śmierci ma moralny obowiązek pozostawienia choćby części majątku swym najbliższym, a może się zdarzyć, że spadkodawca sporządzając testament pominie takie osoby. Zachowek zabezpiecza interesy osób najbliższych pominiętych przez spadkodawcę w testamencie.
Prawa do zachowku nie posiada osoba wydziedziczona.