ANALIZA PŁYNNOŚCI - UJĘCIE DYNAMICZNE

WSTĘPNA ANALIZA PRZEPŁYWU ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH

Aby przedsiębiorstwo posiadało zdolność płatniczą, powinno generować dodatnie przepływy pieniężne. Dla potrzeb analizy ważne jest czy przepływy pieniężne powstały z podstawowej działalności przynoszącej dochód, z działalności finansowej, czy też przedsiębiorstwo pozyskało obce źródła finansowania, które w przyszłości staną się wymagalne. Biorąc pod uwagę nadwyżkę (+) lub niedobór (-) środków pieniężnych można wyodrębnić osiem sytuacji, w których może znaleźć się przedsiębiorstwo.

Rodzaje strumieni	Przypadki
		1	2	3	4	5	6	7	8
Operacyjny	+	+	+	+	-	-	-	-
Inwestycyjny	+	-	+	-	+	-	+	-
Finansowy	+	-	-	+	+	+	-	-

Źródło: Sprawozdawczość i analiza finansowa przedsiębiorstwa. Pr. zb, pod ed. H. Buk ( w druku) na podstawie T. Waśniewski, W. Skoczylas: Analiza przepływów pieniężnych, Rachunkowość, Nr 11 z 1993 r., s. 274.

Przypadek 1. Wygenerowanie nadwyżki środków pieniężnych z trzech działalności: operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej (przypadek pierwszy) jest rzadko spotykane w rzeczywistości gospodarczej. Taka sytuacja charakterystyczna jest dla przedsiębiorstw o dużej płynności finansowej, przygotowujących się do nowych przedsięwzięć lub do przejęcia innej jednostki.

Przypadek 2. Taka sytuacja występuje w przedsiębiorstwach charakteryzujących się wysokim poziomem rentowności. Kwota wypracowanego zysku z działalności operacyjnej pozwala im na inwestycje, regulowanie zobowiązań wobec właścicieli (dywidenda) oraz wierzycieli (spłata kredytów, pożyczek). Jednak, gdy suma ujemnych przepływów z działalności inwestycyjnej i finansowej przekracza wartość przepływów z działalności operacyjnej, przedsiębiorstwo znajduje się w poważnych trudnościach finansowych.

Przypadek 3. Sytuacja ta prezentuje uzyskanie dodatnich przepływów z działalności operacyjnej i inwestycyjnej. Może to być świadectwem przeprowadzanych w przedsiębiorstwie procesów restrukturyzacyjnych bądź też konieczności zdobycia dodatkowych środków na spłatę zobowiązań.

Przypadek 4. Dodatni strumień pieniężny pochodzący z działalności operacyjnej w przypadku czwartym nie jest wystarczający na pokrycie wydatków inwestycyjnych. Niedobór ten pokrywany jest z zewnętrznych źródeł finansowania, do których należą: emisja akcji, podniesienie kapitału w postaci gotówkowej a także kredyty i pożyczki. Uzyskanie kredytów bankowych świadczy o posiadaniu przez przedsiębiorstwo zdolności kredytowej, a także o dobrym standingu firmy. Nowa emisja akcji jest dowodem zaufania inwestorów.

Przypadek 5. W tym przypadku bieżąca działalność przedsiębiorstwa finansowana jest wpływami ze sprzedaży majątku oraz obcymi źródłami finansowania, na przykład kredytami bankowymi. Mimo sprzedaży rzeczowych i finansowych składników majątku trwałego oraz ujemnych przepływów z działalności operacyjnej najprawdopodobniej nie ma zagrożenia utraty płynności, zaś trudności finansowe są tymczasowe. Wskazuje na to duże zaufanie inwestorów do firmy.

Przypadek 6. Ujemne strumienie pieniężne na działalności operacyjnej i inwestycyjnej w tym przypadku pokrywane są ze źródeł zewnętrznych (kredyt, pożyczka, dopłata do kapitału właścicieli). Przedstawiona sytuacja jest charakterystyczna dla młodych, rozwijających się przedsiębiorstw. Pomysł na firmę musiał być wystarczająco wiarygodny i pewny, zaś pozyskanie zewnętrznych źródła finansowania wskazuje na pomyślne perspektywy rozwoju.

Przypadek 7. Sytuacja taka występuje w przedsiębiorstwach borykających się z trudnościami finansowymi. Ponieważ bieżąca działalność nie generuje dodatnich przepływów gotówkowych, zaś termin spłaty zobowiązań dobiega końca, przedsiębiorstwo znalazło sposób na wyjście z trudnej sytuacji w postaci sprzedaży składników majątku przedsiębiorstwa. Jednak szansa na polepszenie sytuacji finansowej pozostaje niewielka.

Przypadek 8. Sytuacja ta występuje w przedsiębiorstwach posiadających zgromadzone w poprzednich okresach odpowiednie zasoby środków pieniężnych. Dzięki temu są one w stanie realizować programy inwestycyjne, mimo ujemnych przepływów z wszystkich rodzajów działalności. Utrzymywanie się takich okoliczności w dłuższym okresie prowadzi przedsiębiorstwo do bankructwa.

Wskaźniki struktury przepływów pieniężnych.

Lp.	Wskaźnik	Budowa
1	Udział przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej w łącznych przepływach netto	Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej Łączne przepływy pieniężne netto
2.	Udział przepływów pieniężnych z działalności inwestycyjnej w łącznych przepływach netto	Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej Łączne przepływy pieniężne netto
3.	Udział przepływów pieniężnych z działalności finansowej w łącznych przepływach netto	Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej Łączne przepływy pieniężne netto
4.	Udział zysku netto w przepływach pieniężnych netto z działalności operacyjnej	Zysk netto Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej
5.	Udział amortyzacji w przepływach pieniężnych netto z działalności operacyjnej	Amortyzacja Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej

ANALIZA WSKAŹNIKOWA PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

Wskaźniki wystarczalności środków pieniężnych

Informują w jakiej relacji pozostaje wygenerowana z działalności operacyjnej gotówka do różnych wydatków i zobowiązań

Wskaźnik ogólnej wystarczalności środków pieniężnych

Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej Wydatki ogólem

Wskaźnik wystarczalności pieniężnej na spłatę zadłużenia	Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej Zobowiązania ogółem
Wskaźnik wystarczalności pieniężnej na pokrycie długów długoterminowych	Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej Zobowiązania długoterminowe
Dynamiczny wskaźnik płynności	Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej Zobowiązania krótkoterminowe
Wskaźnik zdolności obsługi zadłużenia	Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej Raty spłaty długu + odsetki
Wskaźnik wystarczalności gotówki operacyjnej na spłatę długów długoterminowych	Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej Spłata zobowiązań długoterminowych + wypłata dywidend + zakupy aktywów trwałych
Wskaźnik wystarczalności pieniężnej pokrycia wydatków inwestycyjnych	Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej Wydatki inwestycyjne
Wskaźnik pieniężnej samowystarczalności działalności finansowej	Wpływy z działalności finansowej Wydatki z działalności finansowej

Wskaźniki wydajności pieniężnej

informują o tym ile wpływów gotówkowych osiąga przedsiębiorstwo w danym czasie ze sprzedaży lub zaangażowanego majątku

Wskaźnik wydajności pieniężnej sprzedaży	przepływy pieniężne z działalności operacyjnej przychody ze sprzedaży
Wskaźnik wydajności pieniężnej zysku	przepływy pieniężne z działalności operacyjnej zysk z działalności gospodarczej (operacyjnej i finansowej)
Wskażnik wydajności pieniężnej kapitału własnego	Przepływy pieniężne z działąlności operacyjnej Kapitał własny
Wskaźnik wydajności pieniężnej aktywów	przepływy pieniężne z działalności operacyjnej średnia wartość aktywów ogółem
Wskaźnik wydajności pieniężnej aktywów obrotowych	przepływy pieniężne z działalności operacyjnej średnia wartość aktywów obrotowych

Sprawozdawczość i analiza finansowa przedsiębiorstwa. Pr. zb, pod ed. H. Buk ( w druku)

---