Polska 1945-1956
Sytuacja polityczna
A. Wprowadzenie demokracji ludowej (1945-1947)
- 8.V.1945 - koniec wojny - Polska pod okupacją sowiecką
-- procesy polityczne - „Proces 16”
-- powstaje TRJN - 28.VI 1945
- powstaje PSL - 22.VIII.1945 - jedyna silna opozycja i WIN - narodowcy 2.IX.1945
- dekret o powstaniu „komisji do walki ze nadużyciami i szkodnictwem gospodarczym” (16.XI.1945)
- „AKCJA WISŁA” - lato 1947 - wcześniej walki z UPA - teraz przesiedlanie Ukraińców
- powszechny terror
-- I zjazd PPR - dążenie do pełni władzy -
-- Powstaje blok PPS+PPR+SD+SL
-- Referendum 3XTAK - 30.VI.1946 - ogólne sformułowanie pytań, wynik jako zwycięstwo bloku
- pogrom kielecki 4.VII.1946
- terror przedwyborczy + sfałszowanie wyborów (19.I.1947) - blok 80%, PSL 10%, SP 4,7%,
B. Monopolizacja władzy (1947-1949)
- szykany i represje wobec PSL
- powstał KOMINFORM - 27.IX.1947
- Mikołajczyk ucieka z Polski w obawie o życie (21.X.1947) - atak na PSL - przejęty przez kom.
- Połączenie PPS+PPR -15.XII.1948 PZPR = przywódca - Bierut
-- nowa struktura partyjna w Polsce - ZSL+PZPR+SD , ZSL(PSL+SL XI.1949)
- liczne czystki i dalsze procesy polityczne
-- Bierut monopolizuje władzę
C. Apogeum stalinizmu 1950-1953
-- strach przed rozbudowanym systemem bezpieczeństwa
-- niszczenie dawnego AK w procesach politycznych + aresztowanie Gomułki - 2.VIII.1951
- uchwalenie konstytucji - 22.VII.1952
- wybory 1952 - 26.X - całkowita władza PZPR w Polsce
D. Odwilż 1953- 1956
-- 5.III.1953 - umiera Stalin
- w Polsce bez zmian
-- zapowiedź kolektywnego kierownictwa w partii
-- z więzienia wychodzi Gomułka - XII.1954
- 12.III.1956 - umiera Bierut - walka o władzę między puławianami a natolińczykami
-- IV.1956 - ogłoszono amnestię - ale miała ona niewielki zasięg
- VI 1956 - zajścia w Poznaniu - demonstracje ludzi - władza strzela
E. Październik 1956
- marsz wojsk radzieckich na Warszawę
- Gomułka pierwszym sekretarzem - 19.X.1956 - żąda zatrzymania wojsk
- negocjacje PZPR z KPZR
-- Gomułka kontra Moskwa
- Gomułka potępia stalinizm
-- Gomułka zapowiada liberalizację
F. Osiągnięcia października
-- do ZBOWIDU przyjmują Akowców
- odwołano marszałka Rokossowskiego i innych Rosjan z wojska
-- zlikwidowano sklepy „żółte firanki”
- zniesiono zakaz posiadania złota, srebra, platyny i walut
- powołano radę ekonomiczną
-- ożywiono partie satelickie od współrządzenia krajem
-- potępiono kolektywizację wsi
-- zwolniono Wyszyńskiego z wiezienia (28.X.1956)
Kościół
A. Walka z kościołem - sprawa biskupów ziem zachodnich
B. VII 1949 - papież Piłus XII grozi ekskomuniką ludzi wierzących wstępujących do partii
C. I.1950 - państwo przejmuje Caritas
D. porozumienie 14.IV.1950 kościół : naucza religii w szkołach, praca duszpasterska w wojsku ,
szpitalach, więzieniach, utrzymano KUL, kościół zobowiązał się do nauczania poszanowania prawa
i władzy
E. dekret lutowy (9.II.1953) - władza chce ingerować w sprawy nominowania duchownych
F. księża są oskarżani o sprzyjanie imperializmowi - 26.IX.1953 - Wyszyński aresztowany
G. koniec terroru - 28.X.1956 - Wyszyński wychodzi z więzienia
Gospodarka:
A. Plan 3-letni 1947 -1949 założenia: podnieść stopę życiową powyżej przedwojennej, odbudowa zniszczeń + inwestycje w przemyśle, kolektywizacja wsi
bitwa o handel V.1947 - Biuro Cen - walka z prywatnym handlem
efekty: - zniesienie reglamentacji żywności , podniesienie stopy życiowej
B. Plan 6-letni 1950 - 1955
plany: wzrost w przemyśle ciężkim (industrializacja) , koncentracja nakładów na p.c. , kolektywizacja + wprowadzono obowiązkowe dostawy żywności
- utajniono handel zagraniczny
- likwidacja sektora prywatnego
- 28.X.1950 - wprowadzono nowego złotego - ludzie stracili 2/3 oszczędności - drenaż rynku
efekty: brak przemysłu lekkiego, nieudana kolektywizacja, pogorszenie się życia ludzi, problemy z zaopatrzeniem
Konstytucja 22.VII.1952 - pisana pod dyktando Stalina
Władza państwowa - Sejm + Rada Państwa+ Rząd i ministerstwa
Najwyższy organ : sejm ( prawo wyborcze C18,B21)
Rada państwa - zwierzchnik Rad Narodowych - centralizm socjalistyczny
Rząd - odwoływał i powoływał sejm
Władza sądownicza miała stać na straży socjalizmu
Konstytucja przepełniona demagogią i pustosłowiem