Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych w 2010 r

W jakiej wysokości tworzy się ZFŚS na 2010 r.?

Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (ZFŚS), w myśl art. 5 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. nr 70, poz. 335 ze zm.), dalej zwanej ustawą o ZFŚS, tworzy się z corocznego odpisu podstawowego, naliczanego w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych. Przeciętną liczbę zatrudnionych ustala się na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 marca 2009 r. w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (Dz. U. nr 43, poz. 349).

Wysokość odpisu podstawowego ustalona jest jednolicie dla wszystkich pracodawców i wynosi na jednego zatrudnionego 37,5% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą. Przy czym wysokość odpisu podstawowego oblicza się inaczej, jeżeli pracodawca zatrudnia pracowników młodocianych. I tak na jednego pracownika młodocianego wynosi:

1) w pierwszym roku nauki 5% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego,

2) w drugim roku nauki 6% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego,

3) w trzecim roku nauki 7% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Wysokość odpisu na jednego pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze - w rozumieniu przepisów o emeryturach pomostowych, wynosi natomiast 50% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Ponadto ustawa przewiduje możliwość dokonania tzw. odpisów fakultatywnych. I tak:

1) wysokość odpisu podstawowego może być zwiększona o 6,25% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na każdą zatrudnioną osobę, w stosunku do której orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności,

2) pracodawcy sprawujący opiekę socjalną nad emerytami i rencistami, w tym także ze zlikwidowanych zakładów pracy, mogą zwiększyć ZFŚS o 6,25% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na każdego emeryta i rencistę uprawnionego do tej opieki.

Przeciętne wynagrodzenie miesięczne ogłasza Prezes Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" nie później niż do dnia 20 lutego każdego roku. W 2009 r. wynagrodzenie w drugim półroczu wynosiło 2.794,25 zł i było większe od wynagrodzenia za cały 2009 r. (2.716,71 zł), w związku z tym wartość z drugiego półrocza przyjmuje się do obliczenia odpisu na ZFŚS w 2010 r.

Wysokość odpisu podstawowego w 2010 r. oraz kwoty fakultatywnych zwiększeń zawiera poniższa tabela:
 

Odpis podstawowy
na jednego zatrudnionego w tzw. normalnych warunkach pracy	37,50%	1.047,84 zł
dla wykonujących prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze	50,00%	1.397,13 zł
na jednego pracownika młodocianego:    • w I roku nauki    • w II roku nauki    • w III roku nauki	5,00% 6,00% 7,00%	139,71 zł 167,66 zł 195,60 zł
Odpis dobrowolny
zwiększenie na każdą zatrudnioną osobę, w stosunku do której orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności	6,25%	174,64 zł
zwiększenie na każdego emeryta i rencistę, nad którym zakład sprawuje opiekę socjalną	6,25%	174,64 zł

Należy również pamiętać, iż wysokość odpisu podstawowego na pracownika niepełnosprawnego może wynieść łącznie: (1.047,84 zł + 174,64 zł) = 1.222,48 zł.

Czy ustawa o ZFŚS wyznacza termin w jakim pracodawca jest zobowiązany przekazać równowartość dokonanego odpisu na wyodrębniony rachunek bankowy tego funduszu?

Tak. Ustawodawca w art. 6 ust. 2 ustawy o ZFŚS wskazuje, iż równowartość dokonanych odpisów i zwiększeń naliczonych na dany rok kalendarzowy pracodawca przekazuje na rachunek bankowy ZFŚS w terminie do dnia 30 września tego roku, z tym że w terminie do dnia 31 maja tego roku przekazuje kwotę stanowiącą co najmniej 75% równowartości odpisów podstawowych. Oznacza to, że równowartość dokonanych odpisów i zwiększeń naliczonych na 2010 r. pracodawca przekazuje na rachunek bankowy ZFŚS w terminie do:

1) 31 maja 2010 r. - pierwszą ratę w wysokości co najmniej 75% równowartości odpisów podstawowych za cały rok,

2) 30 września 2010 r. - drugą ratę odpisów podstawowych oraz całość dobrowolnych odpisów.

Jak ująć w księgach rachunkowych utworzony odpis na ZFŚS?

Ujęcie w księgach rachunkowych utworzonego odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych uzależnione jest od przyjętych w jednostce zasad ewidencji i rozliczania kosztów.

2.1. Odpis na ZFŚS w jednostkach prowadzących ewidencję kosztów na kontach zespołu 4

Przykład

I. Założenia:

Jednostka zatrudniająca 30 pracowników dokonała w marcu 2010 r. odpisu na ZFŚS w kwocie: (30 x 1.047,84 zł) = 31.435,20 zł. Jednostka rozlicza koszty tylko na kontach zespołu 4.

II. Dekretacja:
 

Opis operacji	Kwota	Konto
				Wn	Ma
1. PK - coroczny odpis podstawowy na ZFŚS:
a) obciążenie kosztów działalności operacyjnej	31.435,20 zł	40	85
b) zarachowanie odpisu do rozliczenia	31.435,20 zł	64	49
c) rozliczenie odpisu w miesięcznych ratach       (za okres od stycznia do marca): (31.435,20 zł : 12 m-cy) x 3 =	7.858,80 zł	49	64

III. Księgowania:

2.2. Odpis na ZFŚS w jednostkach prowadzących ewidencję kosztów na kontach zespołu 4 i 5

Przykład

I. Założenia:

Na podstawie danych z poprzedniego przykładu, przy czym jednostka rozlicza koszty na kontach zespołu 4 i 5.

II. Dekretacja:
 

Opis operacji	Kwota	Konto
				Wn	Ma
1. PK - coroczny odpis podstawowy na ZFŚS:
a) obciążenie kosztów działalności          operacyjnej	31.435,20 zł	40	85
b) zarachowanie odpisu do rozliczenia	31.435,20 zł	64	49
c) rozliczenie odpisu w miesięcznych ratach       (za okres od stycznia do marca):       (31.435,20 zł : 12 m-cy) x 3 =	7.858,80 zł	konto  zespołu 5	64

III. Księgowania:

2.3. Odpis na ZFŚS w jednostkach prowadzących ewidencję kosztów na kontach zespołu 5

Przykład

I. Założenia:

Na podstawie danych z poprzedniego przykładu, przy czym jednostka rozlicza koszty tylko na kontach zespołu 5.

II. Dekretacja:
 

Opis operacji	Kwota	Konto
				Wn	Ma
1. PK - coroczny odpis podstawowy na ZFŚS:
a) naliczenie całorocznego odpisu	31.435,20 zł	64	85
b) rozliczenie odpisu w miesięcznych ratach       (za okres od stycznia do marca):       (31.435,20 zł : 12 m-cy) x 3 =	7.858,80 zł	konto  zespołu 5	64

III. Księgowania:

Moment zaliczenia do kosztów podatkowych odpisu na ZFŚS naliczonego i ujętego w ewidencji księgowej

Czy odpis na ZFŚS zalicza się do kosztów podatkowych w momencie naliczenia i ujęcia w księgach rachunkowych, czy dopiero w momencie przekazania równowartości na rachunek bankowy tego funduszu?

Warunkiem uznania odpisów i zwiększeń na ZFŚS za koszt uzyskania przychodu dla potrzeb podatku dochodowego jest przekazanie równowartości tych odpisów i zwiększeń na rachunek bankowy ZFŚS. Jak bowiem wynika z art. 16 ust. 1 pkt 9 updop oraz art. 23 ust. 1 pkt 7 updof, za koszty podatkowe nie uważa się odpisów i wpłat na różnego rodzaju fundusze tworzone przez podatnika. Kosztem uzyskania przychodów są jednak:

1) podstawowe odpisy i wpłaty na te fundusze, jeżeli obowiązek lub możliwość ich tworzenia w ciężar kosztów określają odrębne ustawy,

2) odpisy i zwiększenia, które w rozumieniu przepisów o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych obciążają koszty działalności pracodawcy, jeżeli środki pieniężne stanowiące równowartość tych odpisów i zwiększeń zostały wpłacone na rachunek ZFŚS.

Dopiero w momencie przekazania środków pieniężnych na rachunek ZFŚS można zaliczyć odpis na ZFŚS do kosztów uzyskania przychodów.

Jednostki mają do wyboru dwa sposoby zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów równowartości odpisu przekazanego na rachunek ZFŚS:

1) statystycznie, jednorazowo w miesiącu wpłaty na rachunek lub

2) rozliczać w czasie co miesiąc, zaliczając:

a) taką samą kwotę jak dla celów rachunkowych do momentu, aż osiągnie wysokość dokonanej wpłaty na ZFŚS,

b) część odpisu, proporcjonalnie do wpłaty.

Przykład

I. Założenia:

Jednostka zatrudniająca 15 pracowników dokonała w lutym 2010 r. odpisu na ZFŚS w kwocie: (15 x 1.047,84 zł) = 15.717,60 zł. Zgodnie z decyzją kierownika jednostki, 75% równowartości odpisu (tj. kwota: 11.788,20 zł) zostanie przekazane na rachunek ZFŚS 31 marca 2010 r. Jednostka rozlicza koszty na kontach zespołu 4 i 5.

II. Dekretacja:
 

Opis operacji	Kwota	Konto
				Wn	Ma
1. PK sporządzone 28 lutego 2010 r.:    a) odpis podstawowy na ZFŚS	15.717,60 zł	40	85
b) zarachowanie odpisu do rozliczenia	15.717,60 zł	64	49
c) rozliczenie odpisu w miesięcznych ratach za       okres od stycznia do lutego:       (15.717,60 zł : 12 m-cy) x 2 m-ce =	2.619,60 zł	konto  zespołu 5	64
2. PK sporządzone 31 marca 2010 r. - rozliczenie odpisu za marzec	1.309,80 zł	konto  zespołu 5	64
3. WB - 31 marca 2010 r. - przelew środków pieniężnych na rachunek ZFŚS	11.788,20 zł	13-5	13-0

III. Księgowania:

W lutym 2010 r. jednostka nie zaliczy do kosztów podatkowych kwoty odpisu na ZFŚS.

Dopiero w marcu, po przekazaniu środków na rachunek bankowy ZFŚS, jednostka dla celów podatkowych będzie mogła:

1) zaliczyć do kosztów podatkowych statystycznie, jednorazowo kwotę: 11.788,20 zł lub

2) rozliczać równowartość wpłaconej kwoty odpisu na ZFŚS w czasie co miesiąc, zaliczając do kosztów podatkowych:

a) taką samą kwotę jak dla celów rachunkowych, do momentu, aż osiągnie wysokość dokonanej wpłaty na ZFŚS, czyli w marcu (za okres od stycznia do marca) będzie to kwota: (1.309,80 zł x 3) = 3.929,40 zł, a następnie co miesiąc po: 1.309,80 zł, aż do kwoty 11.788,20 zł lub

b) część odpisu proporcjonalnie do wpłaty, czyli w marcu: [75% x (1.309,80 zł x 3)] = 2.947,05 zł, natomiast w kolejnych miesiącach, aż do dokonania kolejnego przelewu po: 982,35 zł (obliczone jako 75% z kwoty 1.309,80 zł).

---