Import towarów - wycena i ewidencja księgowa

Zamówiliśmy towar z USA. Otrzymaliśmy dokument odprawy celnej SAD z datą odprawy 29 stycznia 2010 r. oraz fakturę od dostawcy z datą wystawienia 26 stycznia 2010 r. Towar fizycznie otrzymaliśmy 1 lutego 2010 r. Podstawa opodatkowania wynikająca z dokumentu SAD obejmuje również koszty transportu. Brak cła i innych opłat. Dodatkowo otrzymaliśmy fakturę od dostawcy za transport (ryczałt). Jak zaksięgować i według jakiego kursu przeliczyć powyższe operacje gospodarcze? Zgodnie z polityką rachunkowości zakupiony towar ewidencjonujemy według ceny nabycia.

1. Ogólne zasady wyceny importu towarów

W świetle przepisów ustawy o rachunkowości dostawy towarów z importu wycenia się według kursu średniego ogłoszonego dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury dokumentującej zakup (art. 30 ust. 2 pkt 2 ustawy o rachunkowości).

W sytuacji gdy jednostka nie otrzyma faktury w terminie umożliwiającym ujęcie transakcji w księgach rachunkowych okresu, którego import dotyczy, dokument odprawy celnej SAD może stanowić podstawę do ujęcia wartości towarów z importu w księgach rachunkowych. Transakcję tę wycenia się jednak nie po kursie zastosowanym przez urząd celny, lecz po kursie średnim ogłoszonym przez NBP z dnia poprzedzającego dzień wystawienia SAD.

Natomiast VAT, podatek akcyzowy i cło przyjmuje się zawsze w kwocie wyliczonej przez urząd celny, wykazanej w dokumencie SAD.

2. Ustalenie ceny nabycia towarów z importu

Jak wynika z pytania jednostka ewidencjonuje towary w cenach nabycia. Cena nabycia to cena zakupu składnika aktywów, obejmująca kwotę należną sprzedającemu, powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem, a pomniejszona o rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia. Wycena towarów w cenach nabycia oznacza, że koszty transportu zwiększają wartość towarów wykazywaną w księgach rachunkowych oraz sprawozdaniu finansowym. Ewidencja taka jest prowadzona, gdy wysokość kosztów transportu stanowi znaczną wartość i ze względu na istotny wpływ tych kosztów na wyniki uzyskiwane ze sprzedaży nie powinny być odpisywane w koszty z chwilą ich poniesienia. Dlatego wypracowane zostały dwie metody ewidencji towarów w cenach nabycia:

1) poprzez wliczanie kosztów zakupu bezpośrednio w cenę nabycia, zwiększając wartość towarów na koncie 33 "Towary". Jest to jednak metoda rzadko stosowana, z uwagi na trudność przypisania kosztów zakupu do każdej dostawy towarów i poszczególnego asortymentu towaru,

2) poprzez rozliczanie kosztów zakupu w czasie, ujmując je na osobnym koncie w trakcie okresu sprawozdawczego (np. na koncie 52-3 "Koszty zakupu"), z którego na koniec okresu są przenoszone na konto 64-4 "Rozliczenia międzyokresowe kosztów zakupu" i następnie rozliczane proporcjonalnie na wartość sprzedanych towarów i na wartość zapasu towarów. W momencie sprzedaży towarów odpowiednia kwota kosztów zakupu przypadająca na towary sprzedane zostanie wyksięgowana z konta 64-4, zapisem: Wn konto 73-1, Ma konto 64-4.

3. Ewidencja zakupu towarów z importu wraz z kosztami ich transportu

Ewidencję zakupu towarów z importu wraz z kosztami ich transportu rozliczanymi w czasie przedstawia poniższy przykład.

Przykład

I. Założenia:

1. Spółka kupiła od kontrahenta z USA towar o wartości: 10.000 USD. Otrzymała dokument odprawy celnej SAD z datą odprawy 29 stycznia 2010 r. oraz fakturę z datą wystawienia 26 stycznia 2010 r. Towar dotarł do spółki 2 lutego 2010 r. Dokument SAD zawierał następujące dane:

a) podstawa opodatkowania: (10.000 USD x 2,9293 zł/USD) = 29.293 zł,

b) koszty transportu: 1.000 zł,

c) podstawa opodatkowania zaokrąglona do pełnych złotych: 30.293 zł,

d) VAT według stawki 22% (kwota zaokrąglona do pełnych złotych): 6.664 zł.

2. Dodatkowo spółka otrzymała od dostawcy tego towaru fakturę za transport z datą wystawienia 29 stycznia 2010 r. na kwotę: 1.500 USD.

3. Fakturę zakupu towarów wystawioną w dolarach spółka wyceniła po kursie średnim NBP z dnia 25 stycznia 2010 r., który wynosił: 2,8688 zł/USD.

4. Fakturę za transport spółka wyceniła po średnim kursie NBP z dnia 28 stycznia 2010 r., który wynosił: 2,8957 zł/USD.

5. Zgodnie z polityką rachunkowości zakupiony towar wycenia się według ceny nabycia, a koszty zakupu rozliczane są w czasie.

II. Dekretacja:
 

Opis operacji	Kwota	Konto
				Wn	Ma
1. Faktura za zakup towarów z importu: (10.000 USD x 2,8688 zł/USD) =	28.688,00 zł	30	21
2. Dokument celny SAD:    a) zobowiązanie wobec urzędu celnego	6.664,00 zł	30	22
b) VAT naliczony podlegający odliczeniu	6.664,00 zł	22-1	30
3. WB - uregulowanie zobowiązania wobec urzędu celnego	6.664,00 zł	22	13-0
4. Faktura za transport towarów: (1.500,00 USD x 2,8957 zł/USD) =	4.343,55 zł	30	21
5. Rozliczenie kosztów transportu:    a) zarachowanie do kosztów rodzajowych       oraz równolegle na konto zespołu 5	4.343,55 zł 4.343,55 zł	40 52-3	30 49
b) przeniesienie kosztów za dany miesiąc do        rozliczenia w czasie	4.343,55 zł	64-4	52-3
6. Pz - przyjęcie towarów do magazynu	28.688,00 zł	33	30

III. Księgowania:

Koszty zakupu odniesione na konto 64-4 "Rozliczenia międzyokresowe kosztów zakupu" (tutaj: 4.343,55 zł) będą rozliczane proporcjonalnie na zapas towarów i towary sprzedane. W momencie sprzedaży towarów odpowiednia kwota kosztów zakupu przypadająca na towary sprzedane zostanie wyksięgowana z konta 64-4, zapisem:

      - Wn konto 73-1 "Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)",
      - Ma konto 64-4 "Rozliczenia międzyokresowe kosztów zakupu".

Wskaźnik narzutu kosztów zakupu można obliczyć przy pomocy następującego wzoru:

	(Kzp + Kzb)
WNkz =		× 100
	(ZTk + RT)

gdzie:

WNkz - wskaźnik narzutu kosztów zakupu,

Kzp - koszty zakupu na początek okresu,

Kzb - koszty zakupu poniesione w bieżącym okresie sprawozdawczym,

ZTk - zapas towarów na koniec okresu,

RT - rozchód towarów podlegający obciążeniu kosztami zakupu.

Uwaga: W bilansie koszty zakupu towarów, stanowiące saldo debetowe na koncie 64-4, wykazuje się łącznie z wartością zapasów towarów (saldo debetowe konta 33) po stronie aktywów w pozycji B.I.4. "Towary".

---